Kaliforn: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m poprawiam przekierowania |
m Zamieniam Szablon:Przypisy-lista na Szablon:Przypisy |
||
Linia 109: | Linia 109: | ||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy |
{{Przypisy| |
||
<ref name="MK">{{Cytuj książkę | autor = Maria Kelley | tytuł = Terrorism and the growing threat of weapons of mass destruction: Al-Shabaab | wydawca = Anchor Academic Publishing | data = 2014-02-01}}</ref> |
<ref name="MK">{{Cytuj książkę | autor = Maria Kelley | tytuł = Terrorism and the growing threat of weapons of mass destruction: Al-Shabaab | wydawca = Anchor Academic Publishing | data = 2014-02-01}}</ref> |
||
<ref name="TE">{{Cytuj książkę | autor = Haygood Jones | tytuł = The Terrorist Effect: Weapons of mass disruption | wydawca = iUniverse | data = 2011-08-11}}</ref> |
<ref name="TE">{{Cytuj książkę | autor = Haygood Jones | tytuł = The Terrorist Effect: Weapons of mass disruption | wydawca = iUniverse | data = 2011-08-11}}</ref> |
Wersja z 22:17, 14 sty 2018
berkel ← kaliforn → einstein | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Widmo emisyjne kalifornu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa, symbol, l.a. |
kaliforn, Cf, 98 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Grupa, okres, blok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia |
III | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Właściwości metaliczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia |
stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia |
900 °C[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem |
{{{nazwa}}}, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: (ang.). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa) |
Kaliforn (Cf, łac. californium) – sztucznie wytworzony pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od Kalifornii, nazwy jednego ze stanów USA. Otrzymali go Stanley Thompson, Kenneth Street Jr., Albert Ghiorso i Glenn T. Seaborg w 1950 r. w Berkeley w tymże stanie bombardując 242Cm cząstkami α o energii 35 MeV[3].
Kaliforn-252 jest silnym emiterem neutronów (170·109 neutronów na minutę na gram)[4], wykorzystywanym w brachyterapii, przy inicjacji pracy reaktorów jądrowych[5], do wykrywania złota i srebra. Jest jednym izotopem kalifornu o znaczeniu komercyjnym i wskazywany jest jako jeden z izotopów, który mógłby zostać wykorzystany w celach terrorystycznych, jako broń radiologiczna[4][6].
251Cf może być użyty jako materiał rozszczepialny z masą krytyczną ok. 9 kg[5]. Potencjalnie mógłby być użyty do budowy "kieszonkowej" bomby atomowej, jednak wyprodukowanie takiej jego ilości jest obecnie zbyt kosztowne i technicznie niemożliwe.[potrzebny przypis]
Kaliforn jest najdroższym znanym pierwiastkiem. W 1998 izotop 249Cf sprzedawano w cenie 180 USD[7] za mikrogram, tj. 180 milionów USD za jeden gram. Izotop 252Cf wyceniano zaś na 56 USD/μg.
Zastosowanie
Pierwiastek używany jest w medycynie do napromieniowania guzów złośliwych. Stosuje się go również do prześwietlania części samolotów i reaktorów w celu wykrycia ich usterek, także do szukania przemycanych narkotyków[8].
Przypisy
- ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-56, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
- ↑ Masa najstabilniejszego izotopu. Za: Standard atomic weights (2005), [w:] CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 1-7–1-8, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
- ↑ S. G. Thompson, K. Street jr., A. Ghiorso, G. T. Seaborg. The New Element Californium (Atomic Number 98). „Physical Review”. 80. 5. s. 790-796.
- ↑ a b Haygood Jones: The Terrorist Effect: Weapons of mass disruption. iUniverse, 2011-08-11.
- ↑ a b Vadim Nesvizhskiy: Neutron Weapon from Underground. Nuclear Threat Initiative, 1999-07-15. [dostęp 2017-02-16]. (ang.).
- ↑ Maria Kelley: Terrorism and the growing threat of weapons of mass destruction: Al-Shabaab. Anchor Academic Publishing, 2014-02-01.
- ↑ Carey Sublette: Nuclear Weapons Frequently Asked Questions. [dostęp 2008-12-19]. (ang.).
- ↑ Irena Cieślińska: 14 rzeczy, których nie wiesz o... tablicy Mendelejewa. Przekrój (czasopismo), 2009-07-03. [dostęp 2014-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-04)].
Układ okresowy pierwiastków | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3[i] | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||||
8 | Uue | Ubn | ✱ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
✱ | Ubu | Ubb | Ubt | Ubq | Ubp | Ubh | Ubs | ...[ii] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||