Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2012-08

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2012-08-01[edytuj | edytuj kod]

Staroobrzędowcy – wyznanie powstałe wskutek rozłamu w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Staroobrzędowcy nie uznali reformy liturgicznej patriarchy Nikona z lat 1652–1656, upodabniającej obrzędy Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego do greckich. Przywódcami staroobrzędowców byli protopop Awwakum Pietrow, diakon Fiodor i mnisi Monasteru Sołowieckiego. Od połowy lat 50. XVII w. staroobrzędowcy zaczęli porzucać dotychczasowe miejsca zamieszkania i zakładać w trudno dostępnych miejscach własne kolonie; motywacją dla tego typu zachowania było przekonanie o rychłym nadejściu Antychrysta na ziemię. W 1667 sobór moskiewski uznał stare obrzędy za herezję. W pierwszej połowie XX w. łączną liczbę starowierców szacowano w granicach od 10 do 20 mln. Znaczny spadek liczebności tej grupy miał miejsce w czasach ZSRR, gdy prześladowania religijne i kolektywizacja doprowadziły do zniszczenia ich tradycyjnych skupisk. Współcześnie liczbę staroobrzędowców na świecie szacuje się na 3 mln.

2012-08-02[edytuj | edytuj kod]

Deusdedit (zm. ok. 664 roku) – średniowieczny anglosaski (Wessex) duchowny chrześcijański, biskup, w latach 655–664 arcybiskup Canterbury, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego i wspólnoty anglikańskiej. W roku 655 Deusdedit jako pierwsza osoba pochodząca z wyspy Wielkiej Brytanii został arcybiskupem Canterbury. Pełnił ten urząd przez ponad dziewięć lat, aż do śmierci ok. 664 roku, prawdopodobnie 14 lipca, w czasie panującej w Anglii epidemii dżumy dymieniczej. Dokładna data zgonu jest jednak nieznana. Jego święto było zgodnie z niektórymi kalendarzami obchodzone 14, a innymi – 15 lipca. Poza tym 12 lub 13 września wspominano przeniesienie relikwii św. Augustyna, a także świętych Wawrzyńca, Mellita, Justusa, Honoriusza i Deusdedita.

2012-08-03[edytuj | edytuj kod]

HMS Prince of Wales – brytyjski pancernik z okresu II wojny światowej, jeden z pięciu okrętów typu King George V. Został zbudowany w stoczni Cammell Laird w Birkenhead. Banderę Royal Navy podniesiono na nim 19 stycznia 1941 roku. Jego pierwszą akcją bojową był udział w pościgu za niemieckim pancernikiem „Bismarck” wraz z bitwą w Cieśninie Duńskiej 24 maja 1941 roku. W jej trakcie zatonął brytyjski krążownik liniowy „Hood”, a „Prince of Wales” odniósł poważne uszkodzenia i stracił 13 zabitych marynarzy. Od 4 do 18 sierpnia gościł na pokładzie premiera Winstona Churchilla w jego podróży dyplomatycznej do Ameryki Północnej. Na przełomie września i października wziął udział w operacji Halberd na Morzu Śródziemnym – osłonie konwoju z zaopatrzeniem dla Malty. W październiku 1941 roku został wysłany do Singapuru, gdzie dotarł na sześć dni przed japońską agresją. 8 grudnia wyszedł w morze, by zaatakować desanty przeciwnika. Po fiasku operacji, w drodze powrotnej, 10 grudnia został zaatakowany przez japońskie samoloty bombowo-torpedowe w pobliżu miejscowości Kuantan. W bitwie powietrzno-morskiej zatopione zostały „Repulse” i „Prince of Wales”. Wrak „Prince of Wales” pozostał na dnie Morza Południowochińskiego i jest chroniony jako grób 327 członków jego załogi.

2012-08-04[edytuj | edytuj kod]

Gabriel Zabłudowski (ur. 1 kwietnia 1684 w Zwierkach, zm. 3 maja 1690 – męczennik-dzieciątko i święty prawosławny. Kanonizowany w 1820 przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Jego kult obecny jest przede wszystkim wśród prawosławnych na Podlasiu i na Białorusi. Gabriel Gowdel pochodził z rodziny prawosławnych chłopów ze Zwierek, został w wieku sześciu lat zamordowany przez nieznanych sprawców. Jego śmierć stała się podstawą oskarżenia miejscowego żydowskiego arendarza Szutki o dokonanie mordu rytualnego. Mimo sądowego uniewinnienia Szutki przekonanie o zamordowaniu Gabriela przez Żydów było powtarzane w publikowanych przez instytucje prawosławne żywotach męczennika i występuje w tego typu tekstach do dnia dzisiejszego. Formalna kanonizacja Gabriela nastąpiła w 1820, jednak jego kult funkcjonował na Podlasiu już sto lat wcześniej. Osoba Gabriela Zabłudowskiego i jego kult są przedmiotem kontrowersji. W 1997 państwowa telewizja białoruska zaprezentowała film, w którym zabójstwo chłopca ukazano jako mord rytualny. W związku z tym rozprzestrzenianie jego kultu było przywoływane jako przykład antysemityzmu w niepodległym państwie białoruskim. Tezę o mordzie rytualnym na Gabrielu podtrzymują również niektóre rosyjskie witryny internetowe, wydawnictwa drukowane i filmy związane z prawosławiem. Równocześnie hierarchie autokefalicznych Cerkwi odcinają się od tego poglądu: z wykorzystywanych w PAKP tekstów liturgicznych poświęconych Gabrielowi usunięto wzmianki o Żydach-mordercach, zaś Egzarchat Białoruski Patriarchatu Moskiewskiego umieścił w oficjalnym żywocie świętego uwagę o fałszywym charakterze oskarżeń Żydów o zabójstwa chrześcijańskich dzieci.

2012-08-05[edytuj | edytuj kod]

Mirror's Edge – komputerowa, przygodowa gra akcji przedstawiona w perspektywie pierwszej osoby, opracowana przez studio Digital Illusions CE i wydana przez firmę Electronic Arts. W listopadzie 2008 roku zostały wydane wersje na konsole PlayStation 3 i Xbox 360, w styczniu 2009 roku ukazała się wersja dla komputerów osobistych z systemem Windows, a 1 kwietnia 2010 roku dla systemu iOS. W grze wykorzystano silnik Unreal Engine 3. Gra utrzymana jest w jaskrawej kolorystyce i różni się od wielu innych gier FPP możliwością wykonywania licznych manipulacji, takich jak: zjeżdżanie po barierkach, akrobacje, balansowanie na krawędziach, a także dużą swobodą ruchu, brakiem HUD-a oraz możliwością obserwowania rąk, nóg lub torsu bohaterki na ekranie. Akcja osadzona jest w futurystycznym antyutopijnym społeczeństwie, w którym grupa tak zwanych Sprinterów (w tym główna bohaterka gry – Faith) pełni funkcję kurierów dostarczających przesyłki poza kontrolą rządu. Gracz prowadzi Faith przez dachy, place budowy i szyby wentylacyjne, omijając przeszkody za pomocą akrobacji inspirowanych parkourem w stylu trójwymiarowej gry platformowej. Ścieżka dźwiękowa Mirror's Edge – Still Alive: The Remixes – zawiera piosenkę „Still Alive” w wykonaniu szwedzkiej piosenkarki Lisy Miskovsky. Piosenka i jej remiksy stanowią główny podkład muzyczny gry.

2012-08-06[edytuj | edytuj kod]

Stewart Grand Prix – były brytyjski zespół i konstruktor Formuły 1, założony przez trzykrotnego mistrza świata Formuły 1 Jackiego Stewarta w 1996 roku. Stewart Grand Prix był fabrycznym zespołem Forda i uczestniczył w Formule 1 w sezonach 1997–1999. Najlepszym sezonem Stewart Grand Prix był 1999, kiedy to Rubens Barrichello zdobył pole position w Grand Prix Francji, a Johnny Herbert wygrał Grand Prix Europy. Wtedy też zespół zajął czwarte miejsce w klasyfikacji konstruktorów. Ogółem Stewart wystartował w 49 Grand Prix Formuły 1, zdobywając 47 punktów. W 1999 roku Ford kupił zespół i przekształcił go w Jaguar Racing.

2012-08-07[edytuj | edytuj kod]

Znaczki pocztowe w Irlandii wydaje operator pocztowy Irlandii. Kiedy w 1840 roku wprowadzono pierwsze znaczki pocztowe, operatorem było Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii, w latach 1922–1937 zaś – Wolne Państwo Irlandzkie. Znaczków tych, których każde kolejne wydanie było brytyjskie, używano w Irlandii aż do objęcia władzy przez rząd Irlandii w 1922 roku. Począwszy od 17 lutego 1922 roku na istniejących brytyjskich znaczkach nadrukowywano irlandzki tekst, zapewniając w ten sposób znaczki obiegowe do czasu, kiedy udostępniono oddzielne irlandzkie wydania. Następnie nowo utworzone ministerstwo poczt i telegrafów wyprodukowało stałą serię znaczków obiegowych z krajowymi rysunkami. Znaczki te wydano 6 grudnia 1922 roku. Pierwsze z nich posiadały nominał 2p i przedstawiały mapę Irlandii (włączając Irlandię Północną, która pozostała częścią Zjednoczonego Królestwa). Od tamtego momentu wydano siedem serii znaczków obiegowych o różnych wzorach i nominałach. Oifig an Phoist, Poczta Irlandzka, była wydziałem ministerstwa poczt i telegrafów, który aż do 1984 roku wydawał wszystkie irlandzkie znaczki. Po podziale ministerstwa na dwie półpaństwowe instytucje w 1984 roku operator An Post przejął wszystkie usługi pocztowe w Irlandii, w tym wydawanie znaczków.

2012-08-08[edytuj | edytuj kod]

Staroobrzędowcy – wyznanie powstałe wskutek rozłamu w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Staroobrzędowcy nie uznali reformy liturgicznej patriarchy Nikona z lat 1652–1656, upodabniającej obrzędy Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego do greckich. Przywódcami staroobrzędowców byli protopop Awwakum Pietrow, diakon Fiodor i mnisi Monasteru Sołowieckiego. Od połowy lat 50. XVII w. staroobrzędowcy zaczęli porzucać dotychczasowe miejsca zamieszkania i zakładać w trudno dostępnych miejscach własne kolonie; motywacją dla tego typu zachowania było przekonanie o rychłym nadejściu Antychrysta na ziemię. W 1667 sobór moskiewski uznał stare obrzędy za herezję. W pierwszej połowie XX w. łączną liczbę starowierców szacowano w granicach od 10 do 20 mln. Znaczny spadek liczebności tej grupy miał miejsce w czasach ZSRR, gdy prześladowania religijne i kolektywizacja doprowadziły do zniszczenia ich tradycyjnych skupisk. Współcześnie liczbę staroobrzędowców na świecie szacuje się na 3 mln.

2012-08-09[edytuj | edytuj kod]

Deusdedit (zm. ok. 664 roku) – średniowieczny anglosaski (Wessex) duchowny chrześcijański, biskup, w latach 655–664 arcybiskup Canterbury, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego i wspólnoty anglikańskiej. W roku 655 Deusdedit jako pierwsza osoba pochodząca z wyspy Wielkiej Brytanii został arcybiskupem Canterbury. Pełnił ten urząd przez ponad dziewięć lat, aż do śmierci ok. 664 roku, prawdopodobnie 14 lipca, w czasie panującej w Anglii epidemii dżumy dymieniczej. Dokładna data zgonu jest jednak nieznana. Jego święto było zgodnie z niektórymi kalendarzami obchodzone 14, a innymi – 15 lipca. Poza tym 12 lub 13 września wspominano przeniesienie relikwii św. Augustyna, a także świętych Wawrzyńca, Mellita, Justusa, Honoriusza i Deusdedita.

2012-08-10[edytuj | edytuj kod]

HMS Prince of Wales – brytyjski pancernik z okresu II wojny światowej, jeden z pięciu okrętów typu King George V. Został zbudowany w stoczni Cammell Laird w Birkenhead. Banderę Royal Navy podniesiono na nim 19 stycznia 1941 roku. Jego pierwszą akcją bojową był udział w pościgu za niemieckim pancernikiem „Bismarck” wraz z bitwą w Cieśninie Duńskiej 24 maja 1941 roku. W jej trakcie zatonął brytyjski krążownik liniowy „Hood”, a „Prince of Wales” odniósł poważne uszkodzenia i stracił 13 zabitych marynarzy. Od 4 do 18 sierpnia gościł na pokładzie premiera Winstona Churchilla w jego podróży dyplomatycznej do Ameryki Północnej. Na przełomie września i października wziął udział w operacji Halberd na Morzu Śródziemnym – osłonie konwoju z zaopatrzeniem dla Malty. W październiku 1941 roku został wysłany do Singapuru, gdzie dotarł na sześć dni przed japońską agresją. 8 grudnia wyszedł w morze, by zaatakować desanty przeciwnika. Po fiasku operacji, w drodze powrotnej, 10 grudnia został zaatakowany przez japońskie samoloty bombowo-torpedowe w pobliżu miejscowości Kuantan. W bitwie powietrzno-morskiej zatopione zostały „Repulse” i „Prince of Wales”. Wrak „Prince of Wales” pozostał na dnie Morza Południowochińskiego i jest chroniony jako grób 327 członków jego załogi.

2012-08-11[edytuj | edytuj kod]

Gabriel Zabłudowski (ur. 1 kwietnia 1684 w Zwierkach, zm. 3 maja 1690) – męczennik-dzieciątko i święty prawosławny. Kanonizowany w 1820 przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Jego kult obecny jest przede wszystkim wśród prawosławnych na Podlasiu i na Białorusi. Gabriel Gowdel pochodził z rodziny prawosławnych chłopów ze Zwierek, został w wieku sześciu lat zamordowany przez nieznanych sprawców. Jego śmierć stała się podstawą oskarżenia miejscowego żydowskiego arendarza Szutki o dokonanie mordu rytualnego. Mimo sądowego uniewinnienia Szutki przekonanie o zamordowaniu Gabriela przez Żydów było powtarzane w publikowanych przez instytucje prawosławne żywotach męczennika i występuje w tego typu tekstach do dnia dzisiejszego. Formalna kanonizacja Gabriela nastąpiła w 1820, jednak jego kult funkcjonował na Podlasiu już sto lat wcześniej. Osoba Gabriela Zabłudowskiego i jego kult są przedmiotem kontrowersji. W 1997 państwowa telewizja białoruska zaprezentowała film, w którym zabójstwo chłopca ukazano jako mord rytualny. W związku z tym rozprzestrzenianie jego kultu było przywoływane jako przykład antysemityzmu w niepodległym państwie białoruskim. Tezę o mordzie rytualnym na Gabrielu podtrzymują również niektóre rosyjskie witryny internetowe, wydawnictwa drukowane i filmy związane z prawosławiem. Równocześnie hierarchie autokefalicznych Cerkwi odcinają się od tego poglądu: z wykorzystywanych w PAKP tekstów liturgicznych poświęconych Gabrielowi usunięto wzmianki o Żydach-mordercach, zaś Egzarchat Białoruski Patriarchatu Moskiewskiego umieścił w oficjalnym żywocie świętego uwagę o fałszywym charakterze oskarżeń Żydów o zabójstwa chrześcijańskich dzieci.

2012-08-12[edytuj | edytuj kod]

Mirror's Edge – komputerowa, przygodowa gra akcji przedstawiona w perspektywie pierwszej osoby, opracowana przez studio Digital Illusions CE i wydana przez firmę Electronic Arts. W listopadzie 2008 roku zostały wydane wersje na konsole PlayStation 3 i Xbox 360, w styczniu 2009 roku ukazała się wersja dla komputerów osobistych z systemem Windows, a 1 kwietnia 2010 roku dla systemu iOS. W grze wykorzystano silnik Unreal Engine 3. Gra utrzymana jest w jaskrawej kolorystyce i różni się od wielu innych gier FPP możliwością wykonywania licznych manipulacji, takich jak: zjeżdżanie po barierkach, akrobacje, balansowanie na krawędziach, a także dużą swobodą ruchu, brakiem HUD-a oraz możliwością obserwowania rąk, nóg lub torsu bohaterki na ekranie. Akcja osadzona jest w futurystycznym antyutopijnym społeczeństwie, w którym grupa tak zwanych Sprinterów (w tym główna bohaterka gry – Faith) pełni funkcję kurierów dostarczających przesyłki poza kontrolą rządu. Gracz prowadzi Faith przez dachy, place budowy i szyby wentylacyjne, omijając przeszkody za pomocą akrobacji inspirowanych parkourem w stylu trójwymiarowej gry platformowej. Ścieżka dźwiękowa Mirror's Edge – Still Alive: The Remixes – zawiera piosenkę „Still Alive” w wykonaniu szwedzkiej piosenkarki Lisy Miskovsky. Piosenka i jej remiksy stanowią główny podkład muzyczny gry.

2012-08-13[edytuj | edytuj kod]

Stewart Grand Prix – były brytyjski zespół i konstruktor Formuły 1, założony przez trzykrotnego mistrza świata Formuły 1 Jackiego Stewarta w 1996 roku. Stewart Grand Prix był fabrycznym zespołem Forda i uczestniczył w Formule 1 w sezonach 1997–1999. Najlepszym sezonem Stewart Grand Prix był 1999, kiedy to Rubens Barrichello zdobył pole position w Grand Prix Francji, a Johnny Herbert wygrał Grand Prix Europy. Wtedy też zespół zajął czwarte miejsce w klasyfikacji konstruktorów. Ogółem Stewart wystartował w 49 Grand Prix Formuły 1, zdobywając 47 punktów. W 1999 roku Ford kupił zespół i przekształcił go w Jaguar Racing.

2012-08-14[edytuj | edytuj kod]

Znaczki pocztowe w Irlandii wydaje operator pocztowy Irlandii. Kiedy w 1840 roku wprowadzono pierwsze znaczki pocztowe, operatorem było Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii, w latach 1922–1937 zaś – Wolne Państwo Irlandzkie. Znaczków tych, których każde kolejne wydanie było brytyjskie, używano w Irlandii aż do objęcia władzy przez rząd Irlandii w 1922 roku. Począwszy od 17 lutego 1922 roku na istniejących brytyjskich znaczkach nadrukowywano irlandzki tekst, zapewniając w ten sposób znaczki obiegowe do czasu, kiedy udostępniono oddzielne irlandzkie wydania. Następnie nowo utworzone ministerstwo poczt i telegrafów wyprodukowało stałą serię znaczków obiegowych z krajowymi rysunkami. Znaczki te wydano 6 grudnia 1922 roku. Pierwsze z nich posiadały nominał 2p i przedstawiały mapę Irlandii (włączając Irlandię Północną, która pozostała częścią Zjednoczonego Królestwa). Od tamtego momentu wydano siedem serii znaczków obiegowych o różnych wzorach i nominałach. Oifig an Phoist, Poczta Irlandzka, była wydziałem ministerstwa poczt i telegrafów, który aż do 1984 roku wydawał wszystkie irlandzkie znaczki. Po podziale ministerstwa na dwie półpaństwowe instytucje w 1984 roku operator An Post przejął wszystkie usługi pocztowe w Irlandii, w tym wydawanie znaczków.

2012-08-15[edytuj | edytuj kod]

Robert Nesta "Bob" Marley (ur. 6 lutego 1945 w Nine Mile, zm. 11 maja 1981 w Miami) – jamajski wokalista, wykonawca muzyki reggae, zaś na początkowym etapie kariery – ska i rocksteady; współzałożyciel, główny wokalista i gitarzysta rytmiczny grupy The Wailers. Osobie i twórczości Marleya przypisuje się ogólnoświatową popularyzację muzyki reggae, ruchu Rastafari oraz idei panafrykanizmu w latach siedemdziesiątych. Wydana przez Island Records pośmiertna kompilacja jego największych przebojów pt. Legend pozostaje do dziś najlepiej sprzedającą się płytą reggae wszech czasów (ponad 25 mln sprzedanych egzemplarzy). Najpopularniejsze utwory Marleya, niejednokrotnie notowane w czołówkach brytyjskich i amerykańskich list przebojów, to m.in.: "Buffalo Soldier", "Could You Be Loved", "Exodus", "Get Up, Stand Up", "I Shot the Sheriff", "Iron Lion Zion", "Is This Love", "Jamming", "Lively Up Yourself", "Natural Mystic", "No Woman, No Cry", "One Love", Redemption Song", "Roots, Rock, Reggae", "Satisfy My Soul", "So Much Trouble in the World", "Stir It Up", "Three Little Birds", "Waiting in Vain".

2012-08-16[edytuj | edytuj kod]

Grand Prix Francji 1906 – wyścig samochodowy odbywający się w dniach 26–27 czerwca 1906 na zamkniętych publicznych drogach w okolicach miejscowości Le Mans. Wyścig był zorganizowany przez Automobile Club de France (ACF) za namową francuskich producentów samochodów jako alternatywa dla wyścigów o Puchar Gordona Bennetta. Jako miejsce rozgrywania wyścigu wybrano tor o długości 103,18 km, złożony głównie z zakurzonych dróg uszczelnionych smołą. Każdy uczestnik wyścigu każdego dnia musiał pokonać sześć okrążeń, co składało się na dystans wyścigu wynoszący 1 238,16 km. Wyścig trwał w sumie ponad dwanaście godzin, a jego zwycięzcą został Węgier Ferenc Szisz jadący Renault. Drugi był Felice Nazzaro (FIAT), a trzeci – Albert Clément na Clément-Bayard. Zwycięstwo Renault przyczyniło się do wzrostu sprzedaży samochodów tej marki. Sukces wyścigu skłonił ACF do zorganizowania Grand Prix Francji w kolejnym roku, a niemiecki przemysł motoryzacyjny do zorganizowania Kaiserpreis – prekursora Grand Prix Niemiec – również w 1907 roku.

2012-08-17[edytuj | edytuj kod]

HMS Hood – brytyjski krążownik liniowy z okresu międzywojennego i II wojny światowej, ostatni i najpotężniejszy okręt tej klasy zbudowany dla Royal Navy. Zaprojektowany jako jedna z czterech jednostek typu Admiral. Zwodowano go 22 sierpnia 1918 roku, nadając imię na cześć admirała Samuela Hooda (1724–1816). Do służby wszedł w 1920 roku, jako jedyny okręt swojego typu, gdyż budowę trzech kolejnych ostatecznie zarzucono. Podczas konferencji waszyngtońskiej (listopad 1921 – luty 1922) Wielka Brytania uzyskała zgodę na zachowanie „Hooda” w służbie, pomimo że jego wyporność przekraczała maksymalny limit 35 000 ton angielskich (ts) ustalony dla jednostek tej klasy. W okresie międzywojennym krążownik, będący jako największy okręt świata swoistą wizytówką Royal Navy, odbył szereg rejsów szkoleniowych i reprezentacyjnych, w tym dookoła świata w latach 1923–1924. Po wybuchu II wojny światowej operował początkowo na północnym Atlantyku przeciwko niemieckim rajderom i łamaczom blokady. Po kapitulacji Francji przebazowano go do Gibraltaru, gdzie wszedł w skład Force H. 21 maja 1941 roku wypłynął z bazy, rozpoczynając tym samym swój ostatni rejs. Trzy dni starł się w Cieśninie Duńskiej z niemieckim pancernikiem „Bismarck” i towarzyszącym mu ciężkim krążownikiem „Prinz Eugen”. Po krótkim pojedynku artyleryjskim na dużym dystansie, celny pocisk spowodował eksplozję wewnętrzną w rufowej części „Hooda”, która całkowicie zniszczyła okręt. Z liczącej 1418 osób załogi uratowano jedynie trzech marynarzy.

2012-08-18[edytuj | edytuj kod]

Gabriel Zabłudowski (ur. 1 kwietnia 1684 w Zwierkach, zm. 3 maja 1690) – męczennik-dzieciątko i święty prawosławny. Kanonizowany w 1820 przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Jego kult obecny jest przede wszystkim wśród prawosławnych na Podlasiu i na Białorusi. Gabriel Gowdel pochodził z rodziny prawosławnych chłopów ze Zwierek, został w wieku sześciu lat zamordowany przez nieznanych sprawców. Jego śmierć stała się podstawą oskarżenia miejscowego żydowskiego arendarza Szutki o dokonanie mordu rytualnego. Mimo sądowego uniewinnienia Szutki przekonanie o zamordowaniu Gabriela przez Żydów było powtarzane w publikowanych przez instytucje prawosławne żywotach męczennika i występuje w tego typu tekstach do dnia dzisiejszego. Formalna kanonizacja Gabriela nastąpiła w 1820, jednak jego kult funkcjonował na Podlasiu już sto lat wcześniej. Osoba Gabriela Zabłudowskiego i jego kult są przedmiotem kontrowersji. W 1997 państwowa telewizja białoruska zaprezentowała film, w którym zabójstwo chłopca ukazano jako mord rytualny. W związku z tym rozprzestrzenianie jego kultu było przywoływane jako przykład antysemityzmu w niepodległym państwie białoruskim. Tezę o mordzie rytualnym na Gabrielu podtrzymują również niektóre rosyjskie witryny internetowe, wydawnictwa drukowane i filmy związane z prawosławiem. Równocześnie hierarchie autokefalicznych Cerkwi odcinają się od tego poglądu: z wykorzystywanych w PAKP tekstów liturgicznych poświęconych Gabrielowi usunięto wzmianki o Żydach-mordercach, zaś Egzarchat Białoruski Patriarchatu Moskiewskiego umieścił w oficjalnym żywocie świętego uwagę o fałszywym charakterze oskarżeń Żydów o zabójstwa chrześcijańskich dzieci.

2012-08-19[edytuj | edytuj kod]

Okręty podwodne typu Tang – pierwszy po drugiej wojnie światowej typ amerykańskich okrętów podwodnych, którego konstrukcję oparto w dużej mierze na rezultatach badań przejętych po zakończeniu wojny niemieckich okrętów typu XXI. Jednostki typu Tang stanowiły pierwszą konstrukcję opracowaną przy uwzględnieniu wymogu osiągania większych prędkości pod wodą niż na powierzchni. Były one jednak typem przejściowym, w oczekiwaniu na zakończenie programu badawczo-konstrukcyjnego jeszcze nowocześniejszych okrętów o zamkniętym cyklu napędowym. Charakteryzowała je opływowa konstrukcja kadłuba, rezygnacja z wszelkich występów w kadłubie w tym działa, duża moc silników i bardzo duża pojemność akumulatorów. Sześć zbudowanych okrętów tego typu – "Tang", "Trigger", "Wahoo", "Trout", "Gudgeon" i "Harder" – nosiło nazwy jednostek zatopionych w trakcie drugiej wojny światowej. W trakcie zimnej wojny, okręty te prowadziły typową dla tej epoki działalność szkoleniową i operacyjną, w tym operacje specjalne. Cztery z sześciu okrętów tego typu, zostało po zakończeniu służby w United States Navy wydzierżawione lub sprzedane do Włoch i Turcji, gdzie ostatecznie zakończyły służbę w późnych latach 80. XX wieku i na początku XXI wieku.

2012-08-20[edytuj | edytuj kod]

Stewart Grand Prix – były brytyjski zespół i konstruktor Formuły 1, założony przez trzykrotnego mistrza świata Formuły 1 Jackiego Stewarta w 1996 roku. Stewart Grand Prix był fabrycznym zespołem Forda i uczestniczył w Formule 1 w sezonach 1997–1999. Najlepszym sezonem Stewart Grand Prix był 1999, kiedy to Rubens Barrichello zdobył pole position w Grand Prix Francji, a Johnny Herbert wygrał Grand Prix Europy. Wtedy też zespół zajął czwarte miejsce w klasyfikacji konstruktorów. Ogółem Stewart wystartował w 49 Grand Prix Formuły 1, zdobywając 47 punktów. W 1999 roku Ford kupił zespół i przekształcił go w Jaguar Racing.

2012-08-21[edytuj | edytuj kod]

Kobe Bean Bryant (ur. 23 sierpnia 1978 roku w Filadelfii) – amerykański koszykarz, grający na pozycji rzucającego obrońcy. Od początku zawodowej kariery zawodnik Los Angeles Lakers. Do National Basketball Association trafił tuż po skończeniu szkoły średniej Lower Merion High School. Został w nim wybrany z numerem 13 przez Charlotte Hornets, jednak niecały tydzień później wymieniono go z Los Angeles Lakers za Vlade Divaca. Razem z Shaquille'em O'Nealem poprowadził zespół do trzech mistrzostw z rzędu w latach 2000–2002. Po odejściu z Lakers O'Neala po przegranych Finałach 2004, Bryant został główną postacią klubu. W sezonach 2005/06 i 2006/07 był królem strzelców ligi. W 2006 roku, w meczu przeciwko Toronto Raptors zdobył 81 punktów, co jest drugim najwyższym osiągnięciem w historii ligi. Został wybrany najbardziej wartościowym zawodnikiem sezonu 2007/08. Po przegranych finałach w 2008, poprowadził Lakers do dwóch kolejnych tytułów mistrzowskich w 2009 i 2010, zostając najlepszym zawodnikiem obu finałów. Bryant jest także członkiem kadry narodowej i olimpijskiej Stanów Zjednoczonych, z którą w 2007 roku wygrał mistrzostwa Ameryki organizowane przez FIBA oraz dwukrotnie zdobył z nią złoty medal na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie i Londynie.

2012-08-22[edytuj | edytuj kod]

Robert Nesta "Bob" Marley (ur. 6 lutego 1945 w Nine Mile, zm. 11 maja 1981 w Miami) – jamajski wokalista, wykonawca muzyki reggae, zaś na początkowym etapie kariery – ska i rocksteady; współzałożyciel, główny wokalista i gitarzysta rytmiczny grupy The Wailers. Osobie i twórczości Marleya przypisuje się ogólnoświatową popularyzację muzyki reggae, ruchu Rastafari oraz idei panafrykanizmu w latach siedemdziesiątych. Wydana przez Island Records pośmiertna kompilacja jego największych przebojów pt. Legend pozostaje do dziś najlepiej sprzedającą się płytą reggae wszech czasów (ponad 25 mln sprzedanych egzemplarzy). Najpopularniejsze utwory Marleya, niejednokrotnie notowane w czołówkach brytyjskich i amerykańskich list przebojów, to m.in.: "Buffalo Soldier", "Could You Be Loved", "Exodus", "Get Up, Stand Up", "I Shot the Sheriff", "Iron Lion Zion", "Is This Love", "Jamming", "Lively Up Yourself", "Natural Mystic", "No Woman, No Cry", "One Love", Redemption Song", "Roots, Rock, Reggae", "Satisfy My Soul", "So Much Trouble in the World", "Stir It Up", "Three Little Birds", "Waiting in Vain".

2012-08-23[edytuj | edytuj kod]

Grand Prix Francji 1906 – wyścig samochodowy odbywający się w dniach 26–27 czerwca 1906 na zamkniętych publicznych drogach w okolicach miejscowości Le Mans. Wyścig był zorganizowany przez Automobile Club de France (ACF) za namową francuskich producentów samochodów jako alternatywa dla wyścigów o Puchar Gordona Bennetta. Jako miejsce rozgrywania wyścigu wybrano tor o długości 103,18 km, złożony głównie z zakurzonych dróg uszczelnionych smołą. Każdy uczestnik wyścigu każdego dnia musiał pokonać sześć okrążeń, co składało się na dystans wyścigu wynoszący 1 238,16 km. Wyścig trwał w sumie ponad dwanaście godzin, a jego zwycięzcą został Węgier Ferenc Szisz jadący Renault. Drugi był Felice Nazzaro (FIAT), a trzeci – Albert Clément na Clément-Bayard. Zwycięstwo Renault przyczyniło się do wzrostu sprzedaży samochodów tej marki. Sukces wyścigu skłonił ACF do zorganizowania Grand Prix Francji w kolejnym roku, a niemiecki przemysł motoryzacyjny do zorganizowania Kaiserpreis – prekursora Grand Prix Niemiec – również w 1907 roku.

2012-08-24[edytuj | edytuj kod]

HMS Hood – brytyjski krążownik liniowy z okresu międzywojennego i II wojny światowej, ostatni i najpotężniejszy okręt tej klasy zbudowany dla Royal Navy. Zaprojektowany jako jedna z czterech jednostek typu Admiral. Zwodowano go 22 sierpnia 1918 roku, nadając imię na cześć admirała Samuela Hooda (1724–1816). Do służby wszedł w 1920 roku, jako jedyny okręt swojego typu, gdyż budowę trzech kolejnych ostatecznie zarzucono. Podczas konferencji waszyngtońskiej (listopad 1921 – luty 1922) Wielka Brytania uzyskała zgodę na zachowanie „Hooda” w służbie, pomimo że jego wyporność przekraczała maksymalny limit 35 000 ton angielskich (ts) ustalony dla jednostek tej klasy. W okresie międzywojennym krążownik, będący jako największy okręt świata swoistą wizytówką Royal Navy, odbył szereg rejsów szkoleniowych i reprezentacyjnych, w tym dookoła świata w latach 1923–1924. Po wybuchu II wojny światowej operował początkowo na północnym Atlantyku przeciwko niemieckim rajderom i łamaczom blokady. Po kapitulacji Francji przebazowano go do Gibraltaru, gdzie wszedł w skład Force H. 21 maja 1941 roku wypłynął z bazy, rozpoczynając tym samym swój ostatni rejs. Trzy dni starł się w Cieśninie Duńskiej z niemieckim pancernikiem „Bismarck” i towarzyszącym mu ciężkim krążownikiem „Prinz Eugen”. Po krótkim pojedynku artyleryjskim na dużym dystansie, celny pocisk spowodował eksplozję wewnętrzną w rufowej części „Hooda”, która całkowicie zniszczyła okręt. Z liczącej 1418 osób załogi uratowano jedynie trzech marynarzy.

2012-08-25[edytuj | edytuj kod]

Gabriel Zabłudowski (ur. 1 kwietnia 1684 w Zwierkach, zm. 3 maja 1690) – męczennik-dzieciątko i święty prawosławny. Kanonizowany w 1820 przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Jego kult obecny jest przede wszystkim wśród prawosławnych na Podlasiu i na Białorusi. Gabriel Gowdel pochodził z rodziny prawosławnych chłopów ze Zwierek, został w wieku sześciu lat zamordowany przez nieznanych sprawców. Jego śmierć stała się podstawą oskarżenia miejscowego żydowskiego arendarza Szutki o dokonanie mordu rytualnego. Mimo sądowego uniewinnienia Szutki przekonanie o zamordowaniu Gabriela przez Żydów było powtarzane w publikowanych przez instytucje prawosławne żywotach męczennika i występuje w tego typu tekstach do dnia dzisiejszego. Formalna kanonizacja Gabriela nastąpiła w 1820, jednak jego kult funkcjonował na Podlasiu już sto lat wcześniej. Osoba Gabriela Zabłudowskiego i jego kult są przedmiotem kontrowersji. W 1997 państwowa telewizja białoruska zaprezentowała film, w którym zabójstwo chłopca ukazano jako mord rytualny. W związku z tym rozprzestrzenianie jego kultu było przywoływane jako przykład antysemityzmu w niepodległym państwie białoruskim. Tezę o mordzie rytualnym na Gabrielu podtrzymują również niektóre rosyjskie witryny internetowe, wydawnictwa drukowane i filmy związane z prawosławiem. Równocześnie hierarchie autokefalicznych Cerkwi odcinają się od tego poglądu: z wykorzystywanych w PAKP tekstów liturgicznych poświęconych Gabrielowi usunięto wzmianki o Żydach-mordercach, zaś Egzarchat Białoruski Patriarchatu Moskiewskiego umieścił w oficjalnym żywocie świętego uwagę o fałszywym charakterze oskarżeń Żydów o zabójstwa chrześcijańskich dzieci.

2012-08-26[edytuj | edytuj kod]

Okręty podwodne typu Tang – pierwszy po drugiej wojnie światowej typ amerykańskich okrętów podwodnych, którego konstrukcję oparto w dużej mierze na rezultatach badań przejętych po zakończeniu wojny niemieckich okrętów typu XXI. Jednostki typu Tang stanowiły pierwszą konstrukcję opracowaną przy uwzględnieniu wymogu osiągania większych prędkości pod wodą niż na powierzchni. Były one jednak typem przejściowym, w oczekiwaniu na zakończenie programu badawczo-konstrukcyjnego jeszcze nowocześniejszych okrętów o zamkniętym cyklu napędowym. Charakteryzowała je opływowa konstrukcja kadłuba, rezygnacja z wszelkich występów w kadłubie, w tym działa, duża moc silników i bardzo duża pojemność akumulatorów. Sześć zbudowanych okrętów tego typu – "Tang", "Trigger", "Wahoo", "Trout", "Gudgeon" i "Harder" – nosiło nazwy jednostek zatopionych w trakcie drugiej wojny światowej. Podczas zimnej wojny okręty te prowadziły typową dla tej epoki działalność szkoleniową i operacyjną, w tym operacje specjalne. Cztery z sześciu okrętów tego typu zostały po zakończeniu służby w United States Navy wydzierżawione lub sprzedane do Włoch i Turcji, gdzie ostatecznie zakończyły służbę w późnych latach 80. XX wieku i na początku XXI wieku.

2012-08-27[edytuj | edytuj kod]

Stewart Grand Prix – były brytyjski zespół i konstruktor Formuły 1, założony przez trzykrotnego mistrza świata Formuły 1 Jackiego Stewarta w 1996 roku. Stewart Grand Prix był fabrycznym zespołem Forda i uczestniczył w Formule 1 w sezonach 1997–1999. Najlepszym sezonem Stewart Grand Prix był 1999, kiedy to Rubens Barrichello zdobył pole position w Grand Prix Francji, a Johnny Herbert wygrał Grand Prix Europy. Wtedy też zespół zajął czwarte miejsce w klasyfikacji konstruktorów. Ogółem Stewart wystartował w 49 Grand Prix Formuły 1, zdobywając 47 punktów. W 1999 roku Ford kupił zespół i przekształcił go w Jaguar Racing.

2012-08-28[edytuj | edytuj kod]

Kobe Bean Bryant (ur. 23 sierpnia 1978 roku w Filadelfii) – amerykański koszykarz, grający na pozycji rzucającego obrońcy. Od początku zawodowej kariery zawodnik Los Angeles Lakers. Do National Basketball Association trafił tuż po skończeniu szkoły średniej Lower Merion High School. Został w nim wybrany z numerem 13 przez Charlotte Hornets, jednak niecały tydzień później wymieniono go z Los Angeles Lakers za Vlade Divaca. Razem z Shaquille'em O'Nealem poprowadził zespół do trzech mistrzostw z rzędu w latach 2000–2002. Po odejściu z Lakers O'Neala po przegranych Finałach 2004, Bryant został główną postacią klubu. W sezonach 2005/06 i 2006/07 był królem strzelców ligi. W 2006 roku, w meczu przeciwko Toronto Raptors zdobył 81 punktów, co jest drugim najwyższym osiągnięciem w historii ligi. Został wybrany najbardziej wartościowym zawodnikiem sezonu 2007/08. Po przegranych finałach w 2008, poprowadził Lakers do dwóch kolejnych tytułów mistrzowskich w 2009 i 2010, zostając najlepszym zawodnikiem obu finałów. Bryant jest także członkiem kadry narodowej i olimpijskiej Stanów Zjednoczonych, z którą w 2007 roku wygrał mistrzostwa Ameryki organizowane przez FIBA oraz dwukrotnie zdobył z nią złoty medal na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie i Londynie.

2012-08-29[edytuj | edytuj kod]

Robert Nesta "Bob" Marley (ur. 6 lutego 1945 w Nine Mile, zm. 11 maja 1981 w Miami) – jamajski wokalista, wykonawca muzyki reggae, zaś na początkowym etapie kariery – ska i rocksteady; współzałożyciel, główny wokalista i gitarzysta rytmiczny grupy The Wailers. Osobie i twórczości Marleya przypisuje się ogólnoświatową popularyzację muzyki reggae, ruchu Rastafari oraz idei panafrykanizmu w latach siedemdziesiątych. Wydana przez Island Records pośmiertna kompilacja jego największych przebojów pt. Legend pozostaje do dziś najlepiej sprzedającą się płytą reggae wszech czasów (ponad 25 mln sprzedanych egzemplarzy). Najpopularniejsze utwory Marleya, niejednokrotnie notowane w czołówkach brytyjskich i amerykańskich list przebojów, to m.in.: "Buffalo Soldier", "Could You Be Loved", "Exodus", "Get Up, Stand Up", "I Shot the Sheriff", "Iron Lion Zion", "Is This Love", "Jamming", "Lively Up Yourself", "Natural Mystic", "No Woman, No Cry", "One Love", Redemption Song", "Roots, Rock, Reggae", "Satisfy My Soul", "So Much Trouble in the World", "Stir It Up", "Three Little Birds", "Waiting in Vain".

2012-08-30[edytuj | edytuj kod]

Grand Prix Francji 1906 – wyścig samochodowy odbywający się w dniach 26–27 czerwca 1906 na zamkniętych publicznych drogach w okolicach miejscowości Le Mans. Wyścig został zorganizowany przez Automobile Club de France (ACF) za namową francuskich producentów samochodów jako alternatywa dla wyścigów o Puchar Gordona Bennetta. Jako miejsce rozgrywania wyścigu wybrano tor o długości 103,18 km, złożony głównie z zakurzonych dróg uszczelnionych smołą. Każdy uczestnik wyścigu codziennie musiał pokonać sześć okrążeń, co składało się na dystans wyścigu wynoszący 1 238,16 km. Wyścig trwał w sumie ponad dwanaście godzin, a jego zwycięzcą został Węgier Ferenc Szisz jadący Renault. Drugi był Felice Nazzaro (FIAT), a trzeci – Albert Clément na Clément-Bayard. Zwycięstwo Renault przyczyniło się do wzrostu sprzedaży samochodów tej marki. Sukces wyścigu skłonił ACF do zorganizowania Grand Prix Francji w kolejnym roku, a niemiecki przemysł motoryzacyjny do zorganizowania Kaiserpreis – prekursora Grand Prix Niemiec – również w 1907 roku.

2012-08-31[edytuj | edytuj kod]

HMS Hood – brytyjski krążownik liniowy z okresu międzywojennego i II wojny światowej, ostatni i najpotężniejszy okręt tej klasy zbudowany dla Royal Navy. Zaprojektowany jako jedna z czterech jednostek typu Admiral. Zwodowano go 22 sierpnia 1918 roku, nadając imię na cześć admirała Samuela Hooda (1724–1816). Do służby wszedł w 1920 roku, jako jedyny okręt swojego typu, gdyż budowę trzech kolejnych ostatecznie zarzucono. Podczas konferencji waszyngtońskiej (listopad 1921 – luty 1922) Wielka Brytania uzyskała zgodę na zachowanie „Hooda” w służbie, pomimo że jego wyporność przekraczała maksymalny limit 35 000 ton angielskich (ts) ustalony dla jednostek tej klasy. W okresie międzywojennym krążownik, będący jako największy okręt świata swoistą wizytówką Royal Navy, odbył szereg rejsów szkoleniowych i reprezentacyjnych, w tym dookoła świata w latach 1923–1924. Po wybuchu II wojny światowej operował początkowo na północnym Atlantyku przeciwko niemieckim rajderom i łamaczom blokady. Po kapitulacji Francji przebazowano go do Gibraltaru, gdzie wszedł w skład Force H. 21 maja 1941 roku wypłynął z bazy, rozpoczynając tym samym swój ostatni rejs. Trzy dni starł się w Cieśninie Duńskiej z niemieckim pancernikiem „Bismarck” i towarzyszącym mu ciężkim krążownikiem „Prinz Eugen”. Po krótkim pojedynku artyleryjskim na dużym dystansie, celny pocisk spowodował eksplozję wewnętrzną w rufowej części „Hooda”, która całkowicie zniszczyła okręt. Z liczącej 1418 osób załogi uratowano jedynie trzech marynarzy.