Zbąszynek

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}}
[[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]] [[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Zarządzający	Burmistrz
Powierzchnia	2,76 km²
Populacja (2008) • liczba ludności • gęstość	{{{liczba ludności}}} {{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Nr kierunkowy	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | nazwa = | numer kierunkowy = | państwo = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | liczba ludności = | zdjęcie = | opis zdjęcia = | współrzędne = | flaga = | nazwa oryginalna = | tablice rejestracyjne = Nieznane pola: "fax_um", "sekundN", "flaga_miasta", "Miasto", "herb_miasta", "gęstość", "grodzki", "tel_um", "mail_um", "rodzaj_gminy", "kod_poczt", "populacja", "tablica_rej", "gmina", "galeria_commons", "domena", "nr_kier", "powiat", "adres_um", "prawa_miejskie", "założone", "sekundE", "TERYT", "stopniN", "kod_poczt_um", "aglomeracja", "mapa_miasta", "stopniE", "minutE", "miejska", "SIMC", "minutN", "dopełniacz_miasta", "mail", "miasta_partnerskie", "prezydent" oraz "województwo".

Zbąszynek (do 1945 niem. Neu Bentschen) to miasto w woj. lubuskim, w powiecie świebodzińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Zbąszynek. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. zielonogórskiego. Według danych z 31 grudnia 2008 miasto liczyło 5073 mieszkańców.

Historia

Zbąszynek powstał w latach 1923-1939 jako Neu Bentschen (Nowy Zbąszyń), niemiecka osada i placówka celna, przy stacji granicznej. Lokalizacja nie obyła się bez trudności, gdyż pierwotna koncepcja budowy stacji w okolicy Dąbrówki Wielkopolskiej została zmieniona na skutek problemów z wykupem gruntów pod zabudowę. Ostatecznie osadę wybudowano na polach wsi Kosieczyn. W okresie międzywojennym stworzono dużą i nowoczesną infrastrukturę kolejową oraz kolonię wg koncepcji miasta-ogrodu (projektantem był Friedrich Veil). Neu Bentschen w tym okresie zamieszkiwali w przeważającej większości Niemcy pracujący na kolei. W osadzie istniały dwa kościoły (wzniesione w 1929 roku w stylu charakterystycznym dla okresu międzywojennego, drukarnia należąca do Carla Albrechta, dom kultury (Deutsches Haus), szkoła, poczta oraz bank. Administracyjnie kolonia należała do powiatu międzyrzeckiego.

W okresie II wojny światowej istniały w mieście obozy pracy przymusowej, w których pracowały (w różnych okresach)oddziały robocze złożone jeńców sowieckich, francuskich, włoskich a także Żydzi z łódzkiego Getta. W wyniku fatalnych warunków wielu z przymusowych robotników zmarło z wycieńczenia oraz chorób. Robotnicy przymusowi pracowali głównie przy rozbudowie infrastruktury kolejowej i jej dostosowaniu do obsługi transportów wojennych. Często dochodziło w trakcie tych prac do aktów sabotażu bezlitośnie karanego przez Niemców.

Kim Ir Sen na stacji kolejowej w Zbąszynku. Na pierwszym planie, tyłem, Tomasz Kotkowiak

Do ciekawostek można zaliczyć, że przez stację przejeżdżały takie osoby jak Adolf Hitler (podczas wojny), Józef Stalin (na konferencję w Poczdamie) i Kim Ir Sen (w latach 80).

W styczniu 1945 roku mieszkańcy Neu Bentschen i okolicznych wsi ewakuowali się koleją za Odrę. O miasto nie toczyły się walki więc pozostało niezniszczone (w znikomym stopniu dosięgły go dewastacje oraz szabrownicy) i mogło stanowić jeden z etapów w akcji repatriacyjnej. Od 1945 roku pod przejściową nazwą Nowy Zbąszyń już w Polsce, uzyskał prawa miejskie. W latach 1945-1989 dominującą rolę w mieście odgrywała kolej będąc głównym pracodawcą i przyczyniając się do wszechstronnego rozwoju infrastruktury miejskiej. W tamtym okresie Zbąszynek był jednym z ważniejszych węzłów kolejowych na trasie Berlin-Warszawa.

Obecnie największym zakładem w okolicy jest grupa Swedwood należąca do koncernu IKEA i szereg zakładów kooperujących. W pobliżu znajduje się rezerwat leśny Kręcki Łęg (pow. 65 ha) oraz wioski Chlastawa z zabytkowym drewnianym kościołem z 1637 roku, Kosieczyn z drewnianym kościołem (wg. najnowszych badań dendrochronologicznych jednym z najstarszych w kraju) datowanym na ok. 1406 rok i dworem z XVII-XVIII wieku oraz Dąbrówka Wielkopolska znana z walki o polskość w okresie międzywojennym i działalności Związku Polaków w Niemczech.

Zabytki

• Dworzec kolejowy z 1923 r.
• Kościół parafialny pw. Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny z 1928 r.
• Kościół filialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła z 1929 r.
• Urząd Miasta i Gminy z 1930 r.
• Dom kultury w stylu modernistycznym

Transport

Parowóz Tp3 przy stacji Zbąszynek

Urząd Miasta i Gminy w Zbąszynku

Dom Kultury Kolejarz

Ważny węzeł kolejowy. Linie kolejowe, łączą Zbąszynek bezpośrednio z wieloma miastami:

• Zbąszynek-Poznań-Warszawa,
• Zbąszynek-Poznań-Bydgoszcz-Gdynia,
• Zbąszynek-Świebodzin-Rzepin-Frankfurt nad Odrą-Berlin,
• Zbąszynek-Sulechów-Zielona Góra-Głogów,
• Zbąszynek-Zbąszyń-Wolsztyn-Leszno,
• Zbąszynek-Międzyrzecz-Skwierzyna-Gorzów Wielkopolski-Kostrzyn nad Odrą.

W pobliżu miasta przebiega droga wojewódzka nr 302 do Nowego Tomyśla.

Kultura

• Miasto należy do Regionu Kozła kultywującego tradycje ludowe.
• Dom Kultury Kolejarz,
• Kino Muza,
• Biblioteka Miejska w Zbąszynku.

Oświata

• Przedszkole pod Muchomorkiem
• Szkoła Podstawowa w Zbąszynku
• I Gimnazjum w Zbąszynku
• Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Zbąszynku

Sport

• MKS Syrena Zbąszynek - sekcja piłki nożnej,
• Semafor Zbąszynek - sekcja piłki nożnej, siatkówki, strzelecka i wędkarska,
• Targed Zbąszynek - sekcja piłki siatkowej i sekcja brydża sportowego,
• UKS Junior - sekcja piłki nożnej.

Znane osoby związane ze Zbąszynkiem

• Ze Zbąszynka pochodzi pierwsza polska laureatka Top Model. Zostań modelką Paulina Papierska.
• Ze Zbąszynka pochodzi również aktor - Jakub Mazurek, który zagrał m.in. Sprawiedliwi (serial telewizyjny)Hotel 52, Czas Honoru.

Linki zewnętrzne

• Urząd Miasta Zbąszynek,