Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż

Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż

Wieża wyciągowa szybu Paryż w 2018 roku
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Siedziba	Dąbrowa Górnicza
Adres	ul. Feliksa Perla
Data założenia	1876 (konsolidacja Nowej i Łabęckiego)
Data likwidacji	31 grudnia 1996
Położenie na mapie Dąbrowy Górniczej Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż
Położenie na mapie Polski Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż
Położenie na mapie województwa śląskiego Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż
50°19′49″N 19°09′50″E

Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż (niem. Paris Grube, od 1945 do 1989 roku Generał Zawadzki) – zlikwidowana kopalnia węgla kamiennego w Dąbrowie Górniczej, która istniała w latach 1876–1996.

Historia

Budynek maszynowni szybu Mariusz kopalni Flora (stan w 2012 r.)

Pomnik na terenie zakładu pamięci pracowników kopalni zamordowanych w KL Auschwitz-Birkenau (stan w 2018 r.)

Kopalnia powstała w wyniku połączenia kopalni Łabęcki, założonej w 1865 oraz kopalni Nowa, założonej w 1867. Kopalnie zostały zakupione w 1876 razem z Kompanią Koszelew przez oficerów rosyjskich Plemiannikowa i Riesenkampfa, a następnie wydzierżawione Towarzystwu Francusko-Włoskiemu Dąbrowskich Kopalń Węgla. Dawne kopalnie były początkowo eksploatowane odkrywkowo: „Łabęcki” do 1880, a „Nowa” do 1914. Od 1876 pod nazwą „Nowa-Łabęcki”. Do nowego zakładu przyłączono również kopalnię Koszelew. W 1884 wybudowano szyb Paryż. W 1942 kopalnię przejął koncern Preussag. W 1922 wystąpiono z propozycją utworzenia rezerwatu geologicznego wychodni węgla pokładu „Reden”, o miąższości ok. 20 m. Jest to jedna z najwcześniejszych prób ochrony wychodni węgla.

Po wojnie znacjonalizowana, włączona do Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. Od 1945 nosiła nazwę KWK „Generał Zawadzki” (od Aleksandra Zawadzkiego, międzywojennego pracownika kopalni). W czerwcu 1945 do zakładu wcielono: kopalnie „Mars”, „Flora”, „Reden” i kopalnię odkrywkową „Brzozowica”. W lipcu 1969 doszło do katastrofy – do wyrobisk przedostało się 90 tys. m³ wody i mułu z osadnika „Jadwiga II”. Uwięzionych zostało od 89 do 119 górników. By podtrzymać ich organizmy w lepszej kondycji użyto kanału podchodnikowego, którym w piłeczkach ping pongowych przetaczano witaminy. Akcja ratunkowa powiodła się, zginęła jedna osoba, reszta została uwolniona.

Zobacz: Katastrofa w kopalni „Generał Zawadzki”.

Minister przemysłu i handlu 19 sierpnia 1993 roku wydał rozporządzenie, w którym zapowiedział zamknięcie kopalni. Wydobycie zakończono 30 czerwca 1995. Zlikwidowana 31 grudnia 1996. Po 1989 powrót do nazwy KWK „Paryż”.

W wyniku restrukturyzacji KWK „Paryż” w 1994 roku powstał Zakład Przeróbki Mechanicznej Węgla „Dąbrowa” sp. z o.o. (ZPMW) z własną bocznicą kolejową, z którego w 2008 roku wydzielona została spółka Carbo-Proces Recykling sp. z o.o.

Wydobycie

• 1900 – 448744 t
• 1913 – 660332 t
• 1938 – 670443 t
• 1970 – 2035993 t
• 1979 – 2090436 t

Bibliografia

• Piotr Sobierajski. Kopalnia Paryż w Dąbrowie Górniczej: jest plan zagospodarowania 50 ha blisko centrum miasta. „Dziennik Zachodni”, 2014-04-29. (pol.). 
• Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984, s. 45–46. ISBN 978-83-00-00648-9.
• J. Jaros, J. Ziemba, M. Ziemba, E. Dłużewski „Kopalnia „Generał Zawadzki” [1785-1985]
• Stefan Bielecki, „Kopalnie węgla kamiennego w Dąbrowie Górniczej (1785-1995)