Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2015-11

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2015-11-01[edytuj | edytuj kod]

Company of Heroes: Kompania braci – komputerowa gra strategiczna osadzona w realiach II wojny światowej, wyprodukowana przez kanadyjskie studio Relic Entertainment z Joshuą Mosqueirą jako głównym projektantem i Drew Dunlopem pełniącym funkcję głównego programisty. Została wydana na świecie we wrześniu 2006 roku przez THQ. Akcja Company of Heroes toczy się podczas operacji Overlord, pomiędzy czerwcem a sierpniem 1944 roku. Kampania jednoosobowa umożliwia graczowi przejęcie kontroli nad dwoma amerykańskimi kompaniami uczestniczącymi w działaniach wojennych przeciwko stacjonującym we Francji siłom Wehrmachtu. Oś fabularną gry stanowią relacje między dowódcą jednej z kompanii, kapitanem Samem MacKayem, a jego podwładnym sierżantem Joem Conti, a sama rozgrywka obejmuje wydarzenia od lądowania na plaży „Omaha” po bitwę pod Falaise. Czytaj więcej…

2015-11-02[edytuj | edytuj kod]

Bunt na HMS Bounty – rebelia na pokładzie okrętu Royal Navy HMS „Bounty”, do której doszło na południowym Pacyfiku 28 kwietnia 1789 roku. Załoga, której przewodził porucznik Fletcher Christian, przejęła kontrolę nad okrętem i zmusiła kapitana, Williama Bligha wraz z osiemnastoma innymi do opuszczenia „Bounty” w łodzi okrętowej. Buntownicy zawrócili do Tahiti, a następnie pożeglowali ku wyspie Pitcairn; tymczasem Bligh, czego się nie spodziewali, odbył długą na 3500 mil morskich podróż, osiągając w końcu bezpieczną przystań. W kwietniu 1790 roku, po powrocie Bligha do Anglii, Admiralicja brytyjska wysłała w morze fregatę HMS „Pandora” z zadaniem ścigania buntowników. Czternastu schwytano na Tahiti i uwięziono na pokładzie „Pandory”. W drodze powrotnej do Anglii „Pandora” rozbiła się na Wielkiej Rafie Koralowej u wschodnich wybrzeży Australii, w wyniku czego życie straciło 31 członków załogi i czterech więźniów z „Bounty”. Dziesięciu pozostałych dowieziono w czerwcu 1792 roku do Anglii i postawiono przed sądem wojskowym; czterech uniewinniono, trzech ułaskawiono a trzech powieszono. Czytaj więcej…

2015-11-03[edytuj | edytuj kod]

Wojna o panowanie w Ameryce Północnej, także wojna francusko-indiańska lub wojna z Francuzami i Indianami (ang. French and Indian War, fr. Guerre de la Conquête, niem. Siebenjähriger Krieg in Nordamerika) – ostatnie, rozstrzygające starcie wieloletniego konfliktu pomiędzy Wielką Brytanią a Francją o dominację w Nowym Świecie, które rozpoczęło się w roku 1754. Wojna ta – jak nazwano szereg potyczek i bitew toczonych niewielkimi siłami na nie opanowanych jeszcze obszarach kontynentu – była jedną z pośrednich przyczyn, a zarazem częścią szerszego konfliktu międzynarodowego toczonego głównie w Europie, a zwanego wojną siedmioletnią. 9-letni konflikt zakończył się zawarciem korzystnego dla Brytyjczyków pokoju paryskiego w 1763 roku, ale jednocześnie położył podwaliny pod narodziny separatystycznego (a wkrótce niepodległościowego) ruchu mieszkańców trzynastu kolonii, którzy już wtedy zaczynali nazywać sami siebie Amerykanami. Czytaj więcej…

2015-11-04[edytuj | edytuj kod]

Grupa „Kampinos” – zgrupowanie partyzanckie Armii Krajowej walczące na terenie Puszczy Kampinoskiej w okresie powstania warszawskiego 1944. Grupa powstała na bazie struktur VIII Rejonu VII Obwodu „Obroża” Okręgu Warszawskiego AK oraz różnych oddziałów AK, które w wyniku akcji „Burza” znalazły się na terenie Puszczy Kampinoskiej. W sierpniu i wrześniu 1944 grupa wiązała znaczne siły nieprzyjaciela, odciążając tym samym powstańczą Warszawę. Jej oddziały stoczyły 47 bitew i potyczek oraz przejściowo wyzwoliły spod niemieckiej okupacji centralną i wschodnią część puszczy, zamieszkaną przez kilka tysięcy osób. Ponad 900 żołnierzy Grupy wyruszyło także z odsieczą stolicy, biorąc udział w natarciach na Dworzec Gdański oraz w obronie Żoliborza. Pod koniec września 1944 Grupa podjęła próbę przejścia w Góry Świętokrzyskie. Początkowo polskie zgrupowanie skutecznie wymykało się niemieckiej obławie, lecz na skutek błędów dowództwa zostało 29 września otoczone i rozbite pod Jaktorowem. Wielu żołnierzom AK, w tym kilku zwartym oddziałom, udało się jednak wyrwać z okrążenia. Część z nich kontynuowała walkę aż do stycznia 1945 roku. Czytaj więcej…

2015-11-05[edytuj | edytuj kod]

Kuchnia rosyjska – narodowa kuchnia Rosjan. Tradycyjna kuchnia rosyjska dominowała na obszarze leżącym pomiędzy zachodnią granicą kraju a Wołgą, włącznie z obszarami metropolitalnymi Moskwą i Sankt Petersburgiem. Występowała w wielu wariantach, od kuchni chłopskiej aż do kuchni carskiej. Wykwintna kuchnia klas średniej i wyższej przeżywała okres swojej największej świetności sto lat przed wybuchem rewolucji w 1917 roku. Prosta kuchnia chłopska wykorzystywała surowce możliwe do wyprodukowania we własnym zakresie w północnym klimacie. Jej podstawę stanowiły: ciemny chleb żytni, różne warianty zupy szczi oraz kasza gryczana. Znaczny wpływ na narodową kuchnię w europejskiej części Rosji wywarł obrządek Kościoła prawosławnego ze względu na bardzo dużą liczbę dni postnych w roku. Lista potraw, charakterystycznych dla tradycyjnej kuchni rosyjskiej, obejmuje: bliny, pieróg i małe pirożki, pielmieni, pierogi i boeuf Stroganow. Z zup tradycyjną kuchnię rosyjską reprezentują szczi, ucha, okroszka i barszcz. Głównym tradycyjnym napojem bezalkoholowym jest herbata, którą Rosjanie piją gorącą, bez mleka, czasami posłodzoną i doprawioną do smaku konfiturą owocową. Dawniej herbatę zaparzano przy użyciu samowaru i serwowano do niej lekko słodkie wypieki o charakterze obwarzanków tzw. suszki. Czytaj więcej…

2015-11-06[edytuj | edytuj kod]

Powstańcze natarcia na Dworzec Gdański – kilkukrotne próby zdobycia stołecznego Dworca Gdańskiego podjęte przez żołnierzy Armii Krajowej podczas powstania warszawskiego 1944 roku. Dworzec wraz z zespołem sąsiednich obiektów tworzył jeden z najsilniejszych ośrodków niemieckiego oporu w północnej części Warszawy. Na skutek niepowodzenia polskich ataków w godzinie „W” dworzec wraz z linią kolei obwodowej stworzyły swoistą barierę oddzielającą oddziały AK na Starym Mieście od powstańczego Żoliborza. Polskie dowództwo od pierwszych dni powstania zamierzało wywalczyć korytarz między obiema dzielnicami, lecz przystąpienie do poważniejszych działań zaczepnych okazało się możliwe dopiero po przybyciu na Żoliborz blisko 900 żołnierzy AK z Puszczy Kampinoskiej. Dwa nocne natarcia, przeprowadzone 20/21 sierpnia i 21/22 sierpnia, zakończyły się jednak całkowitą porażką z powodu przewagi ogniowej nieprzyjaciela oraz błędów popełnionych przez polskie dowództwo przy planowaniu i organizacji natarcia. Oddziały AK poniosły wówczas ciężkie straty, sięgające około 500–600 zabitych i rannych. Czytaj więcej…

2015-11-07[edytuj | edytuj kod]

Stacja kolejowa Katowice – powstała 3 października 1846 jako przelotowa stacja Kolei Górnośląskiej, która z biegiem czasu przekształciła się w jeden z największych i najważniejszych węzłów kolejowych w Polsce, z którego główne linie odchodzą w czterech kierunkach, tj. do Warszawy Centralnej, Legnicy, Oświęcimia i Zwardonia. Odjeżdżają z niej pociągi wszystkich kategorii, w tym Twoich Linii Kolejowych, Express InterCity i Express InterCity Premium, a także pociągi międzynarodowe. Stacja przynależy do Zakładu Linii Kolejowych PKP Polskich Linii Kolejowych w Sosnowcu. Czytaj więcej…

2015-11-08[edytuj | edytuj kod]

Company of Heroes: Kompania braci – komputerowa gra strategiczna osadzona w realiach II wojny światowej, wyprodukowana przez kanadyjskie studio Relic Entertainment z Joshuą Mosqueirą jako głównym projektantem i Drew Dunlopem pełniącym funkcję głównego programisty. Została wydana na świecie we wrześniu 2006 roku przez THQ. Akcja Company of Heroes toczy się podczas operacji Overlord, pomiędzy czerwcem a sierpniem 1944 roku. Kampania jednoosobowa umożliwia graczowi przejęcie kontroli nad dwoma amerykańskimi kompaniami uczestniczącymi w działaniach wojennych przeciwko stacjonującym we Francji siłom Wehrmachtu. Oś fabularną gry stanowią relacje między dowódcą jednej z kompanii, kapitanem Samem MacKayem, a jego podwładnym sierżantem Joem Conti, a sama rozgrywka obejmuje wydarzenia od lądowania na plaży „Omaha” po bitwę pod Falaise. Czytaj więcej…

2015-11-09[edytuj | edytuj kod]

Bunt na HMS Bounty – rebelia na pokładzie okrętu Royal Navy HMS „Bounty”, do której doszło na południowym Pacyfiku 28 kwietnia 1789 roku. Załoga, której przewodził porucznik Fletcher Christian, przejęła kontrolę nad okrętem i zmusiła kapitana, Williama Bligha wraz z osiemnastoma innymi do opuszczenia „Bounty” w łodzi okrętowej. Buntownicy zawrócili do Tahiti, a następnie pożeglowali ku wyspie Pitcairn; tymczasem Bligh, czego się nie spodziewali, odbył długą na 3500 mil morskich podróż, osiągając w końcu bezpieczną przystań. W kwietniu 1790 roku, po powrocie Bligha do Anglii, Admiralicja brytyjska wysłała w morze fregatę HMS „Pandora” z zadaniem ścigania buntowników. Czternastu schwytano na Tahiti i uwięziono na pokładzie „Pandory”. W drodze powrotnej do Anglii „Pandora” rozbiła się na Wielkiej Rafie Koralowej u wschodnich wybrzeży Australii, w wyniku czego życie straciło 31 członków załogi i czterech więźniów z „Bounty”. Dziesięciu pozostałych dowieziono w czerwcu 1792 roku do Anglii i postawiono przed sądem wojskowym; czterech uniewinniono, trzech ułaskawiono a trzech powieszono. Czytaj więcej…
Artykuł, którego głównym współtwórcą był niedawno zmarły Belissarius

2015-11-10[edytuj | edytuj kod]

Wojna o panowanie w Ameryce Północnej, także wojna francusko-indiańska lub wojna z Francuzami i Indianami (ang. French and Indian War, fr. Guerre de la Conquête, niem. Siebenjähriger Krieg in Nordamerika) – ostatnie, rozstrzygające starcie wieloletniego konfliktu pomiędzy Wielką Brytanią a Francją o dominację w Nowym Świecie, które rozpoczęło się w roku 1754. Wojna ta – jak nazwano szereg potyczek i bitew toczonych niewielkimi siłami na nie opanowanych jeszcze obszarach kontynentu – była jedną z pośrednich przyczyn, a zarazem częścią szerszego konfliktu międzynarodowego toczonego głównie w Europie, a zwanego wojną siedmioletnią. 9-letni konflikt zakończył się zawarciem korzystnego dla Brytyjczyków pokoju paryskiego w 1763 roku, ale jednocześnie położył podwaliny pod narodziny separatystycznego (a wkrótce niepodległościowego) ruchu mieszkańców trzynastu kolonii, którzy już wtedy zaczynali nazywać sami siebie Amerykanami. Czytaj więcej…

2015-11-11[edytuj | edytuj kod]

Grupa „Kampinos” – zgrupowanie partyzanckie Armii Krajowej walczące na terenie Puszczy Kampinoskiej w okresie powstania warszawskiego 1944. Grupa powstała na bazie struktur VIII Rejonu VII Obwodu „Obroża” Okręgu Warszawskiego AK oraz różnych oddziałów AK, które w wyniku akcji „Burza” znalazły się na terenie Puszczy Kampinoskiej. W sierpniu i wrześniu 1944 grupa wiązała znaczne siły nieprzyjaciela, odciążając tym samym powstańczą Warszawę. Jej oddziały stoczyły 47 bitew i potyczek oraz przejściowo wyzwoliły spod niemieckiej okupacji centralną i wschodnią część puszczy, zamieszkaną przez kilka tysięcy osób. Ponad 900 żołnierzy Grupy wyruszyło także z odsieczą stolicy, biorąc udział w natarciach na Dworzec Gdański oraz w obronie Żoliborza. Pod koniec września 1944 Grupa podjęła próbę przejścia w Góry Świętokrzyskie. Początkowo polskie zgrupowanie skutecznie wymykało się niemieckiej obławie, lecz na skutek błędów dowództwa zostało 29 września otoczone i rozbite pod Jaktorowem. Wielu żołnierzom AK, w tym kilku zwartym oddziałom, udało się jednak wyrwać z okrążenia. Część z nich kontynuowała walkę aż do stycznia 1945 roku. Czytaj więcej…

2015-11-12[edytuj | edytuj kod]

Kuchnia rosyjska – narodowa kuchnia Rosjan. Tradycyjna kuchnia rosyjska dominowała na obszarze leżącym pomiędzy zachodnią granicą kraju a Wołgą, włącznie z obszarami metropolitalnymi Moskwą i Sankt Petersburgiem. Występowała w wielu wariantach, od kuchni chłopskiej aż do kuchni carskiej. Wykwintna kuchnia klas średniej i wyższej przeżywała okres swojej największej świetności sto lat przed wybuchem rewolucji w 1917 roku. Prosta kuchnia chłopska wykorzystywała surowce możliwe do wyprodukowania we własnym zakresie w północnym klimacie. Jej podstawę stanowiły: ciemny chleb żytni, różne warianty zupy szczi oraz kasza gryczana. Znaczny wpływ na narodową kuchnię w europejskiej części Rosji wywarł obrządek Kościoła prawosławnego ze względu na bardzo dużą liczbę dni postnych w roku. Lista potraw, charakterystycznych dla tradycyjnej kuchni rosyjskiej, obejmuje: bliny, pieróg i małe pirożki, pielmieni, pierogi i boeuf Stroganow. Z zup tradycyjną kuchnię rosyjską reprezentują szczi, ucha, okroszka i barszcz. Głównym tradycyjnym napojem bezalkoholowym jest herbata, którą Rosjanie piją gorącą, bez mleka, czasami posłodzoną i doprawioną do smaku konfiturą owocową. Dawniej herbatę zaparzano przy użyciu samowaru i serwowano do niej lekko słodkie wypieki o charakterze obwarzanków tzw. suszki. Czytaj więcej…

2015-11-13[edytuj | edytuj kod]

Wojna na Pacyfiku – całokształt działań militarnych w czasie II wojny światowej w Azji Wschodniej, Południowo-Wschodniej i na obszarach Pacyfiku w okresie od 1937 do 1945 r., które przybrały formę szczególnie natężonego konfliktu w okresie od 7 grudnia 1941 (atak na Pearl Harbor) do 15 sierpnia 1945 (bezwarunkowa kapitulacja Japonii). Wojna toczyła się między Cesarstwem Japonii i jego nielicznymi sojusznikami a siłami alianckimi ze Stanami Zjednoczonymi na czele. Od 1937 r. trwała wojna chińsko-japońska, w której, po początkowych sukcesach armii cesarskiej, sytuacja ustabilizowała się aż do sierpnia 1945 r. Od 7 grudnia 1941 r. (atak na Pearl Harbor) do 4 czerwca 1942 r. (bitwy o Midway) trwał „japoński blitzkrieg”, w czasie którego Japonia osiągnęła prawie wszystkie z wcześniej zakładanych celów. Po utracie przez Japonię w bitwie o Midway dużej liczby lotniskowców odgrywających główną rolę w działaniach na Pacyfiku, nastąpił okres względnej równowagi w zmaganiach wojennych, których etapami były walki o wyspę Guadalcanal i o Nową Gwineę. Wygrana Amerykanów na Guadalcanalu (8 lutego 1943) sprawiła, że Japończycy stracili całkowicie inicjatywę i przeszli do obrony. Odtąd Amerykanie zaczęli zajmować kolejne wyspy znajdujące się w rękach japońskich i stopniowo zbliżali się do Wysp Japońskich. Od chwili uzyskania możliwości bezpośredniego bombardowania terytorium przeciwnika alianci mieli całkowitą przewagę. Czytaj więcej…
Artykuł, którego głównym współtwórcą był niedawno zmarły Belissarius

2015-11-14[edytuj | edytuj kod]

Stacja kolejowa Katowice – powstała 3 października 1846 jako przelotowa stacja Kolei Górnośląskiej, która z biegiem czasu przekształciła się w jeden z największych i najważniejszych węzłów kolejowych w Polsce, z którego główne linie odchodzą w czterech kierunkach, tj. do Warszawy Centralnej, Legnicy, Oświęcimia i Zwardonia. Odjeżdżają z niej pociągi wszystkich kategorii, w tym Twoich Linii Kolejowych, Express InterCity i Express InterCity Premium, a także pociągi międzynarodowe. Stacja przynależy do Zakładu Linii Kolejowych PKP Polskich Linii Kolejowych w Sosnowcu. Czytaj więcej…

2015-11-15[edytuj | edytuj kod]

Company of Heroes: Kompania braci – komputerowa gra strategiczna osadzona w realiach II wojny światowej, wyprodukowana przez kanadyjskie studio Relic Entertainment z Joshuą Mosqueirą jako głównym projektantem i Drew Dunlopem pełniącym funkcję głównego programisty. Została wydana na świecie we wrześniu 2006 roku przez THQ. Akcja Company of Heroes toczy się podczas operacji Overlord, pomiędzy czerwcem a sierpniem 1944 roku. Kampania jednoosobowa umożliwia graczowi przejęcie kontroli nad dwoma amerykańskimi kompaniami uczestniczącymi w działaniach wojennych przeciwko stacjonującym we Francji siłom Wehrmachtu. Oś fabularną gry stanowią relacje między dowódcą jednej z kompanii, kapitanem Samem MacKayem, a jego podwładnym sierżantem Joem Conti, a sama rozgrywka obejmuje wydarzenia od lądowania na plaży „Omaha” po bitwę pod Falaise. Czytaj więcej…

2015-11-16[edytuj | edytuj kod]

Bunt na HMS Bounty – rebelia na pokładzie okrętu Royal Navy HMS „Bounty”, do której doszło na południowym Pacyfiku 28 kwietnia 1789 roku. Załoga, której przewodził porucznik Fletcher Christian, przejęła kontrolę nad okrętem i zmusiła kapitana, Williama Bligha wraz z osiemnastoma innymi do opuszczenia „Bounty” w łodzi okrętowej. Buntownicy zawrócili do Tahiti, a następnie pożeglowali ku wyspie Pitcairn; tymczasem Bligh, czego się nie spodziewali, odbył długą na 3500 mil morskich podróż, osiągając w końcu bezpieczną przystań. W kwietniu 1790 roku, po powrocie Bligha do Anglii, Admiralicja brytyjska wysłała w morze fregatę HMS „Pandora” z zadaniem ścigania buntowników. Czternastu schwytano na Tahiti i uwięziono na pokładzie „Pandory”. W drodze powrotnej do Anglii „Pandora” rozbiła się na Wielkiej Rafie Koralowej u wschodnich wybrzeży Australii, w wyniku czego życie straciło 31 członków załogi i czterech więźniów z „Bounty”. Dziesięciu pozostałych dowieziono w czerwcu 1792 roku do Anglii i postawiono przed sądem wojskowym; czterech uniewinniono, trzech ułaskawiono a trzech powieszono. Czytaj więcej…
Artykuł, którego głównym współtwórcą był niedawno zmarły Belissarius

2015-11-17[edytuj | edytuj kod]

Wojna o panowanie w Ameryce Północnej, także wojna francusko-indiańska lub wojna z Francuzami i Indianami (ang. French and Indian War, fr. Guerre de la Conquête, niem. Siebenjähriger Krieg in Nordamerika) – ostatnie, rozstrzygające starcie wieloletniego konfliktu pomiędzy Wielką Brytanią a Francją o dominację w Nowym Świecie, które rozpoczęło się w roku 1754. Wojna ta – jak nazwano szereg potyczek i bitew toczonych niewielkimi siłami na nie opanowanych jeszcze obszarach kontynentu – była jedną z pośrednich przyczyn, a zarazem częścią szerszego konfliktu międzynarodowego toczonego głównie w Europie, a zwanego wojną siedmioletnią. 9-letni konflikt zakończył się zawarciem korzystnego dla Brytyjczyków pokoju paryskiego w 1763 roku, ale jednocześnie położył podwaliny pod narodziny separatystycznego (a wkrótce niepodległościowego) ruchu mieszkańców trzynastu kolonii, którzy już wtedy zaczynali nazywać sami siebie Amerykanami. Czytaj więcej…

2015-11-18[edytuj | edytuj kod]

Grupa „Kampinos” – zgrupowanie partyzanckie Armii Krajowej walczące na terenie Puszczy Kampinoskiej w okresie powstania warszawskiego 1944. Grupa powstała na bazie struktur VIII Rejonu VII Obwodu „Obroża” Okręgu Warszawskiego AK oraz różnych oddziałów AK, które w wyniku akcji „Burza” znalazły się na terenie Puszczy Kampinoskiej. W sierpniu i wrześniu 1944 grupa wiązała znaczne siły nieprzyjaciela, odciążając tym samym powstańczą Warszawę. Jej oddziały stoczyły 47 bitew i potyczek oraz przejściowo wyzwoliły spod niemieckiej okupacji centralną i wschodnią część puszczy, zamieszkaną przez kilka tysięcy osób. Ponad 900 żołnierzy Grupy wyruszyło także z odsieczą stolicy, biorąc udział w natarciach na Dworzec Gdański oraz w obronie Żoliborza. Pod koniec września 1944 Grupa podjęła próbę przejścia w Góry Świętokrzyskie. Początkowo polskie zgrupowanie skutecznie wymykało się niemieckiej obławie, lecz na skutek błędów dowództwa zostało 29 września otoczone i rozbite pod Jaktorowem. Wielu żołnierzom AK, w tym kilku zwartym oddziałom, udało się jednak wyrwać z okrążenia. Część z nich kontynuowała walkę aż do stycznia 1945 roku. Czytaj więcej…

2015-11-19[edytuj | edytuj kod]

Kuchnia rosyjska – narodowa kuchnia Rosjan. Tradycyjna kuchnia rosyjska dominowała na obszarze leżącym pomiędzy zachodnią granicą kraju a Wołgą, włącznie z obszarami metropolitalnymi Moskwą i Sankt Petersburgiem. Występowała w wielu wariantach, od kuchni chłopskiej aż do kuchni carskiej. Wykwintna kuchnia klas średniej i wyższej przeżywała okres swojej największej świetności sto lat przed wybuchem rewolucji w 1917 roku. Prosta kuchnia chłopska wykorzystywała surowce możliwe do wyprodukowania we własnym zakresie w północnym klimacie. Jej podstawę stanowiły: ciemny chleb żytni, różne warianty zupy szczi oraz kasza gryczana. Znaczny wpływ na narodową kuchnię w europejskiej części Rosji wywarł obrządek Kościoła prawosławnego ze względu na bardzo dużą liczbę dni postnych w roku. Lista potraw, charakterystycznych dla tradycyjnej kuchni rosyjskiej, obejmuje: bliny, pieróg i małe pirożki, pielmieni, pierogi i boeuf Stroganow. Z zup tradycyjną kuchnię rosyjską reprezentują szczi, ucha, okroszka i barszcz. Głównym tradycyjnym napojem bezalkoholowym jest herbata, którą Rosjanie piją gorącą, bez mleka, czasami posłodzoną i doprawioną do smaku konfiturą owocową. Dawniej herbatę zaparzano przy użyciu samowaru i serwowano do niej lekko słodkie wypieki o charakterze obwarzanków tzw. suszki. Czytaj więcej…

2015-11-20[edytuj | edytuj kod]

Fundacja dobrowska – anonimowe lub nieudokumentowane nadanie części prywatnych dóbr ziemskich w Wielkopolsce na rzecz zakonu cystersów i jego misji ewangelizacyjnej wśród pogańskich Prusów. Nazwa fundacji pochodzi od wsi Dobrów w województwie wielkopolskim, powiecie kolskim, gminie Kościelec w pobliżu ujścia Neru do Warty. Zespół dóbr obejmował obok Dobrowa także kilka innych wsi: Leszno, Rzuchów, Szadów i Kwiatków. Fundację najczęściej wiąże się z postacią domniemanego arcybiskupa gnieźnieńskiego, błogosławionego Bogumiła, identyfikowanego często w literaturze z arcybiskupem Piotrem. Czytaj więcej…
Artykuł, którego głównym współtwórcą był niedawno zmarły Belissarius

2015-11-21[edytuj | edytuj kod]

Stacja kolejowa Katowice – powstała 3 października 1846 jako przelotowa stacja Kolei Górnośląskiej, która z biegiem czasu przekształciła się w jeden z największych i najważniejszych węzłów kolejowych w Polsce, z którego główne linie odchodzą w czterech kierunkach, tj. do Warszawy Centralnej, Legnicy, Oświęcimia i Zwardonia. Odjeżdżają z niej pociągi wszystkich kategorii, w tym Twoich Linii Kolejowych, Express InterCity i Express InterCity Premium, a także pociągi międzynarodowe. Stacja przynależy do Zakładu Linii Kolejowych PKP Polskich Linii Kolejowych w Sosnowcu. Czytaj więcej…

2015-11-22[edytuj | edytuj kod]

Company of Heroes: Kompania braci – komputerowa gra strategiczna osadzona w realiach II wojny światowej, wyprodukowana przez kanadyjskie studio Relic Entertainment z Joshuą Mosqueirą jako głównym projektantem i Drew Dunlopem pełniącym funkcję głównego programisty. Została wydana na świecie we wrześniu 2006 roku przez THQ. Akcja Company of Heroes toczy się podczas operacji Overlord, pomiędzy czerwcem a sierpniem 1944 roku. Kampania jednoosobowa umożliwia graczowi przejęcie kontroli nad dwoma amerykańskimi kompaniami uczestniczącymi w działaniach wojennych przeciwko stacjonującym we Francji siłom Wehrmachtu. Oś fabularną gry stanowią relacje między dowódcą jednej z kompanii, kapitanem Samem MacKayem, a jego podwładnym sierżantem Joem Conti, a sama rozgrywka obejmuje wydarzenia od lądowania na plaży „Omaha” po bitwę pod Falaise. Czytaj więcej…

2015-11-23[edytuj | edytuj kod]

Bunt na HMS Bounty – rebelia na pokładzie okrętu Royal Navy HMS „Bounty”, do której doszło na południowym Pacyfiku 28 kwietnia 1789 roku. Załoga, której przewodził porucznik Fletcher Christian, przejęła kontrolę nad okrętem i zmusiła kapitana, Williama Bligha wraz z osiemnastoma innymi do opuszczenia „Bounty” w łodzi okrętowej. Buntownicy zawrócili do Tahiti, a następnie pożeglowali ku wyspie Pitcairn; tymczasem Bligh, czego się nie spodziewali, odbył długą na 3500 mil morskich podróż, osiągając w końcu bezpieczną przystań. W kwietniu 1790 roku, po powrocie Bligha do Anglii, Admiralicja brytyjska wysłała w morze fregatę HMS „Pandora” z zadaniem ścigania buntowników. Czternastu schwytano na Tahiti i uwięziono na pokładzie „Pandory”. W drodze powrotnej do Anglii „Pandora” rozbiła się na Wielkiej Rafie Koralowej u wschodnich wybrzeży Australii, w wyniku czego życie straciło 31 członków załogi i czterech więźniów z „Bounty”. Dziesięciu pozostałych dowieziono w czerwcu 1792 roku do Anglii i postawiono przed sądem wojskowym; czterech uniewinniono, trzech ułaskawiono a trzech powieszono. Czytaj więcej…
Artykuł, którego głównym współtwórcą był niedawno zmarły Belissarius

2015-11-24[edytuj | edytuj kod]

Wojna o panowanie w Ameryce Północnej, także wojna francusko-indiańska lub wojna z Francuzami i Indianami (ang. French and Indian War, fr. Guerre de la Conquête, niem. Siebenjähriger Krieg in Nordamerika) – ostatnie, rozstrzygające starcie wieloletniego konfliktu pomiędzy Wielką Brytanią a Francją o dominację w Nowym Świecie, które rozpoczęło się w roku 1754. Wojna ta – jak nazwano szereg potyczek i bitew toczonych niewielkimi siłami na nie opanowanych jeszcze obszarach kontynentu – była jedną z pośrednich przyczyn, a zarazem częścią szerszego konfliktu międzynarodowego toczonego głównie w Europie, a zwanego wojną siedmioletnią. 9-letni konflikt zakończył się zawarciem korzystnego dla Brytyjczyków pokoju paryskiego w 1763 roku, ale jednocześnie położył podwaliny pod narodziny separatystycznego (a wkrótce niepodległościowego) ruchu mieszkańców trzynastu kolonii, którzy już wtedy zaczynali nazywać sami siebie Amerykanami. Czytaj więcej…

2015-11-25[edytuj | edytuj kod]

Grupa „Kampinos” – zgrupowanie partyzanckie Armii Krajowej walczące na terenie Puszczy Kampinoskiej w okresie powstania warszawskiego 1944. Grupa powstała na bazie struktur VIII Rejonu VII Obwodu „Obroża” Okręgu Warszawskiego AK oraz różnych oddziałów AK, które w wyniku akcji „Burza” znalazły się na terenie Puszczy Kampinoskiej. W sierpniu i wrześniu 1944 grupa wiązała znaczne siły nieprzyjaciela, odciążając tym samym powstańczą Warszawę. Jej oddziały stoczyły 47 bitew i potyczek oraz przejściowo wyzwoliły spod niemieckiej okupacji centralną i wschodnią część puszczy, zamieszkaną przez kilka tysięcy osób. Ponad 900 żołnierzy Grupy wyruszyło także z odsieczą stolicy, biorąc udział w natarciach na Dworzec Gdański oraz w obronie Żoliborza. Pod koniec września 1944 Grupa podjęła próbę przejścia w Góry Świętokrzyskie. Początkowo polskie zgrupowanie skutecznie wymykało się niemieckiej obławie, lecz na skutek błędów dowództwa zostało 29 września otoczone i rozbite pod Jaktorowem. Wielu żołnierzom AK, w tym kilku zwartym oddziałom, udało się jednak wyrwać z okrążenia. Część z nich kontynuowała walkę aż do stycznia 1945 roku. Czytaj więcej…

2015-11-26[edytuj | edytuj kod]

Kuchnia rosyjska – narodowa kuchnia Rosjan. Tradycyjna kuchnia rosyjska dominowała na obszarze leżącym pomiędzy zachodnią granicą kraju a Wołgą, włącznie z obszarami metropolitalnymi Moskwą i Sankt Petersburgiem. Występowała w wielu wariantach, od kuchni chłopskiej aż do kuchni carskiej. Wykwintna kuchnia klas średniej i wyższej przeżywała okres swojej największej świetności sto lat przed wybuchem rewolucji w 1917 roku. Prosta kuchnia chłopska wykorzystywała surowce możliwe do wyprodukowania we własnym zakresie w północnym klimacie. Jej podstawę stanowiły: ciemny chleb żytni, różne warianty zupy szczi oraz kasza gryczana. Znaczny wpływ na narodową kuchnię w europejskiej części Rosji wywarł obrządek Kościoła prawosławnego ze względu na bardzo dużą liczbę dni postnych w roku. Lista potraw, charakterystycznych dla tradycyjnej kuchni rosyjskiej, obejmuje: bliny, pieróg i małe pirożki, pielmieni, pierogi i boeuf Stroganow. Z zup tradycyjną kuchnię rosyjską reprezentują szczi, ucha, okroszka i barszcz. Głównym tradycyjnym napojem bezalkoholowym jest herbata, którą Rosjanie piją gorącą, bez mleka, czasami posłodzoną i doprawioną do smaku konfiturą owocową. Dawniej herbatę zaparzano przy użyciu samowaru i serwowano do niej lekko słodkie wypieki o charakterze obwarzanków tzw. suszki. Czytaj więcej…

2015-11-27[edytuj | edytuj kod]

Walki o archipelag Marianów – operacje desantowe przeprowadzone w czerwcu i lipcu 1944 roku (przy czym zakończenie walk na Guam nastąpiło 10 sierpnia) pod kryptonimem Forager przez wojska US Marine Corps i US Army w czasie II wojny światowej na Pacyfiku. Celem operacji było zajęcie wysp Saipan, Tinian i Guam, stanowiących pierwszy wewnętrzny pierścień obrony wysp macierzystych Japonii. Zdobycie wysp zapewniało Amerykanom możliwość zbudowania lotnisk położonych znacznie bliżej Japonii niż dotychczas posiadane oraz dawało dogodne kotwicowiska dla okrętów US Navy. Siły amerykańskie przy znacznych stratach własnych pokonały walczące z determinacją oddziały japońskie. Zajęcie kluczowych wysp archipelagu otwierało Amerykanom drogę do kolejnych celów w archipelagach Palau i Filipin, a w końcu – przed planowaną inwazją Japonii – wysp Iwo Jima i Okinawa. Zwycięstwo na Marianach miało duże znaczenie – w sensie strategicznym i propagandowym – i tak też zostało odczytane zarówno w USA, jak i w Japonii, gdzie po upadku Saipanu podał się do dymisji gabinet premiera Hideki Tōjō. Czytaj więcej…
Artykuł, którego głównym współtwórcą był niedawno zmarły Belissarius

2015-11-28[edytuj | edytuj kod]

Stacja kolejowa Katowice – powstała 3 października 1846 jako przelotowa stacja Kolei Górnośląskiej, która z biegiem czasu przekształciła się w jeden z największych i najważniejszych węzłów kolejowych w Polsce, z którego główne linie odchodzą w czterech kierunkach, tj. do Warszawy Centralnej, Legnicy, Oświęcimia i Zwardonia. Odjeżdżają z niej pociągi wszystkich kategorii, w tym Twoich Linii Kolejowych, Express InterCity i Express InterCity Premium, a także pociągi międzynarodowe. Stacja przynależy do Zakładu Linii Kolejowych PKP Polskich Linii Kolejowych w Sosnowcu. Czytaj więcej…

2015-11-29[edytuj | edytuj kod]

Czerniak złośliwy – złośliwy nowotwór skóry, błon śluzowych lub błony naczyniowej oka wywodzący się z melanocytów. Stanowi około 5-7% nowotworów złośliwych skóry u człowieka. Corocznie jest rozpoznawane około 130 000 przypadków tej choroby, większość u osób rasy białej. Zapadalność na świecie wykazuje znaczną zależność geograficzną. Czerniak przed 40. rokiem życia jest rzadki, szczyt zachorowań przypada na siódmą i ósmą dekadę życia. Najczęściej pojawia się na skórze niezmienionej, choć może powstać w obrębie znamion barwnikowych. Do głównych objawów czerniaka należą: asymetryczne zabarwienie, kształt i powierzchnia zmiany, uniesienie się zmiany ponad otaczającą skórę, nieregularne ograniczenie zmiany, a także duży jej wymiar. Również świąd, ból, krwawienie i owrzodzenie w obrębie znamienia lub nowej zmiany skórnej budzą podejrzenie złośliwego charakteru zmiany. Głównymi czynnikami ryzyka są ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe pochodzące z promieniowania słonecznego lub sztucznych źródeł i indywidualna podatność na nowotwór, przede wszystkim przez zwiększone ryzyko genetyczne. Filtry przeciwsłoneczne nie chronią przed czerniakiem, a wręcz paradoksalnie zwiększają jego ryzyko. Czytaj więcej…

2015-11-30[edytuj | edytuj kod]

Krokodyle – rząd dużych, wiodących ziemno-wodny tryb życia, drapieżnych gadów z grupy zauropsydów. Pojawiły się 83,5 miliona lat temu w późnokredowym kampanie. Są najbliższymi krewnymi ptaków i jedynymi prócz nich przetrwałymi do dziś archozaurami. Duże, solidnej budowy, jaszczurkowatego kształtu krokodyle cechują się długimi, spłaszczonymi pyskami, bocznie spłaszczonym ogonem oraz ułożeniem oczu, uszu i nozdrzy na szczycie głowy. Świetnie pływają, na lądzie poruszają się wysokim bądź niskim chodem. Mniejsze gatunki zdolne są do galopu. Grubą skórę pokrywają niezachodzące na siebie łuski. Paszczę wypełniają stożkowatego kształtu haczykowate zęby. Gady te dysponują wielką siłą zgryzu. Wyróżnia je czterokomorowe serce, podobne do ptasiego, oraz jednokierunkowy przepływ krwi przez płuca. Z innymi gadami łączy je zmiennocieplność. Zamieszkują głównie tropikalne niziny, ale aligatorowate żyją również na południowym wschodzie USA oraz w chińskiej rzece Jangcy. Czytaj więcej…