Hadrian Osmołowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hadrian Osmołowski OFM
Piotr Osmołowski
wł. Adriano Osmolowski
Czcigodny Sługa Boży
prezbiter, zakonnik, gwardian
Ilustracja
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

13 grudnia 1838
Antonówka

Data i miejsce śmierci

9 kwietnia 1924
Lonigo

Miejsce pochówku

krypta Kościoła św. Daniela w Lonigo

Gwardian klasztoru bernardynów w Gemonie del Friuli
Okres sprawowania

1896–1899

Mistrz nowicjatu bernardynów w Mediolanie
Okres sprawowania

1891–1895

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Bernardyni

Śluby zakonne

18 marca 1863

Diakonat

13 czerwca 1867

Prezbiterat

28 marca 1868

Hadrian Osmołowski (właśc. Piotr Osmołowski; wł. Adriano Osmolowski; herbu Bończa; ur. 13 grudnia 1838 w Antonówce, obecnie Białoruś, zm. 9 kwietnia 1924 w Lonigo, we Włoszech) – polski prezbiter, bernardyn, misjonarz, gwardian klasztoru bernardynów w Gemonie del Friuli oraz Czcigodny Sługa Boży Kościoła katolickiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Lata młodości[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z Kresów Wschodnich, wywodząc się z zubożałej szlachty jako syn Daniela, zawodowego oficera armii rosyjskiej, który doszedł do stopnia pułkownika i Anny z domu Niedźwiedzkiej[1]. Wkrótce po urodzeniu został ochrzczony w rodzinnej miejscowości, w kaplicy dworskiej, otrzymując imię Piotr[1]. Wykształcenie podstawowe otrzymał w domu rodzinnym, a następnie uczęszczał do gimnazjum w pobliskim Czerykowie, kończąc je z wynikiem bardzo dobrym[2]. Wychowany w atmosferze religijnej i patriotycznej zetknął się z bernardynami, którzy mieli w tym rejonie trzy klasztory: w Mohylewie, Mścisławiu i Orszy[3].

Powołanie zakonne[edytuj | edytuj kod]

Z inspiracji napotkanych bernardynów oraz kierując się własnym rozeznaniem w 1861 podjął decyzję wstąpienia do ich zakonu[3]. Były to czasy, w których zostanie osobą konsekrowaną uzależnione było od zgody Ministerstwa Wyznań w Petersburgu, którą to wkrótce uzyskał[3]. Został skierowany do bernardyńskiego nowicjatu w Mińsku Litewskim, gdzie otrzymał 19 września 1861 habit oraz obrał imię zakonne Hadrian, a następnie 18 marca 1863 złożył pierwsze śluby zakonne[3]. Tam też rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne[3]. We wrześniu 1863 musiał je jednak przerwać na skutek ingerencji władz carskich, które po powstaniu styczniowym utworzyły w klasztorze zakonny dom internowania (1863–1865)[4]. Jedenastu kleryków bernardyńskich (w tym również br. Hadriana) początkowo na okres trzech miesięcy zamknięto w jednej z cel, a następnie nakazano im opuszczenie klasztoru[4]. Klerykami zainteresował się wówczas miński biskup Adam Wojtkiewicz, przyjmując ich do seminarium diecezjalnego aby mogli kontynuować studia[4]. W tym okresie Hadrian Osmołowski czynił starania, by dostać się do innych bernardyńskich klasztorów, m.in. na Pomorzu, w Wielkopolsce, a nawet we Francji, jednak bezskutecznie[5].

W Kustodii Ziemi Świętej[edytuj | edytuj kod]

Podsunięto mu wówczas myśl wyjazdu do Kustodii Ziemi Świętej[6]. Po wielu staraniach otrzymał 15 września 1866 paszport, a cztery dni później wraz z innym klerykiem bratem Aleksandrem Kromko opuścił Rosję[5]. 19 października tegoż roku, podróżując m.in. przez Konstantynopol, znalazł się w mieście portowym Jafie, a 27 października przybył do Jerozolimy[5]. O swoim wyjeździe z Rosji tak później wspominał[5]:

Panu Bogu się zawsze tak podobało, że musiałem... opuścić kraj rodzinny i wędrować na obcą ziemię, abym tam swobodniej mógł Panu Bogu dochować to, com przy profesji zakonnej solennie Mu obiecał...

W Jerozolimie zamieszkał w klasztorze św. Salwatora, gdzie znajdowało się franciszkańskie seminarium. Później ukończył tam przerwane studia[7]. 13 czerwca 1867 złożył uroczyste śluby zakonne, a 28 marca 1868 wraz z dwoma innymi współbraćmi w bazylice Grobu Chrystusa przy ołtarzu Ukrzyżowania otrzymał z rąk sufragana patriarchy jerozolimskiego biskupa Vincenza Bracco święcenia prezbiteratu i odprawił tam mszę prymicyjną[7]. Po święceniach posługiwał krótko polskim pielgrzymom, a następnie został skierowany do syryjskiego klasztoru w Trypolisie, gdzie posługiwał stacjonującym tam chrześcijańskim dragonom tureckim[8]. Następnie wysłano go około 1873 do syryjskiego klasztoru w Latakii (dawna Laodycea), gdzie został wikariuszem przy tamtejszej parafii. Pełnił tam posługę polskim emigrantom[8]. Po kilku latach podupadł na zdrowiu, chorując na malarię i migrenę, w wyniku czego przeniesiono go na rekonwalescencję na okres dwóch lat do Nazaretu, a następnie na Górę Tabor[9]. Gorący klimat nie sprzyjał jednak poprawie stanu jego zdrowia, wobec czego przeniesiono go w 1876 do Włoch[10].

We Włoszech[edytuj | edytuj kod]

23 marca 1876 przybył do Wenecji, gdzie zamieszkał w klasztorze San Francesco della Vigna[10]. Podreperowawszy zdrowie, wyraził chęć powrotu do Ziemi Świętej, ale nie uzyskał zgody od ówczesnego generała zakonu o. Bernardyna z Portogruaro OFM[10]. Podczas prawie pięćdziesięcioletniego pobytu we Włoszech pełnił wiele różnych funkcji, przebywał w następujących klasztorach[10]:

  • Wenecja (1876–1877), (1890–1891) i (1895–1896) – wikariusz (1890–1891), kapelan i spowiednik Sióstr Franciszkanek św. Józefa (1895–1896);
  • Gemona del Friuli (1877–1889) i (1896–1911) – gwardian (1896–1899), wikariusz (1901–1911), spowiednik Sióstr Franciszkanek Najświętszego Serca Pana Jezusa (1877–1889) i (1899–1900);
  • Mediolan (po 1891) – mistrz nowicjatu (1891–1895);
  • Monselice (1913–1916);
  • Lonigo (ok. 1895), (1911–1913) i (1916–1924) – mistrz nowicjatu (ok. 1895).

Ponadto dał się poznać wiernym jako gorliwy spowiednik, spędzając w konfesjonale długie godziny[11]. W Lonigo przyczynił się do powstania tam Kolegium Serafickiego, czyli niższego seminarium zakonnego[11].

Z zachowanych jego listów, pisanych m.in. do sióstr Bernardynek w Krakowie wynika, że o. Hadrian Osmołowski, który odwiedził kraj ojczysty po raz pierwszy między 1873 a 1875 oraz po raz drugi między 1879 a 1886, przebywał w Krakowie i Wieliczce. Mieszkał u reformatów w Krakowie[12]. Z listów tych można się również dowiedzieć, że odwiedził w tym czasie m.in. krakowskie klasztory sióstr Bernardynek, gdzie odprawił mszę świętą i sióstr Felicjanek, gdzie spotkał się z dziećmi, podopiecznymi sióstr[12]. Odwiedził w tym czasie również klasztor sióstr Klarysek, z którymi utrzymywał kontakty listowne[12].

U schyłku życia[edytuj | edytuj kod]

Ostatnie lata życia spędził w klasztorze św. Daniela w Lonigo, podupadając stopniowo na zdrowiu[13]. Postępujący paraliż był przyczyną poruszania się o lasce, a następnie słabnący wzrok i słuch unieruchomiły go w łóżku[13]. Zmarł na łożu boleści po kilkumiesięcznej chorobie w swojej klasztornej celi 9 kwietnia 1924[14]. Mszę świętą pogrzebową odprawił 11 kwietnia wenecki prowincjał, późniejszy generał zakonu o. Leonardo Bello OFM, po czym ciało o. Hadriana spoczęło na cmentarzu w Lonigo[15]. 15 października 1950 dokonano ekshumacji, a następnie przeniesiono jego ciało do kościoła św. Daniela w Lonigo[16].

Duchowość[edytuj | edytuj kod]

Był człowiekiem ciągłej modlitwy. Umiłował szczególnie ciszę, skupienie wewnętrzne oraz samotność pobytu w klasztornej celi[17]. Po śmierci odnaleziono w jego zakonnej celi napisane na kartce takie oto stwierdzenia[18]:

Bądź błogosławiona, celo moja droga, wierna służebnico moja, całego mojego życia... Daj Boże, bym kiedyś, błogosławiąc ci, celo moja, wśród chórów anielskich i w radosnym towarzystwie świętych, z radością niewypowiedzianą, śpiewając wieczyste Alleluja, od ciebie, droga celo moja, przeszedł do nieba...

Był jednocześnie propagatorem i zwolennikiem kultu Eucharystii[17]. Podczas jej sprawowania odnosiło się wrażenie, że był wyobcowany, a twarz jego jakby promieniała z zachwytu, wpadając w ekstazę[17]. Widziano go często zatopionego w adoracji Najświętszego Sakramentu[19]. Ponadto pielęgnował nabożeństwo Męki Pańskiej[19]. Kilka razy w ciągu dnia odprawiał Drogę Krzyżową[19]. Był wielkim czcicielem kultu Matki Bożej, odprawiając w ciągu dnia kilkakrotnie różaniec lub koronkę seraficką[19]. Cenił również swojego zakonnego patrona św. Antoniego z Padwy[17]. Odwiedzał biednych, chorych i opuszczonych, spiesząc im z samarytańską posługą[19]. W testamencie duchowym napisał m.in.[20]:

W swoim życiu zakonnym starałem się zawsze być posłuszny... Nigdy nie wykroczyłem przeciw świętej czystości... Ukochałem ubóstwo... Strzegłem świętych przepisów karności, a kiedy nie mogłem się przeciwstawić jakiemuś nadużyciu, cierpiałem wewnętrznie i milczałem...

Publikacje oraz działalność pisarska[edytuj | edytuj kod]

Opublikował kilka pozycji książkowych o tematyce ascetycznej:

Zachowały się również trzy listy o. Hadriana Osmołowskiego:

  • z 26 kwietnia 1873 pisany z miejscowości Latakia (Syria) do prowincjała galicyjskiego p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP (Archiwum Prowincji Bernardynów w Krakowie)[22];
  • z 2 marca 1913 do sióstr Bernardynek w Krakowie (Archiwum sióstr Bernardynek w Krakowie)[22];
  • z 26 maja 1922 pisany z Lonigo (Włochy) do sióstr Bernardynek w Krakowie (Archiwum Prowincji Bernardynów w Krakowie)[23].

Proces beatyfikacyjny[edytuj | edytuj kod]

Przekonana o jego świątobliwym życiu wenecka prowincja pw. św. Antoniego z Padwy poczyniła starania w celu wyniesienia go na ołtarze[24]. Wstępne przygotowania do procesu beatyfikacyjnego rozpoczęto w 1963[24]. Centrala wicepostulacji powstała przy klasztorze San Francesco della Vigna w Wenecji[24]. Z inicjatywy Konwentu św. Daniela w Lonigo[25] 30 lipca 1970 rozpoczął się w kurii biskupiej diecezji Vicenza, w obecności tamtejszego ordynariusza bp. Carlo Zinato, proces informacyjny[24]. Odtąd przysługiwał mu tytuł Sługi Bożego. 10 lipca 1974 zakończył się proces na szczeblu diecezjalnym, w kaplicy Kolegium Serafickiego w Lonigo, w obecności bp. Arnolda Onisto[24]. Akta procesu zostały następnie przekazane Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie[24]. Postulatorem procesu został wybrany o. Giovangiuseppe Califana OFM[25]. 16 listopada 1991 Stolica Apostolska wydała dekret o ważności procesu informacyjnego, a w roku następnym złożono tzw. Positio wymagane w dalszym postępowaniu beatyfikacyjnym[25]. 17 grudnia 1999 odbyło się posiedzenie konsultorów teologicznych, po którym 1 lipca 2000 papież Jan Paweł II promulgował dekret o heroiczności jego cnót[26][25]. Odtąd przysługuje mu tytuł Czcigodnego Sługi Bożego.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W Gemonie del Friuli, w pobliżu klasztoru, w którym swego czasu posługiwał, postawiono jego marmurowe popiersie dłuta artysty Giovanniego d'Artegny[16] oraz umieszczono na cokole okolicznościowy napis[27]. Również w tej miejscowości jeden z placów nazwano jego imieniem (wł. Piazza Padre Adriano Osmolowski)[28][29].

W Lonigo przy bernardyńskim konwencie utworzono Dom nazwany jego imieniem (wł. Casa Padre Adriano Osmolowski)[30].

2 grudnia 1975 grób o. Hadriana odwiedził metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła, późniejszy papież oraz święty[31].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Dzieło to jest niedokończone, a jego rękopis znajduje się w Bibliotece Prowincji Bernardynów w Krakowie (sygn. 978/R).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Grudziński 1983 ↓, s. 204.
  2. Grudziński 1983 ↓, s. 205.
  3. a b c d e Grudziński 1983 ↓, s. 206.
  4. a b c Grudziński 1983 ↓, s. 207.
  5. a b c d Grudziński 1983 ↓, s. 208.
  6. Grudziński 1983 ↓, s. 201.
  7. a b Grudziński 1983 ↓, s. 209.
  8. a b Grudziński 1983 ↓, s. 210.
  9. Grudziński 1983 ↓, s. 210–211.
  10. a b c d Grudziński 1983 ↓, s. 211.
  11. a b Grudziński 1983 ↓, s. 212.
  12. a b c Grudziński 1983 ↓, s. 214.
  13. a b Grudziński 1983 ↓, s. 220.
  14. Grudziński 1983 ↓, s. 221.
  15. Grudziński 1983 ↓, s. 221–222.
  16. a b Grudziński 1983 ↓, s. 223.
  17. a b c d Grudziński 1983 ↓, s. 217.
  18. Grudziński 1983 ↓, s. 217–218.
  19. a b c d e Grudziński 1983 ↓, s. 218.
  20. Grudziński 1983 ↓, s. 219.
  21. a b Piotr Osmołowski, [w:] Katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych Nukat [online], nukat.edu.pl [dostęp 2016-12-25] (pol.).
  22. a b Grudziński 1983 ↓, s. 203.
  23. Grudziński 1983 ↓, s. 203–204.
  24. a b c d e f Grudziński 1983 ↓, s. 225.
  25. a b c d ~1924~ Piotr Osmolowski (Adriano [Hadrian]) [online], newsaints.faithweb.com (ang.).
  26. Promulgazione di decreti della Congregazione delle cause dei santi, 01.07.2000 [online], press.vatican.va [zarchiwizowane z adresu 2022-07-09] (wł.).
  27. Z Krakowa do Rzymu [online], cracovia-roma.com [zarchiwizowane z adresu 2022-05-25] (pol.).
  28. Piazza Padre Adriano Osmolowski [online], tuttocitta.it [dostęp 2023-02-27] (wł.).
  29. Gemona del Friuli (Piazza padre Adriano Osmolowski) 1:1500 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2023-02-04] (pol. • wł.).
  30. Casa P. Adriano Osmolowski, [w:] Frati Minori Lonigo [online], fratilonigo.it [zarchiwizowane 2016-12-26] (wł.).
  31. Tomba P. Adriano Osmolowski, [w:] Frati Minori Lonigo [online], fratilonigo.it [zarchiwizowane 2016-12-26] (wł.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kajetan Grudziński: Sługa Boży Hadrian Osmołowski. W: Polscy święci. red. Joachim Roman Bar. T. 2. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1983, s. 201–225. OCLC 749542052.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Krystyna Dolczewska, Hadrian Piotr Osmołowski 1838–1924, [w:] Klasztor Franciszkanów. Parafia św. Franciszka w Zielonej Górze [online], zielonagora.franciszkanie.pl [zarchiwizowane 2016-12-26] (pol.).