Pieriestrojka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
„Ojciec pieriestrojki” – Sekretarz Generalny KC KPZR Michaił Gorbaczow w roku jej ogłoszenia (1985)
Godło Rosji
Historia Rosji
Monografie
Państwo rosyjskie
Pozostałe
Portale
Rosja • Historia

Pieriestrojka[1] (ros. перестройка – przebudowa) – potoczna nazwa procesu przekształceń systemu socjalistycznego w ZSRR w latach 1985-1991. Początkowo pierestrojka wraz z hasłami głasnost (ros. jawności) i uskorienia (ros. przyspieszenia) stanowiły symbol nowego kursu politycznego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (KPZR). Został on zapoczątkowany w 1985 przez Michaiła Gorbaczowa po objęciu przez niego stanowiska sekretarza generalnego Komitetu Centralnego KPZR i jego doradcę Aleksandra N. Jakowlewa. Podstawowe zasady pierestrojki Gorbaczow określił w książce pt.: Przebudowa i nowe myślenie dla naszego kraju i dla całego świata, opublikowanej w 1988.

Jej istotą była modernizacja gospodarki, częściowe jej urynkowienie, zwiększanie swobód obywatelskich i ocieplenie stosunków z państwami zachodnimi. Pieriestrojka stała się katalizatorem świadomości narodowej w republikach radzieckich, w pierwszym rzędzie bałtyckich i zakaukaskich, doprowadzając do rozpadu ZSRR razem z systemem innych socjalistycznych państw satelickich ZSRR w Eurazji (tzw. blok wschodni), wojskowym Układem Warszawskim oraz systemem gospodarczym RWPG.

Wprowadzenie pieriestrojki miało dalekosiężne skutki dla globalnego bezpieczeństwa w bipolarnym podziale powojennego świata. Stało się niezamierzonym powodem osłabienia, a następnie całkowitej destrukcji zarówno samego ZSRR jak i całego bloku wschodniego, działając na korzyść interesów politycznych USA i europejskich państw zachodnich. W wyniku zniszczenia konkurenta gospodarczo-wojskowego państw euroatlantyckich USA pozostało jedynym supermocarstwem.

Zmiany w ZSRR zapoczątkowane przez Pieriestrojkę nie pozostały bez wpływu na Polskę. Wzmacniając w PZPR tzw. ruch reformatorski, przyspieszyły proces przemian społecznych i politycznych doprowadzając do obrad Okrągłego Stołu[2][3].

Pieriestrojka na znaczkach poczty ZSRR z 1988 roku[edytuj]

  • „Pieriestrojka–kontynuacją dzieła „Października”. „Uskorienie”, demokratyzacja, „głasnost'"

  • „Pieriestrojka– to epoka dla kreatywnej działalności mas"

Przypisy

  1. ↑ wg Słownika Języka Polskiego poprawna pisownia to zarówno pierestrojka jak i pieriestrojka.
  2. ↑ Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997 2003 ↓, s. 164,.
  3. ↑ http://www.tygodnikprzeglad.pl/partyzanci-reformatorzy/

Bibliografia[edytuj]

  • Praca zbiorowa: Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997. Warszawa: 2003.


Zobacz hasło pieriestrojka w Wikisłowniku
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pieriestrojka&oldid=45693207”