Jabłonowo Pomorskie

	Jabłonowo Pomorskie
	; Rynek w Jabłonowie
Herb Jabłonowa Pomorskiego	Flaga Jabłonowa Pomorskiego
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	brodnicki
Gmina	Jabłonowo Pomorskie; gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1962
Burmistrz	Tadeusz Zdzisław Fuks
Powierzchnia	3,35 km²
Populacja (2008); • liczba ludności; • gęstość	; 3675; 1097 os./km²
Strefa numeracyjna;	+48 56
Kod pocztowy	87-330
Tablice rejestracyjne	CBR
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego ; Jabłonowo Pomorskie
	Położenie na mapie Polski ; Jabłonowo Pomorskie
	53°23′31″N 19°09′24″E/53,391944 19,156667Na mapach: 53°23′31″N 19°09′24″E/53,391944 19,156667
TERC; (TERYT)	6040602074
	Urząd miejski ul. Główna 28; 87-330 Jabłonowo Pomorskie
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło Jabłonowo Pomorskie w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Jabłonowo Pomorskie (niem. Jablonowo) – miasto w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jabłonowo Pomorskie. Położone na Pojezierzu Chełmińskim, nad rzeką Lutryną, przy drodze wojewódzkiej 543. W Jabłonowie krzyżują się linie kolejowe nr 208 i 353. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. toruńskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 3645 mieszkańców.

Patronką miasta jest błogosławiona Maria Karłowska.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Znane od 1222. Pierwsza wzmianka o Jabłonowie znalazła się w tzw. dokumencie „łowickim” (1222 r.), w którym Konrad mazowiecki nadał osadę biskupowi Chrystianowi. Po przejęciu tych terenów przez Krzyżaków Jabłonowo znalazło się w granicach komturstwa brodnickiego. W 1342 roku wielki mistrz krzyżacki Dytrych von Altenburg nadał dobra jabłonowskie rycerzowi Rudigerowi von Lugendorf. W latach 1903-1920, w okresie zaboru pruskiego pod nazwą Goßlershausen. W okresie II Rzeczypospolitej Jabłonowo leżało w województwie pomorskim. W 1954 uzyskało status osiedla, zaś w 1962 prawa miejskie. Węzeł kolejowy, linie Poznań – Skandawa, Działdowo – Chojnice oraz nieczynna Jabłonowo Pomorskie – Prabuty. Występuje przemysł obuwniczy. Od lat 30. XX wieku w mieście znajduje się dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej .

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Zespół pałacowo-parkowy; neogotycki pałac Narzymskich, od 1933 dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, zbudowany w latach 1854-1859 dla Stefana Narzymskiego prawdopodobnie wg projektu F. A. Stülera. W latach 30. XX w. pałac rozbudowano na potrzeby klasztoru (m.in. w 1934 dobudowano kaplicę); park krajobrazowy
Neogotycki kościół św. Wojciecha z lat 1859-1866, projekt przypisywany F. A. Stülerowi
Neogotycki kościół pw. Chrystusa Króla z lat 1907-1908