1 Drezdeński Korpus Pancerny
{{{motto}}} | |
UWAGA: Błąd parametru {{{kategoria wojska}}}= Ten parametr może przyjmować jedynie wartości:
| |
Historia | |
Państwo |
{{{państwo}}} |
---|---|
Sformowanie |
1944 |
Rozformowanie |
1945 |
Nazwa wyróżniająca |
{{{nazwa wyróżniająca}}} |
Tradycje | |
Święto |
{{{święto}}} |
Nadanie sztandaru |
{{{nadanie sztandaru}}} |
Rodowód |
{{{rodowód}}} |
Dowódcy | |
Pierwszy |
{{{dowódca pierwszy}}} |
Obecny |
{{{dowódca obecny}}} |
Ostatni |
{{{dowódca ostatni}}} |
Działania zbrojne | |
{{{działania zbrojne}}} | |
Organizacja | |
Formacja |
{{{formacja}}} |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
{{{podległość}}} |
Skład |
{{{skład}}} |
Odznaczenia | |
{{{odznaczenia}}} | |
[{{{www}}} Strona internetowa] |
1 Drezdeński Korpus Pancerny (1 KPanc) – pancerny związek taktyczny ludowego Wojska Polskiego.
Korpus został sformowany w okresie od lipca do września 1944 roku, w Berdyczowie, a następnie w rejonie Chełma jako 1 Polski Korpus Czołgów. Od 10 października 1944 roku podlegał Naczelnemu Dowództwu WP. 19 marca 1945 roku został czasowo podporządkowany dowódcy 2 Armii WP, a 3 czerwca 1945 roku powrócił do dyspozycji ND WP. Szkolenie bojowe podstawowe realizowano w rejonach formowania od lipca do września 1944 roku pod Berdyczowem, a od września 1944 roku do lutego 1945 roku w okolicach Chełma. Zaprzysiężenia dokonano w Chełmie 26 października 1944 roku.
Na mocy rozkazu Sztabu Głównego WP nr 0840 z 9 sierpnia 1944 roku korpus został przewieziony transportami kolejowymi z rejonu Berdyczowa pod Żytomierzem w okolice Chełma, gdzie jednostki otrzymały sprzęt i rozpoczęły szkolenie bojowe. 9 lutego 1945 roku korpus został podporządkowany 1 Frontowi Białoruskiemu i ześrodkował się w rejonie Krzyża na Pomorzu, a 19 marca przeszedł do dyspozycji dowódcy 2 Armii WP. W dniach 7-10 kwietnia został przegrupowany na północny zachód od Bolesławca. Sztandar ufundowany przez społeczeństwo Śląska wręczono w Gliwicach 12 sierpnia 1945 roku.
Dowódcy
- płk Jan Rupasow (p.o. 26 VII — 4 VIII 1944)
- płk Siergiej Fomińskij (p.o. 4 VIII — 26 IX 1944)
- gen. bryg. Józef Kimbar (26 IX 1944 – X 1945)
Skład 1 DKPanc
- Dowództwo 1 Korpusu Pancernego
- 1 Brygada Piechoty Zmotoryzowanej
- 2 Sudecka Brygada Pancerna
- 3 Drezdeńska Brygada Pancerna
- 4 Drezdeńska Brygada Pancerna
- Osobny artykuł:
Działania bojowe korpusu
Operacja łużycka
16 kwietnia 1945 roku 1 KPanc został przeprawiony przez Nysę po mostach i jako grupa szybka 2 Armii WP, wprowadzony w wyłom dokonany przez 8 DP i 9 DP. Od 17 do 18 kwietnia uczestniczył w forsowaniu Kanału Neugraben, rz. Schwarzer Schöps i Sprewy oraz walczył o Niesky, Buchwalde, Klix, Diehsa, Weisenberg i in. W związku z uderzeniem niemieckich sił pancernych z południa 1 KPanc zawrócił spod Budziszyna i wykonał kontratak w rejonie Niesky. Od 20 do 22 kwietnia 1 KPanc kontynuował natarcie na zachód. osiągając m. Radeberg i Hermsdorf na północny wschód od Drezna. Wskutek głębokiego włamania się Niemców w ugrupowanie 2 armii WP korpus zawrócił z przedpola Drezna i forsownym marszem przeszedł do rejonu na północ od Budziszyna, gdzie zaryglował zachodni bok włamania.
Od 22 do 29 kwietnia 1 KPanc we współdziałaniu z innymi jednostkami 2 armii WP, i oddziałami radzieckimi stoczył uciążliwe i krwawe walki obronne w rejonie na północ od Budziszyna. W wyniku tych walk niemieckie włamanie zlikwidowano. Zamiar dowódcy Grupy Armii "Środek" feldmarszałka Schörnera, aby pancernym zgrupowaniem przedrzeć się z rejonu Sudetów na pomoc Berlinowi, został udaremniony.
Jednostki 1 KPanc wraz z wojskami 2 Armii WP przeszły do obrony frontem na południe.
Operacja praska
Od 4 maja 1 KPanc w składzie wojsk 2 armii WP uczestniczył w operacji praskiej. Jednostki korpusu, walcząc w trudnym terenie Sudetów, zdobyły wiele miejscowości i w pościgu za nieprzyjacielem wkroczyły na terytorium Czechosłowacji. Po zakończeniu działań bojowych 1 KPanc został ze środkowany w rejonie Görlitz. W dniach 20—21 maja wrócił do kraju, przechodząc do rejonu Kalisza, a następnie na Śląsk.
W okresie 17 kwietnia–10 maja 1945 1 KPanc zniszczył 178 czołgów i dział pancernych, 123 transportery, 279 dział i moździerzy, około 9000 żołnierzy nieprzyjaciela i wziął 3900 jeńców. Straty własne wyniosły około 444 poległych, 980 rannych, 143 czołgi i działa samobieżne.
Na mocy rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 168 z 4 sierpnia 1945 korpus został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III kl. i otrzymał miano "Drezdeńskiego". W myśl dekretu Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 4 kwietnia 1945 został odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru.
Okres powojenny
Po zakończeniu działań bojowych został w końcu maja ześrodkowany w rejonie Ostrów Wielkopolski-Kalisz, a 3 czerwca 1945 przeszedł do odwodu Naczelnego Dowództwa WP.
W związku z zaostrzeniem sytuacji na granicy polsko-czechosłowackiej 10 czerwca 1945 korpus został przegrupowany nad granicę w rejon Racibórz-Cieszyn. Po zluzowaniu na początku lipca przez jednostki 2 Dywizji Piechoty rozpoczął służbę garnizonową na Górnym Śląsku. Sztab rozmieszczono w Gliwicach.
Rozformowanie
5 października 1945 rozformowano dowództwo korpusu i część oddziałów[1]. Pozostałe przekazano następującym okręgom wojskowym: Śląskiemu — 3 BPanc, 25 i 27 pas, 2 bmot; Pomorskiemu — 24 pas; Poznańskiemu — 2 BPanc; Krakowskiemu — 4 BPanc; Łódzkiemu — 1 BPZmot. Do dyspozycji szefa Departamentu Artylerii WP przekazano 1 dar.
Na podstawie rozkazu NDWP nr 033/org. z 19 marca 1946 została rozformowana 1 BPZmot, a 2, 3 i 4 BPanc przeformowano na 2, 6 i 8pcz.
- ↑ Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 .... s. 42.