1 Pułk Piechoty (LP)
Sztab 1 pułku piechoty. Okres walk nad Nidą. | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
14?/27 sierpnia 1914 |
Rozformowanie |
18 listopada 1917 |
Tradycje | |
Kontynuacja | |
Dowódcy | |
Pierwszy |
brygadier Józef Piłsudski |
Ostatni |
kapitan Julian Sas-Kulczycki |
Działania zbrojne | |
I wojna światowa | |
Organizacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Formacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
1 Pułk Piechoty (1 pp) – oddział piechoty Legionów Polskich.
Historia pułku
[edytuj | edytuj kod]W nocy z 5 na 6 sierpnia 1914 roku, na teren Królestwa Kongresowego wkroczyła 1 kompania kadrowa. W kolejnych dniach dołączyły do niej pozostałe oddziały. 18 sierpnia zgrupowanie zostało podzielone na pięć batalionów: I — Żegoty-Januszajtisa, II — Norwida-Neugebauera, III — Śmigłego-Rydza, IV — Wyrwy-Furgalskiego, V — Karaszewicza-Tokarzewskiego.
W grudniu 1914 roku została zorganizowana dwupułkowa I Brygada Legionów Polskich. W skład utworzonego 1 pułku strzelców wszedł dotychczasowy I i III batalion[1].
W latach 1914–1917 pułk wziął udział w krwawych walkach pod Laskami, Łowczówkiem, Tarłowem i Kostiuchnówką.
Kapelanem pułku był ks. Henryk Ciepichałł[2].
Po kryzysie przysięgowym w 1917 roku pułk rozwiązano[3].
12 sierpnia 1917 roku ze służby w Legionach Polskich zostało zwolnionych, na własną prośbę, czternastu oficerów, którzy zdecydowali się wstąpić do c. i k. armii. Wśród tej grupy znaleźli się między innymi kapitanowie: Julian Stachiewicz, Julian Kulczycki i Leopold Lis-Kula. Tego samego dnia dowódca Legionów Polskich dowodzenie pułkiem powierzył w zastępstwie kapitanowi Modestowi Sierantowi z 3 pułku piechoty[4].
Żołnierze pułku
[edytuj | edytuj kod]- Dowódcy pułku
- płk Józef Piłsudski (27 VIII - 18 XII 1914)
- ppłk Edward Śmigły-Rydz (18 XII 1914 - 6 VIII 1917)
- kpt. Julian Stachiewicz (6 VIII - 12 VIII 1917)
- kpt. Modest Sierant (p.o. od 12 VIII 1917)
- kpt. Julian Kulczycki (p.o. 18 IX 1917 - tego dnia podpisał ostatni rozkaz pułkowy)
- Oficerowie
- ppor. Ludwik Młynarski
- ppor. Józef Ignacy Wiśniewski
- Podoficerowie i żołnierze pułku
- sierż. Adam Błotnicki
- Stefan Janusz Bratkowski
- sierż. Franciszek Książek
- Karol Jan Józef Hein
- Bronisław Gontaszewski
- Edward Gorczyca
- kpr. Stanisław Heller
- Franciszek Jóźwiak[5]
- Zbigniew Koellner ps. „Zawisza”
- Bronisław Maksymilian Majewski ps. „Łokietek”
- Jan Maria Romański
- Antoni Suracki
- Roman Wart
- Adolf Wierzbicki ps. „Wiktor Rutowski”
- Antoni Żyromski
Kawalerowie Virtuti Militari
[edytuj | edytuj kod]Żołnierze byłego 1 pułku piechoty Legionów Polskich odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari 17 maja 1922[6][7]
- ś.p. kpr. Kazimierz Anczakowski nr 7231
- szer. Hugon Almstaedt nr 7263
- kpr. Jan Andruszko[8] nr 7249
- kpt. Stanisław Albin Apfel-Czaszka ps. „Czaszka” nr 7092
- ppor. Tomasz Arciszewski nr 7189?
- mjr Tadeusz Argasiński nr 5914
- ś.p. por. Julian (Juliusz) Bagniewski[9] nr 7130
- ś.p. pchor. Władysław Bandurski nr 7206
- ś.p. sierż. Aleksander Bartkowski nr 7207
- ś.p. ppor. Władysław Blejarski nr 7170
- ś.p. pchor. Ludwik Błaszczyk nr 7205
- ś.p. kpt. Kazimierz Paweł Bojarski ps. „Kuba” nr 7084
- ś.p. por. Mieczysław Brodowski ps. „Mieczysław” nr 7131
- ppor. Henryk Becker ps. „Wiesław” nr 7194
- kpt. Franciszek Berstling nr 5911
- por. Jan Blak nr 7140
- por. Bronisław Blumski nr 7190
- kpt. Stanisław Brodowski ps. „Skała” nr 7093
- szer. Józef Bydliński nr 7264
- ś.p. ppor. Izydor Ceceniowski nr 7171
- ś.p. sierż. szt. Stanisław Cieślik nr 7199
- ś.p. sierż. Władysław Czaderski nr 7216
- ks. kpl. Henryk Ciepichałł nr 7070
- kpt. Władysław Ciepielowski nr 7114
- chor. Józef Chmara[10] nr 7223
- kpt. Czesław Chmielewski „Rafał” nr 7123
- por. Feliks Chociszewski nr 7157
- kpr. Emil Czapiński nr 7248
- ś.p. ppor. Jakub Darocha nr 7172
- ś.p. kpr. Henryk Dobrowolski ps. „Sęk” nr 7230
- ś.p. por. Eugeniusz Dreszer ps. „Stefan Słomka” nr 7132
- ś.p. por. Franciszek Dubiel nr 7133
- ś.p. sierż. Józef Dyląg nr 7217
- plut. Stanisław Dąbrowski nr 7230
- ppor. Teofil Dąbrowski nr 7193
- kpt. Władysław Łucki ps. „Jerzy Dańko” nr 7094
- mjr Janusz Dłużniakiewicz ps. „Sęp” nr 7071
- kpr. Jan Dostych nr 7250
- ppłk Władysław Dragat nr 7064
- sierż. szt. Jan Drwięga nr 7200
- sierż. Adam Drzewicki (Drzewiecki) nr 7224
- ppor. Teofil Drzewiecki ps. „Wzgórze” nr 7191
- kpt. Ludwik Dudek nr 7115
- kpr. Aleksander Dymczak nr 7247
- sierż. Stefan Dymidas nr 7220
- kpt. Orest Dżułyński nr 7095
- ś.p. kpr. Józef Figa nr 7238
- ś.p. mjr Albin Fleszar ps. „Satyr” nr 7069
- ppor. Stefan Fabiszewski nr 7158
- ppor. Stanisław Falkiewicz nr 7195
- kpt. Stanisław Fedorczyk ps. „Pomidor” nr 7096
- kpt. Józef Fela nr 7097
- kpt. Marian Figler ps. „Balbin” nr 7110
- por. August Emil Fieldorf nr 7169
- ś.p. por. Piotr Gagatek nr 7138
- ś.p. kpr. Emil Gołębiowski nr 7239
- ś.p. sierż. Wacław Gołębiowski nr 7208
- ś.p. kpt. Franciszek Pększyc ps. „Grudziński” nr 7087
- ś.p. kpr. Henryk Guzy nr 7232
- kpt. Bronisław Galbasz ps. „Bernard” nr 7129
- kpt. Bolesław Gancarz nr 7116
- por. Kazimierz Garstka ps. „Eta” nr 7141
- por. Jan Gołdyn nr 7150
- sierż. Stanisław Gorczyca nr 5678 (7225)
- por. Tadeusz Górski nr 7151
- kpt. Alfred Greffner ps. „Radwan” nr 7098
- sierż. Józef Grela nr 7221
- kpt. Michał Grossek nr 7099
- sierż. szt. Jan Gulit nr 7201
- ś.p. ppor. Tadeusz Gutowski nr 7188
- kpt. Kazimierz Jan Piątek „Herwin” nr 7089
- ś.p. sierż. Stanisław Hyjek nr 7212
- por. Franciszek Herzog nr 7159
- kpt. Karol Hodała nr 7117
- sierż. Leon Holzer (Holcer) nr 7226
- sierż. Izaak Jungermann nr 7209
- ppłk lek. dr Władysław Marian Jakowicki nr 7062
- ś.p. kpr. Kazimierz Kamiński ps. „Luboń” nr 7243
- ś.p. kpr. Stanisław Kębłowski nr 7244
- ś.p. Leon Kram nr 7233
- st. szer. Józef Kruczek nr 7256
- ś.p. ppłk Leopold Lis-Kula nr 7063
- ś.p. sierż. Kazimierz Kublin nr 7213
- sierż. szt. Stanisław Kalinowski nr 7203
- mjr Władysław Kaliński ps. „Zubosz” nr 7072
- ppor. inż. Stanisław Komocki nr 7192[a]
- ppor. August Karcher nr 7162
- kpt. Tadeusz Kaudelka ps. „Wichura”[b] nr 7124
- szer. Ryszard Kłodnicki nr 7257
- sierż. Józef Kobiałko ps. „Walek” nr 7222
- por. Józef Kojder nr 7152
- kpt. Józef Kokoszka nr 7118
- kpt. Franciszek Kolbusz nr 7101
- kpr. Ferdynand Kondysar nr 7251
- chor. Włodzimierz (Władysław) Kotarbiński[20] nr 7198
- mjr Jan Kotowicz nr 7102
- por. Jakub Kozioł nr 7153
- kpt. Jan Kruk-Śmigla nr 7112
- por. Jerzy Krzymowski ps. „Bajka” nr 7142
- mjr Zygmunt Jerzy Kuczyński nr 7073
- ppłk Julian Sas-Kulczycki nr 7065
- kpt. Józef Kuryłowicz ps. „Juhas” nr 7100
- por. Roman Jan II Kwiatkowski nr 7161
- ś.p. por. Jan Lehr nr 7139
- ś.p. ppor. Mieczysław Lignar nr 7186
- por. Jan IV Lachowicz nr 7143
- kpr. Edmund Lech[21][22] nr 7253
- kpr. Leopold Leszkiewicz nr 7252
- por. Czesław Łęgowski ps. „Średnicki” nr 7163
- ś.p. kpr. Walenty Machnik nr 7240
- ś.p. ppor. Rudolf Macko ps. „Złom” nr 7174
- b.p. ppor. Bronisław Mansperl ps. „Chaber” nr 7175
- ś.p. kpt. Józef Marjański ps. „Marski” nr 7085
- śp. szer. Eugeniusz Markowski nr 7259
- śp. ppor. Mieczysław Marusieński ps. „Lelum” nr 7176
- śp. ppor. Eugeniusz Medyński nr 7177
- śp. ppor. Stanisław Michałowski ps. „Wolski” nr 7178
- śp. por. Władysław Milko nr 7134
- śp. por. Tadeusz Manasterski ps. „Kordian” nr 7135
- śp. sierż. Władysław Morbitzer nr 7210
- por. Stanisław Machowski nr 7154
- mjr Adolf Maciesza nr 6108
- kpt. Kazimierz Tadeusz Majewski nr 7104
- mjr Benedykt Majkowski nr 7075
- por. Kazimierz Marczewski nr 7145
- sierż. Feliks Jan Mazurkiewicz nr 7228
- kpt. Jerzy Michalewski nr 7111
- sierż. Mieczysław Mijal (Władysław Mijał) nr 7229
- kpt. lek. dr Bolesław Mioduszewski nr 7103
- por. Włodzimierz Miszewski ps. „Orski” nr 7155
- ppłk SG Kazimierz Młodzianowski „Dąbrowa” nr 7066
- mjr Kazimierz Moniuszko nr 7074
- por. Michał Włodzimierz Moroz nr 7144
- kpt. Kazimierz Muszyński nr 7119
- sierż. szt. Michał Muszyński nr 7209
- mjr SG Mieczysław Rawicz-Mysłowski nr 7076
- śp. ppor. Józef Neuman ps. „Spława” nr 7179
- śp. ppor. Karol Niedźwiecki (Niedźwiedzki) nr 7180
- śp. ppor. Feliks Walerian Nitecki nr 7181
- kpt. Adam Nebelski nr 6265
- ppor. Aleksander Hauke-Nowak nr 7196
- śp. kpt. Jan Opieliński ps. „Wojszner” nr 7096
- śp. ppor. Józef Orłowicz nr 7182
- kpr. Jan Obłąk nr 7254[23]
- śp. kpt. Stanisław Parczyński ps. „Młot” nr 7088
- śp. sierż. Ludwik Piękoś nr 7214
- śp. sierż. Leon Pietrusiński nr 7218
- śp. kpr. Jan Łucki ps. „Podobiński” nr 7234
- sierż. Władysław Pachołek ps. „Proszowski” nr 5912
- kpt. Bolesław Pągowski ps. „Orwicz” nr 7126
- kpt. Bronisław Panek nr 7120
- mjr SG Bolesław Pikusa nr 7077
- mjr Franciszek Polniaszek nr 7105
- por. Adam Paweł Popowicz nr 7146
- por. Adolf Porębski ps. „Poręba” nr 5908
- śp. szer. Eugeniusz Radliński ps. „Stefan Kruk” nr 7260
- śp. kpt. Zygmunt Radoński ps. „Żarski” nr 7090
- śp. szer. Stanisław Radzikowski nr 7261
- śp. ppor. Władysław Rożen nr 7187
- śp. ppor. Karol Rybasiewicz ps. „Wilczyński” nr 7183
- śp. ppor. Józef Rybka ps. „Bożywoj” nr 7184
- kpt. Bazyli Rogowski nr 7121
- sierż. Tadeusz Rosołowski nr 7227
- por. Józef Różański nr 5909
- por. Kazimierz Różański nr 7164
- por. Aleksander Ruchaj ps. „Taczanowski” nr 7156
- por. Kazimierz Rusiecki ps. „Rawicz”, „Kościelecki” nr 7165[24][25]
- por. Jan Rzepecki nr 7147
- śp. kpr. Jan Smertelnik ps. „Rusin” nr 7241
- śp. por. Filip Śmiłowski ps. „Jaśko” nr 7136
- śp. sierż. Bronisław Stachlewski ps. „Wiesław”, „Filozof” nr 7219
- śp. kpr. Antoni Strójwąs ps. „Goszczak” nr 7235
- śp. kpr. Kazimierz Strzelecki ps. „Kazik” nr 7246
- śp. szer. Wincenty Świercz nr 7262
- śp. sierż. dr Stanisław Szarski nr 7211
- kpt. Kazimierz Sabatowski nr 7127
- kpt. Stanisław Siciński nr 7107
- st. szer. Zbigniew Sujkowski ps. „Bolko” nr 7258
- sierż. szt. Wincenty Bolesław Stawiarz nr 7204
- śp. st. szer. dr Adolf Sternschuss nr 7255
- por. Michał Stieber nr 7148
- ppor. Piotr Stopyra ps. „Lech” nr 7197
- por. Leon Streit nr 7125
- por. Tadeusz Styczyński ps. „Chart” nr 7167
- mjr Jan Surówka ps. „Dojan” nr 7079
- szer. Jan Świercz nr 7265
- mjr Jarosław Szafran nr 7078
- kpt. Tadeusz Truszkowski vel Szafran ps. „Skałka” nr 7106
- mjr lek. dr Kazimierz Szalla nr 7080
- por. Bogdan Szeligowski ps. „Ratajko” nr 7166
- śp. kpr. Turek Franciszek nr 7236
- śp. kpr. Józef Tyrcha nr 7237
- mjr SG Aleksander Mikołaj Tomaszewski ps. „Wysocki” nr 7081
- kpt. Leon Ulatowski nr 7128
- śp. ppor. Władysław Wyrwalski ps. „Wyrwidąb” nr 7185
- kpt. Wiktor Dunin-Wąsowicz nr 7113
- kpt. Franciszek Wielgut nr 7122
- kpt. Aleksander Winiarski nr 5913
- mjr Władysław Teodor Wojakowski nr 7082
- por. Antoni Wojciechowski ps. „Dziuk” nr 7149
- por. Stanisław Wyrobiec nr 7168
- mjr Eugeniusz Wyrwiński ps. „Kogut” nr 7108
- ś.p. kpr. Franciszek Godek ps. „Żar” nr 7242
- ś.p. kpt. Edward Zinth ps. „Rzecki” nr 7091
- ś.p. sierż. Roman Żub nr 7215
- ś.p. por. Tadeusz Józef Żuliński nr 7137
- ppłk SG Kordian Józef Zamorski nr 7067
- kpt. Adam Feliks Zbijewski ps. „Soroka” nr 7109
- kpt. Marian Zdon nr 5910
- mjr SG Tadeusz Kalina-Zieleniewski nr 7083
- ks. Stanisław Żytkiewicz nr 7068
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Komocki ur. 2 listopada 1885 w Libawie, w ówczesnej guberni kurlandzkiej, w rodzinie Karola (ur. 1857), inżyniera, 16 marca 1937 pośmiertnie odznaczonego Medalem Niepodległości[11][12], i Eufrozyny z Dyrmontów[13]. Odznaczony Virtuti Militari[14] i Krzyżem Niepodległości (17 września 1932[13][15]).
- ↑ W Rocznikach Oficerskich 1923 i 1924 figuruje jako „Kaudelko”[16][17][18], a w Kartotece personalno-odznaczeniowej również jako „Koudelka Tadeusz ur. 30 VII 1894”[19].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Faszcza 1994 ↓, s. 9.
- ↑ Ks. mjr Henryk Ciepichałł, kapelan legionów polskich. katolicy1844.republika.pl. [dostęp 2016-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-01)].
- ↑ Wodzyński 2016 ↓, s. 12.
- ↑ Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 531 [1].
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-04-13] (ang.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 5-8.
- ↑ Pomarański 1931 ↓, s. 103-107.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 232, sprostowano imię z „Andrzej” na „Jan”.
- ↑ Pogrzeb s. p. Juliana Bagniewskiego. „Czas”. 95, s. 3, 1916-02-22. Kraków..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 10 maja 1923, s. 249, sprostowano stopień i imię z „sierż. Chmara” na „chor. Józef Chmara”.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-23]..
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-23]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-23]..
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 294.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-21]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-21]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-21]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-21]..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 76 z 12 grudnia 1923, s. 718, sprostowano imię z „Władysław” na „Włodzimierz”.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-24]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-24]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-27]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2021-12-31].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2021-12-31].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stefan Pomarański: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920. T. 1 Pułk Piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1931.
- Księga chwały piechoty, praca zbiorowa, Warszawa 1992, reprint wydania z 1939 r.
- Dariusz Faszcza: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. 5 pułk piechoty Legionów. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1994. ISBN 83-85621-43-1.
- Artur Wodzyński: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 1 Dywizja Piechoty Legionów. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-593-5.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].