Kopalnia Węgla Kamiennego Szombierki
|
||
 Pozostałości KWK Szombierki: szyby Krystyna i Ewa
|
||
| Państwo |  Polska |
|
| Województwo |  śląskie |
|
| Lokalizacja | województwo śląskie | |
| Siedziba | Bytom, ul. Zabrzańska | |
|
Położenie na mapie Bytomia
 KWK Szombierki
|
||
|
Położenie na mapie województwa śląskiego
KWK Szombierki
|
||
|
Położenie na mapie Polski
KWK Szombierki
|
||
 50°20′18,38″N 18°54′39,73″E/50,338439 18,911036 |
||
Kopalnia Węgla Kamiennego Szombierki (niem. Hohenzollerngrube) − nieczynna kopalnia węgla kamiennego w Szombierkach dzielnicy Bytomia w województwie śląskim.
Spis treści
Historia[edytuj]
Początki kopalni sięgają roku 1855 kiedy to 14 lutego nadano pole górnicze Hohenzollern[1]. Ostatecznie kopalnia powstała w 1870 w wyniku połączenia pól górniczych Hohenzollern oraz nadanych 31 marca 1869 pól Comtesse, Elinor oraz Kleine[2]. Kopalnia początkowo była własnością Joanny Schaffgotsch. W latach 1870-1873 zbudowano 2 szyby: Hohenzollern (Ewa, szyb odwadniający) i Kaiser Wilhelm (Krystyna, szyb wydobywczy)[1][3]. Uroczyste oddanie szybów nastąpiło 8 lipca 1873, natomiast pierwszy wagonik węgla został wydobyty 5 września 1873[3].
W pierwszym roku kopalnia wydobyła 4627 ton węgla zatrudniając 180 pracowników (174 robotników i 6 kobiet)[3].
W latach 1882-1922 była częścią utworzonej w latach 60. XIX wieku kopalni Paulus-Hohenzollern, której właścicielem była spółka Gräflich Schaffgotsch'sche Werke GmbH[2][4][5][6]. Od roku 1922 ponownie stanowiła osobny zakład. Wieża szybu Krystyna została oddana w 1929, cztery lata później na wieży zamontowano największą w Europie maszynę wyciągową o mocy 3264 KM[3].
W latach 1945-1957 kopalnia należała do Rudzkiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego (RZPW), 1 kwietnia 1957 została włączona do Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego[7][2][3]. 1 stycznia 1970 została do niej przyłączona kopalnia "Karol" w Orzegowie[2]. W 1993 została włączona do kopalni "Centrum" i rozpoczęto jej stopniową likwidację[1].
30 grudnia 2004 do rejestru zabytków została wpisana wieża wyciągowa szybu Krystyna dawnej kopalni węgla kamiennego Szombierki (nr rej.: A/135/04) wraz z najbliższym otoczeniem oraz pozostałościami wyposażenia w postaci elektrycznej maszyny wyciągowej przedziału zachodniego i elektrycznej maszyny wyciągowej przedziału wschodniego. Granice ochrony obejmują wieżę wyciągową wraz z wyposażeniem oraz najbliższym otoczeniem[8].
Szyb Ewa nadal pozostaje czynny, jest częścią Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń (Pompownia Szombierki); istnieje połączenie z KWK Centrum.
Wydobycie[edytuj]
| Rok | Wydobycie (tys. ton) |
|---|---|
| 1891 | 470 |
| 1912 | 2487 |
| 1938 | 2025 |
| 1970 | 2522 |
| 1979 | 2068 |
Przypisy
- ↑ a b c Pancho: Bytom KWK Szombierki-Centrum (pol.). [dostęp 10 sierpnia 2010].
- ↑ a b c d Jaros ↓, s. 101.
- ↑ a b c d e Szyb Krystyna. www.szybkrystyna.pl. [dostęp 2015-08-16].
- ↑ Jaros ↓, s. 84-85.
- ↑ Sparro s.c. - www.sparro.pl: Wieża wyciągowa szybu byłej KWK \. [dostęp 2015-08-16].
- ↑ Albert Gieseler -- Gräflich-Schaffgotsch'sche Werke GmbH, Schloß Koppitz. www.albert-gieseler.de. [dostęp 2015-08-16].
- ↑ saint: Ewidencja. ewidencja.warszawa.ap.gov.pl. [dostęp 2015-08-16].
- ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków: Rejestr zabytków w Bytomiu (pol.). [dostęp 10 sierpnia 2010]. s. 4.
Bibliografia[edytuj]
- Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984. ISBN 83-00-00648-6.
