Muzyka szlagierowa

Szlagier

Pochodzenie	pop, rock and roll, swing, country, folk
Czas i miejsce powstania	lata 50. XX wieku, RFN, NRD, Austria
Instrumenty	akordeon, bęben, gitara, gitara basowa, gitara elektryczna, instrumenty klawiszowe, katarynka, perkusja, trąbka
Podgatunki
dansband

Muzyka szlagierowa lub szlagier – gatunek muzyki popularnej wywodzący się z muzyki ludowej. Często jest określana jako europejska muzyka ludowa.

Charakterystyka

Muzyka szlagierowa jest powszechnie używana do opisywania łatwo chwytliwych instrumentalnych utworów wokalnych z muzyki pop z mniej wymagającymi i często sentymentalnymi tekstami. Utwory gatunku muzyki szlagierowej są zazwyczaj sentymentalnymi balladami z prostą, chwytliwą melodią lub z melodią muzyki pop, a ich teksty głównie są skoncentrowane na miłości, związkach i uczuciach. Opierając się na popularnych operetkach, od lat 20. XX wieku zauważalny jest wpływ jazzowych rytmów i harmonii w muzyce przebojowej.

Z biegiem czasu muzyka szlagierowa stopniowo przesunęła się w stronę muzyki elektronicznej, ze względu na powszechne stosowanie syntezatorów w różnych implementacjach w ostatnich latach. Muzyka szlagierowa była często prezentowana przez uczestników Konkursu Piosenki Eurowizji, chociaż stopniowo jest zastępowana innymi stylami muzyki pop.

Od lat 50. XX wieku jest opisywana jako „trudna do zdefiniowania we współczesnej muzyce rozrywkowej” oraz jako „krótka forma dla muzyki tanecznej i popularnej”. W 2003 roku Microsoft Encarta określiła muzykę szlagierową jako „z jednej strony utwór muzyczny odnoszący sukces komercyjny, z drugiej jako gatunek muzyki popularnej”. Charakterystyczne są „najprostsze struktury muzyczne i błahe teksty, które odwołują się do pragnienia harmonii i szczęścia słuchacza”. „Granice między muzyką pop a muzyką ludową są płynne”.

Muzyka szlagierowa powszechnie występuje w Europie Środkowej, Północnej i Południowo-Wschodniej (w szczególności Niemcy, Austria, Albania, Bułgaria, Chorwacja, Polska, Rumunia, Serbia, Skandynawia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Węgry i inne kraje bałtyckie), a także w mniejszym stopniu w Belgii, we Francji i Holandii. W Stanach Zjednoczonych jest również znany jako „muzyka rozrywkowa” lub „niemiecki hit mix”.

Termin i pochodzenie

W muzykologii nie ma jasnej definicji muzyki szlagierowej, która jest opisywana przez autorów książek jako „trudny” und „niemożliwy”. W 1870 roku definicja „szlagieru” po raz pierwszy została użyta wobec popularnych operetek oraz singspielów. Według słownika języka niemieckiego – Duden słowo „szlagier” (niem. schlager) wywodzi się z dialektu wiedeńskiego i oznacza on „głośny sukces, porównywany do uderzenia pioruna”. DWDS na podstawie gazety muzycznej – Zündende Melodie oraz słownika Kluge (1967), powstanie terminu „schlager” datuje na 1881 rok jako „wyraz krytyki muzycznej, rozpowszechnionej w prasie codziennej”, a następnie innym w szczególności przekazano „obecne i skuteczne Objawienia (książka, sztuka, pośpiech wychodzący towar)”.

Koncepcja „szlagieru” pojawiła się w drugiej połowie XIX wieku. Pierwszą wzmiankę do słowa „Schlager” odnotowano w gazecie pt. Wiener Fremdblatt z dnia 17 lutego 1867 roku, gdzie w relacji z prawykonania walca pt. Nad pięknym modrym Dunajem: „Die Eröffnungsnummer der zweiten Abteilung war ein entschiedener Schlager.” (pol. „Decydującym hitem był numer otwierający drugą sekcję.“).

Szlagier w paryskiej kawiarni muzycznej w Kopenhadze, 1919 rok

W Niemczech jednym z pierwszych, którzy użyli tego słowa do wokalnych wykonań w paryskich kawiarnii muzycznych (w Berlinie i Hamburgu, także w Tingeltangel czy Singspielhalle) czy do Wienerlied, jest dziennikarz i krytyk teatralny – Paul Lindau.

Wynalezienie gramofonu oraz rozwój przemysłu filmowego w znaczący sposób przyczyniło się rozpowszechnienia muzyki szlagierowej, która poszukuje masowego odbiorcy, odnosząc się do snów w tekstach, które powtarza jako „wiadomości” w refrenie. Muzycznie przebój opiera się głównie na panującej formie tanecznej, a o jego charakterze decydują proste rytmy i sekwencje melodyczne, które mają na celu szybkie rozpoznanie.

Theodor Adorno powiedział o skutkach i społecznej funkcji muzyki szlagierowej:

Szlagier dostarcza tym, którzy znajdują się między operacją a reprodukcją pracy, substytutem uczuć w ogóle, które według ich współczesnego zrewidowanego ideału, ego powinni mieć”.

Jednak pierwotna definicja muzyki szlagierowej jest etymologicznie ufundowana, jednak niezwykle trudna do przyporządkowania do poszczególnych gatunków.

Historia według krajów

Austria i Niemcy

Austria i Niemcy są uznawane za ojczyznę muzyki szlagierowej. Początki muzyki szlagierowej sięgają lat 20. i 30., a z jednych jej z prekursorów uważa się zespół Comedian Harmonists oraz Rudiego Schuricke. Najpopularniejszymi wykonawcami muzyki szlagierowej z tego okresu są także m.in.: Marlene Dietrich, Rudi Godden, Liane Haid, Erwin Hartung, Lilian Harvey, Fritzi Massary, Max Pallenberg, Paul Preil, Mady Rahl, Otto Reutter, Lizzi Waldmüller. Kościół był przeciwny takiej formie muzyki z powodu tekstów piosenek śpiewanych na ulicach i imprezach, zawierające niezbyt przyzwoite słowa miłosne.

Dystrybucja odbiorników tzw. Goebbelsschnauze, 1938 rok

W Niemczech wraz z przejęciem władzy przez NSDAP, wielu artystów żydowskiego pochodzenia (m.in.: Comedian Harmonists, Robert Gilbert – kompozytor i autor tekstów, twórca utworów Irgendwo auf der Welt, Am Sonntag will mein Süßer mit mir segeln geh’n, Alfred Grünwald, Fritz Grünbaum – autor utworu pt. Ich habe das Fräulein Helen baden sehn, zamordowany w obozie koncentracyjnym Dachau w 1941 roku, Fritz Löhner-Beda – autor operetek, zamordowany w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau w 1942 roku, Walter Jurmann (Veronika, der Lenz ist da und Olga, Tochter der Wolga), Fritz Rotter (Maier am Himalaya), Robert Stolz – twórca utworu pt. Was kann der Sigismund dafür, daß er so schön ist?) dostało zakaz występów w kraju, w wyniku czego byli zmuszeni wyjechać z kraju. W 1935 roku w wyniku ustaw norymberskich zalegalizowano dyskryminację ekonomiczną ludności żydowskiej, która została zakończona w listopadzie 1938 roku po nocy kryształowej.

Podczas rządów NSDAP popularny był tzw. aryjski humor. Do celów propagandowych zatrudniono aktorów, takich jak, m.in.: Johannes Heesters, Marika Rökk. Muzyka szlagierowa podnosiła Niemców na duchu podczas bombardowania niemieckich miast, natomiast Joseph Goebbels zamawiał nowe teksty piosenek, w wyniku czego powstały utwory, takie jak m.in.: Das kann doch einen Seemann nicht erschüttern w wykonaniu Heinza Rühmanna (1939), Davon geht die Welt nicht unter und Ich weiß, es wird einmal ein Wunder gescheh’n w wykonaniu Zarah Leander (1941), były puszczane w radiu nawet po zakończeniu II wojny światowej. Utwór pt. Lili Marleen w wykonaniu Lale Andersen, był popularny podczas II wojny światowej, jednak wkrótce z powodu tzw. „złowieszczego charakteru” zakazano w III Rzeszy odtwarzanie tego utworu. Wkrótce powstały wersje utworu w kilku językach.

Lale Andersen wraz z mężem – Arturem Beulem, 1953 rok

Po zakończeniu II wojny światowej wznowiono rozwój przemysłu muzycznego w Niemczech. Wkrótce zaczęły powstawać utwory takie jak m.in.: Ich fahr mit meiner Lisa, zum schiefen Turm von Pisa, Wer soll das bezahlen? (1949) w wykonaniu Juppa Schmitza, Am 30. Mai ist der Weltuntergang (1954) w wykonaniu Golgowski-Quartett.

Natomiast w Austrii popularnymi utworami były m.in.: A fesche Katz, A Gitarr und a Jodler, Aus Urfahr war mein Vorfahr, Du bist die Rose vom Wörthersee (wyk. Hans Lang), Mariandl (wyk. Maria Andergast).

Caterina Valente na plakacie filmu muzycznego pt. … und abends in die Scala autorstwa Helmutha Ellgaarda, 1958 rok

W latach 50., 60. oraz w latach 70. muzyka szlagierowa osiągnęła szczyt popularności. Najpopularniejszymi wykonawcami muzyki szlagierowej z tego okresu są m.in.: Peter Alexander, Lale Andersen, Lys Assia, Roy Black, Bully Buhlan, Margot Eskens, Conny Froboess, Kilima Hawaiians, Bruce Low, Freddy Quinn, Vico Torriani, Gerhard Wendland.

W tym czasie swoich sił w muzyce szlagierowej próbowało wielu sportowców, takich jak m.in.: płotkarz Martin Lauer (Taxi nach Texas, Ich sitz’ so gern am Lagerfeuer), łyżwiarze figurowi: Hans-Jürgen Bäumler (Honeymoon in St. Tropez), Marika Kilius (Wenn die Cowboys träumen) oraz Manfred Schnelldorfer (Wenn du mal allein bist), piłkarze: Franz Beckenbauer (Gute Freunde), bramkarz Petar Radenković (Bin i Radi, bin i König). Natomiast w Austrii byli to słynni narciarze alpejscy: Toni Sailer oraz Karl Schranz, którzy wykonali własną wersję utworu pt. Tiroler Hula-Hupp.

Duży wpływ na rozwój muzyki szlagierowej miało rosnące rozpowszechnienie telewizorów (głównie z powodu organizacji Letnich Igrzysk Olimpijskich 1972 w Monachium oraz Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1974 w RFN), gdyż także odbywały się transmisje muzyczne: ZDF-Hitparade (1969–2000), w którym byli prezentowani nowi i dawni artyści oraz utwory. Często pojawiali się: Christian Anders (Es fährt ein Zug nach Nirgendwo), Freddy Breck (Bianca, Rote Rosen), zespół Cindy & Bert (Immer wieder sonntags), Bernd Clüver (Der Junge mit der Mundharmonika), Katja Ebstein (Wunder gibt es immer wieder, Es war einmal ein Jäger, Theater), Michael Holm (Mendocino, Tränen lügen nicht, Barfuß im Regen, Lucille), Andrea Jürgens (Und dabei liebe ich euch beide), Udo Jürgens (Aber bitte mit Sahne, Mit 66 Jahren), Peter Maffay (Du), Jürgen Marcus (Ein Lied zieht hinaus in die Welt), Chris Roberts (Du kannst nicht immer siebzehn sein).

W latach 70. i 80. muzyka szlagierowa była coraz bardziej zorientowana na gatunek disco, była łączona pod wieloma względami z głównym nurtem tego gatunku tamtych czasów. Marianne Rosenberg nagrywała zarówno utwory muzyki szlagierowej, jak i disco. Utwór pt. Moskau w wykonaniu zespołu Dschinghis Khan był jednym z pierwszych utworów opartym na szlagierowym tańcu, w połączeniu z euro disco i disco. Pod koniec lat 70. i na początku lat 80. powstała muzyka Neue Deutsche Welle (NDW), która na początku nie miała wiele wspólnego z muzyką szlagierową. Podczas parady Media-Control-Hitparade coraz więcej utworów muzyki szlagierowej było eliminowanych na rzecz utworów muzyki NDW oraz utworów anglojęzycznych, natomiast w radiu puszczano coraz mniej utworów muzyki szlagierowej, a osoby związane z nią próbowały ją ratować poprzez m.in.: zmianę wizerunku w programach telewizyjnych poświęconych muzyce popularnej. W trakcie komercjalizacji Neue Deutsche Welle, Hubert Kah czy Fräulein Menke zaczęli używać nowego terminu: „Neuer Deutscher Schlager” (pol. Nowy Niemiecki Szlagier). Pod koniec lat 80. muzykę szlagierową zaczęły grać zespoły rockowe i punkowe, takie jak m.in.: Die Toten Hosen jako Die Roten Rosen (wydał album pt. Never Mind the Hosen, Here’s Die Roten Rosen). Muzyk zespołu heavymetalowego – Tom Angelripper wraz z Roberto Blanco podczas Wacken Open Air w 2011 roku w Wacken, wykonali heavymetalową wersję utworu Roberto Blanco pt. Ein bißchen Spaß muß sein. W 2013 roku Heino wystąpił razem z zespołem Rammstein na Wacken Open Air, wykonując utwór pt. Sonne.

Andy Borg i szwajcarska piosenkarka – Francine Jordi

W drugiej połowie lat 90. nastąpiło odrodzenie muzyki szlagierowej w Niemczech dzięki takim artystom jak m.in.: Andy Borg, Guildo Horn, Dieter Thomas Kuhn, Michelle, Petra Perle. Utwory muzyki szlagierowej były także odtwarzane w klubach nocnych, a także powstały zespoły coverowe, które wykonują utwory muzyki szlagierowej z lat 70. (także w nowszych aranżacjach). W listopadzie 1997 roku w Niemczech przy wsparciu prowadzącego ZDF-Hitparade – Uwe Hübnera odbyła się pierwsza edycja Deutsche Schlager Charts – pierwszej parady poświęconej muzyce szlagierowej. W grudniu 2000 roku odbyła się ostatnia edycja ZDF-Hitparade. DJ Ötzi i inni muzycy mieszali muzykę szlagierową z innymi gatunkami oraz odnosili sukcesy podczas parad muzyki szlagierowej w nowym tysiącleciu.

W latach 10. XXI wieku podczas corocznych ulicznych parad pt. „Schlager Move” w Hamburgu gromadzą się 100 tysięcy fanów muzyki szlagierowej, którzy ubierają się w ubrania z lat 70. Nazwa „Schlager Move” jest także używana podczas wielu mniejszych imprez muzyki szlagierowej w kilku dużych niemieckich miastach.

Helene Fischer

Koncert Michelle w Berlinie, 15 marca 2017 roku

Stylistycznie muzyka szlagierowa w dalszym ciągu ma duży wpływ na party pop, muzykę popularną w barach znajdujących się w ośrodkach narciarskich oraz w masowych dyskotekach na Majorce, a także jest często łączona z muzyką ludową. Niemcy spostrzegają muzykę szlagierową jako swoją muzykę country, natomiast amerykańska muzyka country oraz tejano są głównymi elementami muzyki szlagierowej. Proporcja muzyki szlagierowej według wyników ankiety wśród odbiorców docelowych, została zmniejszona w programach radiowych stacji ARD, natomiast niektóre niemieckojęzyczne internetowe stacje radiowe wyspecjalizowały się w nadawaniu wyłącznie audycji przeznaczonych dla fanów muzyki szlagierowej.

W 2014 roku wyniki badań opinii przeprowadzone przez YouGov na zlecenie Deutsche Presse-Agentur wykazały, że 55% (51% mężczyzn i 59% kobiet) lubi niemieckojęzyczną muzykę szlagierową, która jest szczególnie popularna wśród osób powyżej 55 roku życia (77%), natomiast wśród osób w wieku 18–24 lata muzyka szlagierowa nie jest aż tak popularna (29%), natomiast w przedziale wykształcenia wyniki wyglądają następująco: 46% to fani muzyki szlagierowej z wykształceniem średnim, natomiast 65% fanów muzyki szlagierowej posiadają wykształcenie podstawowe lub gimnazjalne. Obecnie termin „Popschlager” jest coraz częściej utożsamiany ze współczesną muzyką szlagierową i ma wielu naśladowców.

Najpopularniejszymi wykonawcami muzyki szlagierowej są m.in.: Daniela Alfinito, Kristina Bach, Andrea Berg, Jürgen Drews, Beatrice Egli, Helene Fischer, Andreas Gabalier, Heintje, Hansi Hinterseer, Michael Holm, Claudia Jung, Andrea Jürgens, Roland Kaiser, Vicky Leandros, Leonard, Vanessa Mai, Michelle, Nicole, DJ Ötzi, Max Raabe (z sukcesami wykonywał utwory lat 20. i 30.), Marianne Rosenberg, Semino Rossi, Simone Stelzer, Angela Wiedl, Laura Wilde.

Flandria

Holenderska wersja muzyki szlagierowej nazywa się levenslied (pol. „piosenka o życiu“), będąca sentymentalnym niderlandzkojęzycznym podgatunkiem muzyki pop. Typowe teksty tej muzyki poruszają takie tematy jak m.in.: miłość, nieszczęście i nostalgia, a także tęknotę za słonecznymi, egzotycznymi miejscami wakacyjnymi. Charakterystyczną cechą tej muzyki są chwytliwe, proste rytmy i melodie (podobne do wielu melodii popowych i folkowych) oraz to, że jest zbudowany z kupletów i refrenów. Tradycyjne instrumenty tej muzyki to akordeon i katarynki: Hugo i Nicole.

Natomiast we Francji oraz we francuskojęzycznej części Belgii gatunek tej muzyki nazywa się variétés. Najpopularniejszymi wykonawcami muzyki szlagierowej we Francji są Dalida oraz Caterina Valente.

Kraje bałkańskie

Muzyka szlagierowa w Jugosławii pojawiła się pod koniec lat 40. Pierwszym i najpopularniejszym festiwalem tego gatunku muzyki jest odbywający się corocznie od 1953 roku w Zagrzebiu Zagrzebski Festiwal muzyki popularnej (znany jako Zagrebfest). Wiele utworów muzyki szlagierowej stały się integralną częścią chorwackiej i jugosłowiańskiej muzyki pop.

Najpopularniejszymi wykonawcami muzyki szlagierowej w tych rejonach są: Darko Kraljić, Rajka Vali, absolwenci Zagrzebskiej Szkoły Szlagieru: Zdravko Čolić, Arsen Dedić, Hrvoje Hegedušić, Frano Lasić, Gabi Novak, Ivica Percl, Vice Vukov, Jasna Zlokić, a także odnoszący sukcesy w Niemczech i we Francji Tereza Kesovija i Ivo Robić, natomiast najpopularniejszymi kompozytorami byli: Hrvoje Hegedušić, Bojan Hohnjec, Nikica Kalogjera, Fedor Kopsa, Vanja Lisak, Krešimir Oblak, Ferdo Pomykalo, Miljenko Prohaska, Zvonko Špišić, Ivica Stamać, a najpopularniejszym przebojami są: utwór pt. Čamac na Tisi w wykonaniu Loli Novaković, popularny również na Węgrzech w czasie powstania węgierskiego 1956 oraz utwory pt. Devojko mala (wyk. Vlastimir „Đuza” Stojiljković) i Pod sjajem zvezda (wyk. Kwartet wokalny Predraga Ivanovića), które zostały użyte do filmu pt. Ljubav i moda z 1960 roku.

Polska

Muzyka szlagierowa w Polsce jest popularna na Górnym Śląsku. Cechą charakterystyczną utworów tej muzyki w Polsce są ich teksty często wykonywane gwarą śląską, natomiast pierwsze wzmianki pojawiły się w latach 90., jednak jej prawdziwy rozwój nastąpił wraz z założeniem w 2008 roku stacji telewizyjnej TVS – pierwszej polskiej regionalnej stacji telewizyjnej o profilu informacyjno-rozrywkowym, kierowanej głównie do mieszkańców Górnego Śląska, będącej także konkurencją dla TVP3 Katowice. W tym samym roku powstał emitowany na antenie TVS program Lista Śląskich Szlagierów (od 2016 roku na antenie NTL), program w formie tzw. listy przebojów, w którym widzowie i słuchacze wybierają za pomocą sms-ów najlepsze utwory tygodnia, którego prowadzącym w telewizji był najpierw Eugeniusz Witek ps. „Geno”, potem Sebastian Mierzwa, natomiast w radiu (Radio Sud) – Joanna Kaczorowska oraz na antenie TVP3 Katowice program Patefon ujka Ericha, którego gospodarzem był Wiesław Sławik. Po przeniesieniu Listy Śląskich Szlagierów na antenie NTL, na antenie TVS rozpoczęto emisję programu o podobnej tematyce pt. Szlagierowa Lista. Inny popularny program o tej tematyce to Lista szlagierów po śląsku prowadzony przez Pawła Poloka.

Najpopularniejszymi wykonawcami muzyki szlagierowej w Polsce są m.in.: Baciary, Blue Party, Tomasz Calicki, Duo Fenix – Dwa Fyniki, Paweł Golecki, Damian Holecki, Gabi Gold, Mirosław Jędrowski, Mariusz Kalaga, Kapela ze Śląska im. Józefa Poloka, Karpowicz Family, Ewa Kopczyńska, Jacek Silski, Mirosław Szołtysek, Szlagier Maszyna, Teresa Werner, Toby z Monachium.

Rumunia

W Rumunii muzyka szlagierowa jest znana jako „Muzică Ușoară”, w najpowszechniejszym znaczeniu, ta muzyka jest synonimem „Muzică de stradă” (z francuskiego słowa „estrade”, pol. „podium“), określający gałąź muzyki pop, rozwiniętą w Rumunii po II wojnie światowej, która pojawia się na ogół w formie łatwych do tańca piosenek, tworzonych na podstawie aranżacji wykonywanych przez orkiestry. Ta muzyka wykazuje wiele podobieństw do zachodniego muzyki pop, gdyż większość utworów można określić z gatunku muzyki szlagierowej. Podobnymi stylami muzycznymi są: Musica leggera italiana (Włochy) i canción melódica (Hiszpania). Rumuński styl muzyki szlagierowej został spopularyzowany za granicą dzięki odbywającemu się corocznie od 1968 roku międzynarodowemu Festiwalowi Złotego Jelenia w Braszowie.

Najpopularniejszymi wykonawcami rumuńskiego stylu muzyki szlagierowej są: Aurelian Andreescu, Elena Cârstea, Corina Chiriac, Mirabela Dauer, Stela Enache, Luigi Ionescu, Horia Moculescu, Margareta Pâslaru, Angela Similea, Dan Spătaru i Aura Urziceanu.

Skandynawia

W Szwecji muzyka szlagierowa zaczęła być popularna w już latach 30. Choć oryginalny gatunek tej muzyki był pod silnym wpływem operetki, kabaretu, muzyki rozrywkowej i jazzu, zaczęło się to zmieniać w latach 60., kiedy muzyka szlagierowa stała się bardziej zorientowana na muzykę pop. Od pierwszych lat 90. utwory muzyki szlagierowej zawierały elementy rocka i techno. Współczesna szwedzka muzyka szlagierowa nie przypomina tej z lat 40., mimo tego wiele utworów z tamtych czasów jest nadal popularnych oraz wykonywane przez wielu artystów, w tym podczas Allsång på Skansen.

Melodifestivalen, 2014 rok

Od 1959 roku corocznie w Szwecji (z przerwami w 1964, 1970 oraz 1976 roku) organizowany jest Melodifestivalen – najpopularniejszy festiwal muzyczny będący formą szwedzkich eliminacji do Konkursu Piosenki Eurowizji (w 2006 roku oglądało go 47% Szwedów), jest także nazywany Schlagerfestivalen (Festiwal Szlagieru) lub Schlager-SM (Mistrzostwa Szwedzkiego Szlagieru), gdyż tradycyjnie charakteryzuje się piosenkami gatunku muzyki szlagierowej. Konkurs Piosenki Eurowizji jest również nazywany „Eurovisionsschlagerfestivalen” (Festiwal Eurowizji Szlagiera) lub „Schlager-EM” (Mistrzostwa Europejskiego Szlagieru). Mimo spadku popularności muzyki szlagierowej w Szwecji, utwory jej gatunku odnoszą sukcesy na Melodifestivalen (zwycięstwa Evighet w wykonaniu Caroli Häggkvist – 2006, Hero w wykonaniu Charlotte Perrelli – 2008).

Dwie cechy szwedzkiego szlagieru to: wyraźna modulacji przed ostatnim refrenem i ich 3-minutowa długość (maksymalna długość utworu dozwolona na Konkursie Piosenki Eurowizji). Niektórzy Szwedzi kwestionują znaczenie słowa „szlagier” w odniesieniu do muzyki szwedzkiej; może być używany bezkrytycznie do opisywania muzyki popularnej, piosenek Melodifestivalen, piosenek Eurowizji, muzyki tanecznej i każdej piosenki z chwytliwym refrenem. Benny Andersson oraz Björn Ulvaeus z zespołu ABBA, na początku swoich karier grali muzykę szlagierową.

Natomiast w Finlandii historia muzyki szlagierowej sięga okresu międzywojennego, dzięki popularnym śpiewakom, takim jak: Georg Malmstén i Matti Jurva. Szczególnie godną uwagi była piosenka pt. Emma w wykonaniu śpiewaka operowego Ture Ary z 1929 roku. Tradycja muzyki szlagierowej zajmuje ważne miejsce w fińskiej muzyce popularnej, a jej melodyka również wpłynęła na fiński rock. Muzyka szlagierowa jest połączona z fińskim tangiem; oba gatunki są popularne wśród osób w średnim i w starszym wieku. Szczególną cechą fińskiej muzyki szlagierowej jest wykonanie w języku fińskim. Na szczególną uwagę zasługują fiński kompozytor muzyki szlagierowej – Juha Vainio. Według sondaży fińskiej publiczności utwór pt. Hopeinen kuu w wykonaniu Olavi Virty (pierwotnie Guarda che luna w wykonaniu Waltera Malgoniego i Bruno Pallesiego), a także utwór pt. Satulinna (wyk. Jari Sillanpää, muz. Jukka Kuoppamäki) są najpopularniejszymi utworami fińskiej muzyki szlagierowej wszech czasów.

Wielka Brytania

W Wielkiej Brytanii muzyka szlagierowa jest często określana po prostu jako muzyka pop, a także była popularna w latach 50. i 80., gdyż szczyt popularności odnieśli: Petula Clark, której utwór pt. Sailor (angielska wersja utworu pt. Seemann (Deine Heimat ist das Meer) w wykonaniu austriackiej piosenkarki – Lolity) zajmował 1. miejsce na liście przebojów UK Singles Chart, Billy Fury (utwór pt. Halfway to Paradise zajmował 3. miejsce na liście przebojów UK Singles Chart, Engelbert Humperdinck za wykonanie utworu pt. Release Me, a także: Ross Antony, Tony Christie, a także Roger Whittaker, którzy wystąpili w niemieckich programach pt. Musikantenstadl i ZDF-Fernsehgarten, natomiast zespół Brotherhood of Man w 1976 roku wygrał Konkurs Piosenki Eurowizji za utwór pt. Save Your Kisses for Me.

Popularność w muzyce szlagierowej w Wielkiej Brytanii zdobywali również artyści z innych państw, których przeboje znajdowały się na brytyjskich listach przebojów: amerykańskie gwiazdy – Al Martino za utwór pt. Spanish Eyes, Roy Orbison za utwór pt. Only the Lonely (w amerykańskim leksykonie muzyki popularnej muzyka szlagierowa różni się od muzyki country i tradycyjnej muzyki pop; podgatunek obu tych gatunków – Nashville sound, z którego pochodzą utwory pt. Only the Lonely oraz Release Me, a także wiele utworów podobnych do muzyki szlagierowej), holenderski zespół Pussycat (utwór pt. Mississippi zajmował 1. miejsce na liście przebojów UK Singles Chart), a także z ojczyzny muzyki szlagierowej – Austrii i Niemiec, tacy jak m.in.: Nicole (angielska wersja singla pt. Ein bißchen Frieden (ang. A Little Peace, a także w 1982 roku wygrał Konkurs Piosenki Eurowizji).

Muzyka szlagierowa w języku niemieckim również przyciągnęła rzeszę fanów w Wielkiej Brytanii (wśród nich był komentator BBC Radio Manchester – Ian Cheeseman). W 2010 roku popularna niemiecka piosenkarka muzyki szlagierowej – Helene Fischer wydała album pt. The English Ones, który zawiera anglojęzyczne wersję jej przebojów, skierowane do swoich fanów w Wielkiej Brytanii.

Filmy

Fabuła ma zwykle wiele elementów komediowych i, we wczesnych przykładach, jest oparta na operetce lub filmie rewiowym; później często jest zdominowany przez zakochanych młodych ludzi i dorosłych, którzy zwykle nie rozumieją.

• 1953: Schlagerparade (reż. Erik Ode, wyst. m.in.: Lys Assia, Bully Buhlan, Maurice Chevalier, Johannes Heesters, Friedel Hensch und die Cyprys, Margot Hielscher, Renate Holm, Peter Igelhoff, Gitta Lind, Rita Paul, Rudi Schuricke)
• 1955: Ein Herz voll Musik (reż. Robert A. Stemmle, wyst. m.in.: Erika Köth, Vico Torriani)
• 1955: Liebe Tanz und 1000 Schlager (reż. Paul Martin, wyst. m.in.: Peter Alexander, Caterina Valente)
• 1955: Ball im Savoy (reż. Paul Martin, wyst. m.in.: Bibi Johns, Nadja Tiller, Caterina Valente)
• 1957: Wenn Frauen schwindeln (reż. Paul Martin, wyst. m.in.: Fred Bertelmann, Friedel Hensch, Bibi Johns)
• 1957: Weißer Holunder (reż. Paul May, wyst. m.in.: Willy Hagara, Lolita, Hubert von Meyerinck)
• 1958: Wenn die Conny mit dem Peter (reż. Fritz Umgelter, wyst. m.in.: Cornelia Froboess, Rex Gildo, Peter Kraus)
• 1959: Du bist wunderbar (reż. Paul Martin, wyst. m.in.: Trude Herr, Caterina Valente, Helen Vita)
• 1960: Ich zähle täglich meine Sorgen (reż. Paul Martin, wyst. m.in.: Peter Alexander, Loni Heuser, Gunther Philipp)
• 1960: Conny und Peter machen Musik (reż. Werner Jacobs, wyst. m.in.: Cornelia Froboess, Peter Kraus)
• 1960: Marina (reż. Paul Martin, wyst. m.in.: Rex Gildo, Rocco Granata, Trude Herr)
• 1964: Die ganze Welt ist himmelblau (w Niemczech pt. Rote Lippen soll man küssen, wyst. m.in.: Eddie Constantine, Trude Herr, Vico Torriani)
• 1968: Heißer Sommer (wyst. m.in.: Chris Doerk, Frank Schöbel)
• 1982: Gib Gas, ich will Spaß (wyst. m.in.: Markus, Nena)

Galeria wykonawców muzyki szlagierowej

• 
  Roy Black
• 
  Andy Borg
• 
  Bully Buhlans
• 
  Tony Christie
• 
  Beatrice Egli
• 
  Helene Fischer
• 
  Gabi Gold
• 
  Hansi Hinterseer
• 
  Damian Holecki
• 
  Guildo Horn
• 
  Engelbert Humperdinck
• 
  Udo Jürgens
• 
  Mariusz Kalaga
• 
  Fritzi Massary
• 
  Mireille Mathieu
• 
  Freddy Quinn
• 
  Max Raabe
• 
  Otto Reutter
• 
  Toby z Monachium
• 
  Laura Wilde