Postrzyżyny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Postrzyżyny Mieszka I, obraz Józefa Peszki z ok. 1810

Postrzyżyny – w kulturze dawnych Słowian obrzęd polegający na rytualnym obcięciu włosów dziecku płci męskiej, zazwyczaj kończącemu 7 lat, połączony z nadaniem imienia. Rytuału postrzyżyn dokonywał ojciec lub osoba obca, wchodząca w ten sposób w sztuczne pokrewieństwo z dzieckiem[1]. Od obcięcia włosów syn stawał się pełnoprawnym członkiem rodziny i przechodził spod opieki matki pod zwierzchnictwo ojca[2].

Podobną praktykę zaobserwował Gajusz Juliusz Cezar wśród Galów i opisał ją w pamiętniku o wojnie galijskiej. Mali chłopcy nie mogli pojawiać się publicznie w obecności ojca do czasu osiągnięcia wieku, w którym stawali się zdatni do wojny[3].

Postrzyżyny wpisują się w ogólnoludzkie praktyki symbolicznego przyjęcia młodzieńców do wspólnoty, takie jak obrzezanie, rytualne okaleczenia etc[4].

Zwyczaj postrzyżyn praktykowany jest do dzisiaj, powszechnie jako swoisty symbol poddania się władzy. Postrzyżeni są szeregowi idący do wojska, co jest dokładną kontynuacją rycerskiej tradycji. Do dziś w Kościele prawosławnym postrzygane są osoby wstępujące do zakonu (zob. postrzyżyny mnisze).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Mały słownik kultury dawnych Słowian pod redakcją Lecha Leciejewicza, Warszawa 1988, s. 303.
  2. Józef Kostrzewski, Kultura prapolska, Warszawa 1962, s. 419.
  3. Gajusz Juliusz Cezar: Commentarii rerum gestarum belli Gallici, rozdział 6, księga 6, dział XVIII. 59 p.n.e., s. 126, seria: softcover classics.
  4. Aleksander Brückner, Tysiąc lat kultury polskiej, tom 1, Paryż 1956, s. 97.