Halina Konopacka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 88.156.212.20 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to B-X. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
........................... |
|||
{{Sportowiec infobox |
{{Sportowiec infobox |
||
|imię i nazwisko = Halina Konopacka |
|imię i nazwisko = Halina Konopacka |
Wersja z 18:28, 24 lut 2021
Data i miejsce urodzenia |
26 lutego 1900 | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
28 stycznia 1989 | |||||||||||||||||||||
Wzrost |
181 cm | |||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Odznaczenia | ||||||||||||||||||||||
Halina Konopacka, również Halina Konopacka-Matuszewska-Szczerbińska[1][2], właśc. imiona: Leonarda Kazimiera Konopacka[1] (ur. 26 lutego 1900 w Rawie Mazowieckiej, zm. 28 stycznia 1989 w Daytona Beach) – polska lekkoatletka, dyskobolka, pierwsza polska złota medalistka olimpijska.
Życiorys
Urodziła się w Rawie Mazowieckiej w mieszczańskiej rodzinie Jakuba i Marianny z Raszkiewiczów Konopackich[3]. Ze strony matki miała przodków pochodzenia tatarskiego[4]. Wkrótce, wraz z rodzicami, zamieszkała w Warszawie[3]. Rodzina pasjonowała się sportem, głównie tenisem, w którego grał jej ojciec, siostra Czesława i brat Tadeusz, późniejszy piłkarz i lekkoatleta, instruktor Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego[1].
Karierę sportową rozpoczęła od narciarstwa. Przypadkiem, jako studentka Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Warszawskiego, trafiła do sekcji lekkoatletycznej AZS Warszawa, gdzie w 1923 wypatrzył ją francuski trener Maurice Baquet[3]. Przez całą karierę reprezentowała tylko AZS Warszawa. Uprawiała rzut dyskiem, rzut oszczepem, pchnięcie kulą, skok wzwyż i skok w dal. Rok później świętowała zdobycie mistrzostwa Polski w rzucie dyskiem i pchnięciu kulą, a w 1926 ustanowiła pierwszy ze swoich rekordów świata w rzucie dyskiem – 34,15 m[5]. O jej wszechstronności świadczy 27 tytułów mistrzyni Polski zdobytych w kilku konkurencjach. Również znakomicie grała w piłkę ręczną, jeździła konno, pasjonowała się automobilizmem. Po zakończeniu kariery lekkoatletycznej grała w tenisa w mikście z Czesławem Spychałą. Komentatorzy sportowi nadali jej przydomek „Czerbieta” (zbitek słów: „czerwona kobieta”), gdyż zwykle występowała w czerwonym berecie.
31 lipca 1928 roku podczas igrzysk olimpijskich w Amsterdamie ustanowiła rekord świata w rzucie dyskiem wynikiem 39,62 m i zdobyła pierwszy złoty medal olimpijski dla Polski[5]. W plebiscycie dziennikarzy sportowych została uznana za Miss Igrzysk w Amsterdamie[6]. Do końca swojej kariery nie została pokonana w rzucie dyskiem w żadnych zawodach. W 1931 wycofała się z czynnego życia sportowego[7].
Laureatka Wielkiej Honorowej Nagrody Sportowej (1927 i 1928)[8]. Zwyciężczyni Plebiscytu Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski w 1927 i 1928. Działała w strukturach sportowych. Członkini Zarządu Międzynarodowej Federacji Sportów Kobiecych, prezes Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej Kobiet.
Zajmowała się również poezją i malarstwem. Publikowała w „Wiadomościach Literackich” i „Skamandrze”. W 1929 wydano zbiór jej wierszy „Któregoś dnia”[5]. Po wojnie malowała głównie kompozycje kwiatowe, podpisując obrazy pseudonimem Helen George[7].
Gdy wybuchła II wojna światowa, we wrześniu 1939 towarzyszyła mężowi Ignacemu Matuszewskiemu przy ewakuacji złota Banku Polskiego, którą ten organizował i nadzorował[7]. Była kierowcą jednej z ciężarówek na trasie przez Rumunię nad Morze Czarne i dalej do Francji. Po klęsce Francji wyjechała z mężem przez Hiszpanię do USA, gdzie mieszkała od 1941 do końca swojego życia – do 1959 w Nowym Jorku, a następnie na Florydzie[7].
Po wojnie odwiedziła Polskę trzykrotnie w 1958, 1970 i 1975[9].
Była dwukrotnie zamężna: z Ignacym Matuszewskim – od 20 grudnia 1928 (ślub zawarto w Rzymie[10]) do jego śmierci 3 sierpnia 1946[7], i z Jerzym Szczerbińskim – od 1949 do jego śmierci w 1959.
18 października 1990 jej prochy spoczęły na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie[7].
Rekordy życiowe
- rzut dyskiem 39,62 m
- rzut oszczepem 34,83 m
- pchnięcie kulą 11,33 m
- skok wzwyż 138 cm
- skok w dal 512 cm
Osiągnięcia
- IO w Amsterdamie: 1. miejsce w rzucie dyskiem
- Światowe Igrzyska Kobiet: 1926 r. – 1. m. w rzucie dyskiem, 3. m. w pchnięciu kulą oburącz, 5. m. w rzucie oszczepem oburącz, 1930 r. – 1. m. w rzucie dyskiem
- trzykrotna rekordzistka świata w rzucie dyskiem: 1926 r. 34,15 m; 1927 r. 39,18; 1928 r. 39,62 m
- 27-krotna mistrzyni Polski w pchnięciu kulą, rzucie dyskiem, oszczepem, skoku wzwyż, 3-boju, 5-boju, sztafecie 4x75 m, 4x100 m, 4x200 m
- 23-krotna rekordzistka Polski
Odznaczenia
- Order Orła Białego (pośmiertnie, 2018) nadany przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę 6 listopada 2018 roku jako wyraz najwyższego szacunku wobec znamienitych zasług poniesionych dla chwały, dobra i pożytku Rzeczypospolitej Polskiej, z okazji Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej[11][12]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989)[13]
- Złoty Krzyż Zasługi (1929)[14]
- Srebrna Odznaka Orderu Zasługi PRL (1978, 50. rocznicę olimpijskiego zwycięstwa)
Upamiętnienie
- W 1999 została ustanowiona Wyższa Szkoła Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej w Pruszkowie[15].
- W 2000 w pierwszej edycji Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie odsłonięto Gwiazdę Haliny Konopackiej.
- Była patronką Gimnazjum nr 2 w Rawie Mazowieckiej – jej rodzinnym mieście.
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b c Konopacka – Matuszewska – Szczerbińska Halina – właściwie Leonarda Kazimiera, [w:] Biografie [online], Polski Komitet Olimpijski, 2013 [dostęp 2020-02-27] .
- ↑ Konopacka Halina, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-02-27] .
- ↑ a b c Wryk 2015 ↓, s. 308.
- ↑ 25 lat temu zmarła Halina Konopacka – Sport – WP.PL [online], sport.wp.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ a b c Wryk 2015 ↓, s. 309.
- ↑ Wryk 2015 ↓, s. 310.
- ↑ a b c d e f Wryk 2015 ↓, s. 311.
- ↑ Mała encyklopedia sport. T. 2. Warszawa: Sport i Turystyka, 1987, s. 604. ISBN 83-217-2564-3.
- ↑ Biografie • Polski Komitet Olimpijski [online], www.olimpijski.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ Ślub p. Haliny Konopackiej. „Gazeta Lwowska”. Nr 294, s. 3, 22 grudnia 1928.
- ↑ M.P. z 2019 r. poz. 101.
- ↑ Anna Kondek-Dyoniziak: Prezydent uhonorował pośmiertnie Orderem Orła Białego ponad 20 wybitnych Polaków. dzieje.pl, 11 listopada 2018. [dostęp 11 listopada 2018].
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 99, Nr 6 z 15 grudnia 1989.
- ↑ Starostowie odznaczeni za popieranie przysposobienia wojskowego
- ↑ O nas. wskfit.pl. [dostęp 2017-10-07].
Bibliografia
- Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015, s. 308-311. ISBN 978-83-64864-22-3.
Linki zewnętrzne
- Halina Konopacka Biography and Olympic Results [online], Sports-Reference.com [dostęp 2011-05-23] (ang.).
- 85. rocznica rekordu świata Konopackiej [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2011-05-23] (pol.).
- Strona audycji PR Programu II o Halinie Konopackiej autorstwa Witolda Malesy. [dostęp 12 sierpnia 2012]
- Odsłonięcie Gwiazdy Haliny Konopackiej na I Edycji (2000r.) Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie
- Urodzeni w 1900
- Ludzie urodzeni w Rawie Mazowieckiej
- Laureaci Wielkiej Honorowej Nagrody Sportowej (II Rzeczpospolita)
- Lekkoatleci AZS Warszawa
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 1928
- Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Orderem Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Pochowani na Cmentarzu Bródnowskim
- Polonia w Stanach Zjednoczonych (biografie)
- Polscy lekkoatleci na igrzyskach olimpijskich
- Polscy medaliści olimpijscy
- Polscy olimpijczycy (Amsterdam 1928)
- Polscy dyskobole
- Polscy kulomioci
- Polscy poeci
- Sportowcy Roku Przeglądu Sportowego
- Zmarli w 1989