Przejdź do zawartości

Klonidyna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Poprawiono błąd
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, drobne techniczne, wikizacja
Linia 84: Linia 84:
}}
}}


'''Klonidyna''' ({{łac.|clonidinum}}) – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]], [[agonista]] [[Receptory adrenergiczne|receptorów α<sub>2</sub>-adrenergicznych]] sprzężonych z [[Białko G|białkiem regulacyjnym G<sub>i</sub>]]. W mniejszym stopniu pobudza również receptory α<sub>1</sub>-adrenergiczne. Posiada działanie hipotensyjne, hamujące aktywność centralnego układu nerwowego, przeciwbólowe i anestetyczne (sedacja na OIOM). <ref>{{Cytuj |autor = H. W. Striebel, D. Koenigs, T. Heil |tytuł = [The role of clonidine in anesthesia] |czasopismo = Der Anaesthesist |data = 1993-03 |data dostępu = 2023-04-19 |issn = 0003-2417 |wolumin = 42 |numer = 3 |s = 131–141 |pmid = 8480899 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8480899/}}</ref>Pobudzając receptory w [[pasmo samotne|paśmie samotnym]], powoduje zmniejszenie aktywności [[Układ współczulny|neuronów współczulnych]] docierających do serca i naczyń krwionośnych oraz pobudzenie [[nerw błędny|nerwu błędnego]]. W efekcie rozszerzają się naczynia tętnicze, [[cykl pracy serca|akcja serca]] zwalnia i zmniejsza się jego [[rzut serca|pojemność minutowa]].
'''Klonidyna''' ({{łac.|clonidinum}}) – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]], [[agonista]] [[Receptory adrenergiczne|receptorów α<sub>2</sub>-adrenergicznych]] sprzężonych z [[Białko G|białkiem regulacyjnym G<sub>i</sub>]]. W mniejszym stopniu pobudza również receptory α<sub>1</sub>-adrenergiczne<ref name="Kostowski">{{cytuj | redaktor = Wojciech Kostowski, Zbigniew Stanisław Herman| tytuł = Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy|wolumin= 1 | data = 2016 | isbn = 978-83-200-4185-9 | wydanie = 3 | miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawnictwo Lekarskie PZWL | oclc = 971446090 | s = 472–474}}</ref>. Ma działanie [[Hipotensja|hipotensyjne]], hamujące aktywność [[Ośrodkowy układ nerwowy|centralnego układu nerwowego]], przeciwbólowe i [[Anestetyki|anestetyczne]]<ref>{{Cytuj |autor = H. W. Striebel, D. Koenigs, T. Heil |tytuł = Clonidin-Stellenwert in der Anästhesie |czasopismo = Der Anaesthesist |data = 1993|issn = 0003-2417 |wolumin = 42 |numer = 3 |s = 131–141 |pmid = 8480899 |język=de}}</ref>. Pobudzając receptory w [[pasmo samotne|paśmie samotnym]], powoduje zmniejszenie aktywności [[Układ współczulny|neuronów współczulnych]] docierających do serca i naczyń krwionośnych oraz pobudzenie [[nerw błędny|nerwu błędnego]]. W efekcie rozszerzają się naczynia tętnicze, [[cykl pracy serca|akcja serca]] zwalnia i zmniejsza się jego [[rzut serca|pojemność minutowa]].
W związku ze słabym pobudzeniem receptorów α<sub>2</sub> w naczyniach i postsynaptycznych α<sub>1</sub> początkowo występuje wzrost ciśnienia i skurcze naczyń w opuszkach palców<ref>{{cytuj|tytuł=Farmakologia. Podstawy farmakoterapii |inni=W. Kostowski (red.), Z.S. Herman (red.) |miejsce=Warszawa |wydawca=Wydawnictwo Lekarskie PZWL |wydanie=3 |data=2008}}{{brak strony}}</ref>.
W związku z pobudzeniem receptorów postsynaptycznych α<sub>2</sub> w naczyniach i jednoczesnym słabym agonizmem receptorów α<sub>1</sub>, początkowo występuje wzrost ciśnienia i skurcze naczyń w opuszkach palców<ref name="Kostowski" />.


== Działanie ==
== Działanie ==
Linia 96: Linia 96:


== Zagrożenia ==
== Zagrożenia ==
Przy długotrwałym leczeniu receptory ulegają kompensacyjnym zmianom, co przy nagłym odstawieniu powoduje duży wzrost ciśnienia krwi.
Przy długotrwałym leczeniu receptory ulegają kompensacyjnym zmianom, co przy nagłym odstawieniu powoduje duży wzrost ciśnienia krwi<ref name="Kostowski" />.


== Wskazania ==
== Wskazania ==
* [[zespół Tourette’a]]<ref name=dude>{{Cytuj |autor=N.A. Schapiro |tytuł=„Dude, you don’t have Tourette’s”: Tourette’s syndrome, beyond the tics |czasopismo=Pediatr Nurs |data= 2002 |wolumin=28 |numer=3 |s=243–246, 249–253 |pmid=12087644}}</ref>
* [[zespół Tourette’a]]<ref name="Tourette">{{cytuj | autor = Tourette's Syndrome Study Group | tytuł = Treatment of ADHD in children with tics: a randomized controlled trial | czasopismo = Neurology | data = 2002-02-26 | data dostępu = 2023-04-19 | wolumin = 58 | numer = 4 | s = 527–536 | doi = 10.1212/wnl.58.4.527 | pmid = 11865128| język = en | dostęp = z}}</ref>
* nadciśnienie średnie i ciężkie
* nadciśnienie średnie i ciężkie
* uzależnienie opioidowe i alkoholowe
* uzależnienie opioidowe i alkoholowe
* [[ADHD]]<ref name="Tourette" /> (podobnie jak inny α-mimetyk, [[guanfacyna]]<ref name="Strange">{{cytuj | autor = Brandon Strange | tytuł = Once-daily treatment of ADHD with guanfacine: patient implications | czasopismo = Neuropsychiatric Disease and Treatment | data = 2008-06 | data dostępu = 2023-04-19 | s = 499 | doi = 10.2147/NDT.S1711 | pmid = 18830439 | pmc = PMC2526381 | język = en}}</ref>)
* [[ADHD]]<ref>[http://www.ninds.nih.gov/news_and_events/news_articles/news_article_adhd.htm Methylphenidate and Clonidine Help Children With ADHD and Tics (NIMH)].</ref> (podobnie jak inny α-mimetyk guanfacyna<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2526381/ Przegląd literatury nt. guanfacyny i ADHD].</ref>)


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 13:31, 19 kwi 2023

Klonidyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C9H9Cl2N3

Masa molowa

230,09 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

4205-90-7

PubChem

2803

DrugBank

DB00575

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

C02AC01, N02CX02, S01EA04, C02LC01, C02LC51

Klonidyna (łac. clonidinum) – organiczny związek chemiczny, agonista receptorów α2-adrenergicznych sprzężonych z białkiem regulacyjnym Gi. W mniejszym stopniu pobudza również receptory α1-adrenergiczne[3]. Ma działanie hipotensyjne, hamujące aktywność centralnego układu nerwowego, przeciwbólowe i anestetyczne[4]. Pobudzając receptory w paśmie samotnym, powoduje zmniejszenie aktywności neuronów współczulnych docierających do serca i naczyń krwionośnych oraz pobudzenie nerwu błędnego. W efekcie rozszerzają się naczynia tętnicze, akcja serca zwalnia i zmniejsza się jego pojemność minutowa. W związku z pobudzeniem receptorów postsynaptycznych α2 w naczyniach i jednoczesnym słabym agonizmem receptorów α1, początkowo występuje wzrost ciśnienia i skurcze naczyń w opuszkach palców[3].

Działanie

  • obniża ciśnienie krwi
  • zwalnia częstość akcji serca
  • zmniejsza objętość wyrzutową
  • działa uspokajająco i przeciwlękowo
  • uśmierza ból
  • zwiększa łaknienie

Zagrożenia

Przy długotrwałym leczeniu receptory ulegają kompensacyjnym zmianom, co przy nagłym odstawieniu powoduje duży wzrost ciśnienia krwi[3].

Wskazania

Przypisy

  1. Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3.
  2. a b Klonidyna, chlorowodorek (nr C7897) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2018-03-31]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  3. a b c Wojciech Kostowski, Zbigniew Stanisław Herman (red.), Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy, wyd. 3, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2016, s. 472–474, ISBN 978-83-200-4185-9, OCLC 971446090.
  4. H.W. Striebel, D. Koenigs, T. Heil, Clonidin-Stellenwert in der Anästhesie, „Der Anaesthesist”, 42 (3), 1993, s. 131–141, ISSN 0003-2417, PMID8480899 (niem.).
  5. a b Tourette's Syndrome Study Group, Treatment of ADHD in children with tics: a randomized controlled trial, „Neurology”, 58 (4), 2002, s. 527–536, DOI10.1212/wnl.58.4.527, PMID11865128 [dostęp 2023-04-19] (ang.).
  6. Brandon Strange, Once-daily treatment of ADHD with guanfacine: patient implications, „Neuropsychiatric Disease and Treatment”, 2008, s. 499, DOI10.2147/NDT.S1711, PMID18830439, PMCIDPMC2526381 [dostęp 2023-04-19] (ang.).