53°23′20″N 19°09′10″E/53,388889 19,152778Jabłonowo Pomorskie
| |||||
| |||||
 Rynek w Jabłonowie | |||||
| |||||
| Państwo |  Polska
| ||||
| Województwo |  kujawsko-pomorskie
| ||||
| Powiat | brodnicki | ||||
| Gmina | Jabłonowo Pomorskie | ||||
| Prawa miejskie | 1962 | ||||
| Burmistrz | Górski Przemysław Piotr | ||||
| Powierzchnia | 3,35 km² | ||||
| Populacja (31.12.2017) • liczba ludności • gęstość |
3782[1][2] 1129,0 os./km² | ||||
| Strefa numeracyjna | +48 56 | ||||
| Kod pocztowy | 87-330 | ||||
| Tablice rejestracyjne | CBR | ||||
Położenie na mapie gminy Jabłonowo Pomorskie   Jabłonowo Pomorskie | |||||
Położenie na mapie Polski  Jabłonowo Pomorskie | |||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  Jabłonowo Pomorskie | |||||
Położenie na mapie powiatu brodnickiego  Jabłonowo Pomorskie | |||||
| 53°23′20″N 19°09′10″E/53,388889 19,152778
| |||||
| TERC (TERYT) | 0402074 | ||||
| SIMC | 0983474 | ||||
Urząd miejski ul. Główna 2887-330 Jabłonowo Pomorskie | |||||
| Strona internetowa | |||||
Jabłonowo Pomorskie (niem. Jablonowo) – miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jabłonowo Pomorskie. Położone na Pojezierzu Chełmińskim, nad rzeką Lutryną, przy drodze wojewódzkiej 543. W Jabłonowie krzyżują się linie kolejowe nr 208 i 353.
Według danych z 1 stycznia 2018 Jabłonowo Pomorskie liczyło 3 782 mieszkańców[1].
Patronką miasta jest błogosławiona Maria Karłowska.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Znane od 1222. Pierwsza wzmianka o Jabłonowie znalazła się w tzw. dokumencie „łowickim” (1222 r.), w którym Konrad mazowiecki nadał osadę biskupowi Chrystianowi. Po przejęciu tych terenów przez Krzyżaków Jabłonowo znalazło się w granicach komturstwa brodnickiego. W 1342 roku wielki mistrz krzyżacki Dytrych von Altenburg nadał dobra jabłonowskie rycerzowi Rudigerowi von Lugendorf. W latach 1903–1920, w okresie zaboru pruskiego pod nazwą Goßlershausen. W okresie II Rzeczypospolitej Jabłonowo leżało w województwie pomorskim. W 1954 uzyskało status osiedla, zaś w 1962 prawa miejskie. Węzeł kolejowy, linie Poznań – Skandawa, Działdowo – Chojnice oraz nieczynna Jabłonowo Pomorskie – Prabuty. Od lat 30. XX wieku w mieście znajduje się dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. toruńskiego.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
- Piramida wieku mieszkańców Jabłonowa Pomorskiego w 2014 roku[3].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Zespół pałacowo-parkowy[4]; neogotycki pałac Narzymskich, od 1933 dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, zbudowany w latach 1854–1859 dla Stefana Narzymskiego prawdopodobnie wg projektu F. A. Stülera. W latach 30. XX w. pałac rozbudowano na potrzeby klasztoru (m.in. w 1934 dobudowano kaplicę); park krajobrazowy
- Neogotycki kościół św. Wojciecha[4] z lat 1859–1866, projekt przypisywany F. A. Stülerowi
- Neogotycki kościół pw. Chrystusa Króla z lat 1907–1908
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
Urodzeni w Jabłonowie[edytuj | edytuj kod]
- Jan Baczyński – artysta grafik, wykładowca na UMK w Toruniu[6]
- Ryszard Bober – polski rolnik i samorządowiec
- Wiesław Perszke – lekkoatleta, biegacz długodystansowy
- Włodzimierz Skoczylas – aktor
- Jan Styczyński – lekarz, prorektor UMK ds Collegium Medicum w Bydgoszczy[7]
- Andrzej Wiśniewski – samorządowiec, prezydent Grudziądza
Związani z Jabłonowem[edytuj | edytuj kod]
- Olga Jackowska Kora – wokalistka, liderka zespołu Maanam
- Gustaw Jełowicki – kanonik, proboszcz
- Maria Karłowska – siostra zakonna, błogosławiona
- Friedrich August Stüler – architekt i urzędnik
- Jan Bernard Szlaga – biskup rzymskokatolicki, ordynariusz diecezji pelplińskiej
- Michał Zalewski – samorządowiec, prezydent Torunia
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b http://www.polskawliczbach.pl/Jablonowo_Pomorskie, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
- ↑ http://www.polskawliczbach.pl/Jablonowo_Pomorskie, w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b Obiekty te, choć kojarzone i związane kulturowo z opisywanym miastem, zlokalizowane są na terenie sąsiadującej wsi Jabłonowo-Zamek.
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05].
- ↑ Jan Baczyński – KIERUNEK GRAFIKA: linoryt, serigrafia, litografia, fotografia, grafika komputerowa. www.grafika.umk.pl. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Prof. dr hab. Jan Styczyński Prorektorem ds. Collegium Medicum UMK na kadencję 2012-2016. kpho.cm.umk.pl. [dostęp 2015-06-20].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Historia Żydów w Jabłonowie Pomorskim na portalu Wirtualny Sztetl
- Jabłonowo (1) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa 1882.
| |||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||||
| ||||||||||
