Wojska Lądowe

Wojska Lądowe
	; Orzeł Wojsk Lądowych
Państwo	Polska
Siły zbrojne	Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
Nazwa skrócona	WL
Data utworzenia	1918
Proporzec
Liczebność	59 106 (2023)
	Najwyższe dowództwa
Cywilne	Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej; Minister obrony narodowej
Wojskowe	Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych, Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych, Dowództwo Wojsk Lądowych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wojska Lądowe (WL) – jeden z pięciu, obok Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej, Wojsk Specjalnych i Wojsk Obrony Terytorialnej, rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Historia

2011 – 31.12.2013

Po utworzeniem Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych Pomorski Okręg Wojskowy (Bydgoszcz) oraz Śląski Okręg Wojskowy zostały rozformowane decyzją Ministra Obrony Narodowej 28 grudnia 2011 roku.

01.01.2014 – 31.07.2023

2 Korpus Zmechanizowany (Kraków) został rozformowany w 2014 roku, a na jego bazie sformowano Centrum Operacji Lądowych – Dowództwo Komponentu Lądowego (COL-DKL) odpowiedzialne za użycie Wojsk Lądowych w operacjach dowodzonych przez Dowódcę Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych.

Po 01.08.2023

Centrum Operacji Lądowych – Dowództwo Komponentu Lądowego został rozformowany, a na jego bazie sformowano Dowództwo 2 Korpusu Polskiego – Dowództwo Komponentu Lądowego.

Dowódcy wojsk lądowych

Dowódcy Wojsk Lądowych

gen. broni Zbigniew Zalewski (20 XI 1996 – 29 IX 2000)
gen. broni Edward Pietrzyk (30 IX 2000 – 3 X 2006)
gen. broni Waldemar Skrzypczak (3 X 2006 – 15 IX 2009)
gen. dyw. Tadeusz Buk (15 IX 2009 – † 10 IV 2010)
gen. dyw. Edward Gruszka (p.o. 10 IV – 20 V 2010)
gen. broni Zbigniew Głowienka (20 V 2010 – 31 XII 2013)

Inspektorzy Wojsk Lądowych

gen. dyw. Janusz Bronowicz (1 stycznia 2014 – 4 marca 2016)
gen. broni Leszek Surawski (5 marca 2016 – 3 listopada 2016)
gen. bryg. Wojciech Grabowski (4 listopada 2016 – 29 stycznia 2020)
cz.p.o. gen. bryg. Grzegorz Hałupka (29 stycznia 2020 – 20 marca 2020)
cz.p.o. gen. bryg. Artur Pikoń (20 marca 2020 – 1 października 2020)
gen. dyw. Maciej Jabłoński (1 października 2020 – 31 lipca 2023)
cz.p.o. gen. bryg. Jarosław Górowski (31 lipca 2023 – 29 września 2023)
gen. dyw. Piotr Trytek (29 września 2023 – )

Podstawy prawne

Podstawami prawnymi utworzenia powietrznego segmentu polskich Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej są Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej oraz akty prawne niższego rzędu, w tym przede wszystkim ustawa o obronie Ojczyzny z dnia 11 marca 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2305). Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny, w skład Sił Zbrojnych wchodzą jako ich rodzaje: Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Specjalne oraz Wojska Obrony Terytorialnej, zaś na podstawie art. 20 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 tej samej ustawy, jednostkami wojskowymi i związkami organizacyjnymi należącymi wcześniej do Wojsk Lądowych dowodzi Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych wraz z Dowódcą Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych^[2]. Przepis ten nie narusza jednak postanowień prawa w zakresie cywilnego zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, sprawowanego za pośrednictwem Ministra Obrony.

Dowództwo

Z dniem 1 stycznia 2014 na podstawie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 852) Dowództwo Wojsk Lądowych uległo likwidacji, a jego zadania przejęło Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych wraz z Dowództwem Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych.

Organizacja

Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych w Warszawie
- Dowództwo 2 Korpusu Polskiego – Dowództwo Komponentu Lądowego
Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych w Warszawie
- Dywizje
- Samodzielne brygady
- Lotnictwo WL
  - 1 Brygada Lotnictwa Wojsk Lądowych (Inowrocław)
- Samodzielne pułki
- Inne jednostki bezpośrednio podlegające Wojskom Lądowym
  - 2 Przasnyski Ośrodek Radioelektroniczny (Przasnysz)
  - Centrum Reagowania Epidemiologicznego Sił Zbrojnych (Warszawa)
  - Centralna Grupa Działań Psychologicznych (Bydgoszcz)
  - 1 Wojskowy Szpital Polowy (Bydgoszcz)
  - 2 Wojskowy Szpital Polowy (Wrocław)
- Wielonarodowy Korpus Północ-Wschód
- Ośrodki szkolenia
  - Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych w Bydgoszczy
  - Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych im. Stefana Czarnieckiego w Poznaniu
  - Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia im. gen. Józefa Bema w Toruniu
  - Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych we Wrocławiu
  - Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu
  - Centrum Szkolenia Wojskowych Służb Medycznych w Łodzi
  - Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych Drawsko w Olesznie
  - Centrum Szkolenia na potrzeby Sił Pokojowych (Kielce)
  - Ośrodek Szkolenia Służby Ratowniczo-Wysokościowej (Bydgoszcz)
  - Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych w Zegrzu
  - Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych w Poznaniu
  - Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych we Wrocławiu
  - Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych w Toruniu
  - 1 Ośrodek Szkolenia Kierowców (Grudziądz)
  - 2 Ośrodek Szkolenia Kierowców (Ostróda)
  - Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych (Małomice)
  - Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych (Biała Piska – Bemowo Piskie)
  - Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych (Nowa Dęba)
  - Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych (Wędrzyn)
- Inne formacje i obiekty
  - trzy ośrodki przechowywania sprzętu
  - osiem rejonowych baz materiałowych
  - cztery okręgowe warsztaty techniczne
  - siedem rejonowych warsztatów technicznych
  - siedem szpitali wojskowych
  - dziesięć wojskowych komend transportu

Uzbrojenie i wyposażenie

Osobny artykuł: Lista uzbrojenia i wyposażenia indywidualnego żołnierza wojsk lądowych Wojska Polskiego.

Osobny artykuł: Lista uzbrojenia i sprzętu bojowego Wojsk Lądowych.

Rodzaje Wojsk Lądowych^[3]

Wojska Pancerne i Zmechanizowane

przeznaczenie: odpieranie uderzeń zgrupowań pancerno-zmechanizowanych, wykonywanie zwrotów zaczepnych celem odzyskania utraconego terenu, prowadzenie działań na rzecz wsparcia pokoju, zwalczanie środków napadu powietrznego (w tym zwłaszcza śmigłowców bojowych) i walka z formacjami aeromobilnymi przeciwnika;
podstawowe wyposażenie: czołgi T-72 (159 w czynnej służbie, reszta w rezerwie, łącznie 528 na dzień 15 stycznia 2016), czołgi PT-91 (232 na dzień 1 stycznia 2016), czołgi Leopard 2 w wersjach A4 (142 sztuki), które przechodzą modernizację do standardu Leopard 2PL^[4], czołgi Leopard 2A5 (105 sztuk) oraz 2 sztuki wersji szkoleniowej Leopard 2NJ (łącznie WL posiadają 249 sztuk czołgów Leopard 2 na dzień 15 stycznia 2016), opancerzone wozy bojowe (2608 na dzień 1 stycznia 2016) – w tym: bojowe wozy piechoty (BWP-1), kołowe transportery opancerzone KTO „Rosomak” oraz specjalistyczne wozy zabezpieczenia technicznego m.in. pojazdy WZT-3, Bergepanzer 2 oraz transportery Rosomak w wersji WRT (wóz rozpoznania technicznego).

Wojska Aeromobilne

Wojska Aeromobilne stanowią połączenie dotychczasowych wojsk powietrznodesantowych, desantowo-szturmowych, kawalerii powietrznej i lotnictwa wojsk lądowych;

przeznaczenie: naziemne wspieranie operacji lądowych i morskich, zmierzających do opanowania z powietrza ważnych obiektów przeciwnika, dezorganizacja ruchu odwodów oraz niszczenie sił i środków wsparcia logistycznego, prowadzenie działań dywersyjnych, zaczepnych i obronnych, wykonywanie rajdów przeciwpancernych oraz niszczenie środków ogniowych przeciwnika;
skład: 6 Brygada Powietrznodesantowa i 25 Brygada Kawalerii Powietrznej.

Wojska Rakietowe i Artylerii

przeznaczenie: wsparcie ogniowe wojsk w każdych warunkach, w działaniach głębokich i bezpośrednich, rażenie ogniowe przeciwnika i zapewnienie wsparcia walczącym wojskom;
skład: trzy dywizyjne pułki artylerii, dywizjony artylerii brygad ogólnowojskowych i kompanie wsparcia.
podstawowe wyposażenie: 122mm haubica samobieżna 2S1 „Goździk”, 152mm armatohaubica samobieżna „Dana”, haubica AHS Krab, wyrzutnie rakietowe: BM-21, RM-70, WR-40 Langusta, KMO Rak moździerze 98 mm i 120 mm, zestawy przeciwpancernych pocisków kierowanych MALUTKA i SPIKE.

Wojska Obrony Przeciwlotniczej

przeznaczenie: bezpośrednia osłona wojsk i obiektów przed uderzeniem środków napadu powietrznego;
skład: trzy pułki przeciwlotnicze oraz dywizjony przeciwlotnicze w brygadach zmechanizowanych i pancernych;
podstawowe wyposażenie: odległościomierze radiolokacyjne typu NUR, zestawy automatyzacji dowodzenia oparte na urządzeniach ŁOWCZA-REGA, zestawy kierowanych rakiet ziemia-powietrze Kub i samobieżne przeciwlotnicze zestawy rakietowe „OSA-AK”, przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe GROM, Strzała-2, zestawy artyleryjsko-rakietowe ZUR-23-2KG, zestawy artyleryjskie ZSU-23-4MP BIAŁA, rakietowe zestawy przeciwlotnicze Poprad oraz systemy Narew.

Wojska Inżynieryjne

przeznaczenie: bojowe (wsparcia inżynieryjnego) – rozpoznanie inżynieryjne przeciwnika i terenu, budowa i pokonywanie zapór inżynieryjnych, wykonywanie przejść w naturalnych przeszkodach terenowych, przygotowanie i utrzymanie dróg, urządzanie i utrzymanie przepraw, rozminowanie terenu i obiektów oraz maskowanie wojsk; humanitarne – charakteru pokojowego, niesienie pomocy gospodarce i społeczeństwu zarówno w kraju, jak i za granicą, w tym: oczyszczanie terenu z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych, udział w likwidacji skutków klęsk ekologicznych i żywiołowych, udział w misjach pokojowych w składzie sił ONZ i NATO;
skład: na szczeblu operacyjno-taktycznym brygady i pułki; Wojska Lądowe posiadają dwa pułki saperów i dwa pułki inżynieryjne.
podstawowe wyposażenie: TRI, ISM Kroton, SUM-Kalina mosty towarzyszące MS-20 Daglezja, BLG-67, parki pontonowe PP-64 Wstęga, Maszyny Inżynieryjno-Drogowe MID czy amfibie PTS.

Wojska Chemiczne

przeznaczenie: wykrywanie skażeń biologicznych, prowadzenie rozpoznania i dokonywanie pomiarów skażeń promieniotwórczych i chemicznych, użycie zespołów do pobierania próbek skażeń promieniotwórczych, biologicznych i chemicznych, zapewnienie zbiorowej ochrony przed skażeniami oraz prowadzenie całkowitej likwidacji skażeń, rażenie przeciwnika miotaczami ognia oraz maskowanie dymem wojsk własnych i obiektów, udział w likwidacji skutków klęsk żywiołowych;
sposób realizacji: wykorzystanie funkcjonującego w ramach wojsk chemicznych systemu wykrywania skażeń, którego wybrane elementy w okresie pokoju monitorują sytuację skażeń na terenie całego kraju; wykorzystanie istniejącego systemu ratownictwa chemicznego, opartego na dwóch Chemicznych i Radiacyjnych Zespołach Awaryjnych;
skład: na szczeblu operacyjnym pułki i bataliony chemiczne, na szczeblu związków taktycznych kompanie chemiczne, na szczeblu oddziałów plutony chemiczne.
podstawowe wyposażenie: pojazdy służące do rozpoznawania skażeń m.in. BRDM-2RS i BRDM-2RSM oraz specjalistyczny sprzęt służący do ich likwidacji.

Wojska Rozpoznania i Walki Elektronicznej

przeznaczenie: rozpoznanie wojskowe (zdobywanie danych o przeciwniku, niezbędnych do przygotowania i skutecznego prowadzenia działań bojowych, m.in. o ruchu wojsk przeciwnika oraz posiadanych przez niego siłach i środkach), walka elektroniczna (rozpoznanie i dezorganizacja działań organów dowodzenia przeciwnika oraz ochrona własnych wojsk przed analogicznymi działaniami), działania psychologiczne, rozpoznanie specjalne oraz zabezpieczenie geograficzne;
sposób realizacji: wykorzystanie wyspecjalizowanych wojsk oraz technicznych i elektronicznych środków rozpoznania i walki radioelektronicznej;
skład: na szczeblu operacyjnym – pułki rozpoznania, bataliony WRE, na szczeblu związków taktycznych – bataliony rozpoznawcze, na szczeblu oddziałów – kompanie rozpoznawcze.
podstawowe wyposażenie: m.in. zestawy Przebiśnieg oraz Breń-2.

Wojska Łączności i Informatyki

przeznaczenie: zapewnienie dowodzenia wojskami lądowymi w czasie pokoju, kryzysu i wojny; informatyczne wspomaganie procesów decyzyjnych, m.in. przez cyfrowe przygotowanie danych, w tym analiza potencjału bojowego przeciwnika i symulowanie przebiegu działań bojowych;
sposób realizacji: wykorzystanie potencjału telekomunikacyjnego kraju, istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej oraz jednostek i pododdziałów wsparcia dowodzenia Wojsk Lądowych;
skład: pułki dowodzenia, bataliony dowodzenia oraz pododdziały dowodzenia i łączności jednostek rodzajów wojsk

Jednostki wsparcia logistycznego

przeznaczenie: zadaniem jednostek wsparcia logistycznego jest zapewnienie środków logistycznych, a także uzbrojenia i sprzętu wojskowego dla mobilizacyjnego i operacyjnego rozwinięcia jednostek Wojsk Lądowych oraz utrzymania ich w pełnej gotowości bojowej. Zajmują się ciągłym odtwarzaniem zapasów, obsługiwaniem oraz remontem uzbrojenia i sprzętu wojskowego, ochroną medyczną wojsk, kierowaniem transportem i przemieszczeniem jednostek.
skład: w ich składzie znalazły się pododdziały i oddziały zaopatrzenia, transportowe, remontowe i ewakuacyjne, medyczne i regulacji ruchu. Stacjonarna infrastruktura logistyczna obejmuje: bazy materiałowe, okrętowe i rejonowe warsztaty techniczne, szpitale wojskowe, a także wojskowe komendy transportu.

Zobacz też

Przypisy

↑ Załącznik do decyzji budżetowej MON 2023
↑ Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX [online], OpenLEX (pol.).
↑ Rodzaje wojsk [online], web.archive.org, 12 grudnia 2013 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-12] .
↑ MSPO 2019: Zmodernizowany Leopard 2PL – Defence24 [online], www.defence24.pl [dostęp 2019-09-17] .

Bibliografia

Strony internetowe Wojsk Lądowych RP. Ostatni dostęp: 2011-12. army.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-16)].

[1] Załącznik do decyzji budżetowej MON 2023

[2] Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX [online], OpenLEX (pol.).

[3] Rodzaje wojsk [online], web.archive.org, 12 grudnia 2013 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-12] .

[4] MSPO 2019: Zmodernizowany Leopard 2PL – Defence24 [online], www.defence24.pl [dostęp 2019-09-17] .

[1]

[2]

[3]

[4]

Struktura	2 Korpus Polski (III RP) 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej 12 Dywizja Zmechanizowana 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana 18 Dywizja Zmechanizowana 1 Dywizja Piechoty Legionów
Szkoły Wojsk Lądowych	Akademia Wojsk Lądowych Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych w Poznaniu Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych Drawsko Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych Poznań
Pozostałe	Uzbrojenie i sprzęt bojowy Wojsk Lądowych Uzbrojenie indywidualne żołnierza wojsk lądowych Wojska Polskiego

Zwierzchnictwo	Prezydent RP Biuro Bezpieczeństwa Narodowego Rada Ministrów Rządowe Centrum Bezpieczeństwa Minister Obrony Narodowej Ministerstwo Obrony Narodowej
Skład (rodzaje oraz pozostałe komponenty i służby SZ)	Wojska Lądowe Siły Powietrzne Marynarka Wojenna Wojska Specjalne Wojska Obrony Terytorialnej Wojska Obrony Cyberprzestrzeni Żandarmeria Wojskowa
Główne struktury dowodzenia rodzajami SZ	Szef Sztabu Generalnego WP Sztab Generalny WP Dowódca Generalny RSZ Dowództwo Generalne RSZ Dowódca Operacyjny RSZ Dowództwo Operacyjne RSZ D2KP – DKL COM – DKM COP – DKP COS Szef Inspektoratu Wsparcia SZ Inspektorat Wsparcia SZ Dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej Dowództwo WOT
Główne struktury dowodzenia komponentami SZ innymi niż rodzaje	Dowództwo Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni Komenda Główna Żandarmerii Wojskowej Dowództwo Garnizonu Warszawa Agencja Uzbrojenia
Operacje zagraniczne	eFP EUFOR Althea EUNAVFOR MED Irini EUTM RCA KFOR NMI, Operacja Inherent Resolve SNMCMG-1 TAMT tFP UNIFIL

Afryka	Algieria Botswana Egipt Namibia Nigeria Południowa Afryka
Ameryka Południowa	Argentyna Boliwia Brazylia Chile Ekwador Kolumbia Paragwaj Peru Urugwaj Wenezuela
Ameryka Północna	Dominikana Kanada Kuba Meksyk Salwador Stany Zjednoczone
Australia i Oceania	Australia Nowa Zelandia
Azja	Afganistan Arabia Saudyjska Bahrajn Bangladesz Chińska Republika Ludowa Filipiny Indie Indonezja Irak Iran Izrael Japonia Jordania Kambodża Korea Południowa Korea Północna Kuwejt Malezja Mjanma Mongolia Pakistan Oman Republika Chińska Singapur Sri Lanka Syria Tajlandia Zjednoczone Emiraty Arabskie Wietnam
Europa	Albania Armenia Austria Azerbejdżan Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Gruzja Hiszpania Holandia Irlandia Kazachstan Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Malta Mołdawia Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria Szwecja Turcja Ukraina Węgry Wielka Brytania Włochy