Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2017-10

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2017-10-01[edytuj | edytuj kod]

Wino – napój alkoholowy uzyskiwany w wyniku fermentacji moszczu winogronowego. Istnieje wiele rodzajów win, co związane jest z mnogością odmian winorośli, oddziaływaniem środowiska na ich wzrost i różnymi technikami winifikacji. Można wyróżnić wina białe, różowe oraz czerwone. Ze względu na zawartość cukru można je podzielić na wytrawne, półwytrawne, półsłodkie i słodkie. Mogą to być wina musujące lub niemusujące. Wino składa się z wody (75%–90%), etanolu, glicerolu, polisacharydów oraz różnych kwasów i związków fenolowych. Poza tym w winie znajdują się sole mineralne oraz witaminy. Łącznie zawiera ponad tysiąc substancji, nie wszystkie są dobrze poznane. Nie zawsze wyraz wino odnosi się do fermentowanego napoju pozyskanego z winogron, owoców winorośli właściwej. Istnieje wiele rozmaitych win wyprodukowanych z innych owoców, także tropikalnych. Nauką zajmującą się produkcją wina jest enologia. Czytaj więcej…

2017-10-02[edytuj | edytuj kod]

Karny obóz pracy w Treblince – niemiecki nazistowski obóz pracy funkcjonujący od września 1941 roku do 23 lipca 1944 roku na terenie gminy Kosów w powiecie sokołowskim, przy linii kolejowej Siedlce – Sokołów Podlaski – Małkinia, nieopodal wsi oraz stacji kolejowej Treblinka, od których pochodzi jego nazwa. Do obozu zsyłano przede wszystkim mężczyzn i kobiety obwinionych o przestępstwa o charakterze gospodarczym i kryminalnym, a także ofiary obław i łapanek. Początkowo wśród więźniów przeważali Polacy z terenów dystryktu warszawskiego, z czasem wzrosła liczba więźniów żydowskich. Osadzeni pracowali przede wszystkim w sąsiadującej z obozem żwirowni. Ogółem przez obóz przeszło około 20 tys. osób, z czego około 10 tys. zmarło lub zostało zamordowanych. Ustalenie dokładnej liczby więźniów, a także liczby zmarłych i zamordowanych, nastręcza wielu trudności, gdyż nie zachowała się obozowa dokumentacja. Czytaj więcej…

2017-10-03[edytuj | edytuj kod]

Insurekcja warszawska – zbrojne powstanie armii koronnej i mieszkańców Warszawy przeciwko okupacyjnemu garnizonowi rosyjskiemu w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Jego celem było przejęcie kontroli nad miastem z rąk Imperium Rosyjskiego. Rozpoczęło się 17 kwietnia 1794 roku, wkrótce po tym, jak do stolicy dotarła wieść o zwycięstwie Tadeusza Kościuszki w bitwie pod Racławicami. Walki uliczne, które początkowo toczyły się tylko na jednej ulicy na zachodnich obrzeżach warszawskiej Starówki, w ciągu kilku godzin objęły całe miasto. Mimo znacznej przewagi liczebnej i technicznej, rosyjski garnizon został zaskoczony przez rozwój wypadków. Uzbrojone w broń zdobytą w Arsenale Królewskim regularne jednostki armii koronnej i ochotnicze milicje już w pierwszych godzinach powstania zdołały rozproszyć wojska carskie. Insurekcja uznawana jest za największy sukces militarny powstania kościuszkowskiego; polskie zwycięstwo umożliwiło objęcie nim całego kraju. Czytaj więcej…

2017-10-04[edytuj | edytuj kod]

Czosnek niedźwiedzi – gatunek rośliny z podrodziny czosnkowych z rodziny amarylkowatych. Rośnie dziko w runie wilgotnych lasów liściastych, często w postaci rozległych łanów. Występuje na terenie Europy, na wschodzie po Ural oraz Kaukaz, w Europie jest też uprawiany. W Polsce częsty na południu, rzadszy na północy – na stanowiskach naturalnych objęty jest ochroną częściową. Gatunek wykorzystywany jest od dawna jako roślina jadalna, lecznicza oraz ozdobna. Ma właściwości lecznicze podobne do czosnku pospolitego, a przy tym wyróżnia się atrakcyjnym ulistnieniem i kwiatami. Jadalne są wszystkie części rośliny. Czosnek niedźwiedzi uprawiany w odpowiednich warunkach może stać się rośliną bardzo ekspansywną – porasta zwartym łanem rozległe przestrzenie ograniczając wzrost innych roślin wiosennych. Nie przeszkadza natomiast we wzroście wielu roślin wieloletnich. Czytaj więcej…

2017-10-05[edytuj | edytuj kod]

Julian Chorążycki (ur. 19 sierpnia 1885 w Szawlach, zm. w kwietniu 1943 w Treblince) – polski lekarz otolaryngolog i oficer Wojska Polskiego pochodzenia żydowskiego. Weteran I wojny światowej oraz wojny polsko-bolszewickiej. W czasie II wojny światowej pierwszy przywódca i organizator ruchu oporu w obozie śmierci w Treblince, którego celem było wywołanie zbrojnego powstania w obozie. Przyłapany przez Niemców na przygotowaniach do nabycia broni od przekupionego ukraińskiego strażnika, w kwietniu 1943 roku został zamordowany lub, wedle innej wersji, popełnił samobójstwo, by nie ujawnić szczegółów planowanej akcji na torturach. Samo powstanie faktycznie wybuchło 2 sierpnia tego samego roku. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Czytaj więcej…

2017-10-06[edytuj | edytuj kod]

Pałac Westminsterski – zabytkowy, neogotycki pałac w Londynie, w Wielkiej Brytanii; siedziba brytyjskiej Izby Gmin, Izby Lordów oraz urzędów z nimi związanych; zabytek I klasy od 1970 roku, w 1987 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jego budowę rozpoczął Knut Wielki w 1016 roku. W XIII wieku stał się politycznym centrum angielskiej państwowości. Do 1512 roku służył jako siedziba monarchy. Od XIII stulecia obradował w nim Parlament. Został przebudowany w XVIII wieku w związku z ustanowieniem Królestwa Wielkiej Brytanii i związanym z tym powiększeniem aparatu administracyjnego. Składa się z trzech skrzydeł. Najważniejsze pomieszczenia umiejscowione są w osi centralnej. W samym środku znajduje się Central Lobby, po obu jego stronach, w takiej samej odległości znajdują się sale posiedzeń Izby Lordów oraz Izby Gmin. Na północnym krańcu znajduje się wieża Elizabeth Tower, określana również jako Big Ben. W przeciwległej części pałacu wznosi się Victoria Tower, której wierzchołek na wysokości 98,5 metra stanowi najwyższy punkt kompleksu. Czytaj więcej…

2017-10-07[edytuj | edytuj kod]

Kronprinzenpalais – klasycystyczny pałac, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. Powstał w latach 1663–1669 jako rezydencja dworskiego urzędnika, później służył jako miejsce zamieszkania członków rodziny Hohenzollernów, spośród których kilku było królami Prus oraz cesarzami niemieckimi. W tym czasie pałac poddano dwóm przebudowom. Po upadku monarchii i nastaniu Republiki Weimarskiej w budynku ulokowana została galeria sztuki nowoczesnej – Galerie der Lebenden, mieszcząca dzieła artystów ówcześnie żyjących. Gdy do władzy doszli naziści, prace zgromadzone w galerii zostały zarekwirowane w ramach walki ze sztuką zdegenerowaną, zaś sama placówka przestała istnieć. W czasie II wojny światowej Kronprinzenpalais został zniszczony, natomiast w 1961 roku ruiny budynku rozebrano. W latach 1968–1969 pałac został odbudowany z przeznaczeniem na pensjonat i dom kultury dla pracowników magistratu Berlina Wschodniego. Od czasu zjednoczenia Niemiec gmach wykorzystywany jest do organizowania wystaw i różnych wydarzeń kulturalnych. Czytaj więcej…

2017-10-08[edytuj | edytuj kod]

Wino – napój alkoholowy uzyskiwany w wyniku fermentacji moszczu winogronowego. Istnieje wiele rodzajów win, co związane jest z mnogością odmian winorośli, oddziaływaniem środowiska na ich wzrost i różnymi technikami winifikacji. Można wyróżnić wina białe, różowe oraz czerwone. Ze względu na zawartość cukru można je podzielić na wytrawne, półwytrawne, półsłodkie i słodkie. Mogą to być wina musujące lub niemusujące. Wino składa się z wody (75%–90%), etanolu, glicerolu, polisacharydów oraz różnych kwasów i związków fenolowych. Poza tym w winie znajdują się sole mineralne oraz witaminy. Łącznie zawiera ponad tysiąc substancji, nie wszystkie są dobrze poznane. Nie zawsze wyraz wino odnosi się do fermentowanego napoju pozyskanego z winogron, owoców winorośli właściwej. Istnieje wiele rozmaitych win wyprodukowanych z innych owoców, także tropikalnych. Nauką zajmującą się produkcją wina jest enologia. Czytaj więcej…

2017-10-09[edytuj | edytuj kod]

Karny obóz pracy w Treblince – niemiecki nazistowski obóz pracy funkcjonujący od września 1941 roku do 23 lipca 1944 roku na terenie gminy Kosów w powiecie sokołowskim, przy linii kolejowej Siedlce – Sokołów Podlaski – Małkinia, nieopodal wsi oraz stacji kolejowej Treblinka, od których pochodzi jego nazwa. Do obozu zsyłano przede wszystkim mężczyzn i kobiety obwinionych o przestępstwa o charakterze gospodarczym i kryminalnym, a także ofiary obław i łapanek. Początkowo wśród więźniów przeważali Polacy z terenów dystryktu warszawskiego, z czasem wzrosła liczba więźniów żydowskich. Osadzeni pracowali przede wszystkim w sąsiadującej z obozem żwirowni. Ogółem przez obóz przeszło około 20 tys. osób, z czego około 10 tys. zmarło lub zostało zamordowanych. Ustalenie dokładnej liczby więźniów, a także liczby zmarłych i zamordowanych, nastręcza wielu trudności, gdyż nie zachowała się obozowa dokumentacja. Czytaj więcej…

2017-10-10[edytuj | edytuj kod]

Okręty podwodne projektu 671 – powstały na przełomie lat 60. i 70. dwudziestego wieku typ radzieckich dwukadłubowych myśliwskich okrętów podwodnych z napędem jądrowym drugiej generacji, przeznaczony do zwalczania okrętów podwodnych przeciwnika. Jednostki tego typu były efektem dążenia Związku Radzieckiego do zneutralizowania zagrożenia dla tego kraju ze strony amerykańskich strategicznych okrętów podwodnych systemu Polaris-Poseidon, oraz zapewnienia ochrony myśliwskiej własnym strategicznym rakietowym okrętom podwodnym. Wprowadzenie do służby jednostek projektu 671 i ich wariantów, zdaniem wywiadu amerykańskiej marynarki, oznaczało odejście okrętów podwodnych radzieckiej marynarki wojennej od typowych ofensywnych zadań zwalczania żeglugi na otwartych wodach, do zadań polegających na zwalczaniu amerykańskich okrętów rakietowych oraz lotniskowców. U swego zarania projekt uważany był za udany, toteż do 1974 roku powstało 15 okrętów tej konstrukcji, w stoczni Admiralicji w Leningradzie. Czytaj więcej…

2017-10-11[edytuj | edytuj kod]

Ulica 6 Sierpnia w Łodzi – ulica w zachodniej części Śródmieścia i we wschodniej części Polesia w Łodzi, o długości około 2 km. Rozpoczyna się od skrzyżowania z ul. Piotrkowską i biegnie niemal równoleżnikowo do skrzyżowania z ul. gen. Lucjana Żeligowskiego, a dalej w kierunku południowo-zachodnim do skrzyżowania z al. Włókniarzy. Ulica jest podzielona na dwa odcinki przez przecinającą ją dwujezdniową al. Tadeusza Kościuszki – nie są możliwe ani przejazd na wprost, ani skręt w lewo – barierę stanowi wydzielone torowisko tramwajowe – po południowej stronie skrzyżowania pozostawiono jedynie możliwość przejścia pieszym. Pierwszy odcinek ulicy – między ul. Piotrkowską a al. Tadeusza Kościuszki – jest objęty strefą uspokojonego ruchu, a od końca czerwca 2014 roku stanowi podwórzec miejski i od stycznia 2015 roku ma status drogi wewnętrznej. Pozostała część ma status drogi powiatowej. Nazwa ulicy upamiętnia datę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej w 1914 roku. Czytaj więcej…

2017-10-12[edytuj | edytuj kod]

Julian Chorążycki (ur. 19 sierpnia 1885 w Szawlach, zm. w kwietniu 1943 w Treblince) – polski lekarz otolaryngolog i oficer Wojska Polskiego pochodzenia żydowskiego. Weteran I wojny światowej oraz wojny polsko-bolszewickiej. W czasie II wojny światowej pierwszy przywódca i organizator ruchu oporu w obozie śmierci w Treblince, którego celem było wywołanie zbrojnego powstania w obozie. Przyłapany przez Niemców na przygotowaniach do nabycia broni od przekupionego ukraińskiego strażnika, w kwietniu 1943 roku został zamordowany lub, wedle innej wersji, popełnił samobójstwo, by nie ujawnić szczegółów planowanej akcji na torturach. Samo powstanie faktycznie wybuchło 2 sierpnia tego samego roku. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Czytaj więcej…

2017-10-13[edytuj | edytuj kod]

Pałac Westminsterski – zabytkowy, neogotycki pałac w Londynie, w Wielkiej Brytanii; siedziba brytyjskiej Izby Gmin, Izby Lordów oraz urzędów z nimi związanych; zabytek I klasy od 1970 roku, w 1987 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jego budowę rozpoczął Knut Wielki w 1016 roku. W XIII wieku stał się politycznym centrum angielskiej państwowości. Do 1512 roku służył jako siedziba monarchy. Od XIII stulecia obradował w nim Parlament. Został przebudowany w XVIII wieku w związku z ustanowieniem Królestwa Wielkiej Brytanii i związanym z tym powiększeniem aparatu administracyjnego. Składa się z trzech skrzydeł. Najważniejsze pomieszczenia umiejscowione są w osi centralnej. W samym środku znajduje się Central Lobby, po obu jego stronach, w takiej samej odległości znajdują się sale posiedzeń Izby Lordów oraz Izby Gmin. Na północnym krańcu znajduje się wieża Elizabeth Tower, określana również jako Big Ben. W przeciwległej części pałacu wznosi się Victoria Tower, której wierzchołek na wysokości 98,5 metra stanowi najwyższy punkt kompleksu. Czytaj więcej…

2017-10-14[edytuj | edytuj kod]

Kronprinzenpalais – klasycystyczny pałac, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. Powstał w latach 1663–1669 jako rezydencja dworskiego urzędnika, później służył jako miejsce zamieszkania członków rodziny Hohenzollernów, spośród których kilku było królami Prus oraz cesarzami niemieckimi. W tym czasie pałac poddano dwóm przebudowom. Po upadku monarchii i nastaniu Republiki Weimarskiej w budynku ulokowana została galeria sztuki nowoczesnej – Galerie der Lebenden, mieszcząca dzieła artystów ówcześnie żyjących. Gdy do władzy doszli naziści, prace zgromadzone w galerii zostały zarekwirowane w ramach walki ze sztuką zdegenerowaną, zaś sama placówka przestała istnieć. W czasie II wojny światowej Kronprinzenpalais został zniszczony, natomiast w 1961 roku ruiny budynku rozebrano. W latach 1968–1969 pałac został odbudowany z przeznaczeniem na pensjonat i dom kultury dla pracowników magistratu Berlina Wschodniego. Od czasu zjednoczenia Niemiec gmach wykorzystywany jest do organizowania wystaw i różnych wydarzeń kulturalnych. Czytaj więcej…

2017-10-15[edytuj | edytuj kod]

Wino – napój alkoholowy uzyskiwany w wyniku fermentacji moszczu winogronowego. Istnieje wiele rodzajów win, co związane jest z mnogością odmian winorośli, oddziaływaniem środowiska na ich wzrost i różnymi technikami winifikacji. Można wyróżnić wina białe, różowe oraz czerwone. Ze względu na zawartość cukru można je podzielić na wytrawne, półwytrawne, półsłodkie i słodkie. Mogą to być wina musujące lub niemusujące. Wino składa się z wody (75%–90%), etanolu, glicerolu, polisacharydów oraz różnych kwasów i związków fenolowych. Poza tym w winie znajdują się sole mineralne oraz witaminy. Łącznie zawiera ponad tysiąc substancji, nie wszystkie są dobrze poznane. Nie zawsze wyraz wino odnosi się do fermentowanego napoju pozyskanego z winogron, owoców winorośli właściwej. Istnieje wiele rozmaitych win wyprodukowanych z innych owoców, także tropikalnych. Nauką zajmującą się produkcją wina jest enologia. Czytaj więcej…

2017-10-16[edytuj | edytuj kod]

Karny obóz pracy w Treblince – niemiecki nazistowski obóz pracy funkcjonujący od września 1941 roku do 23 lipca 1944 roku na terenie gminy Kosów w powiecie sokołowskim, przy linii kolejowej Siedlce – Sokołów Podlaski – Małkinia, nieopodal wsi oraz stacji kolejowej Treblinka, od których pochodzi jego nazwa. Do obozu zsyłano przede wszystkim mężczyzn i kobiety obwinionych o przestępstwa o charakterze gospodarczym i kryminalnym, a także ofiary obław i łapanek. Początkowo wśród więźniów przeważali Polacy z terenów dystryktu warszawskiego, z czasem wzrosła liczba więźniów żydowskich. Osadzeni pracowali przede wszystkim w sąsiadującej z obozem żwirowni. Ogółem przez obóz przeszło około 20 tys. osób, z czego około 10 tys. zmarło lub zostało zamordowanych. Ustalenie dokładnej liczby więźniów, a także liczby zmarłych i zamordowanych, nastręcza wielu trudności, gdyż nie zachowała się obozowa dokumentacja. Czytaj więcej…

2017-10-17[edytuj | edytuj kod]

Okręty podwodne projektu 671 – powstały na przełomie lat 60. i 70. dwudziestego wieku typ radzieckich dwukadłubowych myśliwskich okrętów podwodnych z napędem jądrowym drugiej generacji, przeznaczony do zwalczania okrętów podwodnych przeciwnika. Jednostki tego typu były efektem dążenia Związku Radzieckiego do zneutralizowania zagrożenia dla tego kraju ze strony amerykańskich strategicznych okrętów podwodnych systemu Polaris-Poseidon, oraz zapewnienia ochrony myśliwskiej własnym strategicznym rakietowym okrętom podwodnym. Wprowadzenie do służby jednostek projektu 671 i ich wariantów, zdaniem wywiadu amerykańskiej marynarki, oznaczało odejście okrętów podwodnych radzieckiej marynarki wojennej od typowych ofensywnych zadań zwalczania żeglugi na otwartych wodach, do zadań polegających na zwalczaniu amerykańskich okrętów rakietowych oraz lotniskowców. U swego zarania projekt uważany był za udany, toteż do 1974 roku powstało 15 okrętów tej konstrukcji, w stoczni Admiralicji w Leningradzie. Czytaj więcej…

2017-10-18[edytuj | edytuj kod]

Ulica 6 Sierpnia w Łodzi – ulica w zachodniej części Śródmieścia i we wschodniej części Polesia w Łodzi, o długości około 2 km. Rozpoczyna się od skrzyżowania z ul. Piotrkowską i biegnie niemal równoleżnikowo do skrzyżowania z ul. gen. Lucjana Żeligowskiego, a dalej w kierunku południowo-zachodnim do skrzyżowania z al. Włókniarzy. Ulica jest podzielona na dwa odcinki przez przecinającą ją dwujezdniową al. Tadeusza Kościuszki – nie są możliwe ani przejazd na wprost, ani skręt w lewo – barierę stanowi wydzielone torowisko tramwajowe – po południowej stronie skrzyżowania pozostawiono jedynie możliwość przejścia pieszym. Pierwszy odcinek ulicy – między ul. Piotrkowską a al. Tadeusza Kościuszki – jest objęty strefą uspokojonego ruchu, a od końca czerwca 2014 roku stanowi podwórzec miejski i od stycznia 2015 roku ma status drogi wewnętrznej. Pozostała część ma status drogi powiatowej. Nazwa ulicy upamiętnia datę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej w 1914 roku. Czytaj więcej…

2017-10-19[edytuj | edytuj kod]

Julian Chorążycki (ur. 19 sierpnia 1885 w Szawlach, zm. w kwietniu 1943 w Treblince) – polski lekarz otolaryngolog i oficer Wojska Polskiego pochodzenia żydowskiego. Weteran I wojny światowej oraz wojny polsko-bolszewickiej. W czasie II wojny światowej pierwszy przywódca i organizator ruchu oporu w obozie śmierci w Treblince, którego celem było wywołanie zbrojnego powstania w obozie. Przyłapany przez Niemców na przygotowaniach do nabycia broni od przekupionego ukraińskiego strażnika, w kwietniu 1943 roku został zamordowany lub, wedle innej wersji, popełnił samobójstwo, by nie ujawnić szczegółów planowanej akcji na torturach. Samo powstanie faktycznie wybuchło 2 sierpnia tego samego roku. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Czytaj więcej…

2017-10-20[edytuj | edytuj kod]

Pałac Westminsterski – zabytkowy, neogotycki pałac w Londynie, w Wielkiej Brytanii; siedziba brytyjskiej Izby Gmin, Izby Lordów oraz urzędów z nimi związanych; zabytek I klasy od 1970 roku, w 1987 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jego budowę rozpoczął Knut Wielki w 1016 roku. W XIII wieku stał się politycznym centrum angielskiej państwowości. Do 1512 roku służył jako siedziba monarchy. Od XIII stulecia obradował w nim Parlament. Został przebudowany w XVIII wieku w związku z ustanowieniem Królestwa Wielkiej Brytanii i związanym z tym powiększeniem aparatu administracyjnego. Składa się z trzech skrzydeł. Najważniejsze pomieszczenia umiejscowione są w osi centralnej. W samym środku znajduje się Central Lobby, po obu jego stronach, w takiej samej odległości znajdują się sale posiedzeń Izby Lordów oraz Izby Gmin. Na północnym krańcu znajduje się wieża Elizabeth Tower, określana również jako Big Ben. W przeciwległej części pałacu wznosi się Victoria Tower, której wierzchołek na wysokości 98,5 metra stanowi najwyższy punkt kompleksu. Czytaj więcej…

2017-10-21[edytuj | edytuj kod]

Kronprinzenpalais – klasycystyczny pałac, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. Powstał w latach 1663–1669 jako rezydencja dworskiego urzędnika, później służył jako miejsce zamieszkania członków rodziny Hohenzollernów, spośród których kilku było królami Prus oraz cesarzami niemieckimi. W tym czasie pałac poddano dwóm przebudowom. Po upadku monarchii i nastaniu Republiki Weimarskiej w budynku ulokowana została galeria sztuki nowoczesnej – Galerie der Lebenden, mieszcząca dzieła artystów ówcześnie żyjących. Gdy do władzy doszli naziści, prace zgromadzone w galerii zostały zarekwirowane w ramach walki ze sztuką zdegenerowaną, zaś sama placówka przestała istnieć. W czasie II wojny światowej Kronprinzenpalais został zniszczony, natomiast w 1961 roku ruiny budynku rozebrano. W latach 1968–1969 pałac został odbudowany z przeznaczeniem na pensjonat i dom kultury dla pracowników magistratu Berlina Wschodniego. Od czasu zjednoczenia Niemiec gmach wykorzystywany jest do organizowania wystaw i różnych wydarzeń kulturalnych. Czytaj więcej…

2017-10-22[edytuj | edytuj kod]

Wino – napój alkoholowy uzyskiwany w wyniku fermentacji moszczu winogronowego. Istnieje wiele rodzajów win, co związane jest z mnogością odmian winorośli, oddziaływaniem środowiska na ich wzrost i różnymi technikami winifikacji. Można wyróżnić wina białe, różowe oraz czerwone. Ze względu na zawartość cukru można je podzielić na wytrawne, półwytrawne, półsłodkie i słodkie. Mogą to być wina musujące lub niemusujące. Wino składa się z wody (75%–90%), etanolu, glicerolu, polisacharydów oraz różnych kwasów i związków fenolowych. Poza tym w winie znajdują się sole mineralne oraz witaminy. Łącznie zawiera ponad tysiąc substancji, nie wszystkie są dobrze poznane. Nie zawsze wyraz wino odnosi się do fermentowanego napoju pozyskanego z winogron, owoców winorośli właściwej. Istnieje wiele rozmaitych win wyprodukowanych z innych owoców, także tropikalnych. Nauką zajmującą się produkcją wina jest enologia. Czytaj więcej…

2017-10-23[edytuj | edytuj kod]

Papuga maskareńska – gatunek wymarłego ptaka z rodziny papug wschodnich. Był endemiczny dla wyspy Réunion na zachodnim Oceanie Indyjskim. Systematyka papugi maskareńskiej była przedmiotem sporów; klasyfikowano ją w obrębie Psittaculini lub Coracopsis; ostatnie badania wskazują na bliższe powiązanie z Psittaculini. Po raz pierwszy papugi te wspomniano w 1674 roku, a żywe okazy dostarczono później do Europy i trzymano w niewoli. Naukowo opisano gatunek w 1771 roku. Współcześnie zachowały się tylko dwa okazy – w zbiorach w Paryżu oraz w Wiedniu. Data i przyczyny wymarcia są niejednoznaczne. Ostatnie doniesienie z 1834 roku uchodzi za niepewne; najprawdopodobniej więc gatunek wymarł przed nadejściem XIX wieku, a wcześniej stał się wymarły na wolności. Papugi maskareńskie mierzyły około 35 cm długości. Miały duże, czerwone dzioby i długie zaokrąglone ogony. Nogi były czerwone, podobnie jak naga skóra wokół oczu i nozdrzy. Przód głowy zdobiła czarna maska. Czytaj więcej…

2017-10-24[edytuj | edytuj kod]

Okręty podwodne projektu 671 – powstały na przełomie lat 60. i 70. dwudziestego wieku typ radzieckich dwukadłubowych myśliwskich okrętów podwodnych z napędem jądrowym drugiej generacji, przeznaczony do zwalczania okrętów podwodnych przeciwnika. Jednostki tego typu były efektem dążenia Związku Radzieckiego do zneutralizowania zagrożenia dla tego kraju ze strony amerykańskich strategicznych okrętów podwodnych systemu Polaris-Poseidon, oraz zapewnienia ochrony myśliwskiej własnym strategicznym rakietowym okrętom podwodnym. Wprowadzenie do służby jednostek projektu 671 i ich wariantów, zdaniem wywiadu amerykańskiej marynarki, oznaczało odejście okrętów podwodnych radzieckiej marynarki wojennej od typowych ofensywnych zadań zwalczania żeglugi na otwartych wodach, do zadań polegających na zwalczaniu amerykańskich okrętów rakietowych oraz lotniskowców. U swego zarania projekt uważany był za udany, toteż do 1974 roku powstało 15 okrętów tej konstrukcji, w stoczni Admiralicji w Leningradzie. Czytaj więcej…

2017-10-25[edytuj | edytuj kod]

Ulica 6 Sierpnia w Łodzi – ulica w zachodniej części Śródmieścia i we wschodniej części Polesia w Łodzi, o długości około 2 km. Rozpoczyna się od skrzyżowania z ul. Piotrkowską i biegnie niemal równoleżnikowo do skrzyżowania z ul. gen. Lucjana Żeligowskiego, a dalej w kierunku południowo-zachodnim do skrzyżowania z al. Włókniarzy. Ulica jest podzielona na dwa odcinki przez przecinającą ją dwujezdniową al. Tadeusza Kościuszki – nie są możliwe ani przejazd na wprost, ani skręt w lewo – barierę stanowi wydzielone torowisko tramwajowe – po południowej stronie skrzyżowania pozostawiono jedynie możliwość przejścia pieszym. Pierwszy odcinek ulicy – między ul. Piotrkowską a al. Tadeusza Kościuszki – jest objęty strefą uspokojonego ruchu, a od końca czerwca 2014 roku stanowi podwórzec miejski i od stycznia 2015 roku ma status drogi wewnętrznej. Pozostała część ma status drogi powiatowej. Nazwa ulicy upamiętnia datę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej w 1914 roku. Czytaj więcej…

2017-10-26[edytuj | edytuj kod]

Lista laureatów Nagrody Nobla – obejmuje osoby i organizacje uhonorowane Nagrodą Nobla, uznawaną za najbardziej prestiżowe wyróżnienie za wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi dla społeczeństw i ludzkości, ustanowioną w testamencie fundatora, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcy dynamitu – Alfreda Nobla. Nagroda ta przyznawana jest za osiągnięcia w czterech dziedzinach naukowych: fizyce, chemii, fizjologii lub medycynie i literaturze. Ponadto przyznawana jest również Pokojowa Nagroda Nobla za wysiłki na rzecz światowego pokoju. Nagroda im. Alfreda Nobla jest wyróżnieniem przyznawanym w dziedzinie nauk ekonomicznych. Nagroda ta ufundowana została w 1968 przez Szwedzki Bank Narodowy z okazji jubileuszu 300-lecia jego istnienia. Każdy z laureatów Nagrody Nobla otrzymuje złoty medal oraz dyplom, ponadto między wyróżnionych w jednej dziedzinie w danym roku rozdzielana jest nagroda pieniężna. Czytaj więcej…

2017-10-27[edytuj | edytuj kod]

Pałac Westminsterski – zabytkowy, neogotycki pałac w Londynie, w Wielkiej Brytanii; siedziba brytyjskiej Izby Gmin, Izby Lordów oraz urzędów z nimi związanych; zabytek I klasy od 1970 roku, w 1987 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jego budowę rozpoczął Knut Wielki w 1016 roku. W XIII wieku stał się politycznym centrum angielskiej państwowości. Do 1512 roku służył jako siedziba monarchy. Od XIII stulecia obradował w nim Parlament. Został przebudowany w XVIII wieku w związku z ustanowieniem Królestwa Wielkiej Brytanii i związanym z tym powiększeniem aparatu administracyjnego. Składa się z trzech skrzydeł. Najważniejsze pomieszczenia umiejscowione są w osi centralnej. W samym środku znajduje się Central Lobby, po obu jego stronach, w takiej samej odległości znajdują się sale posiedzeń Izby Lordów oraz Izby Gmin. Na północnym krańcu znajduje się wieża Elizabeth Tower, określana również jako Big Ben. W przeciwległej części pałacu wznosi się Victoria Tower, której wierzchołek na wysokości 98,5 metra stanowi najwyższy punkt kompleksu. Czytaj więcej…

2017-10-28[edytuj | edytuj kod]

Kronprinzenpalais – klasycystyczny pałac, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. Powstał w latach 1663–1669 jako rezydencja dworskiego urzędnika, później służył jako miejsce zamieszkania członków rodziny Hohenzollernów, spośród których kilku było królami Prus oraz cesarzami niemieckimi. W tym czasie pałac poddano dwóm przebudowom. Po upadku monarchii i nastaniu Republiki Weimarskiej w budynku ulokowana została galeria sztuki nowoczesnej – Galerie der Lebenden, mieszcząca dzieła artystów ówcześnie żyjących. Gdy do władzy doszli naziści, prace zgromadzone w galerii zostały zarekwirowane w ramach walki ze sztuką zdegenerowaną, zaś sama placówka przestała istnieć. W czasie II wojny światowej Kronprinzenpalais został zniszczony, natomiast w 1961 roku ruiny budynku rozebrano. W latach 1968–1969 pałac został odbudowany z przeznaczeniem na pensjonat i dom kultury dla pracowników magistratu Berlina Wschodniego. Od czasu zjednoczenia Niemiec gmach wykorzystywany jest do organizowania wystaw i różnych wydarzeń kulturalnych. Czytaj więcej…

2017-10-29[edytuj | edytuj kod]

Wino – napój alkoholowy uzyskiwany w wyniku fermentacji moszczu winogronowego. Istnieje wiele rodzajów win, co związane jest z mnogością odmian winorośli, oddziaływaniem środowiska na ich wzrost i różnymi technikami winifikacji. Można wyróżnić wina białe, różowe oraz czerwone. Ze względu na zawartość cukru można je podzielić na wytrawne, półwytrawne, półsłodkie i słodkie. Mogą to być wina musujące lub niemusujące. Wino składa się z wody (75%–90%), etanolu, glicerolu, polisacharydów oraz różnych kwasów i związków fenolowych. Poza tym w winie znajdują się sole mineralne oraz witaminy. Łącznie zawiera ponad tysiąc substancji, nie wszystkie są dobrze poznane. Nie zawsze wyraz wino odnosi się do fermentowanego napoju pozyskanego z winogron, owoców winorośli właściwej. Istnieje wiele rozmaitych win wyprodukowanych z innych owoców, także tropikalnych. Nauką zajmującą się produkcją wina jest enologia. Czytaj więcej…

2017-10-30[edytuj | edytuj kod]

Papuga maskareńska – gatunek wymarłego ptaka z rodziny papug wschodnich. Był endemiczny dla wyspy Réunion na zachodnim Oceanie Indyjskim. Systematyka papugi maskareńskiej była przedmiotem sporów; klasyfikowano ją w obrębie Psittaculini lub Coracopsis; ostatnie badania wskazują na bliższe powiązanie z Psittaculini. Po raz pierwszy papugi te wspomniano w 1674 roku, a żywe okazy dostarczono później do Europy i trzymano w niewoli. Naukowo opisano gatunek w 1771 roku. Współcześnie zachowały się tylko dwa okazy – w zbiorach w Paryżu oraz w Wiedniu. Data i przyczyny wymarcia są niejednoznaczne. Ostatnie doniesienie z 1834 roku uchodzi za niepewne; najprawdopodobniej więc gatunek wymarł przed nadejściem XIX wieku, a wcześniej stał się wymarły na wolności. Papugi maskareńskie mierzyły około 35 cm długości. Miały duże, czerwone dzioby i długie zaokrąglone ogony. Nogi były czerwone, podobnie jak naga skóra wokół oczu i nozdrzy. Przód głowy zdobiła czarna maska. Czytaj więcej…

2017-10-31[edytuj | edytuj kod]

Okręty podwodne projektu 671 – powstały na przełomie lat 60. i 70. dwudziestego wieku typ radzieckich dwukadłubowych myśliwskich okrętów podwodnych z napędem jądrowym drugiej generacji, przeznaczony do zwalczania okrętów podwodnych przeciwnika. Jednostki tego typu były efektem dążenia Związku Radzieckiego do zneutralizowania zagrożenia dla tego kraju ze strony amerykańskich strategicznych okrętów podwodnych systemu Polaris-Poseidon, oraz zapewnienia ochrony myśliwskiej własnym strategicznym rakietowym okrętom podwodnym. Wprowadzenie do służby jednostek projektu 671 i ich wariantów, zdaniem wywiadu amerykańskiej marynarki, oznaczało odejście okrętów podwodnych radzieckiej marynarki wojennej od typowych ofensywnych zadań zwalczania żeglugi na otwartych wodach, do zadań polegających na zwalczaniu amerykańskich okrętów rakietowych oraz lotniskowców. U swego zarania projekt uważany był za udany, toteż do 1974 roku powstało 15 okrętów tej konstrukcji, w stoczni Admiralicji w Leningradzie. Czytaj więcej…