Wojna w Saharze Zachodniej

Wojna w Saharze Zachodniej

Czas	{{{czas}}}
Miejsce	Sahara Zachodnia, północna Mauretania, Maroko
Przyczyna	okupacja Sahary Zachodniej przez siły marokańskie
Wynik	nierozstrzygnięta, okupacja Sahary Zachodniej przez Maroko
Strony konfliktu
Front Polisario Algieria (1976, następnie wsparcie) Wsparcie materialne:Libia (1975–1984) Maroko Francja (1976, następnie wsparcie) Mauretania (1975–1979)
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Wojna infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | czas = | współrzędne = | opis grafiki = Nieznane pola: "data" oraz "opis".

Wojna w Saharze Zachodniej - wojna między niepodległościową organizacją Front Polisario reprezentującą interesy Sahary Zachodniej a wojskami Marokańskimi a wcześniej również francuskimi i mauretańskimi. Do wybuchu wojny doszło na skutek wycofania się Hiszpanów z terytoriów tzw. Sahary Hiszpańskiej.

Geneza

Sahara Zachodnia pierwotnie była kolonią hiszpańską zwaną jako Sahara Hiszpańska. Maroko już w latach 50. próbował zbrojnie opanować region angażując wojnę o Infi, próba spotkała się jednak ze znacznym oporem hiszpańskich wojsk kolonialnych wspartych również przez oddziały Francji na skutek czego wojska marokańskie zostały zmuszone do odwrotu. W następnych latach ludność Sahrawi (mieszkańcy Sahary Zachodniej) próbowała zorganizować ruch niepodległościowy który będzie wstanie oderwać kraj od Hiszpanii. W 1966 roku powstał Ruch Wyzwolenia dążący do utworzenia niepodległego państwa zachodniosaharyjskiego. Kulminacyjnym działaniem niepodległościowców była nieudana Intifada Zemla z 1970 roku w której Sahrawi starli się z oddziałami hiszpańskimi. W 1973 roku Sahrawi podjęli kolejną próbę organizacji i utworzyli niepodległościowy Front Polisario który podjął się zbrojnych działań wymierzonych w administracje kolonialną. Pierwszym liderem grupy został El Wali Mustafa Sajed. Dwa lata później schorowany dyktator Hiszpanii Francisco Franco zgodził się na wycofanie z kraju i zorganizowanie referendum niepodległościowego.

Przebieg

Marokański król Hassan II wykorzystał moment słabości Hiszpanii i zmobilizował 300 tys. cywilów, którzy przekroczyli zieloną granicę z Saharą Hiszpańską w geście poparcia dla zgłaszanych przez Maroko roszczeń do tego terytorium. Hiszpanie, postawieni przed perspektywą wojny z Marokiem, wycofali się z planów przeprowadzenia referendum i zrzekli się praw do kolonii. W rezultacie Sahara Hiszpańska została podzielona na dwie części - północną pod kontrolą marokańską i południową, którą zajęła Mauretania. Front Polisario nie uznał zajęcia kraju i rozpoczął zbrojną kampanię wojskową przeciw okupantom. W 1976 roku działacze Frontu Polisario na kontrolowanych przez siebie terenach ogłosili niepodległość kraju pod nazwą Saharyjska Arabska Republika Demokratyczna, w odpowiedzi Marokańczycy kontynuowali kampanię przeciwko sił Frontu a ponadto rozpoczęli bombardowania obiektów cywilnych za pomocą napalmu w których zginęło tysiące Saharyjczyków. W zbrojną kampanię przeciwko Polisario wdał się prezydent Mauretanii Moktar uld Daddah oraz Francja która w latach 1977-1978 prowadziła Operację Lamantin skierowaną przeciw partyzantom. Front Polisario został wsparty przez skonfliktowaną z Marokiem Algierię oraz Libię. Wojska algierskie w 1976 roku stoczyły z wojskiem marokańskim bitwę o Amgalę w której udział wzięło 400 algierskich żołnierzy.

W 1979 roku po wojskowym puczu z wojny wycofała się Mauretania. Prezydent Muhammad Chuna uld Hajdalla wycofał wojska z południowego Rio de Oro i uznał Polisario za reprezentanta ludności Sahrawi co doprowadziło to do zaognienia stosunków z Marokiem. W 1984 rząd Hajdalli oficjalnie uznał niepodległość Sahary Zachodniej. W latach 80. wsparcie finansowe i techniczne dla osamotnionego w walce Maroka płynęło z Arabii Saudyjskiej, Stanów Zjednoczonych i Francji.

Zakończenie konfliktu

Do końca lat 80. Front Polisario zdołał wyprzeć Marokańczyków na wybrzeża Oceanu Atlantyckiego i opanować około 15% terytorium Sahary Zachodniej. Walki stanęły w miejscu na skutek normalizacji relacji algiersko-marokańskich, tym samym Polisario straciło źródło broni jakim był algierski rząd. We wrześniu 1991 roku wojnę zakończył rozejm między Frontem Polisario a rządem Maroko. Obecnie trwa zawieszenie broni, jednak żadna ze stron konfliktu nie odstępuje od swoich roszczeń. Według różnych źródeł w wojnie zginęło od 10 do 20 tysięcy osób.