Obwód Jasło Armii Krajowej

Obwód Jasło
Związek Walki Zbrojnej, Armia Krajowa

Historia
Państwo	Polskie Państwo Podziemne
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1945
Nazwa wyróżniająca	Jasło
Organizacja
Rodzaj wojsk	partyzantka
Podległość	Inspektorat Jasło AK

Tablica upamiętniająca rozbicie więzienia przez AK

Obwód Jasło Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej.

Organizator i dowódca Obwodu ZWZ-AK „Jasło”, od stycznia 1940 roku do końca akcji „Burza” w 1944 roku:

Ppłk Józef Modrzejewski (ur. 14 lutego 1909) w m. Kuźnice) ps. „Lis” – Kawaler Krzyża Srebrnego Virtuti Militari, dowódca 5 Pułku Strzelców Podhalańskich AK, pierwszy kierownik Rejonu WiN Krosno, a następnie w Okręgu WiN Rzeszów w 1946 r.

Kapelanami Obwodu byli ks. Adam Józefczyk ps. „Królik”, wikariusz z Kołaczyc, którego poszukiwało gestapo. Ukrywał się od 28 lipca do 21 sierpnia 1944 r. na plebanii Sieklówka oraz dotychczasowy ojciec duchowy Narodowej Organizacji Wojskowej, która od 1943 weszła w skład AK – ks. Florian Zając – proboszcz w Bączalu Dolnym.

Struktura Obwodu: Obwód „Jasło” składał się z 3 podobwodów, w każdym po 3 placówki (Skołyszyn, Jodłowa, Brzostek, Jasło, Tarnowiec, Kołaczyce, Dębowiec, Osiek Jasielski, Nowy Żmigród).

Wydawał własne gazetki:

• „Nasz Przegląd”,
• „Biuletyn Radiowy”,
• „Pobudkę”.

Miał własny wywiad i kontrwywiad oraz służbę sanitarną.

Przez teren Obwodu przebiegały 2 trasy przerzutowe. Pierwsza o kryptonimie „Korytarz” przez Jasło, Dębowiec, Osiek, Załęże, Nowy Żmigród, góra Kamień koło Krempnej lub Hałbów na Słowację, a druga o krypt. „Jaga” a od 1942 r. „Kora” przez Jasło, Krosno, Wyżną Wolę, Humenne aż do Budapesztu.

Obwód miał 2 pola zrzutowe. Na polu „Jaskółka” (między Bieździadką, Sieklówką i Warzycami) odebrano zrzut na Wielkanoc, a na „Jastrząb” zlokalizowanym między Świerchową, Łajscami i Łężynami latem 1944 r.

Sztab Obwodu AK Jasło kwaterował w czasie akcji „Burza” na plebanii Sieklówka.

Z AK współpracował działający tu Polski Komitet Opieki, wspierający potrzebujących pomocy, w tym więźniów i wysiedleńców.

Ważniejsze akcje bojowe:

• 5 sierpnia 1943 – napad na więzienie w Jaśle (Akcja Pensjonat), oceniany wtedy jako największy wyczyn ruchu oporu w Polsce południowej.
• 5 grudnia 1943 – akcja zdobycia broni dokonana nocą na magazyn „Gamratu”. Przeprowadziły ją patrole dywersyjne z Warzyc i Dębowca. Pierwszym dowodził por. Antoni Holik ps. „Gazda”, drugim ppor. Antoni Zawadzki ps. „Teresa”. Bezpośrednio podlegali oni biorącemu w akcji komendantowi Obwodu kpt. Modrzejewskiemu ps. „Lis”. Z Podzamcza w trzech grupach przeprawiono się wpław przez Wisłokę, a stamtąd udało się podejść pod rusznikarnię. Grupy dywersyjne zdobyły wtedy dużą ilość broni i amunicji.

Upamiętnienie

Tradycje inspektoratu kultywuje 3 Podkarpacka Brygada Obrony Terytorialnej.

Bibliografia

• Dziennik Urzędowy Ministra Obrony Narodowej. Ministerstwo Obrony Narodowej, 2017. (pol.).