Hrubieszów

Hrubieszów
— miasto i gmina —
Hrubieszów. Widok z lotu ptaka
Herb Hrubieszowa
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	hrubieszowski
Data założenia	XIII wiek
Prawa miejskie	29 września 1400
Burmistrz	Tomasz Zając
Powierzchnia	33,03 km²
Wysokość	178–224 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	18 212 551,4 os./km²
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	22-500
Tablice rejestracyjne	LHR
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego Hrubieszów
Położenie na mapie województwa lubelskiego Hrubieszów
Położenie na mapie Polski Hrubieszów
50°48′09″N 23°53′31″E
TERC (TERYT)	0604011
SIMC	0987800
Urząd miejski ul. Dobrzańskiego 1 22-500 Hrubieszów
Strona internetowa

Hrubieszów (do 1802 niekiedy Rubieszów, ukr. Грубешів, Hrubesziw) – miasto w południowo-wschodniej Polsce, w województwie lubelskim, siedziba powiatu hrubieszowskiego.

Według danych z 31 grudnia 2012 r. miasto miało 18 731 mieszkańców.

W okolicach miasta znajdują się liczne wczesnośredniowieczne cmentarzyska, kurhany i inne odkrycia archeologiczne (m.in. w Gródku, Masłomęczu i Kryłowie).

Położenie

Miasto jest położone w ramionach rzeki Huczwy, dopływu Bugu i znajduje się zaledwie 18 km od przejścia granicznego z Ukrainą w Zosinie (5 km w linii prostej przez Bug). Hrubieszów jest najdalej na wschód wysuniętym miastem Polski, leżącym w środku Kotliny Hrubieszowskiej (Wyżyna Wołyńska). Region głównie rolniczy w rejonie najżyźniejszych gleb Polski – czarnoziemu. Okolice Hrubieszowa leżą w obrębie dawnych Grodów Czerwieńskich. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa zamojskiego.

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 33,03 km². Miasto stanowi 2,6% powierzchni powiatu.

Według danych z roku 2008 71,0% powierzchni Hrubieszowa stanowiły użytki rolne, a użytki leśne 2,5%

Zarówno powiat, jak i miasto leżą na terenie Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Historia

Cmentarz wojskowy

Hrubieszów (aż do 1802 r. Rubieszów) to najdalej wysunięte na wschód miasto Polski. Położone jest nad Huczwą, dopływem Bugu, w odległości 5 km od granicy z Ukrainą. Przypuszcza się, że istniał tu, na wyspie oblanej wodami Huczwy, ruski gród obronny należący do Grodów Czerwieńskich. Pierwsza wzmianka o Hrubieszowie pochodzi z 1254, jako osadzie wśród lasów, posiadającej dwór myśliwski. Rolę stanicy myśliwskiej będzie pełnił jeszcze w czasach jagiellońskich, co zostało uwiecznione w jego herbie wyobrażającym jelenią głowę, między rogami której umieszczone są dwa krzyże z napisem wokoło, nadanym przez króla Zygmunta Augusta (w poł. XVI w.).

W 1366 wraz z całą Rusią Czerwoną został przyłączony do Polski. Prawa miejskie magdeburskie Hrubieszów uzyskał w roku 1400 z rąk Władysława Jagiełły. Prawdopodobnie w końcu XIV w. wzniesiono drewniany zamek, będący siedzibą starosty. W latach 1411, 1413, 1430 gościł w nim fundator miasta – król Władysław Jagiełło. Duże znaczenie dla miasta miał przywilej wydany przez Kazimierza Jagiellończyka nakazujący zmierzającym z Rusi na Mazowsze, Śląsk i Wielkopolskę wybieranie drogi przez Hrubieszów.

Pomyślny rozwój przerwały najazdy Tatarów, którzy w latach 1498–1626 wielokrotnie grabili i niszczyli miasto. W 1661 r. zniszczony został hrubieszowski zamek. Hrubieszów wchodził w skład starostwa hrubieszowskiego, położony był w XVIII wieku w ziemi chełmskiej. W wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej Hrubieszów znalazł się w zaborze austriackim, pod którym pozostał do roku 1809.

W 1800 r. wsie dawnego starostwa kupił Stanisław Staszic, który w 1816 r. na swoich dobrach założył fundację „Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie”. Była to pierwsza w Europie organizacja przedspółdzielcza, działająca do 1945 r.

W połowie XIX w. Hrubieszów był drugim co do wielkości (po Lublinie) miastem guberni lubelskiej. Miasto rozwijało się szybko, w 1909 r. liczyło 15 tys. mieszkańców. Od początku swego istnienia było miastem wielokulturowym, obok Rusinów i Polaków, już od XV w., osiedlili się tutaj Żydzi.

W 1915 r. w czasie I wojny światowej do Rosji przymusowo ewakuowano ludność prawosławną. W sierpniu 1920 roku toczyły się tu walki z sowieckim najeźdźcą. W październiku 1920 garnizon w Hrubieszowie został przydzielony do 2 Pułku Strzelców Konnych.

W 1946 placówki MO i MBP w Hrubieszowie stały się celem wspólnej akcji WiN i UPA.

Żydzi w Hrubieszowie

Cmentarz żydowski

Pierwsze wzmianki o Żydach pochodzą z 1444, natomiast dokument z roku 1456 wymienia dwóch kupców żydowskich, którym nadano prawo zaopatrywania dworu. W drugiej połowie XVI wieku Żydzi uzyskali prawo do zamieszkania w wydzielonej części miasta i do wybudowania synagogi, a wymieniony imiennie Abraham otrzymał prawo destylowania wódki. W 1736 roku wybuchł pożar, który zniszczył większą część miasta, w tym 27 żydowskich domów i synagogę. Żydzi zajmowali się głównie rzemiosłem i handlem produktami rolnymi, a gmina żydowska szybko się rozrastała – w roku 1765 zamieszkiwało Hrubieszów 709 Żydów, w 1897 – 5352, a w 1939 – już ok. 11 750.

Niemcy zniszczyli obie żydowskie synagogi, cmentarz i prywatne domy modlitwy. Po wybuchu wojny, część Żydów próbowała ratować się ucieczką na teren ZSRR. Reszta trafiła do utworzonego przez Niemców getta. W maju liczyło ono 5690 osób. W czerwcu 1942 roku Niemcy koncentrowali w hrubieszowskim getcie Żydów z całego powiatu, w wyniku czego liczba jego mieszkańców wzrosła do ok. 10 tys.. W dniach 2–10 czerwca 1942 większość mieszkańców getta wywieziono do obozu zagłady w Sobiborze, a 500 osób rozstrzelano na cmentarzu żydowskim. Kolejny transport do Sobiboru (ponad 2 tys. osób) skierowano w październiku 1942. Ostatnich 200 Żydów, pozostawionych do uporządkowania terenu getta, w lipcu lub wrześniu 1943 wywieziono do obozu w Budzyniu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2008:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	18 603	100	9817	52,7	8786	47,2
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	563,2		297,2		266

Według danych z roku 2007 średni dochód na mieszkańca wynosił 1827,40 zł.

• Liczba ludności miasta Hrubieszów na przestrzeni 6 ostatnich stuleci

• Piramida wieku mieszkańców Hrubieszowa w 2014 roku.

Podział administracyjny

Centrum Hrubieszowa

Miasto jest podzielone na następujące dzielnice:

• 1 „Pobereżany”
• 2 „Polna”
• 3 „Podgórze”
• 4 „Śródmieście”
• 5 „Sławęcin”
• 6 „Żeromskiego”
• 7 „Jagiellońskie”
• 8 „Kolejarz”
• 9 „Piłsudskiego”
• 10 „Zielone”

Zabytki

Kościół św. Stanisława Kostki (dawna cerkiew greckokatolicka)

• Kościół rzymskokatolicki pw. św. Stanisława Kostki (Sanktuarium Matki Bożej Sokalskiej), powstał w 1630 r. W skład zabytkowego zespołu wchodzi:
• cerkiew murowana (obecnie kościół rzymskokatolicki) zbudowana w latach 1795–1828
• dzwonnica murowana 1868 r.
• plebania drewniana, pocz. XX w.

Obecny kościół-sanktuarium do 1875 roku był cerkwią unicką pod wezwaniem świętego Mikołaja Cudotwórcy. Po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875, świątynię przemianowano na cerkiew prawosławną. W 1918 roku obiekt został zrewindykowany na rzecz katolików i rekoncyliowany na kościół świętego Stanisława Kostki, obecnie jest to sanktuarium Matki Boskiej Sokalskiej.

Dzwonnica murowana została ufundowana przez unitę Antoniego Hapońskiego, starostę cerkiewnego w 1868 roku, w 1869 roku ufundował on także budowę cerkiewnego przedsionka, a całość ogrodził. Koszt prac zawarł się w kwocie 3875 rubli i 93 kopiejek.

Cerkiew prawosławna posiadająca 13 kopuł

• Cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy (parafialna)

• Kościół rzymskokatolicki parafii pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, zbudowany jako wojskowa cerkiew prawosławna w latach 1903–1905.

• Kościół rzymskokatolicki parafii św. Mikołaja, podominikański, bazylikowy powstał w latach 1736–1766

Dworek Du Chateau, obecnie Muzeum im. ks. Stanisława Staszica

V. Zespół dworski Du Chateau (ul. 3 maja 11)

• dwór (obecnie Muzeum im. St. Staszica) murowany w 1791 r., skrzydło zach. przed 1860 r., wsch. 1941 r.
• ogród, pierwsza połowa XIX w.

Dworek Du Chateau wywodzi swoją nazwę od hrubieszowskiej rodziny, której protoplastą był żołnierz napoleoński i do której należał od 1850 r. Centralna część dworu została wzniesiona na miejscu dawnego hrubieszowskiego zamku w roku 1791.

Jest to budowla parterowa, nakryta mansardowym dachem. Z piętrową częścią centralną ozdobioną czterokolumnowym portykiem wgłębnym. Do pierwotnego dworu przylegają zbudowane później (prawe około 1860 r. a lewe w 1941 r.) prostokątne skrzydła.

Po wojnie mieściła się tutaj placówka NKWD. Ostatnią właścicielką dworku była Maria Julia z Mazarakich du Chateau, wdowa po Juliuszu du Chateau (obydwoje spoczywają na hrubieszowskim cmentarzu). Obecnie budynek mieści siedziby Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego oraz Muzeum Regionalnego im. Stanisława Staszica. W tym ostatnim znajdują się ekspozycje poświęcone archeologii, etnografii oraz Towarzystwu Rolniczemu Hrubieszowskiemu. Nieopodal dworku stoi budynek z 1920 r., obecnie siedziba Fundacji Kultury i Przyjaźni Polsko-Francuskiej, założona dzięki staraniom Stephane du Chateau.

VI. Stary i Nowy cmentarz żydowski w Hrubieszowie

• Stary cmentarz żydowski w Hrubieszowie został założony w XVI wieku. Ostatni znany pochówek odbył się w połowie lat 50. XX wieku.
• Nowy cmentarz żydowski w Hrubieszowie został założony pod koniec XIX wieku. Pojawił się na mapie Hrubieszowa z 1876, lecz brak danych na temat jego istnienia.

VII. Synagogi w Hrubieszowie

Zobacz więcej w następujących artykułach:

• Synagoga w Hrubieszowie
• Nowa Synagoga w Hrubieszowie
• Stara Synagoga w Hrubieszowie

Gospodarka

Browar Sulewski – dawny klub garnizonowy wojsk carskich

Liczący ponad 18 tys. mieszkańców Hrubieszów jest jednym z ośrodków terenów nadgranicznych województwa lubelskiego. Stolica powiatu składającego się z 8 gmin spełnia funkcje lokalne i regionalne, w tym administracyjno-usługowe, gospodarcze, kulturalno-edukacyjne i ośrodka współpracy transgranicznej. Właśnie ta ostatnia funkcja ma potencjalne szanse wpływać na sytuację gospodarczą Hrubieszowa.^{[potrzebny przypis]}

W czasach PRL miasto było zapleczem rolniczego regionu dysponującego najlepszym w Polsce kompleksem gleb pszenno-buraczanych (słynne hrubieszowskie czarnoziemy). Funkcjonowały tu zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego, w tym jedyna w kraju fabryka lnu „Hakon”. ^{[potrzebny przypis]}

Zmiana ustroju polityczno-gospodarczego postawiła w niekorzystnej sytuacji rolnictwo, a w szczególności oparte na PGR-ach rolnictwo hrubieszowskie. Odbiło się to na kondycji zakładów funkcjonujących w mieście, które po kolei ogłaszały upadłość. Mimo że w tym samym czasie powstawały niczym grzyby po deszczu firmy prywatne (w mieście zarejestrowanych jest blisko 1800 podmiotów gospodarczych) nie zdołały one wypełnić luki gospodarczej, zwłaszcza w kontekście bezrobocia i obsługi rolnictwa.^{[potrzebny przypis]}

W wyniku kryzysu gospodarczego ZSRR, Hrubieszów, będący po otwarciu przejścia granicznego w pobliskim Zosinie, „małą bramą Europy na Wschód”, przestał praktycznie korzystać z profitu nadgranicznego położenia.^{[potrzebny przypis]}

Pod Hrubieszowem znajdują się bogate, choć niezagospodarowane złoża węgla kamiennego. Kilka kilometrów od miasta w 2010 roku ok. 0,5 km od granicznej rzeki Bug otworzono nowy szyb kopalni. Najbliżej położonym miastem od Hrubieszowa jest górniczy Nowowołyńsk.

Transport

Pociąg specjalny w Hrubieszowie (25.5.2013)

Obecnie Hrubieszów jest przystankiem na drodze krajowej nr 74 Piotrków Trybunalski – Kielce – Kraśnik – Zamość – Hrubieszów – Zosin (drogowe przejście graniczne), oraz na Linii Hutniczej Szerokotorowej, przy której pod miastem znajduje się kolejowe przejście graniczne. W mieście znajduje się również stacja kolejowa Hrubieszów Miasto, od której odchodzi linia normalnotorowa nr 72 do Zawady. W przeszłości Hrubieszów leżał również przy Hrubieszowskiej Kolei Dojazdowej.

Do Hrubieszowa dojeżdża obecnie jedna para pociągów PKP Intercity, IC Hetman z Jeleniej Góry przez Wałbrzych, Wrocław, Opole, Częstochowę, Kraków, Tarnów, Rzeszów, Tarnobrzeg, Stalową Wolę, Zamość.

Istnieje tu też rozwinięta komunikacja licznych przewoźników prywatnych łączących miasto z Lublinem, Chełmem, Zamościem, Warszawą, Rzeszowem, a także okolicznymi miejscowościami powiatu. W przeszłości istniała rozwinięta komunikacja autobusowa obsługiwana przez PKS Hrubieszów (do 20 lutego 2012 roku będący filią PKS Wschód), od 1 lipca 2018 r. znajdujący się w stanie upadłości. Hrubieszów posiadał bezpośrednie połączenia autobusowe ponadto z Krakowem, Katowicami, Tomaszowem Lubelskim, Kielcami, Wrocławiem, Częstochową, Opolem, a w okresie letnim dodatkowo Zakopanem, Ustką, Węgorzewem i Helem. Autobusy międzynarodowe docierały do Włodzimierza Wołyńskiego i Łucka. W latach 1980–1990 i 2011–2017 PKS Hrubieszów obsługiwał dodatkowo komunikację miejską.

Od 21 października 2015 r. czynna jest obwodnica Hrubieszowa.

Oświata

Żłobki:

• Niepubliczny Żłobek Mini-Mini , ul.Gródecka 40F/8 Szkoły podstawowe:

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. B. Prusa, ul. Listopadowa 12
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. WOP, ul. Żeromskiego 29
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Henryka Dobrzańskiego Hubala, ul. Zamojska 16

Gimnazja:

• Gimnazjum nr 1 im. Władysława Jagiełły,ul. Listopadowa 12
• Gimnazjum nr 2 im. Stefana Wyszyńskiego, ul. Żeromskiego 29
• Gimnazjum nr 3 im. Jana Pawła II, ul. Zamojska 16
• Publiczne Gimnazjum im. ks. Stanisława Staszica (Zespół Szkół nr 2), ul. 3 Maja 1
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, ul. Zamojska 16A

Szkoły średnie:

• Zespół Szkół nr 1, ul. Zamojska 18A
• Zespół Szkół nr 2 w Hrubieszowie, ul. 3 Maja 1
• Zespół Szkół nr 3 im. Tadeusza Kościuszki w Hrubieszowie, ul. Żeromskiego 11
• Zespół Szkół nr 4, ul Dwernickiego 10
• Zespół Szkół Odzieżowych, ul. Zamojska 18

Wojsko

2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala” (Hubal służył w Hrubieszowie w latach 1934–1936), został powołany decyzją szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z dnia 25 maja 1994 roku. Powstał na bazie 8. Ośrodka Materiałowego w Hrubieszowie. Jednostka obecnie podlega Dowództwu Wojsk Lądowych. Pułk składa się z 5 kompanii bojowych: cztery to kompanie rozpoznawcze, jedna z BWR-ami (8 szt.) i BRDM-ami, dwie z BRDM-ami i wozami dowodzenia R-5, czwarta kompania – kompania specjalna wyposażona jest w samochody osobowo-terenowe. Piąta kompania to pododdział radioelektroniczny, przeznaczony do prowadzenia namierzania i zakłóceń radiowych oraz rozpoznania radioelektronicznego. Oprócz tych pięciu kompanii w skład pułku wchodzi również pluton rozpoznania skażeń, a z pododdziałów logistycznych: kompania remontowa, zaopatrzenia i medyczna. 8 czerwca 1996 r. otrzymał sztandar ufundowany przez społeczeństwo ziemi hrubieszowskiej.

Kultura i sztuka

Biblioteka

Biblioteka w Hrubieszowie działa od 1922. Oprócz działalności statutowej organizuje spotkania autorskie, konkursy czytelnicze, kiermasze książkowe, seanse filmowe oraz wystawy, a także jest współorganizatorem wydarzeń kulturalnych w regionie (Prusowskie - 1997; sejmik i zjazd towarzystw regionalnych - 1999 i 2000; obchody 600-lecia Hrubieszowa. Od 2011 Biblioteka bierze udział w projekcie Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej. W cyfrowym archiwum udostępniono około 3000 materiałów archiwalnych, w tym kolekcje dotyczące dziejów kolejarzy z Gozdowa, historii 2 Pułku Strzelców Konnych w Hrubieszowie i Szkoły Kadetów im. Józefa Piłsudskiego we Lwowie. 

Struktura organizacyjna Biblioteki obejmuje Dział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów, Dział Udostępniania Zbiorów oraz 3 filie na terenie Hrubieszowa (nr 1 przy ulicy Polnej 16, nr 3 przy ulicy Grotthusów 26 i nr 4 przy ulicy Unii Horodelskiej 19). 

W 2000 roku została uhonorowana przez Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie medalionem z okazji 600-lecia Hrubieszowa i 40-lecia Towarzystwa.

Zespół wokalny „Lechici”

Zespół wokalny „Lechici” działa przy Parafii Garnizonowej Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Hrubieszowie. Powstał w 1983 r. z inicjatywy organisty Leszka Opały, który do tej pory jest kierownikiem zespołu. Opiekę duchową nad zespołem sprawuje Ks. prałat płk Andrzej Puzon. Skład „Lechitów” tworzą uczniowie szkół średnich, studenci i młodzież pracująca. Repertuar zespołu jest bogaty i różnorodny, zawiera pieśni i piosenki religijne, patriotyczne, wojskowe, ludowe i rozrywkowe – a cappella i wokalno-instrumentalne.

Zespół „Lechici” aktywnie uczestniczy w życiu parafii, miasta i regionu. Brał udział w wielu festiwalach piosenki religijnej (Łódź, Lubaczów, Warszawa, Płock, Osiek), patriotycznej i wojskowej (Arsenał Artystyczny Wojska Polskiego ’94, Kołobrzeg ’95). Zapraszany był również na koncerty do licznych miast Polski, Ukrainy (m.in. Lwów, Równo, Włodzimierz Wołyński), Litwy (Wilno). Współpracuje z Orkiestrą Symfoniczną im. Karola Namysłowskiego (daw. Polską Orkiestrą Włościańską), Orkiestrą Garnizonu Zamość i Chórem Rezonans (m.in. wspólne występy w ramach Zamojskich Dni Muzyki, w czasie których zespół wykonał: Mszę h-moll – J. Haydna (1999 r.), a w Roku Bachowskim (2000 r.) Kantatę nr 61 – J.S. Bacha).

Wielkim zaszczytem dla „Lechitów” była możliwość uczestnictwa w obsłudze muzycznej liturgii sprawowanej przez Ojca Świętego Jana Pawła II w Krośnie (1997 r.) i Zamościu (1999 r.). Od 2005 roku zespół współpracuje z pochodzącym z Zamościa poznańskim kompozytorem Zbigniewem Małkowiczem. W 2007 roku zespół został zaproszony przez Polską Orkiestrę Włościańską im. K. Namysłowskiego do udziału w pierwszej edycji Zamojskiego Festiwalu im. Marka Grechuty. W czasie dwóch dni Festiwalu zespół wystąpił na zamojskim Rynku z takimi gwiazdami polskiej sceny jak: Marek Bałata, Janusz Szrom, Hanna Banaszak, Ewa Bem, Stanisław Sojka czy Sambor Dudziński.

Zespół ma w swoim dorobku nagrania radiowe i telewizyjne, wydał również kasety magnetofonowe, płyty CD z piosenkami religijnymi i kolędami oraz płyty DVD z teledyskami. Przez 25 lat w zespole śpiewało już ponad 200 Lechitów. Warto również zaznaczyć, że zespół bardzo dużo koncertuje – rocznie około 20 razy występuje z pełnym recitalem na terenie całego kraju.

Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Hrubieszowskiej

Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Hrubieszowskiej. Hrubieszów 2017 r.

Skupia uczniów hrubieszowskich szkół zainteresowanych folklorem i kulturą rodzimą. Założony w 1987 roku początkowo miał być jedynie zespołem dziecięcym, jednak mali tancerze, dorastając, nadal pragnęli kontynuować swoją przygodę z tańcem. Obecnie praca prowadzona jest w 6 grupach wiekowych (ponad 120 osób w wieku od 6 do 20 lat).

Teatr Piosenki Młyn

Grupa skupiająca artystów z Hrubieszowa, tworzących piosenkę literacką, poetycką, kabaretową oraz amatorskie spektakle teatralne.

Teatr Piosenki Młyn

Religia

Kościół św. Mikołaja

Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (dawna prawosławna cerkiew garnizonowa)

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

Kościoły rzymskokatolickie

Parafie Kościoła rzymskokatolickiego

• Parafia św. Mikołaja (erygowana 1 października 1400)
• Parafia pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (eryg. 27 czerwca 1982)
• Parafia pw. Ducha Świętego (eryg. 15 czerwca 2001)
• Parafia pw. św.Stanisława Kostki (eryg. 13 czerwca 2001)

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

• Parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy

Kościoły ewangeliczne

Kościoły ewangeliczne:

• Kościół Ewangelicznych Chrześcijan – Zbór w Hrubieszowie
• Kościół Boży w Chrystusie – Centrum Chrześcijaństwa „Rebeka”
• Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej

Świadkowie Jehowy

• Świadkowie Jehowy – dwa zbory z Salą Królestwa

Sport w Hrubieszowie

W Hrubieszowie istnieje kilka klubów, głównie są to zespoły młodzieżowe i amatorskie, jak np.:

• MKS Unia Hrubieszów – piłka nożna (grający obecnie w IV liga), lekkoatletyka, podnoszenie ciężarów,
• Huragan Hrubieszów – piłka nożna (grający obecnie w Klasie A)
• UKS Grześ Hrubieszów – unihokej

Szlaki turystyczne

Nadbużański szlak rowerowy

Osoby związane z miastem

Honorowi obywatele Hrubieszowa

• Stephane du Chateau – architekt mieszkający i tworzący we Francji
• Sławoj Leszek Głódź – duchowny katolicki, arcybiskup metropolita gdański (od 2008)
• Jan Śrutwa – biskup katolicki, były rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Wiktor Zin – architekt, rysownik, działacz kultury i pracownik naukowy

Urodzeni w Hrubieszowie

Dom w Hrubieszowie – miejsce urodzenia Bolesława Prusa

W domu przy ulicy Kilińskiego 10 w Hrubieszowie przyszedł na świat Wiktor Zin

• Arkadiusz Bratkowski – polski polityk, poseł do Parlamentu Europejskiego
• Stanisław Ciesielczuk – poeta, członek literackiej grupy „Kwadryga”
• Stanisław Dobrzański – polityk, minister obrony narodowej
• Rafał Fedaczyński – lekkoatleta, mistrz Polski w chodzie sportowym
• Marek Gędek – medioznawca, historyk, dziennikarz, marketer, wykładowca akademicki, poeta.
• Irena Jun – aktorka filmowa i teatralna
• Tomasz Kiełbowicz – piłkarz, zawodnik Legii Warszawa, reprezentant Polski
• Teresa Klimek – nauczycielka, katolicka działaczka opozycyjna
• Jan Kondrak – autor tekstów, kompozytor i wykonawca
• Adam Niklewicz – artysta ilustrator. Wykonywał ilustracje do prestiżowych magazynów, w tym „Time”, „Newsweek”, „New York Times”.
• Dawid Nowak – piłkarz, zawodnik Cracovii, reprezentant Polski
• Henry Orenstein, właściwie Henryk Orenstein – pokerzysta i przedsiębiorca, pomysłodawca transformerów.
• Józef Patkowski, polski fizyk
• Marek Poznański – polski archeolog, poseł na Sejm VII kadencji.
• Bolesław Prus – pisarz i publicysta okresu pozytywizmu
• Joanna Racewicz – polska dziennikarka telewizyjna
• Arseniusz Romanowicz – polski architekt, projektant Dworca Centralnego, Wschodniego, przystanków linii średnicowej.
• Janusz Rybak – piłkarz
• Abraham Stern – mechanik (samouk), konstruktor i uczony, wynalazca
• Wiktor Zin – architekt, rysownik, działacz kultury i pracownik naukowy

Inni

• Stanisław Basaj, ps. „Ryś” – major Wojska Polskiego, dowódca oddziału BCh działającego na terenie powiatu hrubieszowskiego podczas II wojny światowej
• Henryk Dobrzański – major kawalerii Wojska Polskiego, w latach 1934–1936 kwatermistrz w stacjonującym w mieście 2. Pułku Strzelców Konnych
• Bolesław Leśmian – poeta, mieszkał w Hrubieszowie w latach 1918–1922
• Stanisław Staszic – polski działacz oświeceniowy, ksiądz, założyciel Towarzystwa Rolniczego w Hrubieszowie (TRH)
• Samuel Tepler – izraelski malarz pochodzący z rodziny polskich Żydów.
• Alfred Wesołowski - podpułkownik Wojska Polskiego, p.o. komendanta PKU Hrubieszów od marca 1929

Miasta partnerskie

• Włodzimierz Wołyński, Ukraina
• Sokal, Ukraina
• Swisztow, Bułgaria

Zobacz też

• Hrubieszowska Ty Ziemico

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Urzędu Miasta Hrubieszowa
• Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej – Hrubieszów
• Modelowa Rewitalizacja Hrubieszowa
• Lokalna Organizacja Turystyczna Gotania
• Podziemny Hrubieszów
• Historia Żydów w Hrubieszowie na portalu Wirtualny Sztetl
• Hrubieszów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa 1882., s. 179–187
• Hrubieszów na starej fotografii
• Hrubieszów, Dzieje od zarania do bliskiej współczesności przy współpracy prezesa TRH (Jerzego Krzyżewskiego)
• Chrześcijańskie cmentarze w Hrubieszowie
• Teatr Piosenki Młyn