Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2008-05

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2008-05-01[edytuj | edytuj kod]

Uzbrojenie pancerników typu Iowa przeszło długą ewolucję od momentu zwodowania pierwszego z okrętów typu Iowa w czerwcu 1940. Jednostki te pozostały jednymi z najciężej uzbrojonych okrętów amerykańskich. Artyleria główna kalibru 406 mm mogła razić cele oddalone o blisko 39 km pociskami różnego typu. Pancerniki te były wyposażone w szeroki wachlarz przeciwlotniczego uzbrojenia artyleryjskiego kalibru 20 mm i 40 mm, które z biegiem czasu zostało stopniowo zastąpione pociskami rakietowymi Tomahawk i Harpoon, wielolufowymi systemami strzeleckimi Phalanx oraz środkami walki elektronicznej. Do momentu wycofania ostatniego z pancerników typu Iowa ze służby w 1992 roku, żaden inny okręt tej klasy w historii nie posiadał tak wielkiej ilości różnego rodzaju broni na pokładzie.

2008-05-02[edytuj | edytuj kod]

Pomurnik (Tichodroma muraria) – gatunek niewielkiego ptaka górskiego z rodziny kowaliki|kowalikowatych. Występuje w górach południowej i środkowej Europy oraz zachodniej i środkowej Azji. W Polsce jest to skrajnie nieliczny ptak lęgowy. Występuje przede wszystkim w Tatrach, które są najbardziej na północ wysuniętym stanowiskiem lęgowym tego gatunku w Europie. Jest gatunkiem osiadłym, odbywającym w okresie pozalęgowym krótkie wędrówki w niższe tereny górskie. Obecnie najczęściej wyróżnia się dwa podgatunki pomurnika. Obok podgatunku nominatywnego T. muraria muraria (Europa i Turcja po Kaukaz), stwierdzono w Azji Środkowej występowanie podgatunku T. muraria nepalensis, który różni się bardzo nieznacznie ciemniejszym upierzeniem i występowaniem w wyższych terenach górskich.

2008-05-03[edytuj | edytuj kod]

Heart of Midlothian Football Club – zawodowy klub piłkarski z siedzibą w Edynburgu, w Szkocji, w Wielkiej Brytanii, założony w 1874. Czterokrotny mistrz Szkocji, czterokrotny zdobywca Pucharu Ligi, sześciokrotny zdobywca Pucharu Szkocji oraz ćwierćfinalista Pucharu UEFA. Obecnie klub występuje w rozgrywkach Scottish Premier League, rozgrywając swoje mecze na stadionie Tynecastle. Głównym udziałowcem klubu jest rosyjski biznesmen i bankier Władimir Romanow, posiadający obywatelstwo litewskie.

2008-05-04[edytuj | edytuj kod]

Burmistrzowie Cieszyna. Pierwsza wzmianka o burmistrzu Cieszyna pochodzi z 1387 roku. Przewodniczył obradom rady miejskiej. Do XVI wieku nie otrzymywał za pełnienie tej funkcji żadnych poborów. Gdy na początku XVII wieku wprowadzono urząd prymatora, pozycja burmistrza uległa osłabieniu. Nie zmienił tej sytuacji fakt likwidacji urzędu prymatora w 1712 roku. Dopiero po 1848 roku burmistrz jako przedstawiciel lokalnego samorządu zaczął odgrywać ważniejszą rolę. W latach 1945-1990 urząd burmistrza Cieszyna nie istniał. Jednak prezydent miasta z lat 1945-1950, przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej z lat 1950-1973 oraz Naczelnicy Miasta z lat 1973-1990 występują w literaturze przedmiotu na listach cieszyńskich burmistrzów ze względu na zbliżone kompetencje. Stanowisko burmistrza przywrócone zostało ponownie w 1990 roku.

2008-05-05[edytuj | edytuj kod]

Józef Klemens Piłsudski (ur. 5 grudnia 1867 w Zułowie pod Wilnem, zm. 12 maja 1935 w Warszawie) – polski działacz niepodległościowy, dowódca wojskowy, polityk, Naczelnik Państwa Polskiego w latach 1918-1922 i Wódz Naczelny Armii Polskiej od 11 listopada 1918, Pierwszy Marszałek Polski od 1920; dwukrotny premier Polski (1926-1928 i 1930), twórca tzw. rządów sanacyjnych w II Rzeczypospolitej wprowadzonych w 1926, w wyniku przeprowadzonego zamachu stanu.

2008-05-06[edytuj | edytuj kod]

Ekstremum (l. mn. ekstrema; z łac. extrēmum – koniec) – w analizie matematycznej największa lub najmniejsza wartość funkcji. Poszukiwanie ekstremów jest ważne w praktycznych zastosowaniach matematyki, na przykład w technice i statystyce. Wiele zagadnień optymalizacyjnych sprowadza się do poszukiwania ekstremów odpowiednich funkcji, jak na przykład funkcji kosztu, albo miary jakości dla różnych parametrów danego urządzenia. Teoria ekstremów w naturalny sposób ma silny związek z teorią nierówności: wiele problemów i twierdzeń można formułować równoważnie tak w języku ekstremów jak i nierówności, co rzuca światło na obie te dziedziny.

2008-05-07[edytuj | edytuj kod]

Przez postawę ciała rozumie się odruchowy sposób utrzymywania ciała w pozycji stojącej. Pod pojęciem tym kryje się także jeden z ważnych typów informacji z zakresu komunikacji niewerbalnej. Artykuł dotyczy drugiego rozumienia tego terminu i w tym sensie postawa ciała oznacza: to, jak ciało jest ustawione w relacji do innej osoby, czy grupy osób (na przykład postawa pochylona, postawa stojąca, siedząca itp.) oraz jak są ustawione względem siebie różne części ciała (np. noga nałożona na nogę, ręka w kieszeni itp.); budowę ciała, czyli to jak ciało wygląda (np. czy jest duże, ma szerokie plecy, słabe nogi, dużą głowę itp.)

2008-05-08[edytuj | edytuj kod]

Niszczyciele projektu 56 – seria 31 radzieckich niszczycieli z okresu powojennego. Zostały określone jako typ Spokojnyj, natomiast według nomenklatury NATO otrzymały oznaczenie typu Kotlin. Były to ostatnie radzieckie klasyczne niszczyciele. Spośród nich, 4 okręty ukończono według projektów 56EM i 56M jako pierwsze radzieckie niszczyciele rakietowe, typu Biedowyj, w kodzie NATO: typ Kildin. Część okrętów projektu 56 po przebudowie również stała się niszczycielami rakietowymi. Jedynym zagranicznym użytkownikiem okrętów tego typu była Polska (ORP "Warszawa").

2008-05-09[edytuj | edytuj kod]

Choroba niedokrwienna serca - zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze. Zaburzenie równowagi pomiędzy zapotrzebowaniem a możliwością ich dostarczenia, pomimo wykorzystania mechanizmów autoregulacyjnych zwiększających przepływ przez mięsień sercowy, zwanych rezerwą wieńcową, doprowadza do niedotlenienia zwanego również niewydolnością wieńcową. W konsekwencji często doprowadza do dusznicy bolesnej, a także zawału mięśnia sercowego. Choroba niedokrwienna serca ze wszystkimi jej podtypami jest najczęstszą przyczyną śmierci w większości państw zachodnich. Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej jest miażdżyca tętnic wieńcowych.

2008-05-10[edytuj | edytuj kod]

Jan Vermeer van Delft (ur. przed 31 października 1632 w Delft, zm. przed 15 grudnia 1675 tamże) – malarz holenderski. Malował przede wszystkim sceny rodzajowe, wykorzystując mistrzowsko grę świateł. Na początku swojej kariery stworzył także dwa płótna historyczne. W dorobku malarza dominują przedstawienia kobiet we wnętrzach mieszkalnych, zajętych m.in. muzyką, lekturą listu czy rozmową. W wielu obrazach badacze doszukują się ukrytych alegorii lub symbolicznych przesłań. Częściowo zapomniany przez niemal dwa stulecia od swej śmierci, Vermeer został odkryty na nowo w drugiej połowie XIX wieku. Dziś przypisuje mu się niewiele ponad 30 obrazów i najprawdopodobniej stanowią jest to niemal cały jego dorobek artystyczny.

2008-05-11[edytuj | edytuj kod]

Surtsey — wyspa wulkaniczna u południowych wybrzeży Islandii, jednocześnie ze względu na położenie geograficzne najdalej na południe wysunięta część tego kraju. Powstała na skutek podmorskiej erupcji wulkanicznej, która rozpoczęła się na głębokości 130 metrów i wyłoniła się na powierzchnię 14 listopada 1963 roku. Erupcja mogła rozpocząć się kilka dni wcześniej, a zakończyć 5 czerwca 1967, kiedy to wyspa osiągnęła największą powierzchnię - 2,7 km². Od tego czasu wpływy fal i wiatru powodują erozję i stałe zmniejszanie się powierzchni wyspy. W 2002 pozostało tylko 1,4 km² powierzchni.

2008-05-12[edytuj | edytuj kod]

Paweł Zagumny (ur. 18 października 1977 roku w Jaśle) - polski siatkarz, rozgrywający, od 1996 roku reprezentant kraju. Profesjonalną karierę rozpoczął w 1995 roku w Czarnych Radom, skąd po dwóch sezonach przeszedł do Morza Szczecin. W 2000 roku Zagumny wyjechał do Włoch, by przez trzy lata reprezentować barwy pierwszoligowego Edilbasso Padwa. Od 2003 roku gracz AZS-u Olsztyn. W 1996 roku z reprezentacją kraju pojechał na Olimpiadę w Atlancie. Uczestniczył również w następnych Igrzyskach Olimpijskich w Atenach. W rozgrywkach Mistrzostw Świata 2006 z reprezentacją wywalczył srebrny medal oraz otrzymał tytuł najlepszego rozgrywającego imprezy.

2008-05-13[edytuj | edytuj kod]

Atrezja przełyku – grupa wad wrodzonych, obejmująca przerwanie ciągłości przełyku związane lub nie z przetrwałym połączeniem przełyku z tchawicą. W 86% przypadków atrezji przełyku towarzyszy dystalna przetoka tchawiczo-przełykowa, w 7% przypadków nie ma przetoki, natomiast w 4% przetoka tchawiczo-przełykowa jest obecna bez atrezji przełyku. W 50% przypadków wada jest izolowana; w pozostałej połowie występują inne wady, w większości wchodzące w skład asocjacji VACTERL (wady kręgów, odbytnicy i odbytu, serca, nerek i kończyn). Etiologia nie jest poznana; uważa się, że jest ona wieloczynnikowa. Zwierzęce modele atrezji przełyku sugerowały nieprawidłową ekspresję genu Sonic hedgehog (Shh) jako jedną z przyczyn, ale jak dotąd nie potwierdzono roli ludzkiego homologu tego genu w patogenezie malformacji.

2008-05-14[edytuj | edytuj kod]

Alicja w Krainie Czarów – utwór angielskiego wykładowcy matematyki Charlesa Lutwidge'a Dodgsona (pseudonim Lewis Carroll) opublikowany 4 lipca 1865 roku. Książka zachowuje absurdalną logikę snu, jest wypełniona satyrycznymi aluzjami do przyjaciół i wrogów Dodgsona, parodiami szkolnych wierszyków, których uczyły się w XIX wieku brytyjskie dzieci, zawiera także odniesienia lingwistyczne i matematyczne. Utwór jest trudny do sklasyfikowania. Traktowanie go tylko jako bajki dla dzieci byłoby nieporozumieniem, choć to dla nich była pisana. Maciej Słomczyński pisze w przedmowie do Alicji w swoim tłumaczeniu, że "jest to zapewne jedyny wypadek w dziejach piśmiennictwa, gdzie jeden tekst zawiera dwie zupełnie różne książki: jedną dla dzieci i drugą dla bardzo dorosłych."

2008-05-15[edytuj | edytuj kod]

Bitwa pod Adrianopolem miała miejsce 9 sierpnia 378 roku, na północ od rzymskiego miasta Adrianopol (obecnie Edirne w europejskiej części Turcji). Spotkały się w niej siły wodza wizygockiego Fritigerna i cesarza wschodniorzymskiego Walensa, który zginął w czasie bitwy, zaś jego wojska zostały w niej rozgromione. Starcie to było największą klęską Rzymu od czasu bitwy pod Arausio i ostatnią bitwą, w której Rzymianie zastosowali swoją klasyczną taktykę walki legionami. Od tego czasu bowiem większy nacisk położono na wykorzystanie jazdy i niewielkich mobilnych oddziałów zwanych comitatenses. Przebieg bitwy znany jest głównie dzięki relacjom ówczesnych historyków rzymskich – Ammianusa Marcellinusa i Orozjusza.

2008-05-16[edytuj | edytuj kod]

Katastrofa promu Challenger miała miejsce w Stanach Zjednoczonych, nad stanem Floryda, o godzinie 16:39 UTC w dniu 28 stycznia 1986. Zespół wahadłowca Challenger rozpadł się na skutek uszkodzenia pierścienia uszczelniającego w prawym silniku rakiety dodatkowej na paliwo stałe (SRB). Uszkodzenie uszczelki spowodowało wydostanie się jęzora ognia wylotowego o długości 2,5 m padającego na zbiornik zewnętrzny promu kosmicznego (ET). W ciągu parunastu sekund ogień wypalił dziurę w zbiorniku i wywołał dezintegrację zespołu wahadłowca w wyniku sił oporu aerodynamicznego. Niemal natychmiast potem zniszczeniu uległ zbiornik zewnętrzny. Na pokładzie promu zginęła cała siedmioosobowa załoga misji STS-51-L.

2008-05-17[edytuj | edytuj kod]

Gmina Trzebiatów położona jest w północnej części powiatu gryfickiego, w województwie zachodniopomorskim. Jej siedziba znajduje się w mieście Trzebiatów. Jest jedną z największych gmin nadmorskich w Polsce, mimo że posiada tylko dwie miejscowości położone nad morzem. Gospodarka gminy oparta jest na funkcji turystyczno-rolniczej, rozwiniętym handlu oraz drobnym przemyśle spożywczym i drzewnym. Strategia rozwoju gminy ukierunkowana jest na rozwój turystyki, co wyraża się inwestycjami w dziedzinie ochrony środowiska i infrastruktury komunalnej. Należy do Celowego Związku Gmin R-XXI, którego zadaniem jest budowa nowoczesnego systemu gospodarowania odpadami.

2008-05-18[edytuj | edytuj kod]

Niszczyciele rakietowe projektu 61 - radzieckie okręty, budowane od lat 60. XX wieku. Określane też są od nazwy pierwszego okrętu jako typ Komsomolec Ukrainy. W rzeczywistości w ZSRR klasyfikowano je jako okręty dozorowe lub duże okręty przeciwpodwodne, jednakże na świecie uważa się je na ogół za niszczyciele rakietowe. Dla radzieckiej marynarki wojennej zbudowano 20 jednostek, z czego jedną wydzierżawiono a następnie sprzedano Polsce (ORP "Warszawa"), a pięć dalszych zbudowano dla Indii. Były to pierwsze seryjne okręty na świecie napędzane wyłącznie turbinami gazowymi.

2008-05-19[edytuj | edytuj kod]

Stephen i Timothy Quay (często jako "Brothers Quay" albo "Brothers Quaij") (urodzeni 17 czerwca 1947 w Norristown koło Filadelfii, Pensylwania), bracia bliźniacy, twórcy filmowych animacji, reklam telewizyjnych, scenografowie filmowi i teatralni. Reżyserzy dwóch filmów pełnometrażowych (Instytutu Benjamenta i Stroiciela trzęsień ziemi) oraz wielu krótkometrażowych animacji, z których najsłynniejszą jest adaptacja opowiadania Brunona Schulza, Ulica krokodyli. Bracia przez wiele lat wzbraniali się przed upowszechnianiem swoich filmów, w 1997 roku doprowadzili do usunięcia swoich prac ze strony poświęconej sztuce animacji (Animation of Heaven & Hell in 3-D). Przez długi czas obrazy Quayów można było oglądać jedynie na rzadkich retrospektywach twórczości w ramach festiwali filmowych, ewentualnie w telewizji. Dopiero pod koniec lat 90. zaczęły się pojawiać pierwsze wydawnictwa VHS i DVD z animacjami braci. Oba filmy pełnometrażowe bliźniaków, Instytut Benjamenta i Stroiciel trzęsień ziemi zostały wydane osobno.

2008-05-20[edytuj | edytuj kod]

Macierz – prostokątna tablica danych nazwanych elementami lub współczynnikami, pogrupowanych w wiersze i kolumny. Dwie macierze są równe, jeżeli mają tyle samo wierszy i kolumn, a odpowiadające sobie współczynniki są równe. Macierz o $n$ wierszach i $m$ kolumnach nazywa się czasami $n\times m$ -macierzą lub macierzą typu $n\times m$ . Słowo "macierz" najczęściej oznacza macierz dwuwskaźnikową, rozważa się również macierze wielowskaźnikowe. Formalnie biorąc, macierz $A$ elementów zbioru $X$ o $n$ wierszach i $m$ kolumnach jest funkcją

A\colon \{1,2,\dots ,n\}\times \{1,2,\dots ,m\}\to X

.

2008-05-21[edytuj | edytuj kod]

Atrakcyjność fizyczna – atrakcyjność erotyczna, związana przede wszystkim z wyglądem ciała, ale także zapachem, tembrem głosu, zachowaniem, wyraźnie pociągająca dla innych. Wyobrażenie o cechach urodziwej i brzydkiej osoby pojawiające się w umyśle sprawia, że nieświadomie modyfikujemy swoje zachowania tak, aby potwierdzić owo wyobrażenie. Staje się to jedną z przyczyn tzw. samospełniającego się proroctwa.Atrakcyjność fizyczna jest silną determinantą sympatii i lubienia, obok podobieństwa, szczerości, częstości kontaktów i in. Odgrywa ważną rolę zwłaszcza w początkowych fazach tworzenia się związków. Dotyczy to miłości, ale także przyjaźni.

2008-05-22[edytuj | edytuj kod]

Hibernian Football Club – zawodowy klub piłkarski z siedzibą w Edynburgu, w Szkocji, w Wielkiej Brytanii, założony w 1875. Czterokrotny mistrz Szkocji, trzykrotny zdobywca Pucharu Ligi, dwukrotny zdobywca Pucharu Szkocji, półfinalista Pucharu Europy oraz Pucharu Miast Targowych. Hibernia to łacińska nazwa Irlandii.Obecnie klub, popularnie zwany przez kibiców Hibees lub Hibs, występuje w rozgrywkach Scottish Premier League, rozgrywając swoje mecze na Easter Road Stadium. Trenerem drużyny od stycznia 2008 jest Fin Mixu Paatelainen.

2008-05-23[edytuj | edytuj kod]

Zespół klasztorny opactwa cysterskiego w Sulejowie – położony w Podklasztorzu (obecnie dzielnica Sulejowa) jeden z najlepiej zachowanych zespołów cysterskich w Polsce, będący zabytkiem architektury romańskiej. Najistotniejszymi zachowanymi jego elementami są: Kościół św. Tomasza Kantuaryjskiego – trójnawowa bazylika z transeptem i skrzydło wschodnie klasztoru, jego jedyna zachowana część, w której obecnie znajduje się muzeum. W skrzydle tym zachował się także późnoromański kapitularz i gotyckie krużganki. Skrzydło południowe, pochodzące z XVI wieku, jest w ruinie. Dawniej trzy skrzydła klasztoru i kościół otaczały wirydarz.

2008-05-24[edytuj | edytuj kod]

Pancerniki typu Iowa - sześć pancerników zamówionych przez US Navy w 1939 i 1940 roku dla celów eskorty formacji szybkich lotniskowców (Task Force) operujących w basenie Oceanu Spokojnego podczas II wojny światowej. Cztery z zamówionych jednostek ukończono w pierwszym półroczu 1940 roku, a pozostałe dwa zwodowano, ale przed zakończeniem ich budowy zrezygnowano z dalszych prac i ostatecznie przeznaczono na złom. Pancerniki typu Iowa były ostatnimi pancernikami zbudowanymi dla Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych. Zbudowane bez narzuconych ograniczeń kosztowych i będących następstwem podpisanych przez Stany Zjednoczone traktatów międzynarodowych były prawdopodobnie najbardziej zaawansowanymi rozwojowo okrętami liniowymi. Jeszcze zanim wprowadzono je do służby były postrzegane jako najważniejsze po lotniskowcach okręty wojenne.

2008-05-25[edytuj | edytuj kod]

Ptaki – gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców. Jest najbardziej zróżnicowaną spośród gromad kręgowców lądowych – istnieje około 10 000 gatunków ptaków, które zamieszkują ekosystemy na całym świecie. Ich wielkość waha się od 5 cm u koliberka hawańskiego do 2,7 m u strusia. Wiele gatunków odbywa dalekodystansowe wędrówki, inne przemieszczają się mniej regularnie na krótsze odległości. Są zwierzętami socjalnymi, porozumiewają się przy pomocy wizualnych sygnałów oraz zawołań kontaktowych, jak i śpiewem, biorą udział we wspólnych lęgach, polowaniach, przepędzaniu drapieżników, zgrupowaniach migracyjnych.

2008-05-26[edytuj | edytuj kod]

George Brinton McClellan (ur. 3 grudnia 1826, zm. 29 października 1885) — generał major podczas wojny secesyjnej. Na jej początku odegrał istotną rolę w mobilizacji dobrze wyszkolonej i zorganizowanej armii dla Unii. Sformował Armię Potomacu, a od listopada 1861 do marca 1862 był głównodowodzącym Armii Unii. Prowadzona przez McClellana w 1862 kampania półwyspowa zakończyła się niepowodzeniem, w rezultacie prezydent Abraham Lincoln zakwestionował zdolności przywódcze McClellana. W wyborach w 1864 nieskutecznie ubiegał się o fotel prezydenta Stanów Zjednoczonych z ramienia Partii Demokratycznej, przeciwko Lincolnowi. McClellan odrzucił postulaty swojej partii obiecujące zakończenie wojny i negocjacje z Konfederatami, co zmniejszyło skuteczność jego kampanii wyborczej. W latach 1878–1881 piastował stanowisko dwudziestego czwartego gubernatora stanu New Jersey. Na starość zajął się twórczością literacką.

2008-05-27[edytuj | edytuj kod]

Pierścienie Jowisza otaczające największą planetę Układu Słonecznego po raz pierwszy zostały zaobserwowane w roku 1979 przez sondę kosmiczną Voyager 1. W latach 90. dokładnie zbadane w czasie misji sondy Galileo, a od lat 80. są obserwowane przez teleskopy naziemne i przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Hubble'a. Naziemne obserwacje pierścieni Jowisza są trudne i wymagają użycia największych istniejących teleskopów. Pierścienie są niewyraźne i zbudowane głównie z drobnego pyłu. System pierścieni składa się z czterech głównych elementów: grubego, wewnętrznego "pierścienia halo" w kształcie torusa, stosunkowo jasnego, cienkiego "pierścienia głównego", oraz dwóch grubych, niewyraźnych i szerokich zewnętrznych "pierścieni ażurowych" nazywanych pierścieniami Amaltei i Tebe od księżyców, z których materii są zbudowane.

2008-05-28[edytuj | edytuj kod]

Nathu La – przełęcz w Himalajach położona na granicy indyjsko-chińskiej, łącząca indyjski stan Sikkim z Tybetańskim Regionem Autonomicznym należącym do Chińskiej Republiki Ludowej. Przełęcz o wysokości 4 310 metrów nad poziomem morza jest częścią antycznego jedwabnego szlaku. W języku tybetańskim Nathu oznacza "słuchające uszy", a La – "przejście". Nathu La jest jednym z czterech punktów wymiany handlowej pomiędzy Chinami a Indiami. Handel został wstrzymany przez Indie po wojnie chińsko-indyjskiej w 1962 roku; wznowiono go w 2006 roku z podobnymi umowami handlowymi. Nawiązanie współpracy handlowej miało podbudować gospodarkę regionu i odegrać główną rolę we wzrastającym handlu chińsko-indyjskim. Obecna umowa zawarta pomiędzy Indiami i Chińską Republiką Ludową ogranicza handel do 29 typów towarów eksportowanych z Indii do Chin i 15 importowanych z ChRL do Indii. Otwarcie tego szlaku skróciło także czas podróży do ważnych z punktu widzenia hinduizmu i buddyzmu miejsc.

2008-05-29[edytuj | edytuj kod]

Siatkówczak jest najczęstszym wewnątrzgałkowym nowotworem złośliwym oka u dzieci. Biorąc pod uwagę wszystkie grupy wiekowe, zajmuje drugie miejsce po czerniaku złośliwym naczyniówki w tej grupie nowotworów. Rozwój nowotworu jest inicjowany przez mutacje, które dezaktywują obie kopie genu RB1, kodującego białko retinoblastoma. Pierwszym objawem choroby jest najczęściej leukokoria - pojawienie się białego odblasku w oku lub obu oczach, albo zez. Siatkówczak jest rzadką chorobą, ocenia się że zapadalność na ten typ nowotworu wynosi około 4 przypadków na milion na rok. Guz w 2/3 przypadków rozwija się w jednej gałce ocznej, w 1/3 w obu (ale zwykle niejednocześnie). Siatkówczak występuje prawie wyłącznie u dzieci poniżej 5. roku życia i stanowi około 3% nowotworów złośliwych występujących u dzieci poniżej 15. roku życia. Przypadki u dorosłych również zostały odnotowane, aczkolwiek są niezmiernie rzadkie.

2008-05-30[edytuj | edytuj kod]

Kocioł jest instrumentem perkusyjnym z rodziny membranofonów. Składa się z błony zwanej membraną rozpiętej ponad korpusem zwyczajowo wykonanym z miedzi o kształcie misy. Muzyk grający na kotłach (kotlista) wydobywa z nich dźwięk uderzając w naciąg instrumentu odpowiednią pałką z wykończeniem filcowym. Odwrotnie niż w większości bębnów, kotły wydają dźwięk o określonej wysokości. Z formy instrumentu wojskowego, kotły wyewoluowały do postaci nieodzownego elementu orkiestry symfonicznej już w XVIII wieku. Dziś wykorzystuje się je nie tylko w orkiestrach symfonicznych i marszowych, ale również w zespołach rockowych. Standardowy zestaw kotłów składa się z czterech instrumentów o średnicy około 80 cm (32 cale), 75 cm (29 cali), 66 cm (26 cali) i 61 cm (23 cale). Taki zestaw pozwala na zagranie dźwięków od D (D wielkie, pod pierwszą linią dodaną w kluczu basowym) do a (a małe na pierwszej linii od góry w kluczu basowym). Cztery bębny o podanych rozmiarach pozwalają wykonać większość repertuaru orkiestrowego.

2008-05-31[edytuj | edytuj kod]

General Dynamics F-111 — amerykański samolot dalekiego zasięgu używany jako bombowiec strategiczny, samolot rozpoznawczy i szturmowy. Początkowo postrzegano projekt F-111 jako kosztowny błąd, ale w rezultacie uzyskano bardzo dobry, chociaż drogi samolot. Nazwa kodowa Aardvark oznacza mrównika i początkowo była ona nieoficjalna, nadana ze względu na charakterystyczny kształt maszyny z wydłużonym dziobem. Pierwszy lot zbudowanego dla Sił Powietrznych samolotu F-111A odbył się 21 grudnia 1964 roku, a wprowadzenie do uzbrojenia USAF 18 lipca 1967 roku. Oficjalnie nazwę Aardvark przyjęto podczas ceremonii wycofania samolotu ze służby w USAF w dniu 27 lipca 1996 roku.