Barnówko (wieś)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Barnówko
wieś
Ilustracja
Jeden ze stawów w Barnówku
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

myśliborski

Gmina

Dębno

Wysokość

45 m n.p.m.

Liczba ludności (2019)

293[2]

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

74-311[3]

Tablice rejestracyjne

ZMY

SIMC

0179690

Położenie na mapie gminy Dębno
Mapa konturowa gminy Dębno, w centrum znajduje się punkt z opisem „Barnówko”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Barnówko”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Barnówko”
Położenie na mapie powiatu myśliborskiego
Mapa konturowa powiatu myśliborskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Barnówko”
Ziemia52°47′05″N 14°46′05″E/52,784722 14,768056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Barnówko (niem. do 1945 r. Berneuchen[4]) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Dębno, nad rzeką Myślą. Według danych z 2015 r. miejscowość liczyła 281 mieszkańców[5].

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1299 r. Przed 1317 r. nadane zostały prawa miejskie (oppidum; nie posiadało murów miejskich), utracone w 1608 r. W XIX w. właścicielami wsi była rodzina von dem Borne. Gospodarujący w niej od 1871 r. Max von dem Borne rozwinął znacznie gospodarkę rybacką, sprowadzając m.in. z Ameryki nowe gatunki ryb (m.in. sumika karłowatego) oraz raka pręgowatego, które stąd rozprzestrzeniły się w zbiornikach wodnych Europy. W latach 1923-1928 Barnówko było miejscem corocznych spotkań ruchu religijnej odnowy w łonie Kościoła ewangelickiego, Berneuchener Bewegung (Ruch Barnówecki). W 1993 r. odkryto w pobliżu złoża ropy naftowej i gazu ziemnego BMB (Barnówko - Mostno – Buszów), eksploatowane od roku 2000. We wsi funkcjonuje niepubliczna szkoła podstawowa. Ludność zajmuje się głównie rolnictwem, istnieje również gospodarstwo rybackie.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Niemiecka nazwa Nova Bernowe i późniejsze, przeniesione przez osadników w toku kolonizacji w 2 połowie XIII - XIV w. z rejonów Połabszczyzny, pochodzą od brandenburskiego Bernau bei Berlin[6].

Nazwy na przestrzeni wieków: Nova Bernau 1299, Barnow 1300, Neue Bernowe 1317, Bernow 1350, Newenbernow 1374, Berneuchen 1374, Bernou 1406, Bernonken 1456, Bernowichen 1486, Bernewichen na mapie Joana Blaeu z 1645 roku, Berneuchen 1833[6]. Nazwa Barnówko nadana została urzędowo w 1947 r.[4]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś położona jest przy drodze Myślibórz-Dębno, 7 km na północny wschód od Dębna, 17 km od Myśliborza i 32 km od Gorzowa.

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski Kondrackiego teren, na którym położone jest Barnówko należy do prowincji Nizina Środkowoeuropejska, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pojezierze Południowopomorskie oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Równina Gorzowska[7].

Środowisko przyrodnicze[edytuj | edytuj kod]

Rośliny rzadko spotykane i chronione: grzybień północny, orlik pospolity, kocanki piaskowe, zagrożone wyginięciem: pływacz średni, rdestnica ostrolistna. Rośliny rzadko występujące: siedmiopalecznik błotny, konwalia majowa, potocznik wąskolistny, turzyca nitkowata, barwinek pospolity, bluszcz pospolity, grążel żółty, róża jabłkowa, wierzba rokita, trędownik oskrzydlony, jest tu też obecny inwazyjny niecierpek himalajski. Zespół strzałki wodnej – tworzy niskie szuwary m.in. w kieszeni doliny rzeki Myśli 2 km od Barnówka. Na skarpach nad rzeką Myślą 1,5 km od Barnówka na terenach bagnistych wykształca się lęg jesionowo-olszowy. Wzdłuż doliny rzeki Myśli 0,8 km od Barnówka pojawiają się buczyny, stanowiące wymagające ochrony siedlisko przyrodnicze. Drogę Myślibórz – Dębno stanowi ściana lasu (klony, jawory, jesiony wyniosłe), od granicy Barnówka w kierunku Dębna znajduje się pomnik przyrody – lipa drobnolistna. Lokalne podmokłości są miejscem bytowania kumaka.

Do ssaków występujących na tym terenie należą: rzęsorek rzeczek, nocek rudy, piżmak, norka amerykańska. Wśród płazów występuje kumak nizinny. Ptaki: perkoz dwuczuby i rdzawoszyi, czapla siwa, łabędź niemy, żuraw, brodziec piskliwy, puszczyk, zimorodek, dzięcioł zielony, remiz, kruk, trznadel, potrzeszcz, krętogłów, wodnik, kania ruda, głowienka.

Historia[edytuj | edytuj kod]

  • VIII-poł. X w. – w widłach Odry i dolnej Warty znajdowała się odrębna jednostka terytorialna typu plemiennego, prawdopodobnie powiązana z plemieniem Lubuszan. Na północy od osadnictwa grupy cedyńskiej oddzielały ją puszcze mosińska (merica Massen) i smolnicka (merica Smolnitz). Mieszkańcy zajmowali się gospodarką rolniczo-hodowlaną.
  • 960–972 – książę Mieszko I opanował tereny nadodrzańskie, obejmujące obręb późniejszej kasztelani cedyńskiej, ziemię kiniecką i kostrzyńską
  • 1005 (lub 1007) – Polska straciła zwierzchność nad Pomorzem, w tym również nad terytorium w widłach Odry i dolnej Warty.
  • 1112-1116 – w wyniku wyprawy Bolesława Krzywoustego, Pomorze Zachodnie uznało zwierzchność lenną Polski
  • Pocz. XIII w. – obszar na północ od linii Noteci-dolnej Warty i zachód od Gwdy w dorzeczu Myśli, Drawy, środkowej Iny, stanowi część składową księstwa pomorskiego; w niewyjaśnionych okolicznościach zostaje przejęty przez księcia wielkopolskiego Władysława Laskonogiego, a następnie jego bratanka, Władysława Odonica
  • 1250 – margrabiowie brandenburscy z dynastii Askańczyków rozpoczynają ekspansję na wschód od Odry; z zajmowanych kolejno obszarów powstaje z czasem Nowa Marchia
  • 25.11.1299 – w Eberswalde przy fundacji klasztoru Cystersów w Himmelpfurt koło Lychen w diecezji brandenburskiej przez margrabiego Albrechta III obecny jest m.in. Bald(e)win, pleban in Nova Bernau[8]
  • 1300 – wzmianka pod nazwą Nova Bernowe; wymieniany jest dwukrotnie proboszcz Balduin[9]
Plan miasta w XV w
  • 26.12.1317 – przywilej margrabiego Waldemara podporządkowuje wyrokom sądu myśliborskiego siedem głównych miast Nowej Marchii (czyli nadaje prawa miejskie na prawie myśliborskim): Barlinek, Gorzów, Kostrzyn, Czelin, Mieszkowice, Barnówko (civitas Neue Bernowe) i Nowogródek Pomorski[10]; miasteczko jest umocnione wałem ziemnym i fosą, murów obronnych nigdy nie wzniesiono (oppidum), zbudowano natomiast dwie umocnione bramy miejskie: Dębnowską i Tarnowską; brak znalezisk archeologicznych pozwalających uważać chyżę za osadę przedlokacyjną Barnówka[11]
  • 1320-1323 – po wygaśnięciu dynastii askańskiej, Nowa Marchia przejściowo przechodzi we władanie książąt pomorskich
  • 1323 – władzę w Nowej Marchii obejmują Wittelsbachowie
  • 1328 – w miasteczku wymieniamy jest ród von Wedel
  • 1347-1367 – w Barnówku (opidum nove Bernowe) wymieniany jest ród Mörner[12], który 28 września 1347 r. zakupił miasteczko od braci Henninga i Bertrama von Stegelitz[13][14]
  • 06.01.1349 – Mörnerowie wspólnie z Arnoldem i Henningiem von Uchtenhagen otrzymują miasteczko w lenno od margrabiego Ludwika[15][16][17]
  • 1373 – pod zwierzchnictwem Korony Czeskiej dynastii Luksemburgów
  • 1374 – Barnówko ponownie wymieniane jest jako własność rodu von Wedel[18][19]. Newenbernow (też Nyenbernow) występuje w dokumencie z 28 maja 1374 r., gdy w Gubinie von Wedlowie wraz z innymi przedstawicielami rycerstwa składają hołd lenny Wacławowi IV Luksemburskiemu[20]
  • 1402 – w Krakowie osiągnięto porozumienie w sprawie sprzedaży przez Luksemburgów miasteczka wraz z Nową Marchią Koronie Polskiej, jednakże ostatecznie zostało sprzedane zakonowi krzyżackiemu
  • pocz. XV w. – Barnówko zostaje wymienione jako przynależne administracyjnie do dekanatu kostrzyńskiego w diecezji lubuskiej[21]
  • 1405 – Barnówko posiada 64 łany ziemi, na uposażeniu proboszcza 4 łany; jest to miasteczko z zamkiem[9]
  • 1406 – biskup lubuski Jan IV Borshnitz domaga się zwiększenia dziesięcin z miejscowości Bernou[9]
  • 1441 – w miasteczku wymieniany jest ród Kuhmeise (henning an der komeysze to bernow)[22]
  • 1454/55 – po wybuchu wojny polsko-krzyżackiej Krzyżacy sprzedają miasteczko i region w celu pozyskania środków na prowadzenie wojny
  • 1456 - kolejna wzmianka o rodzie Kuhmeise (Clawes komeise zu Bernonken)[23]
  • 1484 - nadanie lenne dla rodu von dem Borne dotyczące miasteczka; przechowywane było w archiwum miejskim[24]
  • 2.06.1486 – margrabia Jan Cicero nadaje Clausowi von der Kuhmeise (Claus von der Kumeisen, Kuemaisen) w lenno miasteczko Barnówko (Bernowichen) wraz ze wsiami Dyszno (Ringenwolde) i Ostrowiec (Wusterwicz)[25][26]
  • 19.02.1494 – margrabia Jan Cicero nadaje Baltazarowi i Andrzejowi von der Kuhmeise (Balczer und andereues Comeissen) w lenno miasteczko Barnówko (Bernowichen) wraz ze wsiami Dyszno (Ringenwalde) i Ostrowiec (Wusterwitz)[27][28]
  • 1535-1571 – za rządów Jana Kostrzyńskiego Nowa Marchia staje się niezależnym państwem w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego
  • 1538 – margrabia Jan Kostrzyński oficjalnie wprowadza na terenie Nowej Marchii luteranizm jako religię obowiązującą
  • ok. 1605 - zbudowany zostaje kościół z muru pruskiego; zachował się do 1945 r.
  • 1608 – utrata prawa targu i prawa nowego osadnictwa, przez co faktycznie Barnówko przestaje być miastem
  • 1648 i 1653 – właścicielem Barnówka staje się nowomarchijski kanclerz Hans Georg von dem Borne (8.3.1589-30.8.1656), który zakupuje je od rodu Kuhmeise[29]
  • 1701 – powstanie Królestwa Prus
  • 1711 – do kościoła dobudowano zachodnią wieżę
  • 1780 – wybudowano pałac
  • 2 Poł. XVIII – założenie parku
  • XIX w. – we wsi istnieje cech tkaczy; miejscowość o charakterze rolniczym
  • 1806-1807 – Nowa Marchia pod okupacją wojsk napoleońskich; na mocy traktatu w Tylży w dniu 12.07.1807 r. wojska francuskie opuszczają terytorium państwa pruskiego z wyjątkiem niektórych ważniejszych twierdz, pod warunkiem spłaty bądź zabezpieczenia nałożonej na Prusy kontrybucji wojennej.
Widok Barnówka w 1810 roku
  • 1807-1811 – reformy gospodarcze Steina – Hardenberga dotyczące zniesienia poddaństwa chłopów w Prusach
  • 1815-1818 – reformy administracyjne Prus zmieniają strukturę Nowej Marchii; wieś należy do powiatu Gorzów, w rejencji frankfurckiej, w prowincji brandenburskiej.
  • 1860 – wybudowano oranżerię
  • 1871 – założono stawy rybne; pierwsza wzmianka o hodowli prowadzonej przez niemieckiego hrabiego Maxa von dem Borne
  • 1871-1918 – Nowa Marchia w ramach zjednoczonej Drugiej Rzeszy Niemieckiej
  • 1882 - oddano do użytku linię kolejową łączącą Stargard z Kostrzynem, która przechodziła przez Barnówko; stację zlokalizowano 2,5 km od wsi
  • 1884 - Louise Pauline Bertha von dem Borne, córka Maxa von dem Borne, poślubia Rudolfa von Viebahn; ich potomkowie naszą nazwisko von Viebahn von dem Borne
  • 1885 - Max von dem Borne sprowadził z Ameryki do stawów w Barnówku sumika karłowatego, który stąd rozprzestrzenił się do innych krajów Europy, w tym na ziemie dzisiejszej Polski[30].
Przyległości Barnówka w XIX / XX w.
Niemiecka nazwa Obiekt Położenie Polska nazwa Ludność ok. 1820 r. Ludność w 1852 r.
Berneuchen Bhf. stacja kolejowa 2 km na płd.-zach. Barnówko PKP
Berneuchen F. leśniczówka 1,5 km na płn.wsch. [nie istnieje] 6[32]
Bornhofen cegielnia 3 km na płd. Więcław
Bärnen domek myśliwski (Jagdschloss) 3,5 km na płd. [nie istnieje]
Finkenberg osada 0,5 km na zach. Płetnie [Barnówko][33]
Hohefeld[34] folwark 2 km na płn.-wsch. Opoki [nie istnieje] 25[35]
Lindwerder kolonia (w XIX w.) 5,5 km na wsch. Łąkomin 74[32] 252[35]
Dawny kościół, widok z 1810 roku
  • 1923-1928 - Barnówko jest miejscem corocznych spotkań ruchu religijnej odnowy w łonie Kościoła ewangelickiego, który zrodził się po pierwszej wojnie światowej w środowisku pomorskiej i nowomarchijskiej szlachty. Nazwa ruchu nadana została od miejscowości - Berneuchener Bewegung (Ruch Barnówecki) - i istnieje on w Niemczech do dziś, a jego głównym ośrodkiem jest dawny klasztor Kirchberg w Badenii-Wirtembergii[36]
  • 1935?-1945 - funkcjonuje lądowisko tymczasowe; brak odnotowanej aktywności Luftwaffe[37]
  • 03.02.1945 – zajęcie przez 5 Armię 1 Frontu Białoruskiego
  • 14-23.04.1945 – w Barnówku stacjonuje I Pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”; lotnisko zbudowano na polach obok lasu, przy szosie i linii kolejowej z Myśliborza do Kostrzyna; sztab stacjonował w pałacu, który jeszcze wówczas nie był zniszczony
  • 20.04.1945 – podczas startu do lotu bojowego na eskortę szturmowców Ił-2 z lotniska Barnówko zginął chorąży Roman Wierzchnicki (awansowany pośmiertnie do stopnia podporucznika). Z niewyjaśnionych przyczyn jego Jak-9 nr „80” (3915380) zaczepił skrzydłem o ziemię, obrócił się wokół własnej osi, uderzył w stojące koło pasa drzewo i stanął w płomieniach. Pilot zginął we wraku samolotu. Pochowany został początkowo na gazonie przed pałacem w Barnówku, po wojnie przeniesiony przez rodzinę na Cmentarz Powązkowski w Warszawie[38][39]
  • 23.04.1945 – po powrocie z lotu rozpoznawczego w rejon Berlina, na lotnisku Barnówko rozbił się Jak-9 nr 4 (nr fabryczny 4115304) porucznika Anatolija Szyrokuna (Анатолий Климентьевич Широкун), zastępcy dowódcy 2 eskadry. Nad lotniskiem na wysokości 400 metrów wykonał on półbeczkę i opuszczając przód samolotu uderzył w ziemię; maszyna stanęła w ogniu i doszczętnie się spaliła. Badanie wraku wykazało zerwanie się linek sterowych. Pochowany początkowo w parku przy pałacu w Barnówku obok chorążego Wierzchnickiego, kilka lat po wojnie został ekshumowany i przeniesiony na Cmentarz Powązkowski w Warszawie[39][40]
  • 1945 – zniszczenie kościoła
  • Po 1945 - napływ przesiedleńców z terenów dzisiejszej Białorusi - z Wołkowyska, Repuszychy, Oszmiany, Lidy - oraz z Bogdanowa na Wileńszczyźnie. W późniejszym okresie przybyli osadnicy spod Częstochowy.
  • Po 1945 - pałac zostaje rozebrany
  • 1946 – uruchomiono 3-klasową (następnie 4-klasową) szkołę podstawową, początkowo w budynku mieszkalnym
  • 1960 – wprowadzenie systemu szkolnictwa podstawowego 8-klasowego, szkołę przeniesiono do nowego budynku; długoletnim dyrektorem jest Marianna Fabiańczyk
  • 1993 – zielonogórski Zakład Górnictwa Nafty i Gazu dokonuje odkrycia złoża ropy naftowej i gazu ziemnego, nazwanego BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko - Mostno – Buszów).
  • 1994 - uzyskany zostaje przypływ gazu i ropy w otworach Barnówko-1 i Buszów-1
  • 1975 – w wyniku zmiany podziału administracyjnego zlikwidowany zostaje powiat chojeński; wieś należy do województwa gorzowskiego i gminy Dębno.
  • 1999 – w ramach zmiany podziału administracyjnego wieś należy do województwa zachodniopomorskiego, powiatu myśliborskiego i gminy Dębno
  • 2000 - początek przemysłowej eksploatacji złoża ropy naftowej i gazu ziemnego
  • 2004 – likwidacja publicznej szkoły podstawowej; powstanie Niepublicznej Szkoły Podstawowej
  • 07.06.2008 – odsłonięcie i poświęcenie kapliczki św. Barbary; pierwszy zlot imienniczek patronki
Właściciele Barnówka
Właściciel Lata
von Wedel 1328
von Stegelitz do 1347
von Mörner 1347-1367
von Mörner, von Uchtenhagen 1349
von Wedel 1374
Kuhmeise 1441-1653
von dem Borne od 1484?, 1648/53-1945

Ludność[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności w ostatnich 3 wiekach[41][42][43]:

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Struktura działalności gospodarczej na dzień 31.10.2004 r.[44]:

Dział Ilość
Produkcja 1
Usługi 1
Handel 1
Gastronomia -
Transport 4

W Barnówku funkcjonują 22 gospodarstwa rolne o łącznej fizycznej powierzchni 138,54 ha. Struktura użytków rolnych:

Użytki rolne Pow. w ha
Orne 117,19
Zielone 13,38
Lasy 2,84
Razem 133,41

Powierzchnia gospodarstw:

Pow. w ha Ilość
1-5 13
5-10 5
10-20 2
20-50 2
50-100 -
>100 -
  • Kolejowy Ekspedyt Ropy Naftowej, Gazu Płynnego i Siarki „Barnówko” - największy i najnowocześniejszy w Polsce. Przeznaczony jest do przeładunku ropy naftowej rurociągiem podziemnym, z terenu kopalni ropy naftowej i gazu ziemnego „Dębno”, do cystern kolejowych. Ponadto przeładowywana jest siarka płynna, z procesu odsiarczania gazu ziemnego.
  • Gospodarstwo rybackie Stanisław Janicki – obejmuje kilkadziesiąt stawów o łącznej pow. 300 ha. Założone w 1871 r. przez Maxa von dem Borne. W grudniu 1890 r. sprowadził on ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej nieznany dotąd w Europie gatunek raka pręgowatego. Niedługo po tym powódź przerwała groblę stawu i uwolniła część raków. Rzeką Myślą rak pręgowaty przedostał się do Odry i dalej na teren Wielkopolski i Pomorza Zachodniego, a następnie dotarł do dorzecza Wisły i opanował praktycznie obszar całego kraju z wyjątkiem skrawka południowo-wschodniej Polski. Max von dem Borne sprowadził również suma kalifornijskiego (ryba drapieżna, dochodząca w wodach macierzystych do metra długości), jednak w nowym środowisku skarlał i osiąga maksimum 25 centymetrów. W późniejszych czasach gospodarstwo rybackie słynęło z hodowli karpia królewskiego. Obecnie prowadzi sprzedaż ryb konsumpcyjnych, materiału zarybieniowego (wylęg, lipcówka, narybek, kroczek), kolorowych rybek (karp koi, karaś, jaź) oraz dwa łowiska wędkarskie, a także jeziora Zielone oraz Postne, zarybiane takimi gatunkami ryb jak: karp, amur, lin, szczupak, sandacz, sum.

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

  • Uczniowie uczęszczają do publicznej Szkoły Podstawowej nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej w Dębnie oraz do gimnazjum publicznego w Dębnie[45]
  • Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Barnówku założona została przez Stowarzyszenie Edukacyjne Na Rzecz Rozwoju Wsi: Mostno, Więcław, Łazy i Barnówko „Nasza Szkoła”; otwarcie nastąpiło 1 września 2004 r.; budynek szkoły wyremontowany został w 2006 r. ze środków Unii Europejskiej, stowarzyszenia i darczyńców.

Organizacje i instytucje[edytuj | edytuj kod]

  • Sołectwo Barnówko – ogół mieszkańców wsi Barnówko stanowi Samorząd Mieszkańców Sołectwa; teren działania sołectwa obejmuje wieś Barnówko – w jej granicach administracyjnych.
  • Stowarzyszenie Edukacyjne Na Rzecz Rozwoju Wsi: Mostno, Więcław, Łazy i Barnówko „Nasza Szkoła” – organizacja pozarządową posiadającą status organizacji pożytku publicznego, założona przez rodziców uczniów i mieszkańców tych miejscowości w lutym 2004 r., w maju 2004 r. wpis do KRS w Szczecinie. Głównym celem jest prowadzenie Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Barnówku i od 1 września 2006 r. Małego Przedszkola „Leśne skrzaty”[46].

Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

  • Park pałacowy, XVIII, nr rej.: A-1058z 5.10.1979 – pow. 44 ha, z czego stawy rybne 36 ha; założony w 2 poł. XVIII w., usytuowany w płd. części wsi nad brzegiem rzeki Myśli. W skład kompleksu wchodzą ruiny pałacu i oranżerii, zniszczony układ dróg i wnętrz parkowych, częściowo zachowany cenny starodrzew – dwa dęby szypułkowe „Guślarze” o obw. 460 i 510 cm, wys. 20–22 m (według legendy - powstałej już w czasach PRL - pogańscy kapłani składali pod nimi ofiary bóstwom i przepowiadali przyszłość[47]), klony, sokora chińska, choina kanadyjska – i budynki gospodarcze z 2 poł. XIX w. Pod koniec XIX w. park przebudowano oraz poszerzono o łąki i stawy rybne. Wpisany do rejestru zabytków pod numerem 274/79 z 5 października 1979 r.[48]
  • Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa – powstał na bazie kaplicy grzebalnej cmentarza ewangelickiego (zbudowanej przed 1939 r.), wyremontowanej i zaadaptowanej na kościół rzymskokatolicki w 1945 r. W latach 50 XX w. rozbudowany[49], poświęcony w 1967 r., odrestaurowany w 2004 r. Budynek prosty, na planie prostokąta, orientowany.
  • Cmentarz – powstał w okresie I wojny światowej; znajduje się na nim pomnik żołnierza niemieckiego z I wojny światowej, odrestaurowany w 2000 r.
  • Teren ostatniego lotniska I Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”
  • Gniazdo bociana czarnego (pomnik przyrody)
  • Przez wieś przebiegają szlaki turystyczne: szlak turystyczny czerwony „Wokół Dębna”, szlak turystyczny żółty „Nad rzeką Kosą”

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 2878
  2. ↑ Liczba mieszkańców na terenie wiejskim w latach 2010 - 2019. debno.pl. [dostęp 2020-05-31].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 14 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297
  5. ↑ Urząd Miasta i Gminy Dębno, Dane Statystyczne. [dostęp 2016-06-04].
  6. ↑ a b Nazwy miejscowe Polski: historia - pochodzenie - zmiany. Kazimierz Rymut (red.). Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1996, s. 85. ISBN 83-85579-29-X.
  7. ↑ Karty z dziejów Dębna. Dębno: PPH „Zapol” Dmochowski Sobczyk, 2005, s. 25. ISBN 83-60140-35-9.
  8. ↑ Edward Rymar: Historia polityczna i społeczna Nowej Marchii w średniowieczu (do roku 1535). Gorzów Wlkp.: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta, 2015, s. 219. ISBN 978-83-63404-15-4.
  9. ↑ a b c Karty z dziejów Dębna. Dębno: PPH „Zapol” Dmochowski Sobczyk, 2005, s. 67-68. ISBN 83-60140-35-9.
  10. ↑ Adolph Friedrich Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Chronologisches Register.... T. Band I. 768-1414. F.H. Morin, 1867, s. 147.
  11. ↑ Edward Rymar: Historia polityczna i społeczna Nowej Marchii w średniowieczu (do roku 1535). Gorzów Wlkp.: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta, 2015, s. 79. ISBN 978-83-63404-15-4.
  12. ↑ Edward Rymar. Rycerstwo Nowej Marchii w czasach margrabiego Jana kostrzyńskiego. „Rocznik Lubuski”. tom XXVII Cz. 1, s. 36, 2001. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0485-3083. 
  13. ↑ Adolph Friedrich Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. T. 24. F. H. Morin, 1863, s. 41.
  14. ↑ Grzegorz Jacek Brzustowicz: Rycerstwo Ziemi Choszczeńskiej XIII-XVII wieku. Wydawnictwo DiG, 2004, s. 323-324. ISBN 83-7181-360-0.
  15. ↑ A. Czachrowski: Społeczne i polityczne siły w walce o Nową Marchię w latach 1319-1373: ze szczególnym uwzględnieniem roli możnowładztwa nowomarchijskiego. Poznań: PWN, 1968, s. 66.
  16. ↑ A. Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Chronologisches Register.... T. Band I. 768-1414. 1867, s. 271.
  17. ↑ Adolph Friedrich Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. T. 24. F. H. Morin, 1863, s. 47.
  18. ↑ Kostrzyn nad Odrą. Dzieje dawne i nowe. Jerzy Marczewski (red.). Poznań: Instytut Zachodni, 1991, s. 100. ISBN 83-85003-58-4.
  19. ↑ Karty z dziejów Dębna. Dębno: PPH „Zapol” Dmochowski Sobczyk, 2005, s. 67. ISBN 83-60140-35-9.
  20. ↑ Adolph Friedrich Johann Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. T. 18. Berlin: F.H. Morin, 1859, s. 149-150.
  21. ↑ Siegmund Wilhelm Wohlbrück, Geschichte des ehemaligen Bisthums Lebus und des Landes dieses Nahmens, tom I, Berlin 1829, s. 99
  22. ↑ Adolph Friedrich Johann Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. T. 19. F. H. Morin, 1860, s. 344.
  23. ↑ Adolph Friedrich Johann Riedel, Friedrich W. Holtze: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. T. 19. F. H. Morin, 1860, s. 383.
  24. ↑ Ernst Friedrich Kneschke: Neues allgemeines deutsches Adels-Lexicon. T. 1 AA-Boyve. Lipsk: Friedrich Voigt, 1859, s. 577.
  25. ↑ Adolph Friedrich Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. T. 24. F. H. Morin, 1863, s. 205.
  26. ↑ Adolph Friedrich Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. Chronologisches Register zu sämmtlichen Bänden: 1415 – 1751. T. 7. F. H. Morin, 1869, s. 364.
  27. ↑ Adolph Friedrich Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. T. 24. F. H. Morin, 1863, s. 210.
  28. ↑ Adolph Friedrich Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. Chronologisches Register zu sämmtlichen Bänden: 1415 – 1751. T. 7. F. H. Morin, 1869, s. 400.
  29. ↑ Leopold von Zedlitz-Neukirch: Neues preussisches Adels-Lexicon. T. 4 P-Z. Lipsk: Gebrüder Reichenbach, 1837, s. 386.
  30. ↑ Urbaniak Piotr: Jeszcze o sumiku karłowatym, w: "Przyroda Polska" nr 12/1983, s. 37
  31. ↑ Księga gatunków obcych inwazyjnych w Polsce. [dostęp 2010-05-13].
  32. ↑ a b Leopold Krugg: Neues topographisch-statistisch-geographisches Wörterbuch des Preussischen Staats. T. 1. Halle: Karl August Kümmel, 1821, s. 97.
  33. ↑ Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie ustalenia, zmiany i znoszenia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektu fizjograficznego (Dz. U. nr 240 poz. 1746 z 22 grudnia 2006 r.) włączono przysiółek Płetnie do wsi Barnówko.
  34. ↑ Nazwa Hohefeld nadana w 1865 roku, wcześniej Neues Vorwerk (Nowy Folwark). Amtsblatt der Regierung zu Frankfurt a. d. Oder. Trowitzsch, 1865, s. 396.
  35. ↑ a b Topographische Uebersicht des Appellationsgerichts-Departements Frankfurt a/O: Zusammengestellt von Güthlein. Gustav Harnecker & Co., 1856, s. 20.
  36. ↑ Geschichte des Berneuchener Dienstes. [dostęp 2012-11-30].
  37. ↑ www.ww2.dk - spis lotnisk Luftwaffe na terenie Niemiec. [dostęp 2014-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-26)].
  38. ↑ Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2016-06-02].
  39. ↑ a b Rzeka Myśla – piękno, natura, tajemnice, gospodarka, turystyka, „biały węgiel” (8). [dostęp 2016-06-02].
  40. ↑ Wojciech Sankowski, Wojciech Zmyślony: Polskie skrzydła. [dostęp 2016-06-02].
  41. ↑ Topographische Uebersicht des Appellationsgerichts-Departements Frankfurt a/O: Zusammengestellt von Güthlein. Gustav Harnecker & Co., 1856, s. 96.
  42. ↑ gemeindeverzeichnis.de. Landkreis Landsberg (Warthe). [dostęp 2010-08-09].
  43. ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte. Kreis Landsberg/Warthe. [dostęp 2010-05-13].
  44. ↑ Plan rozwoju wsi Barnówko, Załącznik nr 1 do uchwały Nr XVIII/117/2007 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia 6 grudnia 2007. [dostęp 2010-05-13].
  45. ↑ Uchwała Nr XVIII/188/04 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia 27 maja 2004 r w sprawie: ustalenia planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów oraz granic ich obwodów na terenie miasta i gminy Dębno. [dostęp 2010-06-12].
  46. ↑ Niepubliczna Szkoła Podstawowa i Niepubliczne Małe Przedszkole w Barnówku. O Stowarzyszeniu. [dostęp 2010-04-16].
  47. ↑ Czesław Piskorski: Województwo Szczecińskie. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1966, s. 198.
  48. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-05-23].
  49. ↑ W latach 70 XX w. według salezjanie. pl Parafia Dębno. [dostęp 2012-11-30].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Dębno
Wsie
Osady
Integralne
części wsi

Gmina Dębno (powiat myśliborski)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Barnówko_(wieś)&oldid=72533553”