Nicea: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Polonica: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 40: Linia 40:


== Historia ==
== Historia ==
Kolonia grecka Nikaia została założona ok. 300 p.n.e. przez Fokijczyków z [[Fokaja]]. W czasach [[Starożytny Rzym|rzymskich]] Nicea była ważnym portem. Od III w. była siedzibą biskupstwa. Od V w. częste najazdy [[Germanie|Germanów]] i [[Saraceni|Saracenów]]. W [[średniowiecze|średniowieczu]], zagrożona przez [[Genua|Genuę]], broniła swojej niezależności w sojuszu z [[Piza|Pizą]]. W XIII-XIV w. kilkakrotnie pod władzą hrabiów [[Prowansja|Prowansji]]. W 1388 roku poddała się książętom [[Sabaudia|Sabaudii]], którzy przyczynili się do rozwoju miasta. Podczas wojen [[Franciszek I Walezjusz|Franciszka I]] z cesarzem [[Karol V Habsburg|Karolem V]] w 1543 roku Nicea została złupiona po oblężeniu przez połączone wojska francusko-tureckie. W 1626 uzyskała znaczne przywileje. Za panowania [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]] wielokrotnie znajdowała się pod okupacją francuską. Odstąpiona Francji przez [[Królestwo Sardynii]] w 1860 roku. 26 lutego 2001 podpisano w Nicei [[Traktat nicejski]] reformujący [[Unia Europejska|Unię Europejską]]. 14 lipca 2016 w mieście miał miejsce [[Zamach w Nicei|zamach terrorystyczny]], w wyniku którego zginęły 84 osoby.
Kolonia grecka Nikaia została założona ok. 300 p.n.e. przez Fokijczyków z [[Fokaja]]. W czasach [[Starożytny Rzym|rzymskich]] Nicea była ważnym portem. Od III w. była siedzibą biskupstwa. Od V w. częste najazdy [[Germanie|Germanów]] i [[Saraceni|Saracenów]]. W [[średniowiecze|średniowieczu]], zagrożona przez [[Genua|Genuę]], broniła swojej niezależności w sojuszu z [[Piza|Pizą]]. W XIII-XIV w. kilkakrotnie pod władzą hrabiów [[Prowansja|Prowansji]]. W 1388 roku poddała się książętom [[Sabaudia|Sabaudii]] ([[Hrabstwo Sabaudii]]), którzy przyczynili się do rozwoju miasta. Od tego czasu miasto w większości dzieliło swoją historię z [[Księstwo Sabaudii-Piemontu|Księstwem Sabaudii-Piemontu]] ze stolicą w Turynie. Podczas wojen [[Franciszek I Walezjusz|Franciszka I]] z cesarzem [[Karol V Habsburg|Karolem V]] w 1543 roku Nicea została złupiona po oblężeniu przez połączone wojska francusko-tureckie ([[Oblężenie Nicei (1543)]]).

W 1660 roku opanowana przez francuski ród książęcy [[Gwizjusze|Gwizjuszy]]. W 1626 roku otwarcie portu i liberalizacja zasad handlowych doprowadziła do rozwoju miasta. W 1691 roku opanowana przez marszałka [[Nicolas Catinat|Nicolasa Cantinat]], jednak księstwo Sabaudii odzyskało Niceę w 1696 roku. Ponownie wojska francuskie obległy miasto w 1705 roku podczas kampanii [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]] przeciwko [[Wiktor Amadeusz II|Wiktorowi Amadeuszowi II]] w trakcie [[Wojna o sukcesję hiszpańską|Wojny o sukcesję hiszpańską]]. W trakcie trwającego 54 dni bombardowania doszczętnie zniszczono zamek w Nicei. W 1713 roku na mocy [[Pokój utrechcki 1713|Pokoju w Utrechcie]] Nicea pozostała przy Księstwie Sabaudii, które od roku 1720, po objęciu [[Sardynia|Sardyni]]<nowiki/>i, zaczęto nazywać [[Królestwo Sardynii|Królestwem Sardynii]].

Gdy wybuchła [[Wojna o sukcesję austriacką|wojna o austriacką sukcesję]] (1741-1748) król [[Karol Emanuel III]] w 1745 roku pobił dwie armie francuskie oraz ponownie w 1747 roku, dzięki czemu w Pokoju w [[Pokój w Akwizgranie (1748)|w Akwizgranie (1748)]] powstrzymał ekspansję francuską na Niceę. Zajęta w 1792 roku przez francuskie wojska [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]], wróciła po [[Kongres wiedeński|Kongresie wiedeńskim]] w 1815 roku do Królestwa Sardynii.

Po [[Układ z Plombières|Układzie z Plombières]] w 1858, a potem [[Traktat w Zurychu|Traktacie w Zurichu]] i Traktacie w Turynie odstąpiona Francji przez [[Królestwo Sardynii]] w 1860 roku w zamian za pomoc w zdobyciu Lombardii w czasie wojny z Austrią i [[Zjednoczenie Włoch|zjednoczeniu Włoch]]. W lecie 1944 roku Nicea była bombardowana przez [[United States Air Force|lotnictwo USA]].

26 lutego 2001 podpisano w Nicei [[Traktat nicejski]] reformujący [[Unia Europejska|Unię Europejską]]. 14 lipca 2016 w mieście miał miejsce [[Zamach w Nicei|zamach terrorystyczny]], w wyniku którego zginęły 84 osoby.


== Klimat ==
== Klimat ==

Wersja z 18:01, 22 sty 2018

Nicea
gmina
Ilustracja
Wybrzeże miasta
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Francja

Region

Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże

Departament

Alpy Nadmorskie

Okręg

Nicea

Kod INSEE

06088

Powierzchnia

71,93

Populacja (2013)
• liczba ludności


342 295

• gęstość

4759

Kod pocztowy

06100

Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Nicea”
Ziemia43°42′N 7°15′E/43,700000 7,250000
Strona internetowa

Nicea (fr. Nice, wł. Nizza, prow. Niça, Nissa) – miasto we Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Alpy Nadmorskie. Jest piątym co do wielkości miastem Francji z liczbą ludności wynoszącą 342 295 osób w granicach administracyjnych. Aglomeracja ma około 1 milion mieszkańców[1][2][3].

Nicea leży u podnóża Alp, nad Morzem Śródziemnym, na Lazurowym Wybrzeżu. Wzdłuż wybrzeża ciągnie się Promenada Anglików o długości 7 km. W mieście funkcjonują porty morskie: handlowy, pasażerski i rybacki oraz międzynarodowy port lotniczy Nicea-Lazurowe Wybrzeże (trzeci pod względem liczby pasażerów we Francji). Jest drugim co do wielkości francuskim miastem nad Morzem Śródziemnym.

Rozwinięte usługi; przemysł głównie maszynowy, elektrotechniczny i spożywczy (olejarski). Miasto posiada połączenie magistralną linią kolejową i autostradą z Paryżem. W okolicy Nicei rozwinięta uprawa drzew cytrusowych, oliwek, winorośli i kwiatów (plantacje goździków, róż, mimozy). Znajdują się tu uniwersytet, liczne instytuty naukowo-badawcze, opera oraz muzea.

Historia

Kolonia grecka Nikaia została założona ok. 300 p.n.e. przez Fokijczyków z Fokaja. W czasach rzymskich Nicea była ważnym portem. Od III w. była siedzibą biskupstwa. Od V w. częste najazdy Germanów i Saracenów. W średniowieczu, zagrożona przez Genuę, broniła swojej niezależności w sojuszu z Pizą. W XIII-XIV w. kilkakrotnie pod władzą hrabiów Prowansji. W 1388 roku poddała się książętom Sabaudii (Hrabstwo Sabaudii), którzy przyczynili się do rozwoju miasta. Od tego czasu miasto w większości dzieliło swoją historię z Księstwem Sabaudii-Piemontu ze stolicą w Turynie. Podczas wojen Franciszka I z cesarzem Karolem V w 1543 roku Nicea została złupiona po oblężeniu przez połączone wojska francusko-tureckie (Oblężenie Nicei (1543)).

W 1660 roku opanowana przez francuski ród książęcy Gwizjuszy. W 1626 roku otwarcie portu i liberalizacja zasad handlowych doprowadziła do rozwoju miasta. W 1691 roku opanowana przez marszałka Nicolasa Cantinat, jednak księstwo Sabaudii odzyskało Niceę w 1696 roku. Ponownie wojska francuskie obległy miasto w 1705 roku podczas kampanii Ludwika XIV przeciwko Wiktorowi Amadeuszowi II w trakcie Wojny o sukcesję hiszpańską. W trakcie trwającego 54 dni bombardowania doszczętnie zniszczono zamek w Nicei. W 1713 roku na mocy Pokoju w Utrechcie Nicea pozostała przy Księstwie Sabaudii, które od roku 1720, po objęciu Sardynii, zaczęto nazywać Królestwem Sardynii.

Gdy wybuchła wojna o austriacką sukcesję (1741-1748) król Karol Emanuel III w 1745 roku pobił dwie armie francuskie oraz ponownie w 1747 roku, dzięki czemu w Pokoju w w Akwizgranie (1748) powstrzymał ekspansję francuską na Niceę. Zajęta w 1792 roku przez francuskie wojska Napoleona Bonaparte, wróciła po Kongresie wiedeńskim w 1815 roku do Królestwa Sardynii.

Po Układzie z Plombières w 1858, a potem Traktacie w Zurichu i Traktacie w Turynie odstąpiona Francji przez Królestwo Sardynii w 1860 roku w zamian za pomoc w zdobyciu Lombardii w czasie wojny z Austrią i zjednoczeniu Włoch. W lecie 1944 roku Nicea była bombardowana przez lotnictwo USA.

26 lutego 2001 podpisano w Nicei Traktat nicejski reformujący Unię Europejską. 14 lipca 2016 w mieście miał miejsce zamach terrorystyczny, w wyniku którego zginęły 84 osoby.

Klimat

Nicea leży w strefie klimatu subtropikalnego[4][5], na pograniczu subtropikalnego–wilgotnego i śródziemnomorskiego[6], ze średnią roczną temperaturą 20 °C w dzień i 12 °C w nocy[7]. Sezon letni trwa tu przez 6 miesięcy, od maja do października, w kwietniu i listopadzie także od czasu do czasu występują temperatury powyżej 20 °C w dzień. Zimy są chłodne i łagodne, ze średnią temperaturą 13 do 14 °C w dzień i 5 °C w nocy, od grudnia do lutego.

Średnia temperatura i opady dla Nicei
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 13.0 13.4 15.3 17.6 21.3 25.0 27.5 27.9 25.0 21.4 17.3 13.8 20,0
Średnie dobowe temperatury [°C] 8.2 9.0 11.5 14.2 18.1 21.9 24.1 24.4 21.0 17.3 12.8 9.1 16,2
Średnie temperatury w nocy [°C] 4.9 5.3 7.6 10.6 14.7 18.5 20.5 20.8 17.3 13.7 9.4 5.9 12,5
Opady [mm] 63.2 46.4 39.0 57.9 45.4 35.1 15.2 16.1 60.7 85.5 148 107 720
Średnie usłonecznienie [h] 150 152 202 227 270 296 340 307 239 205 156 151 2694
Źródło: Climatebase[7][8]
Średnia temperatura morza (°C)[9]
Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Rok
13,4 13,0 13,4 14,6 18,0 21,8 23,1 23,6 22,2 19,6 17,4 14,9 17,9

Gospodarka

Nicea jest drugim co do wielkości rynkiem we Francji. Inwestorzy mogą korzystać z pomocy Côte d’Azur Economic Development Agency Team. W Nicei znajduje się centrum konferencyjne: The Palais des Congrès Acropolis. W mieście znajduje się również wiele centrów biznesowych: l’Arenas, Nice the Plain, Nice Méridia, Saint Isidore i Northern Forum. Znajduje się tu także kilka centrów handlowych jak Nicetoile, Nice TNL, Nice Lingostière, Northern Forum, St-Isidore, The Trinity i Cap3000 w Saint-Laurent-du-Var.

Panorama Nicei
Panorama Nicei

Transport

Port
  • Port

Port w Nicei jest również znany pod nazwą "Lympia". Jako najbliższy punkt z kontynentalnej Francji do Korsyki, posiada rozwinięte połączenia promami szybkiej prędkości. Promy te znane są pod nazwą NGV (navires à grande vitesse).

  • Lotnisko

Port lotniczy Nicea-Lazurowe Wybrzeże jest trzecim pod względem liczby pasażerów lotniskiem we Francji. Lotnisko położone jest na widokowej Promenade des Anglais. W 2013 port obsłużył ponad 11 mln pasażerów.

  • Kolej

Główną stacją kolejową Nicei jest Gare de Nice-Ville. Szybkobieżny Pociąg TGV przebywa odcinek z Paryża do Nicei w zaledwie 6 godzin, natomiast podróż do Marsylii można pokonać w 2,5 godziny. Nicea ma również bezpośrednie połączenia międzynarodowe do Włoch i Szwajcarii, a w 2010 we współpracy z kolejami rosyjskimi uruchomiono kursujący raz w tygodniu bezpośredni pociąg relacji Nicea - Moskwa przez Monte Carlo, Mediolan, Innsbruck, Katowice, Warszawę, Mińsk[10].

  • Drogi

Przez aglomerację nicejską przebiega autostrada A8[11] i droga krajowa nr 7 łącząc Marsylię z Włochami.

  • Transport publiczny

W Nicei jeżdżą autobusy i tramwaje[12].

Turystyka

Promenada Anglików
Hôtel Masséna
Szpital dziecięcy Fondation Lenval przy promenadzie
Plac Masséna

Jest to znany ośrodek turystyczny, kąpielisko morskie, uzdrowisko, ośrodek sportu i rozrywki (kasyna gry, coroczny karnawał, regaty, tereny hippiczne). Nicea jest drugą co do ilości miejsc noclegowych i drugą najczęściej odwiedzaną przez turystów miejscowością we Francji.

Kuchnia

Kuchnia nicejska jest szczególnie bliska kuchni prowansalskiej, jak również tej z Ligurii czy Piemontu. Oprócz regionalnych składników, takich jak oliwa, sardele, warzywa i owoce morza, można spotkać również składniki przywiezione z dalszych części świata. Różnorodność ta spowodowana jest obecnością portu który pozwalał na wymianę towarów, w tym też składników kulinarnych. Nicea posiada kilka lokalnych potraw. Do najbardziej znanych potraw należą socca, pissaladière czy salade niçoise[13].

Zabytki

W Nicei, w dzielnicy Cimiez, znajdują się zachowane ruiny rzymskich term z III wieku, a także ruiny rzymskiego amfiteatru.

Inne budowle:

Główną arterią miasta jest Promenade des Anglais (Promenada Anglików) z początku XIX wieku z ogrodem Jardin Albert I.

Muzea

W Nicei znajduje się 100 muzeów oraz 150 galerii. Od 2 stycznia 2015 r. praktycznie wszystkie z nich są płatne dla turystów (10 euro za pojedynczy bilet lub 20 euro za wstęp do wielu placówek w ciągu 7 dni) i bezpłatne dla mieszkańców Nicei po wyrobieniu specjalnego paszportu muzealnego[14]. Niektóre z nich to:

  • Muzeum Sztuk Pięknych (Musée des Beaux-Arts) z dziełami impresjonistów (Degasa, Renoira, Moneta i Sisleya);
  • Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Sztuki Współczesnej (Musée d’Art moderne et d’Art contemporain) (prace Warhola, Lichtensteina i Nolanda);
  • Musée Matisse (bogata kolekcja dzieł malarza) w Villa des Arenes;
  • Musée d’Archéologie;
  • Musée national Marc Chagall (największa w świecie kolekcja dzieł M. Chagalla – ponad 400 obrazów, rysunków, szkiców, litografii, rzeźb, mozaik i witraży).

Tożsamość

Mapa rejonu nicejskiego

Nicea, do czasu ostatecznego włączenia w skład Francji w 1860 roku, posiadała własną tożsamość historyczną, związaną z kulturą prowansalską oraz podlegała wpływom kultury włoskiej. Językiem rdzennych jej mieszkańców jest nissarda, czyli subdialekt nicejski dialektu prowansalskiego, języka oksytańskiego, obecnie mający ograniczony zasięg w wyniku napływu Francuzów, emigrantów oraz francyzacji ludności miejscowej. Część mieszkańców kultywuje tradycję lokalną, nawiązującą do Hrabstwa Nicei. Jej badaniem i szerzeniem zajmuje się m. in. towarzystwo naukowe Acadèmia Nissarda, które założyli w 1904 roku Alexandre Baréty i Henri Sappia[15].

W Nicei działa ruch polityczny Nissa Rebela, opowiadający się za autonomią rejonu nicejskiego (Pays niçois, Pays de Nice), czyli obszaru dawnego hrabstwa, odnowieniem tożsamości nicejskiej (w ramach Francji), legalizacją dialektu nicejskiego i nauczaniem go w szkołach, całkowicie przeciwny emigracji z poza Europy, budowie nowych meczetów oraz centralizmowi administracyjnemu i gospodarczemu Paryża i Brukseli[16]. Bardziej radykalny postulat "wygaśnięcia Traktatu Turyńskiego z 1860 roku" i niepodległości rejonu Nicei, choć w praktyce autonomii, stawia ugrupowanie Le Parti Niçois/Partit Nissart[17]. Jej przywódca i założyciel Ligi Restauracji Wolności Nicei (LRLN), historyk Alain Roullier, został zamordowany podczas wyborów municypalnych w 2014 roku.

 Osobny artykuł: Nissa la bella.

Nicea posiada własny, nieoficjalny hymn Nissa la bella (Piękna Nicea), którego autorem jest Menica Rondelly (1854–1935), pisarz, poeta, pracownik Nicejskiego Muzeum Historii Naturalnej i założyciel Komitetu Tradycji Nicejskich w 1911 roku[18].

Polonica

  • Od XIX wieku Nicea ze względu na dogodny klimat, była znana wśród Polaków jako dobre miejsce dla podreperowania zdrowia. Bywał tu co najmniej sześć razy dramatopisarz Zygmunt Krasiński ze swoją kochanką Delfiną Potocką, która kupiła tu Willę Rey (Villa Potocka) w dzielnicy Cimiez. W Nicei w 1846 roku urodził się syn Zygmunta Krasińskiego Zygmunt junior. Przed 1860 rokiem przebywał w Nicei Józef Ignacy Kraszewski, który opisał swoje wrażenia w Kartkach z podróży. Od lat 70. XIX wieku Władysław Branicki był właścicielem willi Olivetto, która dzisiaj znajduje się na terenie Muzeum Chagalla. W willi tej zmarł jego brat i podróżnik Aleksander Branicki. W Nicei przebywał też często książę Władysław Czartoryski. Swoje wille mieli tu także książę Józef Lubomirski z linii dubieńskiej i Liza Przezdziecka z Czarnego Ostrowia na Podolu, Melchior hr. Gurowski. W 1878 roku zmarł w Nicei największy polski bankier tamtych czasów Leopold Stanisław Kronenberg. Trzy razy w Nicei wakacje spędzała Maria Konopnicka, a jej ostatni pobyt upamiętnia tablica pamiątkowa na domu w którym mieszkała przy rue de France 63. W lutym 1896 roku Henryk Sienkiewicz skończył w Nicei pisać Quo Vadis, za którą otrzymał Nagrodę Nobla. W 1897 roku ukazała się jego nowela Na jasnym brzegu, gdzie opisał w krzywym zwierciadle życie towarzyskie bogaczy na Lazurowym Wybrzeżu. W 1902 roku w Nicei przebywał Stefan Żeromski, a ponownie, razem z rodziną, w 1911 roku. Na początku XX wieku Niceę odwiedzali także pisarze: Józef Weyssenhoff, Kornel Makuszyński, Gabriela Zapolska, Adolf Dygasiński[19]. Pracownia w Willi Starzyński miał rzeźbiarz Bolesław Starzyński. W Nicei w latach 2008-2013 mieszkał Sławomir Mrożek[20].
  • Wielu spośród z przebywających tu Polaków zmarło w czasie kuracji w Nicei i Mentonie, stąd znaczna liczba grobów polskich w tych miejscowościach[21]. Na cmentarzu Caucade w Nicei swoje nagrobki mają polscy malarze Juliusz Bończa-Tomaszewski (1834-1920) i Justyn Kozłowski (1832-1922), generałowie armii polskiej Juliusz Drapella (1886-1946), Jan Leopold Cehak (1880-1946), Zygmunt Piasecki (1893-1954)[22]. Na cmentarzu klasztornym Cimiez mają nagrobek Wanda z Tyszkiewiczów z Czerwonego Dworu oraz Michał Wiszniewski profesor liceum krzemieniecki i Uniwersytetu Jagielońskiego (autor 10 tomowej Historii literatury polskiej)[23]. Na cmentarzu Château pochowany został pochodzący z Warszawy przemysłowiec baron Leon Władysław de Lanval (1836-1900) i jego żona Maria Helena z Kronenbergów (1853-1896), którzy po śmierci synka założyli w Nicei w 1885 roku sanatorium dla dzieci, które istnieje do dzisiaj jako szpital miejski i nosi nazwę l’hôpital de Lenval[24].
  • W Nicei działa stowarzyszenie Amicale des Polonais, parafia przy kościele św. Heleny, szkoła polska (2012)[21]

Sport

Miasta partnerskie

Przypisy

  1. Demographia: World Urban Areas, October 2016
  2. Insee - Unité urbaine de Nice (06701) - Chiffres clés Évolution et structure de la population - 2012
  3. Insee - Aire urbaine de Nice (007) - Chiffres clés Évolution et structure de la population - 2012
  4. Jahreszeitenklimate nach Troll und Paffen.
  5. Die Klimatypen der Erde – Pädagogische Hochschule in Heidelberg.
  6. World Map of Köppen–Geiger Climate Classification.
  7. a b "Nice, France" (from 2000) - Climatebase.ru
  8. "Nice, France" - Climatebase.ru
  9. Nice average sea temperature – seatemperature.org.
  10. Nice-Moscow train. russianrail.com. [dostęp 2017-04-08]. (ang.).
  11. A8 AIX-EN-PROVENCE < > FRONTIÈRE ITALIENNE. autoroutes.fr. [dostęp 2017-04-08]. (fr.).
  12. Bus and tramway. nicetourisme.com. [dostęp 2017-04-08]. (ang.).
  13. Les specialites de Nice: la cuisine nicoise. [dostęp 2013-10-20]. (fr.).
  14. Strona miasta Nicea. Nice.fr. [dostęp 2015-01-28]. (fr.).
  15. Acadèmia Nissarda - L'Acadèmia Nissarda [online], www.academia-nissarda.org [dostęp 2017-11-25] (fr.).
  16. NISSA REBELA - À propos | Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2017-12-03] (fr.).
  17. Parti Niçois/Partit Nissart - site officiel [online], www.partinicois.com [dostęp 2017-11-25] (fr.).
  18. Menica Rondelly [online], menicarondelly.free.fr [dostęp 2017-11-25] (fr.).
  19. Iwona M. Dacka-Górzyńska, Sławomir Górzyński, Polacy pochowani na cmentarzach Nicei i Mentony, Wydawnictwo DiG, 1 marca 2015, ISBN 978-83-7181-781-6 [dostęp 2018-01-22] (pol.).
  20. Mrożek uciekł z Polski, „wiadomosci.dziennik.pl” [dostęp 2018-01-22].
  21. a b Iwona M. Dacka-Górzyńska, Sławomir Górzyński, Polacy pochowani na cmentarzach Nicei i Mentony, wyd. DiG, Warszawa 2012, ISBN: 978-83-7181-781-6, EAN: 9788371817816
  22. Alfabetyczny spis nazwisk - Nicea-Caucade | Polskie groby historyczne we Francji [online], www.tombeauxpolonais.eu [dostęp 2018-01-22] (pol.).
  23. Nicea - Cmentarz Cimiez (Dep. 06) | Polskie groby historyczne we Francji [online], www.tombeauxpolonais.eu [dostęp 2018-01-22] (pol.).
  24. Nicea - Cmentarz Château (Dep. 06) | Polskie groby historyczne we Francji [online], www.tombeauxpolonais.eu [dostęp 2018-01-22] (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne