Strażnica WOP Porajów
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1945[a] |
| Patron | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
3 komenda odcinka |
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Rozporitz/Porajów – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną[b] i Czechosłowacją.
Strażnica Straży Granicznej w Porajowie – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec i Czechami[c].
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 3 komendy odcinka Bogatynia jako 13 strażnica WOP[2] (Rozporitz)[3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4].
W 1947 została przeformowana na strażnicę II kategorii[5] – 43 wojskowych[6]. Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic na szczeblu krajowym[d], a strażnica II kategorii otrzymała nr 17 w skali kraju[8]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Porajów była 17. w 8 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza[9].
W 1960, po kolejnej zmianie numeracji, strażnica posiadała numer 12 i zakwalifikowana była do kategorii II w 8 Łużyckiej Brygadzie WOP[10].
W 1964 strażnica WOP nr 11 Porajów uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do I kategorii[10].
9 maja 1967 w Łużyckiej Brygadzie WOP z okazji święta narodowego Czechosłowacji odbyła się uroczystość nadania imienia kapitana Stepana Wajdy strażnicy WOP w Porajowie[11].
Straż Graniczna
Po rozwiązaniu 15 maja 1991 Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Porajowie weszła w podporządkowanie Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej[12] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Porajowie.
W wyniku realizacji kolejnego etapu zmian organizacyjnych w Straży Granicznej, w 2002 strażnica uzyskała status strażnicy SG I kategorii[e].
Ochrona granicy[edytuj | edytuj kod]
Strażnice sąsiednie:
- 12 strażnica WOP Markersdorf ⇔ 14 strażnica WOP Rogenau – 1946 rok.
Dowódcy strażnicy[edytuj | edytuj kod]
- ppor. Bernard Braunszweig (był w.10.1946[f]–?)
- ppor. Jan Baniak (?–1952)
- chor. Stefan Ingier (1952–1953)
- chor. Stefan Bartos (1953–1986)
- por. Marek Wicik (1986–był w 09.1991).
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
- ↑ Od 3 października 1990 z RFN.
- ↑ Do 31 grudnia 1992 z Czechosłowacją, od 1 stycznia 1993 z Czechami.
- ↑ Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[7].
- ↑ Zarządzenie Komendanta Głównego Straży Granicznej nr 3 z 11 stycznia 2002.
- ↑ Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 054 z 19 października 1946 → Rozkazy personalne D WOP ↓.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Leszkowicz 2022 ↓, s. 751.
- ↑ Historia ŁBWOP ↓, s. 53–54.
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Historia ŁBWOP ↓, s. 57.
- ↑ Zaręba 2008 ↓, s. 100.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
- ↑ Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.3.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.189.
- ↑ a b Wykazy dyslokacyjne WOP ↓.
- ↑ Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 3(43), Warszawa 1967, s. 391.
- ↑ Łach 2013 ↓, s. 294.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.
- Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Grzegorz Zaręba. Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 3/08, 2008. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Archiwum Straży Granicznej, zespół arch. D WOP sygn. 217/143 k. 120 -121. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
- Archiwum Straży Granicznej, Historia Łużyckiej Brygady WOP 1945-1991
- Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
| Rodowód |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Placówki SG |
| ||||||
| Strażnice SG /rozformowane/ |
| ||||||
| Graniczne placówki kontrolne /rozformowane/ |
|
