Barcin

Barcin
— miasto w gminie miejsko-wiejskiej —
Rynek w Barcinie
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	żniński
Gmina	Barcin
Data założenia	XIII wiek
Prawa miejskie	12 czerwca 1541
Burmistrz	Michał Feliks Pęziak
Powierzchnia	3,7 km²
Wysokość	78 m n.p.m.
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość	7381 1994,9 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 52
Kod pocztowy	88-190, 88-193
Tablice rejestracyjne	CZN
Położenie na mapie gminy Barcin Barcin
Położenie na mapie Polski Barcin
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Barcin
Położenie na mapie powiatu żnińskiego Barcin
52°51′50″N 17°56′50″E
TERC (TERYT)	0419014
SIMC	0928825
Urząd miejski ul. Artylerzystów 9 88-190 Barcin
Strona internetowa
BIP

Wieża ciśnień

Barcin (niem. Bartschin) – miasto w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Barcin, nad Notecią, 35 km od Bydgoszczy.

Barcin uzyskał lokację miejską przed 1479 rokiem. Prywatne miasto szlacheckie, położone było w pierwszej połowie XVII wieku w powiecie kcyńskim województwa kaliskiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bydgoskiego.

Dane ogólne

Lokalny ośrodek usługowy. Przemysł materiałów budowlanych (zakład "Lafarge", "Mapei" cegielnia, bogate kamieniołomy wapienia eksploatowane od XIX w.). Miasto leży przy linii kolejowej, zbudowanej w 1889 r. Inowrocław – Wągrowiec.

Położenie

Barcin położony jest w południowej części woj. kujawsko-pomorskiego w powiecie żnińskim. Leży na skrzyżowaniu tras nr 254 relacji Brzoza – Wylatowo, nr 251 Kaliska – Inowrocław, oraz tras lokalnych do Dąbrówki Barcińskiej i Mamlicza. Przez Barcin przepływa rzeka Noteć. Miasto zamieszkuje ok. 7500 osób. Odległości do najważniejszych ośrodków:

• Bydgoszcz – 35 km
• Inowrocław – 27 km
• Toruń – 50 km
• Żnin – 16 km
• Poznań – 103 km
• Mogilno – 24 km

Honorowi obywatele Barcina

• Alojzy Rybczyński
• Jerzy Krzyś
• Henryk Hałas
• Dobromira Czajkowska
• Jakub Wojciechowski
• Stanisław Krzyś
• Czesław Michalski
• Józef Lemiesz-Wawrzynkiewicz
• Czesław Cieślak
• Henryk Napieralski
• Leonard Palka

Historia

Barcin powstał w XII w. jako osada. W 1390 r. pierwsza wzmianka o Barcinie, a w 1472 miasto uzyskało przywilej targowo-jarmarkowy. Po raz pierwszy miasto o nazwie Barcino zaznaczono na mapie Polski w 1526 r. Do tego czasu Barcin był osada wiejską. Nie są jasne okoliczności nadania praw miejskich, musiało to jednak nastąpić przed 1472 r. Miasto stanowiło własność rodziny Krotoskich posiadającej w okolicy jeszcze miasto Pakość z rozległymi przyległościami. W 1560 roku miasto było ośrodkiem Braci Czeskich. W 1635 r. Władysław IV Waza potwierdził nadany wcześniej przywilej targowy. Michał Korybut Wiśniowiecki 24 stycznia 1671 odnowił przywileje miasta. 1772 – Barcin w państwie pruskim. Niewiele później w pobliskich Bielawach odkryto złoże kamienia wapiennego i rozpoczęto jego wydobywanie w 1860 r. W 1919 r. w wyniku powstania wielkopolskiego Barcin powrócił do Polski. Lata 1939–1945 to okres prześladowań i represji wobec miejscowej ludności.

Lata powojenne to przede wszystkim utworzenie Kombinatu Cementowo-Wapienniczego w Bielawach w 1969 r., który w znaczący sposób przyczynił się do rozbudowy i rozwoju miasta. Powstało wiele nowych budynków użyteczności publicznej, do miasta napływali nowi mieszkańcy, miasto się dynamicznie rozwijało, powstały osiedla mieszkaniowe. W 1995 r. właścicielem KCW Kujawy został francuski koncern cementowy Lafarge. W 2008 r. w Gminie Barcin powstała Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna.

Gospodarka

Barcin to teren rolniczo-przemysłowy. Istotny wpływ na jej gospodarkę ma producent cementu i wapna – Lafarge Polska S.A. (dawny KCW Kujawy). Zatrudnia on wielu mieszkańców miasta i gminy Barcin. Oprócz Lafarge w gminie zarejestrowanych jest ok. 750 podmiotów gospodarczych.

20 maja 2008 roku Rada Ministrów podjęła decyzję o poszerzeniu Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o tereny o powierzchni 100,55 ha położone w gminie Barcin. Zgodnie z rządowymi założeniami powstanie strefy pod Barcinem pozwoli na utworzenie 1300 nowych miejsc pracy, wpłynie na aktywizację gospodarczą i społeczną regionu oraz wygeneruje dodatkowe wpływy do budżetu państwa i samorządu lokalnego.

Sport

W Barcinie ma siedzibę kilka klubów sportowych m.in. Klub Żeglarski „Neptun”, Ludowy Klub Sportowy „Dąb” (A klasa), Szkolny Związek Sportowy oraz Barcińsko-Piechcińskie Stowarzyszenie Koszykówki (3 liga). Barcin ma także miejsce dla ludzi lubiących sporty ekstremalne, a mianowicie skatepark (znajduje się on przy ul. Ludowego Wojska Polskiego). W Barcinie są trzy boiska „Orlik 2012”, które znajdują się: przy Gimnazjum nr 1, przy Szkole Podstawowej nr 1 i obok Szkoły Podstawowej nr 2, gdzie została wybudowana również kryta pływalnia.

Kultura

Barcin

Ulica 4 Stycznia

Bulwary nad Notecią

Pomarańczowa kładka

Przystań nad Notecią

Wzgórze św. Wojciecha z posągiem Chrystusa

Konstrukcja w Procesie VI

W mieście działa Miejski Dom Kultury przy którym działają sekcje:

• Wokalna
• Teatr Absurd
• Cyrkowa
• Fotograficzna
• Plastyczna
• sekcja haftu
• Teatr Dorosłego Aktora
• Młodzieżowa Orkiestra Dęta

W hali widowiskowo-sportowej mieści się też siłownia. W starszej części miasta znajduje się sala imprez, w której do niedawna odbywały się wszystkie imprezy.

Wspólnoty wyznaniowe

Kościoły w Barcinie

św. Jakuba Większego

św. Maksymiliana Marii Kolbego

• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia św. Jakuba Większego
  • parafia św. Maksymiliana Marii Kolbego
• Świadkowie Jehowy:
  • zbór Barcin (Sala Królestwa ul. Kościelna 17)

Demografia

Kapliczka-słupowa z 1883 roku na cmentarzu katolickim w Barcinie

• Piramida wieku mieszkańców Barcina w 2014 roku.

Zabytki

Restauracja "W Starym Kinie"

• kościół pw. św. Jakuba z 1901 r zbudowany według projektu arch. Przyłuskiego z Inowrocławia. Neoromański z cennymi 17-głosowymi organami firmy Józef Bach – Rychtal pow. Kępno Wlkp. (1926 r.) Orientowany. Murowany. Jednonawowy, z wydzielonym prezbiterium i wieżą od zachodu. Parafia założona w XII w.
• zachowany klasycystyczny dwór z XIX w.
• góra św. Wojciecha
• zabytkowe kapliczki cmentarne z XIX w.
• cmentarz żydowski przy ul. Podgórnej
• pozostałości przedwojennego cmentarza ewangelickiego przy ul. Żnińskiej
• budynek synagogi (bożnicy) przy ul. 4 stycznia (obecnie Przedszkole Miejskie)
• Szkoła Podstawowa nr 1 w Barcinie
• Domy przy ul. Żninskiej nr 13, 15, 17 zbudowane kolejno w 1911,1910,1909 r.

Oświata

Szkoła Podstawowa nr 1 im. dr St. Krzysia

• Przedszkole nr 1
• Przedszkole nr 2
• Przedszkole nr 3
• Niepubliczne przedszkole
• Szkoła Podstawowa nr 1 im. dr. Stanisława Krzysia
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Brzechwy
• Liceum Ogólnokształcące
• Żłobek "Pszczółka"

Media

W Barcinie działa Telewizja Miejska, wydawana jest gazeta "Pogłos Barcina", docierają tutaj także ogólnopolskie stacje, a także stacje z większych ośrodków woj. kujawsko-pomorskiego, np. z Bydgoszczy czy Inowrocławia.

Miasta Partnerskie

• Bursztyn

Zobacz też

• Barcin (stacja kolejowa)

Bibliografia

• Barcin. Bydgoszcz: Bis-Medium, 2002. ISBN 83-88639-45-5.

Linki zewnętrzne

• Historia Żydów w Barcinie na portalu Wirtualny Sztetl
• Synagoga w Barcinie
• Barcin (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 106 .