Wojciech Józef Skarszewski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 760 edycji
m zamieniam magiczny ISBN na szablon, zdublowane przypisy z nazwą
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 52: Linia 52:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Pełnił funkcję sekretarza [[Rada Nieustająca|Rady Nieustającej]] w 1788<ref>''Kalendarzyk Polityczny Na Rok Przestępny 1788'', Warszawa 1788, [b.n.s]</ref>. Był członkiem konfederacji [[Sejm Czteroletni|Sejmu Czteroletniego]]<ref>''Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ...'', Warszawa 1791, s. 308.</ref>. Sprzeciwiał się [[Konstytucja 3 maja|konstytucji 3 maja]], został konsyliarzem [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]<ref>S. Korwin [Kossakowski], ''Trzeci Maj i Targowica'', Kraków 1890, s. 153.</ref> i jako jeden z nielicznych senatorów duchownych wziął udział w [[Sejm grodzieński (1793)|sejmie rozbiorowym grodzieńskim w 1793]]. Na sejmie grodzieńskim w 1793 został mianowany przez króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] członkiem deputacji do traktowania z [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|posłem rosyjskim]] [[Jakob Sievers|Jakobem Sieversem]]<ref>''Volumina Legum'', t. X, Poznań 1952, s. 11.</ref>. Z ramienia konfederacji targowickiej mianowany został w 1793 członkiem [[Komisja Edukacyjna Koronna|Komisji Edukacyjnej Koronnej]]<ref>„Korrespondent Kraiowy y Zagraniczny”. 1793, nr 36 + dod., s. 709 (mylnie 789).</ref>. Był członkiem [[konfederacja grodzieńska|konfederacji grodzieńskiej 1793 roku]]<ref>''Volumina Legum'', t. X, Poznań 1952, s. 54.</ref>. 22 lipca 1793 podpisał traktat cesji przez Rzeczpospolitą ziem zagarniętych przez Rosję, a 25 września cesji ziem zagarniętych przez Prusy w [[II rozbiór Polski|II rozbiorze Polski]]<ref>''Volumina Legum'', t. X, Poznań 1952, s. 23, 37.</ref>. Sejm grodzieński (1793) nominował go do [[Komisja Edukacji Narodowej|Komisji Edukacji Narodowej]]<ref>''Volumina Legum'', t. X, Poznań 1952, s. 344.</ref>. W czasie [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] został aresztowany i 11 września 1794 skazany przez [[Sąd Kryminalny Wojskowy]] na [[kara śmierci|karę śmierci]]. Uniknął szubienicy dzięki osobistej interwencji nuncjusza papieskiego [[Laurentius Litta|Laurentiusa Litty]]<ref>''Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772–1864'', wybór źródeł opracował Otton Beiersdorf, Wrocław 1960, s. XXIII.</ref> i [[Tadeusz Kościuszko|Tadeusza Kościuszki]].
Pełnił funkcję sekretarza [[Rada Nieustająca|Rady Nieustającej]] w 1788<ref>''Kalendarzyk Polityczny Na Rok Przestępny 1788'', Warszawa 1788, [b.n.s]</ref>. Był członkiem konfederacji [[Sejm Czteroletni|Sejmu Czteroletniego]]<ref>''Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ...'', Warszawa 1791, s. 308.</ref>. Sprzeciwiał się [[Konstytucja 3 maja|konstytucji 3 maja]], został konsyliarzem [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]<ref>S. Korwin [Kossakowski], ''Trzeci Maj i Targowica'', Kraków 1890, s. 153.</ref> i jako jeden z nielicznych senatorów duchownych wziął udział w [[Sejm grodzieński (1793)|sejmie rozbiorowym grodzieńskim w 1793]]. Na sejmie grodzieńskim w 1793 został mianowany przez króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] członkiem deputacji do traktowania z [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|posłem rosyjskim]] [[Jakob Sievers|Jakobem Sieversem]]<ref>''Volumina Legum'', t. X, Poznań 1952, s. 11.</ref>. Z ramienia konfederacji targowickiej mianowany został w 1793 członkiem [[Komisja Edukacyjna Koronna|Komisji Edukacyjnej Koronnej]]<ref>„Korrespondent Kraiowy y Zagraniczny”. 1793, nr 36 + dod., s. 709 (mylnie 789).</ref>. Był członkiem [[konfederacja grodzieńska|konfederacji grodzieńskiej 1793 roku]]<ref>''Volumina Legum'', t. X, Poznań 1952, s. 54.</ref>. 22 lipca 1793 podpisał traktat cesji przez Rzeczpospolitą ziem zagarniętych przez Rosję, a 25 września cesji ziem zagarniętych przez Prusy w [[II rozbiór Polski|II rozbiorze Polski]]<ref>''Volumina Legum'', t. X, Poznań 1952, s. 23, 37.</ref>. Sejm grodzieński (1793) nominował go do [[Komisja Edukacji Narodowej|Komisji Edukacji Narodowej]]<ref>''Volumina Legum'', t. X, Poznań 1952, s. 344.</ref>. W czasie [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] został aresztowany i 11 września 1794 skazany przez [[Sąd Kryminalny Wojskowy]] na [[kara śmierci|karę śmierci]]. Uniknął szubienicy dzięki osobistej interwencji nuncjusza papieskiego [[Laurentius Litta|Laurentiusa Litty]]<ref>''Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772–1864'', wybór źródeł opracował Otton Beiersdorf, Wrocław 1960, s. XXIII.</ref> i nakłonionego do tego przez króla, prawicę i Radę Najwyższą Narodową [[Tadeusz Kościuszko|Tadeusza Kościuszkę]] (wywołało to oburzenie wśród jakobinów).


Od 1806 był [[Biskupi lubelscy|biskupem lubelskim]]<ref name="leksykon">[[Michał Czajka|M. Czajka]], [[Marcin Kamler|M. Kamler]], [[Witold Sienkiewicz (historyk)|W. Sienkiewicz]], ''Leksykon Historii Polski'', Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa, 1995, {{ISBN|83-214-1042-1}}, s. 687.</ref>, a od 4 września 1823 był wikariuszem kapitulnym [[archidiecezja warszawska|archidiecezji warszawskiej]]. W dniu 11 lipca 1824 został prekonizowany na arcybiskupa metropolitę warszawskiego<ref>[[Grzegorz Kalwarczyk|G. Kalwarczyk]], ''Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie'', Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, Warszawa, 2015, {{ISBN|978-83-7821-118-1}}, s. 31.</ref>. Jednocześnie był prymasem Królestwa Polskiego<ref name="leksykon">[[Michał Czajka|M. Czajka]], [[Marcin Kamler|M. Kamler]], [[Witold Sienkiewicz (historyk)|W. Sienkiewicz]], ''Leksykon Historii Polski'', Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa, 1995, {{ISBN|83-214-1042-1}}, s. 687.</ref>.
Od 1806 był [[Biskupi lubelscy|biskupem lubelskim]]<ref name="leksykon">[[Michał Czajka|M. Czajka]], [[Marcin Kamler|M. Kamler]], [[Witold Sienkiewicz (historyk)|W. Sienkiewicz]], ''Leksykon Historii Polski'', Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa, 1995, {{ISBN|83-214-1042-1}}, s. 687.</ref>, a od 4 września 1823 był wikariuszem kapitulnym [[archidiecezja warszawska|archidiecezji warszawskiej]]. W dniu 11 lipca 1824 został prekonizowany na arcybiskupa metropolitę warszawskiego<ref>[[Grzegorz Kalwarczyk|G. Kalwarczyk]], ''Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie'', Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, Warszawa, 2015, {{ISBN|978-83-7821-118-1}}, s. 31.</ref>. Jednocześnie był prymasem Królestwa Polskiego<ref name="leksykon">[[Michał Czajka|M. Czajka]], [[Marcin Kamler|M. Kamler]], [[Witold Sienkiewicz (historyk)|W. Sienkiewicz]], ''Leksykon Historii Polski'', Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa, 1995, {{ISBN|83-214-1042-1}}, s. 687.</ref>.

Wersja z 12:49, 10 lis 2017

Wojciech Skarszewski
Prymas Królestwa Polskiego
Ilustracja
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

10 listopada 1743
Janów

Data i miejsce śmierci

12 czerwca 1827
Warszawa

Miejsce pochówku

bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie

Arcybiskup metropolita warszawski
Okres sprawowania

1824–1827

Biskup diecezjalny lubelski
Okres sprawowania

1805–1824

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

21 lipca 1776

Sakra biskupia

6 lutego 1791

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)
Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

6 lutego 1791

Konsekrator

Antoni Onufry Okęcki

Wojciech Skarszewski herbu Leszczyc (ur. 10 listopada 1743, zm. 12 czerwca 1827 w Warszawie) – biskup rzymskokatolicki, biskup diecezjalny chełmski w latach 1791–1805, biskup diecezjalny lubelski w latach 1805–1824, arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego w latach 1824–1827, pisarz wielki koronny, podkanclerzy koronny.

Życiorys

Pełnił funkcję sekretarza Rady Nieustającej w 1788[1]. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[2]. Sprzeciwiał się konstytucji 3 maja, został konsyliarzem konfederacji targowickiej[3] i jako jeden z nielicznych senatorów duchownych wziął udział w sejmie rozbiorowym grodzieńskim w 1793. Na sejmie grodzieńskim w 1793 został mianowany przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego członkiem deputacji do traktowania z posłem rosyjskim Jakobem Sieversem[4]. Z ramienia konfederacji targowickiej mianowany został w 1793 członkiem Komisji Edukacyjnej Koronnej[5]. Był członkiem konfederacji grodzieńskiej 1793 roku[6]. 22 lipca 1793 podpisał traktat cesji przez Rzeczpospolitą ziem zagarniętych przez Rosję, a 25 września cesji ziem zagarniętych przez Prusy w II rozbiorze Polski[7]. Sejm grodzieński (1793) nominował go do Komisji Edukacji Narodowej[8]. W czasie insurekcji kościuszkowskiej został aresztowany i 11 września 1794 skazany przez Sąd Kryminalny Wojskowy na karę śmierci. Uniknął szubienicy dzięki osobistej interwencji nuncjusza papieskiego Laurentiusa Litty[9] i nakłonionego do tego przez króla, prawicę i Radę Najwyższą Narodową Tadeusza Kościuszkę (wywołało to oburzenie wśród jakobinów).

Od 1806 był biskupem lubelskim[10], a od 4 września 1823 był wikariuszem kapitulnym archidiecezji warszawskiej. W dniu 11 lipca 1824 został prekonizowany na arcybiskupa metropolitę warszawskiego[11]. Jednocześnie był prymasem Królestwa Polskiego[10].

W Królestwie Polskim został senatorem i jako obrońca nierozerwalności małżeństwa przyczynił się w 1820 do upadku ministra oświecenia publicznego Stanisława Kostki Potockiego.

Biskup zdawał się tolerować na swym terenie szerokie wpływy wolnomularstwa. Wydaje się, że nawet w roku supresji zakonów skłonny był współpracować z władzami w sprawach skarg masonów na potępiających ich księży. W końcu jednak przywołał bullę Klemensa XII z 1738, zakazującą katolikom przynależności do masonerii[12].

Jego szczątki znajdują się w podziemiu archikatedry św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W czasach II Rzeczypospolitej wśród lewicowej młodzieży przyjął się zwyczaj zostawiania na jego trumnie sznura szubienicznego.

W 1787 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[13]. W 1791 został odznaczony Orderem Orła Białego[14].

  1. ↑ Kalendarzyk Polityczny Na Rok Przestępny 1788, Warszawa 1788, [b.n.s]
  2. ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 308.
  3. ↑ S. Korwin [Kossakowski], Trzeci Maj i Targowica, Kraków 1890, s. 153.
  4. ↑ Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 11.
  5. ↑ „Korrespondent Kraiowy y Zagraniczny”. 1793, nr 36 + dod., s. 709 (mylnie 789).
  6. ↑ Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 54.
  7. ↑ Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 23, 37.
  8. ↑ Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 344.
  9. ↑ Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772–1864, wybór źródeł opracował Otton Beiersdorf, Wrocław 1960, s. XXIII.
  10. ↑ a b M. Czajka, M. Kamler, W. Sienkiewicz, Leksykon Historii Polski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa, 1995, ISBN 83-214-1042-1, s. 687.
  11. ↑ G. Kalwarczyk, Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, Warszawa, 2015, ISBN 978-83-7821-118-1, s. 31.
  12. ↑ M. Deszczyńska, Biskup Wojciech Skarszewski a dymisja Stanisława Kostki Potockiego, [w:] „Kwartalnik Historyczny”, rocznik CVI nr 1, Warszawa 1999, s. 50–51.
  13. ↑ Z. Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006, s. 254.
  14. ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, 2008, s. 218.

Linki zewnętrzne

  • {{{tytuł}}} [online], catholic-hierarchy.org (ang.). [dostęp 2010-11-16]
Biskupi chełmscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi lubelscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi warszawscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Prymasi Polski
Prymasi Polski
Prymasi
Królestwa Polskiego
Prymasi
Galicji i Lodomerii
Podkanclerze koronni
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojciech_Józef_Skarszewski&oldid=50888360”