Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2010-10

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2010-10-01[edytuj | edytuj kod]

Samuel Goldflam (hebr. שמואל גולדפלם, ur. 15 lutego (3 lutego ss) 1852 w Warszawie, zm. 26 sierpnia 1932 w Otwocku) – polski lekarz żydowskiego pochodzenia, internista i neurolog . Działacz społeczny, kolekcjoner i mecenas sztuki. Właściciel bezpłatnej polikliniki dla ubogich chorych działającej w Warszawie od 1883 do 1922. Współzałożyciel i dyrektor od 1908 do 1926 Zakładu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów "Zofiówka" w Otwocku. Członek wielu towarzystw naukowych i dobroczynnych. Autor około stu publikacji. Jako jeden z pierwszych opisał miastenię (znaną też jako choroba Erba-Goldflama) i chromanie przestankowe. Upamiętnia go nazwa objawu Goldflama.

2010-10-02[edytuj | edytuj kod]

Protesty polityczne w Tajlandii (2010) – seria antyrządowych protestów w stolicy Tajlandii trwających od 14 marca do 19 maja 2010. Organizatorem wystąpień był Zjednoczony Front Demokracji Przeciw Dyktaturze (UDD), ruch społeczny popierający byłego premiera Thaksina Shinawatrę i domagający się dymisji rządu Abhisita Vejjajivy oraz rozpisania nowych wyborów. Początkowo pokojowe protesty przybrały na sile w kwietniu 2010, kiedy demonstrujący podjęli szturm na siedzibę parlamentu. Do pierwszych starć z policją doszło 10 kwietnia, gdy służby bezskutecznie próbowały wyprzeć przeciwników rządu z centrum Bangkoku. Zginęło wówczas 25 osób. Na początku kwietnia 2010 demonstranci utworzyli w głównej dzielnicy handlowej i finansowej swoje obozowisko. Na początku maja 2010 rząd zaproponował zakończenie protestów i organizację wcześniejszych wyborów w listopadzie 2010, co zostało odrzucone przez protestujących. 13 maja wojsko rozpoczęło akcję odcinania dostępu do obozu "czerwonych koszul", co doprowadziło do kilkudniowych walk ulicznych, w których zginęło 39 osób. 19 maja 2010 oddziały podjęły generalny szturm na obóz, który doprowadził do kapitulacji liderów UDD i usunięcia demonstrantów z centrum Bangkoku.

2010-10-03[edytuj | edytuj kod]

Kim Antonie Lode Clijsters (ur. 8 czerwca 1983 w Bilzen) – tenisistka belgijska (Flamandka), była liderka rankingu światowego w singlu i w deblu, siedmiokrotna finalistka turniejów wielkoszlemowych, triumfatorka US Open 2005, US Open 2009 i US Open 2010 w singlu oraz Wimbledon 2003 i Roland Garros 2003 w deblu. W sumie, do 11 września 2010 wygrała 39 turniejów w grze pojedynczej i 11 w grze podwójnej. Jej sportowa kariera trwa od 1997.

2010-10-04[edytuj | edytuj kod]

Charles Robert Darwin (ur. 12 lutego 1809 w Shrewsbury, zm. 19 kwietnia 1882 w Downe) – angielski przyrodnik, twórca teorii ewolucji, zgodnie z którą wszystkie gatunki pochodzą od wcześniejszych form. Darwin uważał, że rozgałęziony schemat ewolucji wynika z procesu, który nazwał doborem naturalnym. Prawdziwość teorii ewolucji została zaakceptowana przez naukowców i dużą część społeczeństwa już za życia Darwina. W swojej zmodyfikowanej formie odkrycia naukowe Darwina są teorią unifikującą nauki o życiu i wyjaśniającą różnorodność biologiczną. W swej książce O powstawaniu gatunków (1859) Darwin tłumaczył zróżnicowanie występujące w naturze ewolucyjnym dziedziczeniem modyfikacji.

2010-10-05[edytuj | edytuj kod]

Merkury — najmniejsza i najbliższa Słońcu planeta Układu Słonecznego. Jako planeta wewnętrzna znajduje się zawsze bardzo blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem i była znana już w starożytności. Ukształtowaniem powierzchni Merkury przypomina Księżyc: są na nim liczne kratery uderzeniowe i praktycznie pozbawiony jest atmosfery. Temperatura powierzchni waha się od −183 °C do 427 °C. W przeciwieństwie do Księżyca, planeta ma jednak duże żelazne jądro, generujące pole magnetyczne o natężeniu stokrotnie mniejszym od natężenia ziemskiego pola magnetycznego.

2010-10-06[edytuj | edytuj kod]

Rewolucja w Kirgistanie w 2010 roku – publiczne wystąpienia zwolenników opozycji protestujących przeciw polityce prezydenta Kurmanbeka Bakijewa, skutkiem których był upadek jego rządów i przejęcie władzy przez rząd tymczasowy na czele z Rozą Otunbajewą, deklarujący zamiar zmiany konstytucji i wprowadzenia w kraju systemu parlamentarnego. Demonstracje rozpoczęły się 6 kwietnia 2010 w mieście Tałas i doprowadziły do starć z służbami bezpieczeństwa. W kolejnym dniu ogarnęły pozostałe miasta. W wyniku szturmu na pałac prezydencki w stolicy i zamieszek z policją zginęło 85 osób, a ponad 1500 zostało rannych. Po opanowaniu przez protestujących najważniejszych budynków państwowych, prezydent Bakijew opuścił stolicę.

2010-10-07[edytuj | edytuj kod]

Monaster św. Marii Magdaleny w Wilnie – prawosławny żeński monaster w Wilnie. Od 1923 jedyny żeński klasztor w eparchii wileńskiej i litewskiej. Powołany do życia ukazem carskim 9 listopada 1864, w epoce nasilenia rusyfikacji ziem dawnej Rzeczypospolitej, zajmował początkowo zabudowania dawnego klasztoru wizytek przy ul. Rossa. Wspólnotę wileńską tworzyły zakonnice z klasztoru św. Aleksego w Moskwie, które prowadziły przy klasztorze szkołę, przytułek dla sierot oraz pracownie: wyrobu szat liturgicznych oraz pisania ikon. Monaster działał do 1915, gdy przebywające w nim zakonnice (114 mniszek i posłusznic), ulegając podsycanej carską propagandą panice, opuściły klasztor decydując się na bieżeństwo.

2010-10-08[edytuj | edytuj kod]

Samuel Goldflam (hebr. שמואל גולדפלם, ur. 15 lutego (3 lutego ss) 1852 w Warszawie, zm. 26 sierpnia 1932 w Otwocku) – polski lekarz żydowskiego pochodzenia, internista i neurolog . Działacz społeczny, kolekcjoner i mecenas sztuki. Właściciel bezpłatnej polikliniki dla ubogich chorych działającej w Warszawie od 1883 do 1922. Współzałożyciel i dyrektor od 1908 do 1926 Zakładu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów "Zofiówka" w Otwocku. Członek wielu towarzystw naukowych i dobroczynnych. Autor około stu publikacji. Jako jeden z pierwszych opisał miastenię (znaną też jako choroba Erba-Goldflama) i chromanie przestankowe. Upamiętnia go nazwa objawu Goldflama.

2010-10-09[edytuj | edytuj kod]

Protesty polityczne w Tajlandii (2010) – seria antyrządowych protestów w stolicy Tajlandii trwających od 14 marca do 19 maja 2010. Organizatorem wystąpień był Zjednoczony Front Demokracji Przeciw Dyktaturze (UDD), ruch społeczny popierający byłego premiera Thaksina Shinawatrę i domagający się dymisji rządu Abhisita Vejjajivy oraz rozpisania nowych wyborów. Początkowo pokojowe protesty przybrały na sile w kwietniu 2010, kiedy demonstrujący podjęli szturm na siedzibę parlamentu. Do pierwszych starć z policją doszło 10 kwietnia, gdy służby bezskutecznie próbowały wyprzeć przeciwników rządu z centrum Bangkoku. Zginęło wówczas 25 osób. Na początku kwietnia 2010 demonstranci utworzyli w głównej dzielnicy handlowej i finansowej swoje obozowisko. Na początku maja 2010 rząd zaproponował zakończenie protestów i organizację wcześniejszych wyborów w listopadzie 2010, co zostało odrzucone przez protestujących. 13 maja wojsko rozpoczęło akcję odcinania dostępu do obozu "czerwonych koszul", co doprowadziło do kilkudniowych walk ulicznych, w których zginęło 39 osób. 19 maja 2010 oddziały podjęły generalny szturm na obóz, który doprowadził do kapitulacji liderów UDD i usunięcia demonstrantów z centrum Bangkoku.

2010-10-10[edytuj | edytuj kod]

Kim Antonie Lode Clijsters (ur. 8 czerwca 1983 w Bilzen) – tenisistka belgijska (Flamandka), była liderka rankingu światowego w singlu i w deblu, siedmiokrotna finalistka turniejów wielkoszlemowych, triumfatorka US Open 2005, US Open 2009 i US Open 2010 w singlu oraz Wimbledon 2003 i Roland Garros 2003 w deblu. W sumie, do 11 września 2010 wygrała 39 turniejów w grze pojedynczej i 11 w grze podwójnej. Jej sportowa kariera trwa od 1997.

2010-10-11[edytuj | edytuj kod]

Charles Robert Darwin (ur. 12 lutego 1809 w Shrewsbury, zm. 19 kwietnia 1882 w Downe) – angielski przyrodnik, twórca teorii ewolucji, zgodnie z którą wszystkie gatunki pochodzą od wcześniejszych form. Darwin uważał, że rozgałęziony schemat ewolucji wynika z procesu, który nazwał doborem naturalnym. Prawdziwość teorii ewolucji została zaakceptowana przez naukowców i dużą część społeczeństwa już za życia Darwina. W swojej zmodyfikowanej formie odkrycia naukowe Darwina są teorią unifikującą nauki o życiu i wyjaśniającą różnorodność biologiczną. W swej książce O powstawaniu gatunków (1859) Darwin tłumaczył zróżnicowanie występujące w naturze ewolucyjnym dziedziczeniem modyfikacji.

2010-10-12[edytuj | edytuj kod]

Merkury — najmniejsza i najbliższa Słońcu planeta Układu Słonecznego. Jako planeta wewnętrzna znajduje się zawsze bardzo blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem i była znana już w starożytności. Ukształtowaniem powierzchni Merkury przypomina Księżyc: są na nim liczne kratery uderzeniowe i praktycznie pozbawiony jest atmosfery. Temperatura powierzchni waha się od −183 °C do 427 °C. W przeciwieństwie do Księżyca, planeta ma jednak duże żelazne jądro, generujące pole magnetyczne o natężeniu stokrotnie mniejszym od natężenia ziemskiego pola magnetycznego.

2010-10-13[edytuj | edytuj kod]

Rewolucja w Kirgistanie w 2010 roku – publiczne wystąpienia zwolenników opozycji protestujących przeciw polityce prezydenta Kurmanbeka Bakijewa, skutkiem których był upadek jego rządów i przejęcie władzy przez rząd tymczasowy na czele z Rozą Otunbajewą, deklarujący zamiar zmiany konstytucji i wprowadzenia w kraju systemu parlamentarnego. Demonstracje rozpoczęły się 6 kwietnia 2010 w mieście Tałas i doprowadziły do starć z służbami bezpieczeństwa. W kolejnym dniu ogarnęły pozostałe miasta. W wyniku szturmu na pałac prezydencki w stolicy i zamieszek z policją zginęło 85 osób, a ponad 1500 zostało rannych. Po opanowaniu przez protestujących najważniejszych budynków państwowych, prezydent Bakijew opuścił stolicę.

2010-10-14[edytuj | edytuj kod]

Monaster św. Marii Magdaleny w Wilnie – prawosławny żeński monaster w Wilnie. Od 1923 jedyny żeński klasztor w eparchii wileńskiej i litewskiej. Powołany do życia ukazem carskim 9 listopada 1864, w epoce nasilenia rusyfikacji ziem dawnej Rzeczypospolitej, zajmował początkowo zabudowania dawnego klasztoru wizytek przy ul. Rossa. Wspólnotę wileńską tworzyły zakonnice z klasztoru św. Aleksego w Moskwie, które prowadziły przy klasztorze szkołę, przytułek dla sierot oraz pracownie: wyrobu szat liturgicznych oraz pisania ikon. Monaster działał do 1915, gdy przebywające w nim zakonnice (114 mniszek i posłusznic), ulegając podsycanej carską propagandą panice, opuściły klasztor decydując się na bieżeństwo.

2010-10-15[edytuj | edytuj kod]

Wachlarzówka smolista – gatunek ptaka z rodziny wachlarzówek (Rhipiduridae), tubylczego dla Australii, Nowej Gwinei, Wysp Salomona, Archipelagu Bismarcka i wschodniej Indonezji. Łatwo rozpoznawalny ptak, pospolity na większości obszaru występowania. Zamieszkuje wiele siedlisk, unika gęstych lasów. Mierzy 19–21,5 cm. Ubarwienie wachlarzówki jest kontrastowe – górne części ciała prawie całkowicie czarne, brzuch biały. Obie płcie upierzone podobnie. Wyróżniane są trzy podgatunki: R. l. leucophrys z centralnej i południowej Australii, mniejszy R. l. picata z północnej Australii oraz większy R. l. Melaleuca z Nowej Gwinei i wysp położonych w jej sąsiedztwie. Gatunek należy do rodziny wachlarzówek, rodzaju Rhipidura. Zalicza się do podrzędu śpiewających. Według dawniejszej klasyfikacji należał do rodziny dziwogonów, jednak w 2008 L. Christidis i W.E. Boles podnieśli wachlarzówki do rangi rodziny.

2010-10-16[edytuj | edytuj kod]

Atom – podstawowy składnik materii. Składa się z małego dodatnio naładowanego jądra o dużej gęstości i otaczającej go chmury elektronowej o ujemnym ładunku elektrycznym. Atomy mają rozmiary rzędu 10⁻¹⁰ m i masę rzędu 10⁻²⁶ kg. Można je obserwować jedynie przy użyciu specjalnych urządzeń, takich jak skaningowy mikroskop tunelowy. Ponad 99,9% masy atomu jest zawarte w jego jądrze. Jądro atomowe zbudowane jest z nukleonów: protonów o dodatnim ładunku elektrycznym i elektrycznie obojętnych neutronów. Chmurę elektronową tworzą elektrony związane z jądrem przez oddziaływanie elektromagnetyczne. To samo oddziaływanie pozwala atomom łączyć się w cząsteczki.

2010-10-17[edytuj | edytuj kod]

Państwowe godło Republiki Białorusi – oficjalny państwowy symbol suwerennej Republiki Białorusi. Zatwierdzone zostało 7 czerwca 1995 roku przez prezydenta Republiki Białorusi, Alaksandra Łukaszenkę. Zastąpiło herb z wizerunkiem Pogoni, używany od 1991 roku. Za wzór dla godła Białorusi posłużyło godło Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Godło przedstawia zielony kontur Republiki Białorusi na tle złotych promieni słońca nad kulą ziemską. Nad konturem znajduje się czerwona pięcioramienna gwiazda. Z lewej i prawej stron kontur opasany jest wiankiem ze złotych kłosów, przeplecionych kwiatami koniczyny i lnu. Kłosy owinięte są wstążkami w barwach państwowej flagi Republiki Białorusi. Na dole widnieje złoty napis "Republika Białorusi".

2010-10-18[edytuj | edytuj kod]

Obóz Internowania nr 6 w Aleksandrowie Kujawskim – polski obóz internowania przeznaczony dla żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, powstały w konsekwencji postanowień polsko-radzieckiej umowy rozejmowej z 12 października 1920, przegranej militarnej wojsk Armii URL z Armią Czerwoną, która nastąpiła w listopadzie 1920 r. i internowania żołnierzy Armii URL na terenie Polski. Działał oficjalnie do 9 października 1921. Obóz, przewidywany początkowo dla trzech tysięcy żołnierzy, na przestrzeni niecałego roku istnienia mieścił w szczytowym momencie 3565 osób, przez większość czasu funkcjonowania ponad 3000 internowanych. Rozlokowany został w barakach wzniesionych przez wojsko niemieckie w 1914 lub 1915. Internowani w większości byli oficerami i żołnierzami 6 Siczowej Dywizji Strzelców (największa grupa), 4 Dywizji Kijowskiej oraz 3 Żelaznej Dywizji Armii URL. Komendantem obozu powołanym przez polskie władze wojskowe był mjr Alfred Jogiel, zaś wewnętrznym komendantem ukraińskim – gen. Marko Bezruczko, uprzednio dowódca 6 Dywizji.

2010-10-19[edytuj | edytuj kod]

Merkury — najmniejsza i najbliższa Słońcu planeta Układu Słonecznego. Jako planeta wewnętrzna znajduje się zawsze bardzo blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem i była znana już w starożytności. Ukształtowaniem powierzchni Merkury przypomina Księżyc: są na nim liczne kratery uderzeniowe i praktycznie pozbawiony jest atmosfery. Temperatura powierzchni waha się od −183 °C do 427 °C. W przeciwieństwie do Księżyca, planeta ma jednak duże żelazne jądro, generujące pole magnetyczne o natężeniu stokrotnie mniejszym od natężenia ziemskiego pola magnetycznego.

2010-10-20[edytuj | edytuj kod]

Rewolucja w Kirgistanie w 2010 roku – publiczne wystąpienia zwolenników opozycji protestujących przeciw polityce prezydenta Kurmanbeka Bakijewa, skutkiem których był upadek jego rządów i przejęcie władzy przez rząd tymczasowy na czele z Rozą Otunbajewą, deklarujący zamiar zmiany konstytucji i wprowadzenia w kraju systemu parlamentarnego. Demonstracje rozpoczęły się 6 kwietnia 2010 w mieście Tałas i doprowadziły do starć z służbami bezpieczeństwa. W kolejnym dniu ogarnęły pozostałe miasta. W wyniku szturmu na pałac prezydencki w stolicy i zamieszek z policją zginęło 85 osób, a ponad 1500 zostało rannych. Po opanowaniu przez protestujących najważniejszych budynków państwowych, prezydent Bakijew opuścił stolicę.

2010-10-21[edytuj | edytuj kod]

Monaster św. Marii Magdaleny w Wilnie – prawosławny żeński monaster w Wilnie. Od 1923 jedyny żeński klasztor w eparchii wileńskiej i litewskiej. Powołany do życia ukazem carskim 9 listopada 1864, w epoce nasilenia rusyfikacji ziem dawnej Rzeczypospolitej, zajmował początkowo zabudowania dawnego klasztoru wizytek przy ul. Rossa. Wspólnotę wileńską tworzyły zakonnice z klasztoru św. Aleksego w Moskwie, które prowadziły przy klasztorze szkołę, przytułek dla sierot oraz pracownie: wyrobu szat liturgicznych oraz pisania ikon. Monaster działał do 1915, gdy przebywające w nim zakonnice (114 mniszek i posłusznic), ulegając podsycanej carską propagandą panice, opuściły klasztor decydując się na bieżeństwo.

2010-10-22[edytuj | edytuj kod]

Wachlarzówka smolista – gatunek ptaka z rodziny wachlarzówek (Rhipiduridae), tubylczego dla Australii, Nowej Gwinei, Wysp Salomona, Archipelagu Bismarcka i wschodniej Indonezji. Łatwo rozpoznawalny ptak, pospolity na większości obszaru występowania. Zamieszkuje wiele siedlisk, unika gęstych lasów. Mierzy 19–21,5 cm. Ubarwienie wachlarzówki jest kontrastowe – górne części ciała prawie całkowicie czarne, brzuch biały. Obie płcie upierzone podobnie. Wyróżniane są trzy podgatunki: R. l. leucophrys z centralnej i południowej Australii, mniejszy R. l. picata z północnej Australii oraz większy R. l. Melaleuca z Nowej Gwinei i wysp położonych w jej sąsiedztwie. Gatunek należy do rodziny wachlarzówek, rodzaju Rhipidura. Zalicza się do podrzędu śpiewających. Według dawniejszej klasyfikacji należał do rodziny dziwogonów, jednak w 2008 L. Christidis i W.E. Boles podnieśli wachlarzówki do rangi rodziny.

2010-10-23[edytuj | edytuj kod]

Atom – podstawowy składnik materii. Składa się z małego dodatnio naładowanego jądra o dużej gęstości i otaczającej go chmury elektronowej o ujemnym ładunku elektrycznym. Atomy mają rozmiary rzędu 10⁻¹⁰ m i masę rzędu 10⁻²⁶ kg. Można je obserwować jedynie przy użyciu specjalnych urządzeń, takich jak skaningowy mikroskop tunelowy. Ponad 99,9% masy atomu jest zawarte w jego jądrze. Jądro atomowe zbudowane jest z nukleonów: protonów o dodatnim ładunku elektrycznym i elektrycznie obojętnych neutronów. Chmurę elektronową tworzą elektrony związane z jądrem przez oddziaływanie elektromagnetyczne. To samo oddziaływanie pozwala atomom łączyć się w cząsteczki.

2010-10-24[edytuj | edytuj kod]

Państwowe godło Republiki Białorusi – oficjalny państwowy symbol suwerennej Republiki Białorusi. Zatwierdzone zostało 7 czerwca 1995 roku przez prezydenta Republiki Białorusi, Alaksandra Łukaszenkę. Zastąpiło herb z wizerunkiem Pogoni, używany od 1991 roku. Za wzór dla godła Białorusi posłużyło godło Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Godło przedstawia zielony kontur Republiki Białorusi na tle złotych promieni słońca nad kulą ziemską. Nad konturem znajduje się czerwona pięcioramienna gwiazda. Z lewej i prawej strony kontur opasany jest wiankiem ze złotych kłosów, przeplecionych kwiatami koniczyny i lnu. Kłosy owinięte są wstążkami w barwach państwowej flagi Republiki Białorusi. Na dole widnieje złoty napis "Republika Białorusi".

2010-10-25[edytuj | edytuj kod]

Obóz Internowania nr 6 w Aleksandrowie Kujawskim – polski obóz internowania przeznaczony dla żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, powstały w konsekwencji postanowień polsko-radzieckiej umowy rozejmowej z 12 października 1920, przegranej militarnej wojsk Armii URL z Armią Czerwoną, która nastąpiła w listopadzie 1920 r. i internowania żołnierzy Armii URL na terenie Polski. Działał oficjalnie do 9 października 1921. Obóz, przewidywany początkowo dla trzech tysięcy żołnierzy, na przestrzeni niecałego roku istnienia mieścił w szczytowym momencie 3565 osób, przez większość czasu funkcjonowania ponad 3000 internowanych. Rozlokowany został w barakach wzniesionych przez wojsko niemieckie w 1914 lub 1915. Internowani w większości byli oficerami i żołnierzami 6 Siczowej Dywizji Strzelców (największa grupa), 4 Dywizji Kijowskiej oraz 3 Żelaznej Dywizji Armii URL. Komendantem obozu powołanym przez polskie władze wojskowe był mjr Alfred Jogiel, zaś wewnętrznym komendantem ukraińskim – gen. Marko Bezruczko, uprzednio dowódca 6 Dywizji.

2010-10-26[edytuj | edytuj kod]

Merkury — najmniejsza i najbliższa Słońcu planeta Układu Słonecznego. Jako planeta wewnętrzna znajduje się zawsze bardzo blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem i była znana już w starożytności. Ukształtowaniem powierzchni Merkury przypomina Księżyc: są na nim liczne kratery uderzeniowe i praktycznie pozbawiony jest atmosfery. Temperatura powierzchni waha się od −183 °C do 427 °C. W przeciwieństwie do Księżyca, planeta ma jednak duże żelazne jądro, generujące pole magnetyczne o natężeniu stokrotnie mniejszym od natężenia ziemskiego pola magnetycznego.

2010-10-27[edytuj | edytuj kod]

Rewolucja w Kirgistanie w 2010 roku – publiczne wystąpienia zwolenników opozycji protestujących przeciw polityce prezydenta Kurmanbeka Bakijewa, skutkiem których był upadek jego rządów i przejęcie władzy przez rząd tymczasowy na czele z Rozą Otunbajewą, deklarujący zamiar zmiany konstytucji i wprowadzenia w kraju systemu parlamentarnego. Demonstracje rozpoczęły się 6 kwietnia 2010 w mieście Tałas i doprowadziły do starć z służbami bezpieczeństwa. W kolejnym dniu ogarnęły pozostałe miasta. W wyniku szturmu na pałac prezydencki w stolicy i zamieszek z policją zginęło 85 osób, a ponad 1500 zostało rannych. Po opanowaniu przez protestujących najważniejszych budynków państwowych, prezydent Bakijew opuścił stolicę.

2010-10-28[edytuj | edytuj kod]

Monaster św. Marii Magdaleny w Wilnie – prawosławny żeński monaster w Wilnie. Od 1923 jedyny żeński klasztor w eparchii wileńskiej i litewskiej. Powołany do życia ukazem carskim 9 listopada 1864, w epoce nasilenia rusyfikacji ziem dawnej Rzeczypospolitej, zajmował początkowo zabudowania dawnego klasztoru wizytek przy ul. Rossa. Wspólnotę wileńską tworzyły zakonnice z klasztoru św. Aleksego w Moskwie, które prowadziły przy klasztorze szkołę, przytułek dla sierot oraz pracownie: wyrobu szat liturgicznych oraz pisania ikon. Monaster działał do 1915, gdy przebywające w nim zakonnice (114 mniszek i posłusznic), ulegając podsycanej carską propagandą panice, opuściły klasztor decydując się na bieżeństwo.

2010-10-29[edytuj | edytuj kod]

Wachlarzówka smolista – gatunek ptaka z rodziny wachlarzówek (Rhipiduridae), tubylczego dla Australii, Nowej Gwinei, Wysp Salomona, Archipelagu Bismarcka i wschodniej Indonezji. Łatwo rozpoznawalny ptak, pospolity na większości obszaru występowania. Zamieszkuje wiele siedlisk, unika gęstych lasów. Mierzy 19–21,5 cm. Ubarwienie wachlarzówki jest kontrastowe – górne części ciała prawie całkowicie czarne, brzuch biały. Obie płcie upierzone podobnie. Wyróżniane są trzy podgatunki: R. l. leucophrys z centralnej i południowej Australii, mniejszy R. l. picata z północnej Australii oraz większy R. l. Melaleuca z Nowej Gwinei i wysp położonych w jej sąsiedztwie. Gatunek należy do rodziny wachlarzówek, rodzaju Rhipidura. Zalicza się do podrzędu śpiewających. Według dawniejszej klasyfikacji należał do rodziny dziwogonów, jednak w 2008 L. Christidis i W.E. Boles podnieśli wachlarzówki do rangi rodziny.

2010-10-30[edytuj | edytuj kod]

Atom – podstawowy składnik materii. Składa się z małego dodatnio naładowanego jądra o dużej gęstości i otaczającej go chmury elektronowej o ujemnym ładunku elektrycznym. Atomy mają rozmiary rzędu 10⁻¹⁰ m i masę rzędu 10⁻²⁶ kg. Można je obserwować jedynie przy użyciu specjalnych urządzeń, takich jak skaningowy mikroskop tunelowy. Ponad 99,9% masy atomu jest zawarte w jego jądrze. Jądro atomowe zbudowane jest z nukleonów: protonów o dodatnim ładunku elektrycznym i elektrycznie obojętnych neutronów. Chmurę elektronową tworzą elektrony związane z jądrem przez oddziaływanie elektromagnetyczne. To samo oddziaływanie pozwala atomom łączyć się w cząsteczki.

2010-10-31[edytuj | edytuj kod]

Państwowe godło Republiki Białorusi – oficjalny państwowy symbol suwerennej Republiki Białorusi. Zatwierdzone zostało 7 czerwca 1995 roku przez prezydenta Republiki Białorusi, Alaksandra Łukaszenkę. Zastąpiło herb z wizerunkiem Pogoni, używany od 1991 roku. Za wzór dla godła Białorusi posłużyło godło Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Godło przedstawia zielony kontur Republiki Białorusi na tle złotych promieni słońca nad kulą ziemską. Nad konturem znajduje się czerwona pięcioramienna gwiazda. Z lewej i prawej strony kontur opasany jest wiankiem ze złotych kłosów, przeplecionych kwiatami koniczyny i lnu. Kłosy owinięte są wstążkami w barwach państwowej flagi Republiki Białorusi. Na dole widnieje złoty napis "Republika Białorusi".