Zamek w Brodach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej |
||
| Linia 48: | Linia 48: | ||
}} |
}} |
||
W 1584 roku lokował tu miasto [[Stanisław Żółkiewski (wojewoda ruski)|Stanisław Żółkiewski]], wojewoda ruski pod nazwą ''Lubicze'' (Lubicz). W tym okresie wzniesiono tu pierwszy zamek na bagnistym terenie<ref name="jeden">{{Cytuj książkę | nazwisko = Podhorodecki | imię = Leszek | tytuł = Wielki Hetman Rzeczypospolitej : opowieść o Stanisławie Żółkiewskim | data = 1987 | wydawca = Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne | miejsce = Warszawa | isbn = 8302034606 | strony =5 }}</ref>. W 1595 miasto zmieniło nazwę na Brody. W 1629 miasto stało się własnością Stanisława Koniecpolskiego, hetmana wielkiego koronnego. W latach 1630-1635 z jego polecenia wzniesiono tu cytadelę i fortyfikacje miasta, a przy pracach projektowych prawdopodobnie brali udział [[Wilhelm le Vasseur de Beauplan|Guillaume le Vasseur de Beauplan]] i [[Andrzej dell'Aqua|Andrea dell'Aqua]]. W dniu 11 marca 1646 roku na zamku zmarł hetman Stanisław Koniecpolski. |
W 1584 roku lokował tu miasto [[Stanisław Żółkiewski (wojewoda ruski)|Stanisław Żółkiewski]], wojewoda ruski pod nazwą ''Lubicze'' (Lubicz). W tym okresie wzniesiono tu pierwszy zamek na bagnistym terenie<ref name="jeden">{{Cytuj książkę | nazwisko = Podhorodecki | imię = Leszek | tytuł = Wielki Hetman Rzeczypospolitej : opowieść o Stanisławie Żółkiewskim | data = 1987 | wydawca = Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne | miejsce = Warszawa | isbn = 8302034606 | strony =5 }}</ref>. W 1595 miasto zmieniło nazwę na Brody. W 1629 miasto stało się własnością Stanisława Koniecpolskiego, hetmana wielkiego koronnego. W latach 1630-1635 z jego polecenia wzniesiono tu cytadelę i fortyfikacje miasta, a przy pracach projektowych prawdopodobnie brali udział [[Wilhelm le Vasseur de Beauplan|Guillaume le Vasseur de Beauplan]] i [[Andrzej dell'Aqua|Andrea dell'Aqua]]. W 1633 roku król Władysław IV wydał zgodę już ex post na budowę twierdzy. W dniu 11 marca 1646 roku na zamku zmarł hetman Stanisław Koniecpolski. |
||
W 1648 roku podczas Powstania Chmielnickiego forteca odparła szturm zbuntowanych [[Kozacy|Kozaków]]. W kolejnych latach wojska tureckie w roku 1672 i tatarskie w 1675 nie podejmowały nawet prób jej zdobycia. Wnuk Koniecpolskiego zapisał twierdzę [[Jakub Sobieski|Jakubowi Sobieskiemu]], a ten w 1704 sprzedał ją [[Potoccy|Potockim]]. |
W 1648 roku podczas Powstania Chmielnickiego forteca odparła szturm zbuntowanych [[Kozacy|Kozaków]]. W kolejnych latach wojska tureckie w roku 1672 i tatarskie w 1675 nie podejmowały nawet prób jej zdobycia. Wnuk Koniecpolskiego zapisał twierdzę [[Jakub Sobieski|Jakubowi Sobieskiemu]], a ten w 1704 sprzedał ją [[Potoccy|Potockim]]. |
||
Wersja z 20:10, 11 mar 2015
 Pałac Potockich na zamku w Brodach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Inwestor | |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Ukrainy  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Zamek w Brodach – ruiny zamku z XVII wieku, właściwie barokowej twierdzy bastionowej typu nowowłoskiego wzniesionej na zlecenie Stanisława Koniecpolskiego, obecnie położone w mieście Brody na Ukrainie.
Historia
W 1584 roku lokował tu miasto Stanisław Żółkiewski, wojewoda ruski pod nazwą Lubicze (Lubicz). W tym okresie wzniesiono tu pierwszy zamek na bagnistym terenie[1]. W 1595 miasto zmieniło nazwę na Brody. W 1629 miasto stało się własnością Stanisława Koniecpolskiego, hetmana wielkiego koronnego. W latach 1630-1635 z jego polecenia wzniesiono tu cytadelę i fortyfikacje miasta, a przy pracach projektowych prawdopodobnie brali udział Guillaume le Vasseur de Beauplan i Andrea dell'Aqua. W 1633 roku król Władysław IV wydał zgodę już ex post na budowę twierdzy. W dniu 11 marca 1646 roku na zamku zmarł hetman Stanisław Koniecpolski.
W 1648 roku podczas Powstania Chmielnickiego forteca odparła szturm zbuntowanych Kozaków. W kolejnych latach wojska tureckie w roku 1672 i tatarskie w 1675 nie podejmowały nawet prób jej zdobycia. Wnuk Koniecpolskiego zapisał twierdzę Jakubowi Sobieskiemu, a ten w 1704 sprzedał ją Potockim.
Pałac
Forteca zdewastowana przez wojska rosyjskie i saskie straciła swoje znaczenie obronne i w połowie XVIII wieku została przez Stanisława Potockiego przebudowana na późnobarokową rezydencję - przy północnej kurtynie powstał pałac, a od strony miasta wieża z zegarem. W 1755 w pałacu miało miejsce wesele córki Potockiego, Teofili[2], która wyszła za mąż za Fryderyka Moszyńskiego[3].
W 1772 Brody po I rozbiorze Polski znalazły się w zaborze austriackim. Po 1809 z polecenia władz Wincenty Potocki nakazał rozbiórkę umocnień cytadeli od strony miasta. W 1833 nowym właścicielem został Jan Kazimierz Młodecki (zm. 1854)[4], w którego rodzinie pałac pozostał aż do 1939. Po zniszczeniach w latach 1915 i 1920 pałac był odbudowywany, jednak dewastacji dokonało wojsko stacjonujące tu po 1945 r.
Architektura
Twierdza w Brodach składała się z ufortyfikowanego miasta i bastionowej cytadeli wzniesionej na planie regularnego pięcioboku otoczonej głęboką fosą. Wały usypane zostały z ziemi i oskarpowane murami z cegły i kamienia z kamiennymi detalami architektonicznymi. Cytadela powiązana była osiowo z dziesięciobocznymi, bastionowymi fortyfikacjami miasta.
Brama cytadeli znajdowała się od strony miasta i wiódł do niej zwodzony most i grobla, osłonięte dodatkowo rawelinem wysuniętym przed kurtynę murów. Bastiony o prostych barkach rozwiązano podobnie jak w pałacu Koniecpolskich w Podhorcach. Kazamaty od strony dziedzińca ozdobione były kamiennym detalem, swoją architekturą nawiązują do wzorów włoskich. Pomieszczenia w kazamatach ze sklepieniami krzyżowymi połączone były amfiladowo, w bastionach znalazły się sześcioboczne sale o sklepieniach palmowych opartych na środkowym słupie. W kazamatach znajdowały się kwatery wojska, magazyny i pomieszczenia gospodarcze, dowódca twierdzy mieszkał w drewnianym budynku na dziedzińcu.
W połowie XVIII wieku po przekształceniu cytadeli w barokową rezydencję przy północnej kurtynie powstał pałac Potockich i wieża zegarowa od strony miasta. Pałac dwutraktowy, dwukondygnacyjny, z ryzalitami bocznymi posiadał elewacje frontową i boczne zdobione pilastrami.
- ↑ Leszek Podhorodecki: Wielki Hetman Rzeczypospolitej : opowieść o Stanisławie Żółkiewskim. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 1987, s. 5. ISBN 83-02-03460-6.
- ↑ Teofila Potocka. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 22.5.2014].
- ↑ Roman Aftanazy: Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław, Warszawa: 1995, s. 259-263.
- ↑ Jan Kazimierz Młodecki. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 22.5.2014].
Bibliografia
- Tadeusz Polak: Zamki na Kresach: Białoruś, Litwa, Ukraina. Warszawa: Pagina, 1997, s. 165. ISBN 83-907506-0-0.