Strażnica WOP Pomorzowice

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strażnica WOP
Pomowice/Pomorzowice
Strażnica SG w Pomorzowicach
Placówka SG w Pomorzowicach
Ilustracja
Budynek byłej strażnicy w Pomorzowicach (sierpień 2017)
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945[a]; 2001[b]

Rozformowanie

1998; 2006

Tradycje
Rodowód

220 strażnica WOP
228 strażnica WOP
18 strażnica WOP Pomorzowice
8 strażnica WOP Pomorzowice
9 strażnica WOP lądowa Pomorzowice
Strażnica WOP Lądowa rozwinięta w Pomorzowicach
Strażnica WOP Lądowa kadrowa w Pomorzowicach

Kontynuacja

SSG w Pomorzowicach
PSG w Pomorzowicach
PSG w Pietrowicach
PSG w Opolu

Komendanci / Dowódcy
Ostatni

por. Mieczysław Tomczak

Organizacja
Kryptonim

Satyryk 1[c], Ilmen 27[d]

Dyslokacja

Pomorzowiczki;
Pomorzowice 19

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza
Straż Graniczna

Podległość

48 komenda odcinka
71 batalion OP
44 batalion WOP
45 batalion WOP
4 GBWOP
bg GB WOP w Prudniku
Górnośląska Brygada WOP
Śląski Oddział SG

Multimedia w Wikimedia Commons

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Pomonowice/Pomorzowice – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Pomorzowicach – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Czeską[e].

Granica polsko-czeska, znak gran. nr 125/18, rej. szwedzkiego słupa (listopad 2014)

Placówka Straży Granicznej w Pomorzowicach – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania w ochronie granicy państwowej z Republiką Czeską.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Strażnica WOP została sformowana w 1945 w strukturze 48 komendy odcinka Prudnik jako 220 strażnica WOP (Pomonowice)[1][f] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2].

Pomorzowiczki, pozostałości po 220 strażnicy WOP Pomonowice (listopad 2014)

W 1947 220 strażnica wystawiła placówkę w Tarnkowej[g].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948, strażnica została włączona w struktury 71 batalionu Ochrony Pogranicza[3], a 1 stycznia 1951 44 batalionu WOP w Głubczycach[4].

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[h], a strażnica WOP Pomorzowice otrzymała nr 228 w skali kraju[6].

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Pomorzowice była 18 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza[7].

1 stycznia 1960 była jako 8 strażnica WOP IV kategorii Pomorzowice.

4 lipca 1961 rozformowano 44 batalion WOP w Głubczycach[i], a strażnica została włączona w struktury 45 batalionu WOP w Prudniku.

1 stycznia 1964 była jako 9 strażnica WOP lądowa IV kategorii Pomorzowice.

por. Roman Krwawnik z-ca d-cy strażnicy ds. politycznych w rozmowie z uczniem miejscowej szkoły podstawowej (1960–1965)

W 1976 w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia[8], strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.

13 grudnia 1981 po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium kraju, dowódca GB WOP wewnętrznym rozkazem w miejscu stacjonowania poszczególnych batalionów, utworzył tzw. „wysunięte stanowiska dowodzenia” (zalążek przyszłych batalionów granicznych), którym podporządkował strażnice znajdujące się na odcinkach dawnych batalionów granicznych. Brygada wykonywała zadania ochrony granicy i bezpieczeństwa państwa wynikające z dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego[9].

W drugiej połowie 1984 Strażnica WOP Pomorzowice została włączona w struktury utworzonego batalionu granicznego GB WOP w Prudniku [8], jako Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. II w Pomorzowicach[10].

1 listopada 1989 rozformowano batalion graniczny GB WOP w Prudniku i strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach już jako Strażnica WOP Lądowa kadrowa kat. II w Pomorzowicach (na czas „P” kadrowa)[10] i funkcjonowała do 15 maja 1991. Żołnierze służby zasadniczej WOP z ostatnich poborów nadal pełnili służbę w strażnicy również po utworzeniu Straży Granicznej, równolegle z przyjętymi do służby kandydackiej funkcjonariuszami SG.

Straż Graniczna:

15 maja 1991 po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica została przejęta przez Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu (ŚlOSG)[j][11] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Pomorzowicach (Strażnica SG w Pomorzowicach).

Zgodnie z zarządzeniem Komendanta Głównego Straży Granicznej, 1 listopada 1998 strażnica SG w Pomorzowicach została zlikwidowana.

Od 1 listopada do 31 stycznia 2001 decyzją komendanta Śląskiego Oddziału SG, w obiekcie stacjonował pluton odwodowy-specjalny Śląskiego OSG.

Zgodnie z zarządzeniem Komendanta Głównego Straży Granicznej 1 lutego 2001 odtworzona została Strażnica SG w Pomorzowicach, w strukturach Śląskiego Oddziału Straży Granicznej w Raciborzu.

Jako Strażnica Straży Granicznej w Pomorzowicach funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[k] została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Pomorzowicach (Placówka SG w Pomorzowicach).

Realizując przyjętą przez Radę Ministrów 6 czerwca 2000 Strategii Zintegrowanego Zarządzania Granicą. W części IV Strategii (dot. Środki Kontroli i Bezpieczeństwa), jako Placówka Straży Granicznej w Pomorzowicach funkcjonowała do 15 czerwca 2006, kiedy to zarządzeniem Komendanta Głównego SG została zniesiona[12]. Ochraniany przez placówkę odcinek granicy, przejęła Placówka Straży Granicznej w Pietrowicach, a obiekt został przekazany gminie i zaadaptowany na mieszkania.

Ochrona granicy[edytuj | edytuj kod]

W 1960 8 strażnica WOP Pomorzowice IV kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 15803 m:

  • Włącznie znak graniczny nr IV/116, wyłącznie znak gran. nr IV/126.

1 stycznia 1964 na ochranianym odcinku przez strażnicę WOP Pomorzowice funkcjonowały przejścia graniczne małego ruchu granicznego, gdzie kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

W maju 1989 odcinek strażnicy został wydłużony po przejęciu części odcinka po rozformowanej strażnicy WOP Równe:

  • Włącznie znak gran. nr IV/109, do zaku. gran. nr IV/116.

Lata maj 1989–15 maja 1991 rozwinięta strażnica lądowa WOP Pomorzowice II kategorii, ochraniała odcinek granicy państwowej:

  • Włącznie znak gran. nr IV/109, wyłącznie znak gran. nr IV/126.
  • W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby.
  • Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
  • W ochronie granicy dowódca strażnicy ściśle współpracował ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS:
Straż Graniczna:

W okresie 16 maja 1991–1998, strażnica Strażnica SG w Pomorzowicach ochraniała odcinek granicy państwowej:

  • Włącznie znak gran. nr II/109, wyłącznie znak gran. nr II/126 II/126.

19 lutego 1996 na odcinku strażnicy zostały uruchomione przejścia graniczne małego ruchu granicznego w których kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywali funkcjonariusze strażnicy:

W okresie 1 lutego 2001–15 czerwca 2006, strażnica Strażnica SG w Pomorzowicach/Placówka Straży Granicznej w Pomorzowicach ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 28864,5 m.

  • Włącznie znak gran. nr II/109 (w głębi miejscowość Dobieszów), wyłącznie znak gran. nr II/126 (rejon szwedzkiego słupa).
  • Linia rozgraniczenia:
  • Terytorialny zasięg działania komendanta strażnicy/placówki SG w Pomorzowicach obejmował gminy: Głogówek, Walce, północna część gminy Głubczyce.
  • Tylna strefa działania przebiega przez miejscowości: Wawrzyńcowice, Błażejowice, Dobieszowice, Twardawa.
  • Główny wysiłek w służbie skupiała od znaku gran. nr II/117 IV/117 do znaku gran. nr 122/17 w głębi miejscowości Tarnkowa–Sławoszów–Stara Wieś–Pomorzowiczki.
  • Rozgraniczenie pomiędzy rejonami podlegającymi operacyjnej ochronie granicy przebiegało przy zn. gran. nr II/123 w głębi Pomorzowice.
  • Miejsca dogodne do przekroczenia granicy wbrew przepisom (pgwp) rej. znaków gran. nr:
    • II/126, 125/7, 124/8, II/124, 122/16, II/122, 120/13, 118/6, 118/2i3, II/117, 117/6, 114/7, 113/10, 113/3, 112/10, 111/12, 110/8, 109/6.
  • W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był:
    • Na korzyść strażnicy SG w Trzebinie, do znaku gran. nr 126/3.
  • Funkcjonariusze strażnicy SG w Pomorzowicach pełniąc służbę graniczną przy granicy państwowej w rejonie linii rozgraniczenia:
    • ze strażnicą SG w Trzebinie, prowadzili rozpoznanie wzdłuż drogi z miejscowości Racławice Śląskie w kierunku znaku gran. nr II/126, na korzyść sąsiada od znaku gran. nr II/126 w kierunku miejscowości Laskowice, zwracając uwagę na pola orne przyległe do granicy państwowej.
  • Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
  • Komendant strażnicy/placówki SG w Pomorzowicach współdziałał w zabezpieczeniu granicy państwowej z placówkami po stronie czeskiej cizinecké policie RCPP:
    • Slezské Rudoltice (naczelnik referatu – mjr JUDr. Robert Foltyna).
    • Osoblaha (naczelnciy referatu – mjr Jaroslav Mihal, kpt. Libor Chamrad).

1 czerwca 2001 na odcinku strażnicy zostało uruchomione drogowe przejście graniczne, w którym kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga GPK SG w Pietrowicach:

Wydarzenia[edytuj | edytuj kod]

  • 1956 – koniec czerwca–początek lipca w okresie tzw. Wypadków poznańskich, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi[13]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia - to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)[14].
  • Lata 60. – 2. połowa, żołnierze kadra i pracownicy cywilni 4 Górnośląskiej Brygady WOP wybudowali nowy budynek szkoły podstawowej w ramach akcji, 1000 szkół na 1000 lecie Państwa Polskiego w Pomorzowiczkach. Szkoła otrzymała imię Górnośląskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza[15].
  • 1968 – 25 sierpnia podczas operacji „Dunaj” do Krnova wkroczył 15 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej z Prudnika, by nie dopuścić do działań tamtejszego dowództwa pułku. Pozytywną rolę w „rokowaniach” z dowództwem czechosłowackiej jednostki odegrał z-ca d-cy strażnicy WOP Pomorzowice por. Jan Wojtak. „Rokował” za pomocą słów i alkoholi, co miało wpływ na zachowanie czechosłowackich sztabowców. Ale mimo wszystko, czechosłowaccy pogranicznicy nabrali pewnego dystansu w stosunku do polskich WOP-istów. Dotychczasowe przyjazne stosunki i spotkania – oziębły. (W trakcie wydarzeń w Czechosłowacji 45 batalion WOP z Prudnika bezpośrednio nie uczestniczył. W drugiej dekadzie sierpnia na zwołanej odprawie d-ców strażnic, nakazano, by w kontaktach z pogranicznikami czechosłowackimi, prosić ich o niepodejmowanie nieodpowiedzialnych działań na ich pograniczu)[16].
  • 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe[17].
Straż Graniczna:

Sąsiednie graniczne jednostki organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Straż Graniczna:

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Obsada personalna 16 maja 1991
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
komendant strażnicy kpt. SG Andrzej Krasicki
zastępca komendanta strażnicy ppor. SG Jarosław Góra
starszy strażnik graniczny–szef strażnicy sierż. SG Ryszard Bandoła
starszy strażnik graniczny mł. chor. SG Sławomir Nasierowski
starszy strażnik graniczny mł. chor. SG Mieczysław Walczak
strażnik graniczny plut. SG Waldemar Farenholz
strażnik graniczny plut. SG Andrzej Gębarowski
strażnik graniczny kpr. SG Tomasz Kucharski
strażnik graniczny st. szer. SG Sławomir Sikora
strażnik graniczny st. szer. SG Tomasz Zalewski[l]

Żołnierze strażnicy[edytuj | edytuj kod]

Komendanci/dowódcy granicznej jednostki organizacyjnej[edytuj | edytuj kod]

Święto SG – wspólny obiad w komendzie ŚlOSG. Na drugim planie przy filarze przodem: 1. k-nt strażnicy kpt. SG Andrzej Krasicki (16.05.1991–1994), 2. kpt. SG Włodzimierz Karsznia (p.o. z-ca k-nta strażnicy (1.02–30.06.2001) (maj 1993)
  • por. Czerski (był w 1945)
  • por. Michał Radziecki (2. poł. 1945–wiosna 1947[18]) płk Michał Radziecki, d-ca strażnicy (2. poł. 1945–wiosna 1947) (grudzień 1971)
  • ppor. Marian Nowak (17.03.1953–31.07.1954)[19]
  • por. Henryk Nowakowski (1.08.1954–14.12.1954)[20]
  • kpt. Piotr Węglowski (1962–1964[21]) ppłk Piotr Węglowski, d-ca strażnicy (1962–1964) (październik 1985)
  • kpt. Bogusław Bugaj (był w 1976[22]–10.1980)[m]
  • por. Józef Kulak[23] (10.1980–31.10.1984)[n] kpt. Józef Kulak, d-ca strażnicy (10.1980–31.10.1984) (październik 1985)
  • st. chor. sztab. Zdzisław Andres[24] (1.11.1984–1987)[o]
  • por. Henryk Michulec (1987–1.07.1989)[p]
  • por. Mieczysław Tomczak (2.07.1989–15.05.1991)[q]
Komendanci strażnicy SG:
  • kpt. SG Andrzej Krasicki[25] (16.05.1991–1994)[r]
  • kpt. SG Jarosław Góra (1994–30.11.1997)[s]
  • kpt. SG Dariusz Szczepkowski (1.12.1997–31.10.1998) – do rozformowania[t]
  • kpt. SG/mjr SG Dariusz Lorenc (01.02.2001–2004)[u]
  • mjr SG Bogusław Kuliński (2004–23.08.2005)
Komendant placówki SG:
  • mjr SG Bogusław Kuliński (24.08.2005–15.06.2006) – do rozformowania[v]
Dowódca plutonu odwodowego–specjalnego:
  • chor. SG Marian Pietkiewicz (1.11.1998–2000)[w].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
  2. ↑ Od 2005 placówka Straży Granicznej.
  3. ↑ Kryptonim strażnicy w latach 1972–1973.
  4. ↑ Kryptonim strażnicy w latach 80. XX wieku.
  5. ↑ Od 1 stycznia 1993 z Republiką Czeską.
  6. ↑ Położenie strażnicy → 50°16′26″N 17°43′41″E/50,273972 17,728056
  7. ↑ Rozkaz dowódcy WOP nr 092 z dnia 24.11.1947.
  8. ↑ Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[5].
  9. ↑ Zarządzenie MSW nr 0104/61/WW z 4.07.1961.
  10. ↑ Zarządzenie nr 021 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 07.05.1991, utworzono Śląski Oddział SG.
  11. ↑ W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
  12. ↑ Potem starszy strażnik graniczny-przewodnik pasa Alfa nr ewid. 2154, w służbie (25.10.1994–12.2001) i Iber nr ewid 2597, w służbie (23.06.2002–30.09.2009), kiedy to przeszedł na emeryturę wraz z przewodnikiem (psy patrolowo-obronne).
  13. ↑ kpt. Bogusław Bugaj odszedł na emeryturę.
  14. ↑ por. Józef Kulak ubył do strażnicy WOP Pokrzywna.
  15. ↑ st. chor. sztab. Zdzisław Andres odszedł na emeryturę.
  16. ↑ por. Henryk Michulec ubył do strażnicy WOP Krasne Pole.
  17. ↑ por. Mieczysław Tomczyk odszedł na emeryturę.
  18. ↑ kpt. SG Andrzej Krasicki ubył do sko Prudnik.
  19. ↑ kpt. SG Jarosław Góra ubył do komendy ŚlOSG w Raciborzu.
  20. ↑ kpt. SG Dariusz Szczepkowski ubył do komendy ŚlOSG w Raciborzu.
  21. ↑ mjr SG Dariusz Lorenc odszedł na emeryturę.
  22. ↑ mjr SG Bogusław Kuliński ubył do komendy ŚlOSG w Raciborzu.
  23. ↑ chor. SG Marian Pietkiewicz ubył do GPK SG w Głuchołazach.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
  2. ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
  3. ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 142-143.
  4. ↑ Gacek 2005 ↓, s. 11.
  5. ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
  6. ↑ Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.24.
  7. ↑ Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.186.
  8. ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 145.
  9. ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 41.
  10. ↑ a b c Zarządzeniem Dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza Nr 035/Org. z dnia 31 lipca 1989 w sprawie zmian etatowych w jednostkach WOP, przeformowano strażnicę WOP Lądową rozwiniętą kat. II w Pomorzowicach na strażnicę WOP Lądową na czas „P” kadrową.
  11. ↑ Łach 2013 ↓, s. 293.
  12. ↑ Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. sejm.gov.pl, 2006-06-23. (pol.).
  13. ↑ Robert Spałek: Agenci w balonach – mniej znany aspekt „wojny balonowej”. [w:] Instytut Pamięci Narodowej [on-line]. (pol.).
  14. ↑ Kudasiewicz 2003 ↓, s. 8.
  15. ↑ Kudasiewicz 2004 ↓, s. 10.
  16. ↑ Kasza (red.) 2020 ↓, s. 490.
  17. ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 37.
  18. ↑ Gacek 2005 ↓, s. 49.
  19. ↑ Marian Nowak. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2021-03-31]. (pol.).
  20. ↑ Henryk Nowakowski. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2021-03-31]. (pol.).
  21. ↑ Kudasiewicz 2005 ↓, s. 10.
  22. ↑ Gacek 2005 ↓, s. 16.
  23. ↑ Gacek 2005 ↓, s. 69.
  24. ↑ Gacek 2005 ↓, s. 72.
  25. ↑ Ostatnie pożegnanie śp. mjr. WOP/SG w st. spocz. Andrzeja Krasickiego. [w:] Związek Emwerytów i Rencistów Straży Granicznej [on-line]. facebook.com, 2023-12-16. [dostęp 2023-12-17]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Sławomir Żurawlow, Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011.
  • Ryszard Kasza (red.): Ulicami Prudnika : z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat prudnicki ul. Kościuszki 76, 48-200 Prudnik, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
  • Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X. 
  • Mirosław Kudasiewicz. Wspomnienia Weterana WOP – Imieniem Wojsk Ochrony Pogranicza. „Tygodnik Prudnicki”. 11(694), s. 10, 2004-03-17. ISSN 1231-904X. 
  • Mirosław Kudasiewicz. Wspomnienia Weterana WOP (37) Sylwetki dowódców jedn. WOP – płk Piotr Węglowski. „Tygodnik Prudnicki”. 3(738), s. 10, 2005-01-19. ISSN 1231-904X. 
  • Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
  • Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
Wojska Ochrony Pogranicza
Oddziały OP 1945–1946
Oddziały WOP
1946–1948 i 1957–1976
Brygady OP 1948–1950
Brygady WOP 1950–1958
„Terytorialne”
brygady WOP 1958–1990
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Bataliony portowe
Inne
Samodzielne OZ
Szkolnictwo WOP
Dywizjony OP
Strażnice WOP
GPK/PPK
Górnośląska Brygada WOP
Rodowód
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Strażnice
GPK
PPK MRG

Straż Graniczna
Oddziały
Obecne
Dawne
Ośrodki szkolenia
Obecne
Dawne
Inne
Obecne
Dawne

Śląski Oddział Straży Granicznej
Placówki
Funkcjonujące
Rozformowane
Strażnice
Rozformowane
Graniczne
placówki
kontrolne
Rozformowane
G.j.o. przejęte
po GBWOP
G.j.o. przejęte
po BeOSG
G.j.o. przejęte
od SuOSG
PSG przejęte
przez Ś–MOSG
PSG przejęte
po Ś–MOSG


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Strażnica_WOP_Pomorzowice&oldid=72972363”