Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2012-06

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2012-06-01[edytuj | edytuj kod]

Gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie to od 1999 siedziba niemieckiego Bundestagu. Od 1994 miejsce obrad Zgromadzenia Narodowego, które wybiera prezydenta Niemiec. Gmach znajduje się w dzielnicy Berlin-Mitte. Neorenesansowy budynek został wzniesiony w latach 1884–1894 według projektu Paula Wallota. Do 1918 obradował tu parlament II Rzeszy Niemieckiej. W latach 1919–1933 był miejscem posiedzeń parlamentu Republiki Weimarskiej. Gmach został poważnie uszkodzony wskutek pożaru w 1933 oraz w wyniku działań wojennych. Odbudowany w zmodernizowanej formie w latach 60. XX w. przez Paula Baumgartena, przebudowany po zjednoczeniu Niemiec w latach 1991–1999 według projektu Normana Fostera.

2012-06-02[edytuj | edytuj kod]

Dysk rozproszony – region Układu Słonecznego rozciągający się za orbitą Neptuna, sięgający ponad 100 j.a od Słońca oraz ponad 40° powyżej i poniżej ekliptyki. W obszarze tym krąży wiele małych ciał po orbitach o dużej ekscentryczności i inklinacji. Ze względu na swą niestabilność dysk rozproszony uważany jest za główne źródło większości komet okresowych. Centaury, planetoidy krążące pomiędzy orbitami Jowisza i Neptuna, są uważane za stadium przejściowe w migracji obiektów z dysku rozproszonego do wewnętrznych rejonów Układu Słonecznego. Zaburzenia wywołane przez grawitację gazowych olbrzymów w końcu wysyłają takie ciała albo w kierunku Słońca, albo na bardzo dalekie orbity do Obłoku Oorta.

2012-06-03[edytuj | edytuj kod]

Adrian, imię świeckie Andriej (ur. 2 października w 1627, 1637 lub 1639) – dziesiąty (de facto jedenasty) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1690-1700. Pierwsze wzmianki o Adrianie pochodzą z 1678, gdy był on już przełożonym moskiewskiego Monasteru Czudowskiego i nosił tytuł archimandryty. Był bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Joachima. W 1686 przyjął chirotonię biskupią i w tym samym roku został metropolitą kazańskim. Został wybrany na jego następcę dzięki protekcji Natalii Naryszkiny i poparciu większości duchowieństwa. Koncepcja nadrzędności Kościoła nad państwem, jaką popierał patriarcha, była sprzeczna z lansowaną przez cara Piotra I wizją włączenia Cerkwi w struktury państwowej administracji. Dlatego po 1696 doszło między nimi do konfliktu, w toku którego Adrian, ciężko chory, sukcesywnie zgadzał się na kolejne interwencje cara w życie wewnętrzne Kościoła, w tym na nominowanie przez niego biskupów wbrew woli patriarchy. W ostatnich latach życia hierarcha nie cieszył się niemal żadnym autorytetem wśród duchowieństwa, był publicznie krytykowany przez innych biskupów; szacunek straciła również sama Cerkiew jako instytucja.

2012-06-04[edytuj | edytuj kod]

Filaret, imię świeckie Fiodor Nikiticz Romanow (ur. 1553 w Moskwie, zm. 1 października 1633 tamże) – patriarcha moskiewski i całej Rusi w latach 1609–1633. Pochodził z rodziny Romanowów. Skoligacony z carem Fiodorem I, był jednym z kandydatów do sukcesji po nim, przegrał jednak walkę o władzę: po soborze ziemskim carem został Borys Godunow. Romanowowie nie zarzucili prób objęcia władzy, w efekcie czego Borys Godunow w 1600 roku podjął rozprawę z całym rodem. Fiodor, będący jego głową, został zmuszony do złożenia wieczystych ślubów mniszych w Monasterze Antoniewo-Sijskim; przyjął imię zakonne Filaret. Klasztor opuścił po pojawieniu się Dymitra Samozwańca I, którego poparł. W rewanżu został przez niego mianowany metropolitą rostowskim i jarosławskim. Niezadowolony ze swojej pozycji w otoczeniu Dymitra, przeszedł do obozu Wasyla IV Szujskiego i poparł zorganizowany przez niego zamach stanu. Po sukcesie przewrotu stronnictwo Romanowów początkowo wysuwało kandydaturę Filareta na tron carski; objęcie władzy przez duchownego było jednak niemożliwe. Nowy car Wasyl IV Szujski początkowo zamierzał powierzyć mu godność patriarchy moskiewskiego i całej Rusi, zmienił jednak zdanie w tym zakresie, nie będąc pewnym lojalności metropolity rostowskiego.

2012-06-05[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Marusarz (ur. 18 czerwca 1913 w Zakopanem, zm. 29 października 1993 tamże) – polski skoczek narciarski, dwuboista i alpejczyk (w biegu zjazdowym i kombinacji alpejskiej), czterokrotny olimpijczyk, podporucznik AK, trener. Wicemistrz świata w skokach 1938 z Lahti. Kawaler Krzyża Wielkiego, Krzyża Komandorskiego i Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, oraz Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Najlepszy Sportowiec Polski w roku 1938 w Plebiscycie Przeglądu Sportowego. Zasłużony Mistrz Sportu z 1951 r. Był dwudziestojednokrotnym mistrzem Polski w skokach, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych 4 razy 10 km i 5 razy 10 km.

2012-06-06[edytuj | edytuj kod]

Adrian Lindley Trevor Cole (ur. 19 czerwca 1895, zm. 14 lutego 1966) – australijski lotnik wojskowy, jeden z wyższych dowódców Royal Australian Air Force (RAAF) w stopniu wicemarszałka. Po wstąpieniu do armii na początku I wojny światowej Cole został skierowany w roku 1916 do lotnictwa, gdzie służył w Dywizjonie 1 RAAF na Bliskim Wschodzie, a następnie – w Dywizjonie 2 RAAF na froncie zachodnim w Europie. Uznany został za asa myśliwskiego po potwierdzonym zestrzeleniu dziesięciu samolotów nieprzyjaciela, za co udekorowano go odznaczeniami Military Cross i Distinguished Flying Cross. W roku 1935 Cole został awansowany do stopnia Wing Commander. W rok później został mianowany dowódcą Bazy RAAF w Richmond niedaleko Sydney. Podczas II wojny światowej Cole stał na czele Okręgu Północnego w Darwin, a następnie służył na stanowiskach dowódczych RAAF w Afryce Północnej, Anglii, Irlandii Północnej i na Cejlonie. Podczas rajdu na Dieppe w roku 1942 został ranny. Po przejściu na emeryturę w roku 1946 Cole zasiadał w radach nadzorczych firm związanych z lotnictwem. Zmarł w roku 1966 w wieku siedemdziesięciu lat.

2012-06-07[edytuj | edytuj kod]

Alhaji Umaru Musa Yar’Adua (ur. 16 sierpnia 1951 w Katsinie, zm. 5 maja 2010 w Abudży) – nigeryjski polityk, gubernator stanu Katsina w latach 1999–2007. Członek Ludowej Partii Demokratycznej (PDP). Prezydent Nigerii od 29 maja 2007 do 5 maja 2010. Z wykształcenia chemik, po zakończeniu studiów rozpoczął pracę naukową i akademicką. W 1999 został gubernatorem stanu Katsina. Pod koniec 2006 został został kandydatem rządzącej Ludowej Partii Demokratycznej na urząd prezydenta. W kwietniu 2007 odniósł zwycięstwo w wyborach prezydenckich, których wiarygodność została jednakże zakwestionowana przez międzynarodowych obserwatorów. Jako prezydent podejmował działania na rzecz ograniczenia korupcji. Zapoczątkował zmiany w prawie wyborczym, opracował plan zwiększenia produkcji energii elektrycznej oraz zmian w przemyśle naftowym i gazowym. W 2008 doprowadził do zakończenia sporu granicznego z Kamerunem. W 2009, jako przewodniczący ECOWAS, angażował się w procesy normalizacji sytuacji w Gwinei i Nigrze. Z powodów zdrowotnych w listopadzie 2009 został hospitalizowany w Arabii Saudyjskiej. Przeciągająca się nieobecność oraz brak dokładnych informacji o stanie zdrowia przyczyniły się do powstania kryzysu konstytucyjnego i niejasności w procesie transferu władzy. Ostatecznie, 9 lutego 2010 parlament pełniącym obowiązki szefa państwa mianował wiceprezydenta Goodlucka Jonathana.

2012-06-08[edytuj | edytuj kod]

Gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie to od 1999 siedziba niemieckiego Bundestagu. Od 1994 miejsce obrad Zgromadzenia Narodowego, które wybiera prezydenta Niemiec. Gmach znajduje się w dzielnicy Berlin-Mitte. Neorenesansowy budynek został wzniesiony w latach 1884–1894 według projektu Paula Wallota. Do 1918 obradował tu parlament II Rzeszy Niemieckiej. W latach 1919–1933 był miejscem posiedzeń parlamentu Republiki Weimarskiej. Gmach został poważnie uszkodzony wskutek pożaru w 1933 oraz w wyniku działań wojennych. Odbudowany w zmodernizowanej formie w latach 60. XX w. przez Paula Baumgartena, przebudowany po zjednoczeniu Niemiec w latach 1991–1999 według projektu Normana Fostera.

2012-06-09[edytuj | edytuj kod]

Dysk rozproszony – region Układu Słonecznego rozciągający się za orbitą Neptuna, sięgający ponad 100 j.a od Słońca oraz ponad 40° powyżej i poniżej ekliptyki. W obszarze tym krąży wiele małych ciał po orbitach o dużej ekscentryczności i inklinacji. Ze względu na swą niestabilność dysk rozproszony uważany jest za główne źródło większości komet okresowych. Centaury, planetoidy krążące pomiędzy orbitami Jowisza i Neptuna, są uważane za stadium przejściowe w migracji obiektów z dysku rozproszonego do wewnętrznych rejonów Układu Słonecznego. Zaburzenia wywołane przez grawitację gazowych olbrzymów w końcu wysyłają takie ciała albo w kierunku Słońca, albo na bardzo dalekie orbity do Obłoku Oorta.

2012-06-10[edytuj | edytuj kod]

Adrian, imię świeckie Andriej (ur. 2 października w 1627, 1637 lub 1639) – dziesiąty (de facto jedenasty) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1690-1700. Pierwsze wzmianki o Adrianie pochodzą z 1678, gdy był on już przełożonym moskiewskiego Monasteru Czudowskiego i nosił tytuł archimandryty. Był bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Joachima. W 1686 przyjął chirotonię biskupią i w tym samym roku został metropolitą kazańskim. Został wybrany na jego następcę dzięki protekcji Natalii Naryszkiny i poparciu większości duchowieństwa. Koncepcja nadrzędności Kościoła nad państwem, jaką popierał patriarcha, była sprzeczna z lansowaną przez cara Piotra I wizją włączenia Cerkwi w struktury państwowej administracji. Dlatego po 1696 doszło między nimi do konfliktu, w toku którego Adrian, ciężko chory, sukcesywnie zgadzał się na kolejne interwencje cara w życie wewnętrzne Kościoła, w tym na nominowanie przez niego biskupów wbrew woli patriarchy. W ostatnich latach życia hierarcha nie cieszył się niemal żadnym autorytetem wśród duchowieństwa, był publicznie krytykowany przez innych biskupów; szacunek straciła również sama Cerkiew jako instytucja.

2012-06-11[edytuj | edytuj kod]

Bronisław Czech (ur. 25 lipca 1908 roku w Zakopanem (niektóre źródła podają 16 sierpnia), zm. 5 czerwca 1944 roku w obozie koncentracyjnym w Auschwitz-Birkenau) – najwszechstronniejszy polski narciarz okresu międzywojennego, trzykrotny olimpijczyk, taternik, ratownik górski, instruktor narciarski, pilot i instruktor szybowcowy. Był 24-krotnym mistrzem Polski w konkurencjach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata i Europy. Był trzykrotnym rekordzistą Polski w długości skoku – do 63 m i pierwszym polskim narciarzem o klasie międzynarodowej. Wziął udział w ośmiu wyprawach ratunkowych TOPR. Od 1932 roku był trenerem narciarskim, prowadził szkołę narciarstwa zjazdowego na Kasprowym Wierchu.

2012-06-12[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Marusarz (ur. 18 czerwca 1913 w Zakopanem, zm. 29 października 1993 tamże) – polski skoczek narciarski, dwuboista i alpejczyk (w biegu zjazdowym i kombinacji alpejskiej), czterokrotny olimpijczyk, podporucznik AK, trener. Wicemistrz świata w skokach 1938 z Lahti. Kawaler Krzyża Wielkiego, Krzyża Komandorskiego i Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, oraz Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Najlepszy Sportowiec Polski w roku 1938 w Plebiscycie Przeglądu Sportowego. Zasłużony Mistrz Sportu z 1951 r. Był dwudziestojednokrotnym mistrzem Polski w skokach, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych 4 razy 10 km i 5 razy 10 km.

2012-06-13[edytuj | edytuj kod]

Adrian Lindley Trevor Cole (ur. 19 czerwca 1895, zm. 14 lutego 1966) – australijski lotnik wojskowy, jeden z wyższych dowódców Royal Australian Air Force (RAAF) w stopniu wicemarszałka. Po wstąpieniu do armii na początku I wojny światowej Cole został skierowany w roku 1916 do lotnictwa, gdzie służył w Dywizjonie 1 RAAF na Bliskim Wschodzie, a następnie – w Dywizjonie 2 RAAF na froncie zachodnim w Europie. Uznany został za asa myśliwskiego po potwierdzonym zestrzeleniu dziesięciu samolotów nieprzyjaciela, za co udekorowano go odznaczeniami Military Cross i Distinguished Flying Cross. W roku 1935 Cole został awansowany do stopnia Wing Commander. W rok później został mianowany dowódcą Bazy RAAF w Richmond niedaleko Sydney. Podczas II wojny światowej Cole stał na czele Okręgu Północnego w Darwin, a następnie służył na stanowiskach dowódczych RAAF w Afryce Północnej, Anglii, Irlandii Północnej i na Cejlonie. Podczas rajdu na Dieppe w roku 1942 został ranny. Po przejściu na emeryturę w roku 1946 Cole zasiadał w radach nadzorczych firm związanych z lotnictwem. Zmarł w roku 1966 w wieku siedemdziesięciu lat.

2012-06-14[edytuj | edytuj kod]

Alhaji Umaru Musa Yar’Adua (ur. 16 sierpnia 1951 w Katsinie, zm. 5 maja 2010 w Abudży) – nigeryjski polityk, gubernator stanu Katsina w latach 1999–2007. Członek Ludowej Partii Demokratycznej (PDP). Prezydent Nigerii od 29 maja 2007 do 5 maja 2010. Z wykształcenia chemik, po zakończeniu studiów rozpoczął pracę naukową i akademicką. W 1999 został gubernatorem stanu Katsina. Pod koniec 2006 został został kandydatem rządzącej Ludowej Partii Demokratycznej na urząd prezydenta. W kwietniu 2007 odniósł zwycięstwo w wyborach prezydenckich, których wiarygodność została jednakże zakwestionowana przez międzynarodowych obserwatorów. Jako prezydent podejmował działania na rzecz ograniczenia korupcji. Zapoczątkował zmiany w prawie wyborczym, opracował plan zwiększenia produkcji energii elektrycznej oraz zmian w przemyśle naftowym i gazowym. W 2008 doprowadził do zakończenia sporu granicznego z Kamerunem. W 2009, jako przewodniczący ECOWAS, angażował się w procesy normalizacji sytuacji w Gwinei i Nigrze. Z powodów zdrowotnych w listopadzie 2009 został hospitalizowany w Arabii Saudyjskiej. Przeciągająca się nieobecność oraz brak dokładnych informacji o stanie zdrowia przyczyniły się do powstania kryzysu konstytucyjnego i niejasności w procesie transferu władzy. Ostatecznie, 9 lutego 2010 parlament pełniącym obowiązki szefa państwa mianował wiceprezydenta Goodlucka Jonathana.

2012-06-15[edytuj | edytuj kod]

Gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie to od 1999 siedziba niemieckiego Bundestagu. Od 1994 miejsce obrad Zgromadzenia Narodowego, które wybiera prezydenta Niemiec. Gmach znajduje się w dzielnicy Berlin-Mitte. Neorenesansowy budynek został wzniesiony w latach 1884–1894 według projektu Paula Wallota. Do 1918 obradował tu parlament II Rzeszy Niemieckiej. W latach 1919–1933 był miejscem posiedzeń parlamentu Republiki Weimarskiej. Gmach został poważnie uszkodzony wskutek pożaru w 1933 oraz w wyniku działań wojennych. Odbudowany w zmodernizowanej formie w latach 60. XX w. przez Paula Baumgartena, przebudowany po zjednoczeniu Niemiec w latach 1991–1999 według projektu Normana Fostera.

2012-06-16[edytuj | edytuj kod]

Dysk rozproszony – region Układu Słonecznego rozciągający się za orbitą Neptuna, sięgający ponad 100 j.a od Słońca oraz ponad 40° powyżej i poniżej ekliptyki. W obszarze tym krąży wiele małych ciał po orbitach o dużej ekscentryczności i inklinacji. Ze względu na swą niestabilność dysk rozproszony uważany jest za główne źródło większości komet okresowych. Centaury, planetoidy krążące pomiędzy orbitami Jowisza i Neptuna, są uważane za stadium przejściowe w migracji obiektów z dysku rozproszonego do wewnętrznych rejonów Układu Słonecznego. Zaburzenia wywołane przez grawitację gazowych olbrzymów w końcu wysyłają takie ciała albo w kierunku Słońca, albo na bardzo dalekie orbity do Obłoku Oorta.

2012-06-17[edytuj | edytuj kod]

Adrian, imię świeckie Andriej (ur. 2 października w 1627, 1637 lub 1639) – dziesiąty (de facto jedenasty) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1690-1700. Pierwsze wzmianki o Adrianie pochodzą z 1678, gdy był on już przełożonym moskiewskiego Monasteru Czudowskiego i nosił tytuł archimandryty. Był bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Joachima. W 1686 przyjął chirotonię biskupią i w tym samym roku został metropolitą kazańskim. Został wybrany na jego następcę dzięki protekcji Natalii Naryszkiny i poparciu większości duchowieństwa. Koncepcja nadrzędności Kościoła nad państwem, jaką popierał patriarcha, była sprzeczna z lansowaną przez cara Piotra I wizją włączenia Cerkwi w struktury państwowej administracji. Dlatego po 1696 doszło między nimi do konfliktu, w toku którego Adrian, ciężko chory, sukcesywnie zgadzał się na kolejne interwencje cara w życie wewnętrzne Kościoła, w tym na nominowanie przez niego biskupów wbrew woli patriarchy. W ostatnich latach życia hierarcha nie cieszył się niemal żadnym autorytetem wśród duchowieństwa, był publicznie krytykowany przez innych biskupów; szacunek straciła również sama Cerkiew jako instytucja.

2012-06-18[edytuj | edytuj kod]

Bronisław Czech (ur. 25 lipca 1908 roku w Zakopanem (niektóre źródła podają 16 sierpnia), zm. 5 czerwca 1944 roku w obozie koncentracyjnym w Auschwitz-Birkenau) – najwszechstronniejszy polski narciarz okresu międzywojennego, trzykrotny olimpijczyk, taternik, ratownik górski, instruktor narciarski, pilot i instruktor szybowcowy. Był 24-krotnym mistrzem Polski w konkurencjach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata i Europy. Był trzykrotnym rekordzistą Polski w długości skoku – do 63 m i pierwszym polskim narciarzem o klasie międzynarodowej. Wziął udział w ośmiu wyprawach ratunkowych TOPR. Od 1932 roku był trenerem narciarskim, prowadził szkołę narciarstwa zjazdowego na Kasprowym Wierchu.

2012-06-19[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Marusarz (ur. 18 czerwca 1913 w Zakopanem, zm. 29 października 1993 tamże) – polski skoczek narciarski, dwuboista i alpejczyk (w biegu zjazdowym i kombinacji alpejskiej), czterokrotny olimpijczyk, podporucznik AK, trener. Wicemistrz świata w skokach 1938 z Lahti. Kawaler Krzyża Wielkiego, Krzyża Komandorskiego i Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, oraz Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Najlepszy Sportowiec Polski w roku 1938 w Plebiscycie Przeglądu Sportowego. Zasłużony Mistrz Sportu z 1951 r. Był dwudziestojednokrotnym mistrzem Polski w skokach, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych 4 razy 10 km i 5 razy 10 km.

2012-06-20[edytuj | edytuj kod]

Adrian Lindley Trevor Cole (ur. 19 czerwca 1895, zm. 14 lutego 1966) – australijski lotnik wojskowy, jeden z wyższych dowódców Royal Australian Air Force (RAAF) w stopniu wicemarszałka. Po wstąpieniu do armii na początku I wojny światowej Cole został skierowany w roku 1916 do lotnictwa, gdzie służył w Dywizjonie 1 RAAF na Bliskim Wschodzie, a następnie – w Dywizjonie 2 RAAF na froncie zachodnim w Europie. Uznany został za asa myśliwskiego po potwierdzonym zestrzeleniu dziesięciu samolotów nieprzyjaciela, za co udekorowano go odznaczeniami Military Cross i Distinguished Flying Cross. W roku 1935 Cole został awansowany do stopnia Wing Commander. W rok później został mianowany dowódcą Bazy RAAF w Richmond niedaleko Sydney. Podczas II wojny światowej Cole stał na czele Okręgu Północnego w Darwin, a następnie służył na stanowiskach dowódczych RAAF w Afryce Północnej, Anglii, Irlandii Północnej i na Cejlonie. Podczas rajdu na Dieppe w roku 1942 został ranny. Po przejściu na emeryturę w roku 1946 Cole zasiadał w radach nadzorczych firm związanych z lotnictwem. Zmarł w roku 1966 w wieku siedemdziesięciu lat.

2012-06-21[edytuj | edytuj kod]

Deusdedit (zm. ok. 664 roku) – średniowieczny anglosaski (Wessex) duchowny chrześcijański, biskup, w latach 655–664 arcybiskup Canterbury, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego i wspólnoty anglikańskiej. W roku 655 Deusdedit jako pierwsza osoba pochodząca z wyspy Wielkiej Brytanii został arcybiskupem Canterbury. Pełnił ten urząd przez ponad dziewięć lat, aż do śmierci ok. 664 roku, prawdopodobnie 14 lipca, w czasie panującej w Anglii epidemii dżumy dymieniczej. Dokładna data zgonu jest jednak nieznana. Jego święto było zgodnie z niektórymi kalendarzami obchodzone 14, a innymi – 15 lipca. Poza tym 12 lub 13 września wspominano przeniesienie relikwii św. Augustyna, a także świętych Wawrzyńca, Mellita, Justusa, Honoriusza i Deusdedita.

2012-06-22[edytuj | edytuj kod]

Gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie to od 1999 siedziba niemieckiego Bundestagu. Od 1994 miejsce obrad Zgromadzenia Narodowego, które wybiera prezydenta Niemiec. Gmach znajduje się w dzielnicy Berlin-Mitte. Neorenesansowy budynek został wzniesiony w latach 1884–1894 według projektu Paula Wallota. Do 1918 obradował tu parlament II Rzeszy Niemieckiej. W latach 1919–1933 był miejscem posiedzeń parlamentu Republiki Weimarskiej. Gmach został poważnie uszkodzony wskutek pożaru w 1933 oraz w wyniku działań wojennych. Odbudowany w zmodernizowanej formie w latach 60. XX w. przez Paula Baumgartena, przebudowany po zjednoczeniu Niemiec w latach 1991–1999 według projektu Normana Fostera.

2012-06-23[edytuj | edytuj kod]

Dysk rozproszony – region Układu Słonecznego rozciągający się za orbitą Neptuna, sięgający ponad 100 j.a od Słońca oraz ponad 40° powyżej i poniżej ekliptyki. W obszarze tym krąży wiele małych ciał po orbitach o dużej ekscentryczności i inklinacji. Ze względu na swą niestabilność dysk rozproszony uważany jest za główne źródło większości komet okresowych. Centaury, planetoidy krążące pomiędzy orbitami Jowisza i Neptuna, są uważane za stadium przejściowe w migracji obiektów z dysku rozproszonego do wewnętrznych rejonów Układu Słonecznego. Zaburzenia wywołane przez grawitację gazowych olbrzymów w końcu wysyłają takie ciała albo w kierunku Słońca, albo na bardzo dalekie orbity do Obłoku Oorta.

2012-06-24[edytuj | edytuj kod]

Adrian, imię świeckie Andriej (ur. 2 października w 1627, 1637 lub 1639) – dziesiąty (de facto jedenasty) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1690-1700. Pierwsze wzmianki o Adrianie pochodzą z 1678, gdy był on już przełożonym moskiewskiego Monasteru Czudowskiego i nosił tytuł archimandryty. Był bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Joachima. W 1686 przyjął chirotonię biskupią i w tym samym roku został metropolitą kazańskim. Został wybrany na jego następcę dzięki protekcji Natalii Naryszkiny i poparciu większości duchowieństwa. Koncepcja nadrzędności Kościoła nad państwem, jaką popierał patriarcha, była sprzeczna z lansowaną przez cara Piotra I wizją włączenia Cerkwi w struktury państwowej administracji. Dlatego po 1696 doszło między nimi do konfliktu, w toku którego Adrian, ciężko chory, sukcesywnie zgadzał się na kolejne interwencje cara w życie wewnętrzne Kościoła, w tym na nominowanie przez niego biskupów wbrew woli patriarchy. W ostatnich latach życia hierarcha nie cieszył się niemal żadnym autorytetem wśród duchowieństwa, był publicznie krytykowany przez innych biskupów; szacunek straciła również sama Cerkiew jako instytucja.

2012-06-25[edytuj | edytuj kod]

Bronisław Czech (ur. 25 lipca 1908 roku w Zakopanem (niektóre źródła podają 16 sierpnia), zm. 5 czerwca 1944 roku w obozie koncentracyjnym w Auschwitz-Birkenau) – najwszechstronniejszy polski narciarz okresu międzywojennego, trzykrotny olimpijczyk, taternik, ratownik górski, instruktor narciarski, pilot i instruktor szybowcowy. Był 24-krotnym mistrzem Polski w konkurencjach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata i Europy. Był trzykrotnym rekordzistą Polski w długości skoku – do 63 m i pierwszym polskim narciarzem o klasie międzynarodowej. Wziął udział w ośmiu wyprawach ratunkowych TOPR. Od 1932 roku był trenerem narciarskim, prowadził szkołę narciarstwa zjazdowego na Kasprowym Wierchu.

2012-06-26[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Marusarz (ur. 18 czerwca 1913 w Zakopanem, zm. 29 października 1993 tamże) – polski skoczek narciarski, dwuboista i alpejczyk (w biegu zjazdowym i kombinacji alpejskiej), czterokrotny olimpijczyk, podporucznik AK, trener. Wicemistrz świata w skokach 1938 z Lahti. Kawaler Krzyża Wielkiego, Krzyża Komandorskiego i Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Najlepszy Sportowiec Polski w roku 1938 w Plebiscycie Przeglądu Sportowego. Zasłużony Mistrz Sportu z 1951 r. Był dwudziestojednokrotnym mistrzem Polski w skokach, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych 4 razy 10 km i 5 razy 10 km.

2012-06-27[edytuj | edytuj kod]

Staroobrzędowcy – wyznanie powstałe wskutek rozłamu w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Staroobrzędowcy nie uznali reformy liturgicznej patriarchy Nikona z lat 1652–1656, upodabniającej obrzędy Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego do greckich. Przywódcami staroobrzędowców byli protopop Awwakum Pietrow, diakon Fiodor i mnisi Monasteru Sołowieckiego. Od połowy lat 50. XVII w. staroobrzędowcy zaczęli porzucać dotychczasowe miejsca zamieszkania i zakładać w trudno dostępnych miejscach własne kolonie; motywacją dla tego typu zachowania było przekonanie o rychłym nadejściu Antychrysta na ziemię. W 1667 sobór moskiewski uznał stare obrzędy za herezję. W pierwszej połowie XX w. łączną liczbę starowierców szacowano w granicach od 10 do 20 mln. Znaczny spadek liczebności tej grupy miał miejsce w czasach ZSRR, gdy prześladowania religijne i kolektywizacja doprowadziły do zniszczenia ich tradycyjnych skupisk. Współcześnie liczbę staroobrzędowców na świecie szacuje się na 3 mln.

2012-06-28[edytuj | edytuj kod]

Deusdedit (zm. ok. 664 roku) – średniowieczny anglosaski (Wessex) duchowny chrześcijański, biskup, w latach 655–664 arcybiskup Canterbury, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego i wspólnoty anglikańskiej. W roku 655 Deusdedit jako pierwsza osoba pochodząca z wyspy Wielkiej Brytanii został arcybiskupem Canterbury. Pełnił ten urząd przez ponad dziewięć lat, aż do śmierci ok. 664 roku, prawdopodobnie 14 lipca, w czasie panującej w Anglii epidemii dżumy dymieniczej. Dokładna data zgonu jest jednak nieznana. Jego święto było zgodnie z niektórymi kalendarzami obchodzone 14, a innymi – 15 lipca. Poza tym 12 lub 13 września wspominano przeniesienie relikwii św. Augustyna, a także świętych Wawrzyńca, Mellita, Justusa, Honoriusza i Deusdedita.

2012-06-29[edytuj | edytuj kod]

Gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie to od 1999 siedziba niemieckiego Bundestagu. Od 1994 miejsce obrad Zgromadzenia Narodowego, które wybiera prezydenta Niemiec. Gmach znajduje się w dzielnicy Berlin-Mitte. Neorenesansowy budynek został wzniesiony w latach 1884–1894 według projektu Paula Wallota. Do 1918 obradował tu parlament II Rzeszy Niemieckiej. W latach 1919–1933 był miejscem posiedzeń parlamentu Republiki Weimarskiej. Gmach został poważnie uszkodzony wskutek pożaru w 1933 oraz w wyniku działań wojennych. Odbudowany w zmodernizowanej formie w latach 60. XX w. przez Paula Baumgartena, przebudowany po zjednoczeniu Niemiec w latach 1991–1999 według projektu Normana Fostera.

2012-06-30[edytuj | edytuj kod]

Dysk rozproszony – region Układu Słonecznego rozciągający się za orbitą Neptuna, sięgający ponad 100 j.a od Słońca oraz ponad 40° powyżej i poniżej ekliptyki. W obszarze tym krąży wiele małych ciał po orbitach o dużej ekscentryczności i inklinacji. Ze względu na swą niestabilność dysk rozproszony uważany jest za główne źródło większości komet okresowych. Centaury, planetoidy krążące pomiędzy orbitami Jowisza i Neptuna, są uważane za stadium przejściowe w migracji obiektów z dysku rozproszonego do wewnętrznych rejonów Układu Słonecznego. Zaburzenia wywołane przez grawitację gazowych olbrzymów w końcu wysyłają takie ciała albo w kierunku Słońca, albo na bardzo dalekie orbity do Obłoku Oorta.