49°58′02″N 18°41′23″E/49,967222 18,689722Kopalnia Węgla Kamiennego „Pniówek”
 KWK Pniówek | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Krucza 18 |
| Data założenia |
1974 (1803) |
| Dyrektor |
Marian Zmarzły[1] |
| Udziałowcy | |
Położenie na mapie gminy Pawłowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego  | |
| 49°58′02″N 18°41′23″E/49,967222 18,689722
| |
Kopalnia Węgla Kamiennego „Pniówek” (KWK „Pniówek”; dawniej KWK XXX-lecia PRL) – kopalnia węgla koksującego w Pawłowicach, w województwie śląskim. Należy do Jastrzębskiej Spółki Węglowej.
Nazwa kopalni pochodzi od nazwy wsi, nieopodal której jest położona; przez szereg lat[kiedy?] nosiła nazwę XXX-lecia PRL.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Węgiel w miejscu obecnej kopalni wydobywano już w 1803 roku[2]. Kopalnia XXX-lecia PRL (obecnie Pniówek) była budowana w latach 1963–1974. Nazywano ją wówczas „superkopalnią” lub „siódmym cudem”[3]. Złoże KWK „Pniówek” znajduje się na terenie gminy Pawłowice (87,1%) oraz miasta Jastrzębie-Zdrój (12,9%).
Kopalnia Pniówek (wówczas XXX-lecia PRL) wchodziła kolejno w skład: Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego (działało w latach 1945-1982), Zrzeszenia Kopalń Węgla Kamiennego w Jastrzębiu-Zdroju (działało w latach 1982-1984), Rybnicko-Jastrzębskiego Gwarectwa Węglowego (działało w latach 1984-1988), Przedsiębiorstwa Eksploatacji Węgla „Południe” z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju (do chwili uzyskania samodzielności ekonomicznej; działało w latach 1989-1990)[4]. 1 kwietnia 1993 roku weszła w skład Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Zatrudnienie na koniec 2011 roku wynosiło 5362 osób.
Kopalnia w latach 1981–2002 była zarządcą zameczku prezydenckiego w Wiśle.
W 2008 rozpoczęto prace związane z rozbudową kopalni o złoże „Pawłowice 1”. 21 czerwca 2012 Minister Środowiska udzielił Jastrzębskiej Spółce Węglowej koncesji na wydobywanie węgla kamiennego i metanu jako kopaliny towarzyszącej ze złoża „Pawłowice 1”. Koncesję wydano do 31 grudnia 2051. Złoże „Pawłowice 1” zalega na obszarze części gmin Pszczyna, Pawłowice, Suszec i w niewielkim stopniu pod terenem miasta Żory. Złoże „Pawłowice 1” o powierzchni 15,83 km² zlokalizowane jest w bezpośrednim sąsiedztwie czynnej kopalni „Pniówek”. Całość zasobów przemysłowych stanowią węgle koksowe, w zdecydowanej większości jest to poszukiwany na rynku wysokiej jakości węgiel orto-koksowy typu 35, który stanowi około 78% zasobów przemysłowych, pozostałe 22% zasobów stanowią węgle koksowe typu 34. Zasoby złoża „Pawłowice 1” udostępnione zostaną z wyrobisk czynnej kopalni „Pniówek”. Uzyskanie pierwszego wydobycia z zachodniej części złoża „Pawłowice 1”, bezpośrednio przylegającej do wschodniej granicy obszaru górniczego kopalni „Pniówek”, planowane jest w 2014[5].
Udostępnienie i zagospodarowanie zasobów złoża „Pawłowice 1” do głębokości 1140 m, przyczyni się do wydłużenia żywotności kopalni „Pniówek” o ok. 25 lat. Natomiast udostępnienie zasobów zalegających w zakresie głębokości 1140–1300 m wydłuży żywotność kopalni o kolejne lata.
20 i 21 kwietnia 2022 w KWK „Pniówek” doszło do wybuchów metanu. W wyniku katastrofy zginęło 8 górników a 30 innych osób zostało rannych. 7 osób uznaje się za zaginionych (stan na 26.04.2022)[6].
Kopalnia jest zabezpieczana przez Okręgową Stację Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu Śląskim[7].
Charakterystyka i podstawowe dane na temat kopalni[edytuj | edytuj kod]
- Wielkość obszaru górniczego 28 554 m2[8]
- Wielkość zasobów bilansowych: Pniówek 80,9 mln ton (w roku 2013), 101 mln ton (w roku 2008), Pawłowice 1 54,3 mln ton (w roku 2013 roku)
- Eksploatowane pokłady: 357/1, 360/1, 361, 363, 401/1, 403/1, 404/2[9]
- Średnie wydobycie dobowe: 11 200 ton (2013), 14 500 ton (2008)
- Typ węgla handlowego 35.1 (ortokoksowy), produkowane sortymanety: przerost, groszek, pył, gaz-koks, muł, niesort
- Średnie wartości w węglu handlowym: wartość opałowa 28 902 kJ/kg, zasiarczenie 0,69%, zapopielenie 7,79%
- Okres funkcjonowania bez inwestycji strategicznych: do 2025 roku
- Okres funkcjonowania przy realizacji inwestycji strategicznych: do 2051 roku
Charakterystyka złoża[edytuj | edytuj kod]
Nadkład:
- czwartorzęd o grubości 5-78 m,
- trzeciorzęd-miocen o grubości 170-930 m.
Karbon:
- warstwy orzeskie o grubości do 720 m, zbudowane z serii ilasto-piaszczystej i 29 pokładów węgla od 340/1 do 363 o zmiennej grubości 0,7-12,5 m
- warstwy rudzkie o grubości do 550 m zbudowane z serii ilasto-piaszczystej z przewagą łupków ilastych, w dolnej części ławice piaskowców i zlepieńców; 21 pokładów węgla od 401/1 do 418/3 o średniej grubości 2,0 m
- warstwy siodłowe (przewiercone kilkoma otworami) o grubości 220 m (udokumentowano 2 pokłady 501 i 510 o grubości do 12 m).
Warstwy karbońskie zapadają w kierunku północno-wschodnim pod kątem 5-10°, we wschodniej części do 12°. Złoże zaangażowane tektonicznie, liczne uskoki o zrzucie 0,5-100 m.
Skala zagrożeń naturalnych: metanowe - kategoria IV, wodne - I i II stopień, tąpaniowe I stopień w części pokładów, pyłowe - klasy A i B, pożarowe - grupa I i II, wyrzutami metanu i skał w części pokładów.[10]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kierownictwo, Jastrzębska Spółka Węglowa [dostęp 2022-10-17] (pol.).
- ↑ Polska. Kopalnie, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Janusz Lubszczyk, Od Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 4 (30) z grudnia 2013 r., s. 11 (ISSN 2080-3737).
- ↑ Janusz Lubszczyk, Od Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 4 (30) z grudnia 2013 r., s. 11-14 (ISSN 2080-3737).
- ↑ JSW ma nową koncesję. rynekinfrastruktury.pl. [dostęp 2012-08-31].
- ↑ Akcja ratownicza w KWK Pniówek, www.jsw.pl [dostęp 2022-04-27] (pol.).
- ↑ OSRG Wodzisław. csrg.bytom.pl. [dostęp 2015-05-09].
- ↑ JSW. jsw.pl. [dostęp 2012-08-31].
- ↑ Vademecum górnictwo i geologia, energetyka, hutnictwo, Kraków 2008
- ↑ l, Jastrzębska Spółka Węglowa SA - O nas - Zakłady - Pniówek - O zakładzie, www.jsw.pl [dostęp 2018-10-12].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Działające kopalnie węgla kamiennego w Polsce | |
|---|---|
| Kopalnie w likwidacji, pod zarządem Spółki Restrukturyzacji Kopalń | |
| Kopalnie węgla kamiennego zamknięte lub zlikwidowane w Polsce po 1945 |
|
| Historyczne kopalnie węgla kamiennego w Polsce | |
| Kopalnie doświadczalne |
