Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2007-01 - 06

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2007-01-07[edytuj | edytuj kod]

Jacek Kaczmarski (1957-2004) – polski poeta, prozaik, piosenkarz, twórca tekstów piosenek. Znany głównie dzięki piosenkom o tematyce historycznej (Rejtan, czyli raport ambasadora, Sen Katarzyny II) i społeczno-politycznej (Mury, Nasza klasa). Postać powszechnie kojarzona z etosem pierwszej „Solidarności” oraz stanem wojennym – okresem, kiedy jego liryka, rozpowszechniana w nieoficjalnych wydawnictwach, identyfikowana była jako głos antykomunistycznej opozycji. W opinii społecznej utrwalił się wizerunek Kaczmarskiego jako barda z gitarą śpiewającego "protest-songi", choć jego twórczość wykraczała poza ten stereotyp.

2007-01-14[edytuj | edytuj kod]

Podróże w I Rzeczypospolitej pomimo bardzo złego stanu dróg i mostów były częste, zwłaszcza wśród przedstawicieli stanu szlacheckiego. Jeżdżono do krewnych i znajomych, na procesy sądowe, a także na sejmiki i okazowania. Szczególnie okazałe były orszaki magnackie, często liczące kilkadziesiąt wozów i kilkaset koni. Ze względu na jakość szlaków lądowych duże znaczenie w transporcie masowym miał spław rzeczny. Polacy podróżowali także po Europie – zarówno w celach edukacyjnych, jak i krajoznawczych bądź dyplomatycznych. Od XVII wieku zaczęła się ujawniać widoczna ksenofobia i ignorancja polskich podróżników, uznających odwiedzane kraje za gorsze, a ich mieszkańców za "prostaków" i "chłopów".

2007-01-21[edytuj | edytuj kod]

Mgławica Kraba - plerion w gwiazdozbiorze Byka. Mgławica została zaobserwowana po raz pierwszy w 1731 przez Johna Bevisa. Znajduje się w odległości około 6,3 tysiąca lat świetlnych od Ziemi. Jej średnica to około 11 lat świetlnych (3,4 pc) i co sekundę zwiększa się o kolejne 1500 kilometrów. W centrum mgławicy znajduje się pulsar obracający się wokół własnej osi 30 razy na sekundę, emitujący promieniowanie w zakresie od fal gamma do radiowych. Krab, jako istotne źródło promieniowania, leżące jedynie 1,5° od płaszczyzny ekliptyki, często pomaga naukowcom w badaniach obiektów, które go przesłaniają. W latach 50. i 60. XX wieku badano w ten sposób koronę słoneczną, a ostatnio oceniano grubość atmosfery Tytana, gdy blokowała ona pochodzące z M1 promieniowanie rentgenowskie.

2007-01-28[edytuj | edytuj kod]

Krążowniki lotnicze typu Kijew (projektu 1143, Kreczet) to seria radzieckich okrętów klasy krążownik lotniczy, przenoszących samoloty pionowego startu i lądowania, klasyfikowanych też poza ZSRR jako lekkie lotniskowce. Projekt 1143 składał się z dwóch jednostek: "Kijew" i "Mińsk", lecz do tego typu zalicza się także zmodyfikowany okręt "Noworosyjsk" (proj. 11433). Dalszym rozwinięciem był okręt "Admirał Gorszkow" projektu 11434 (ex. "Baku"). Od momentu wejścia do służby pierwszego "Kijewa" w 1975, prawie aż do końca istnienia ZSRR, jednostki te były największymi okrętami marynarki radzieckiej (miano to odebrał im dopiero lotniskowiec "Admirał Kuzniecow" w 1991).

2007-02-04[edytuj | edytuj kod]

Ronnie O’Sullivan (ur. 5 grudnia 1975 w Chigwell), snookerzysta angielski, dwukrotny mistrz świata. Numer trzy na oficjalnej liście rankingowej na sezon 2006/2007. Zdobywca najszybszego breaka maksymalnego w trakcie turnieju snookerowego. Trzykrotnie na miejscu pierwszym na Światowej Liście rankingowej. Uczestnik wszystkich kolejnych MŚ od roku 1993. Zwycięzca 18 turniejów rankingowych (począwszy od UK Championship w 1993 roku). Znany również z niekonwencjonalnych zagrań i zachowań oraz burzliwych losów jego najbliższej rodziny.

2007-02-11[edytuj | edytuj kod]

Sztuka grecka w okresie archaicznym to najstarszy z trzech etapów rozwoju sztuki w rejonie basenu Morza Egejskiego. Początki sięgają najazdu Dorów na Peloponez w XII wieku p.n.e. i wiązanego z nim upadku kultury mykeńskiej. Wydarzenia kończące ten pierwszy okres związane są z początkiem II wojny perskiej, a ściślej z bitwą pod Salaminą oraz zniszczeniem Aten w 480 p.n.e. Okres archaiczny dzielony jest umownie na cztery mniejsze przedziały czasowe, które noszą nazwy: okres ciemny, okres wczesnoarchaiczny, okres dojrzałego archaizmu, okres późnego archaizmu.

2007-02-18[edytuj | edytuj kod]

Elektrownia Jądrowa Żarnowiec – polska elektrownia jądrowa budowana w latach 1982–1990 w miejscu zlikwidowanej wsi Kartoszyno nad Jeziorem Żarnowieckim. W zamyśle elektrownia miała stanowić pierwszy krok w realizacji polskiego programu energetyki jądrowej, który obejmował jeszcze wybudowanie Elektrowni Jądrowej Warta w miejscowości Klempicz w ówczesnym województwie pilskim. Elektrownia w Żarnowcu docelowo miała się składać z czterech bloków energetycznych napędzanych reaktorami WWER– 440 o łącznej mocy ok. 1600 megawatów. Zmiana warunków ekonomicznych w Polsce po 1989 r., a także długotrwałe protesty ekologiczne i negatywny odbiór części społeczeństwa, który wzmógł się szczególnie po katastrofie w Czarnobylu, spowodowały, że elektrownia ostatecznie nie powstała.

2007-02-25[edytuj | edytuj kod]

Gromada otwarta to grupa nawet do kilku tysięcy luźno połączonych grawitacją gwiazd (w odróżnieniu od gromad kulistych, które są ciasno skupione), powstałych z jednej olbrzymiej chmury molekularnej. Gromady otwarte znajdują się wyłącznie w spiralnych i nieregularnych galaktykach, gdzie wciąż odbywa się proces powstawania gwiazd. Zwykle ich wiek nie przekracza kilkuset milionów lat. Podczas swojej wędrówki wokół centrum galaktyki, gromady otwarte są narażane na bliski kontakt z innymi gromadami, chmurami gazu – mogą wtedy widocznie zmieniać kształt lub nawet wytracać poszczególne gwiazdy.

2007-03-04[edytuj | edytuj kod]

Walki o Guadalcanal w czasie II wojny światowej trwały od 7 sierpnia 1942 do 8 lutego 1943 i były początkiem amerykańskiej kontrofensywy lądowej w trwającej od dziewięciu miesięcy wojnie z Japonią; operacja lądowania na wyspie Guadalcanal w archipelagu Wysp Salomona była też pierwszym amerykańskim desantem w obliczu nieprzyjaciela i to przeprowadzonym od razu z powodzeniem. Jednocześnie trwały walki lotnictwa bombowego i myśliwskiego w oparciu o bazę w Rabaul (Japończycy) oraz w oparciu o bazy na Nowej Kaledonii, lotniskowce Floty Pacyfiku i Lotnisko Hendersona na Guadalcanalu (Amerykanie). Ponadto miały miejsce liczne bitwy morskie na okolicznych wodach, co znacznie uszczupliło potencjał wojenny Japonii.

2007-03-11[edytuj | edytuj kod]

Stożek rogówki - (keratoconus gr. kerato - róg, łac. conus - stożek) to degeneracyjna, niezapalna choroba rogówki oka, której przebieg charakteryzują zmiany w strukturze rogówki prowadzące do jej ścieńczenia i nadmiernego uwypuklenia. W wyniku choroby krzywizna rogówki przybiera odbiegający od normalnego stożkowaty kształt. Stożek rogówki może prowadzić do znacznego zaburzenia wzroku – pacjenci często skarżą się na niewyraźne lub mnogie widzenie obrazu oraz nadwrażliwość na światło. Wbrew powszechnemu przekonaniu o rzadkości choroby, stożek jest najczęściej spotykaną dystrofią rogówki, która występuje z taką samą częstotliwością we wszystkich grupach etnicznych na całym świecie i dotyka około jedną na tysiąc osób.

2007-03-18[edytuj | edytuj kod]

Paralotniarstwo – sport i forma rekreacji polegająca na lataniu przy użyciu paralotni. Jest jednym z najpopularniejszych (szczególnie w Europie i Ameryce Południowej) sportów lotniczych. Paralotniarstwo jest często mylone z lotniarstwem. Zasadniczą różnicą jest brak sztywnych elementów konstrukcyjnych w paralotni. Paralotniarstwo we współczesnej formie powstało pod koniec lat 70. XX w. we Francji, do Polski dotarło pod koniec lat 80. XX w. Współcześnie jest najbardziej popularne w kraju swojego powstania. Liczba uprawiających ten sport jest trudna do oszacowania, ze względu na to, że znaczny odsetek uprawiających ten sport nie rejestruje się ani nie zdobywa oficjalnych licencji.

2007-03-25[edytuj | edytuj kod]

Nakajima J1N Gekko (jap. 月光, Światło księżyca) – dwusilnikowy myśliwiec marynarki japońskiej z okresu II wojny światowej, bazujący na lądzie, produkowany jako myśliwiec eskortujący dalekiego zasięgu, samolot rozpoznawczy i myśliwiec nocny. W nomenklaturze wojsk alianckich oznaczony kodem Irving. Od maja 1944 roku rozpoczęto dostarczanie samolotów Gekko do jednostek na Marianach, Filipinach i Malajach używając ich do przechwytywania bombowców amerykańskich wykonujących misje nad terytoriami kontrolowanymi przez flotę japońską przy współdziałaniu z myśliwcami A6M Reisen. Zadaniem Gekko było zrzucanie bomb fosforowych eksplodujących w formacjach bombowców przeciwnika. Od kwietnia 1945 roku ocalałe J1N wszystkich odmian broniące Wysp Japońskich, po uzbrojeniu w dwie 250 kilogramowe bomby, zostały przydzielone do lotów kamikaze.

2007-04-01[edytuj | edytuj kod]

Icy Tower (ang. Lodowa Wieża) to bezpłatna, komputerowa gra zręcznościowa stworzona przez szwedzką grupę Free Lunch Design. Rozgrywka polega na kierowaniu postacią w czasie wędrówki na szczyt wieży poprzez skoki po kolejnych schodkach. Postacią steruje się za pomocą klawiatury lub innych urządzeń wejścia. Nastrój Icy Tower nawiązuje do klimatu współczesnego amerykańskiego osiedla. Główna postać imieniem Harold the Homeboy to beztroski przedstawiciel młodzieżowej kultury skejtowskiej. W równie swobodnej konwencji utrzymana jest szata graficzna oraz oprawa dźwiękowa gry. Sam Harold posługuje się slangiem.

2007-04-08[edytuj | edytuj kod]

Pismo chińskie (jap. kanji, kor.: hancha, wietn.: hán tự) – sylabowe pismo logograficzne stworzone najwcześniej 8 tys. lat temu, a najpóźniej 4,5 tys. lat temu w Chinach, zaadaptowane do zapisu innych języków Azji Wschodniej, obecnie przede wszystkim japońskiego, a w mniejszym stopniu także koreańskiego. W językach chińskich każdy znak tego pisma odpowiada jednej sylabie, dlatego nazywa się je także pismem logosylabowym lub monosylabowym. Przeważająca większość znaków ma również odrębne znaczenie jako wyraz (słowo) lub morfem. Lekcja każdego z nich może się bardzo różnić w zależności od dialektu lub języka użytkownika, jednak jego znaczenie pozostaje na ogół niezmienne. Przykładowo, znak "człowiek" – 人, może być odczytany jako rén (pinyin), yan4 (kant.), jîn, lîn, lâng (minnan), hito, jin, nin (jap.), in (kor.) albo nhân (wietn.).

2007-04-14[edytuj | edytuj kod]

Nalewki – alkoholowe wyciągi z owoców, korzeni, kwiatów i ziół zawierające zazwyczaj 40-45 procent alkoholu. Sporządzane są przez zalanie owoców (świeżych lub suszonych), przypraw albo ziół alkoholem i osłodzenie syropem. Nalewki podajemy w małych kieliszkach (50 ml), do pikantnych przekąsek; zgodnie ze staropolską tradycją do mięs podajemy nalewki półwytrawne i półsłodkie. Co roku w różnych miejscowościach w Polsce odbywa się Ogólnopolski Turniej Nalewek Kresowych. Spotykane często w sklepach napoje o nazwie nalewka tak naprawdę z prawdziwymi nalewkami wspólną mają jedynie nazwę. Proces ich wytwarzania ma niewiele wspólnego z tradycyjnym przyrządzaniem tego trunku. Obecnie mówi się o zastrzeżeniu nazwy nalewka dla tradycyjnych trunków, podobnie jak stało się z nazwą szampan we Francji.

2007-04-22[edytuj | edytuj kod]

Beyond Good & Evil to komputerowa, przygodowa gra akcji stworzona i wydana przez Ubisoft w 2003 roku na platformy GameCube, PC, PlayStation 2 i Xbox. Gra została zaprojektowana przez twórcę serii Rayman, Michela Ancela. Akcja gry toczy się w alternatywnej rzeczywistości na planecie Hillys, która jest atakowana przez kosmitów z planety DomZ. Główną bohaterką jest młoda reporterka Jade. Gra miała być pierwszą częścią trylogii, lecz ze względu na niezadowalające wyniki sprzedaży stworzenie następnej części zostało przesunięte na bliżej nieokreśloną przyszłość.

2007-04-29[edytuj | edytuj kod]

Materializm dialektyczny – kierunek filozoficzny zapoczątkowany w II poł. XIX wieku przez Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, a następnie rozwinięty przez W. I. Lenina, Lwa Trockiego i Różę Luksemburg. Kierunek ten, będący podstawą filozoficzną marksizmu, stał się bardzo popularny pod koniec XIX i na początku XX wieku wśród radykalnych, rewolucyjnie nastawionych socjalistycznych działaczy robotniczych, zwłaszcza w Niemczech, Francji i Rosji, dla których stał się podstawową ideologią.

2007-05-06[edytuj | edytuj kod]

Muhammad Ali (1769 -1849) - wicekról Egiptu w latach 1805-1848 oraz 1848-1849. Często nazywany przez historyków twórcą potęgi tego kraju. Prowadził wiele wojen: w Arabii, Sudanie, Grecji oraz przeciwko sułtanowi w Syrii i w Turcji, których celem było przekształcenie Egiptu w imperium. Dzięki centralizacji władzy przeprowadził reformę rolną, administracyjną i edukacyjną. Określany mianem "obrońcy fellahów" tworzył takie przepisy, które miały na celu ochronę ludności wiejskiej przed wyzyskiem ze strony posiadaczy ziemskich. Pod koniec rządów stworzony przez niego system ujawnił jednak swoje wady.

2007-05-13[edytuj | edytuj kod]

Bezpieczeństwo teleinformatyczne to zbiór zagadnień z dziedziny informatyki związany z szacowaniem i kontrolą ryzyka wynikającego z korzystania z komputerów i sieci komputerowych, rozpatrywany z perspektywy poufności, integralności i dostępności danych. Budowanie bezpiecznych systemów i aplikacji jest celem starań programistów, a także przedmiotem studiów teoretycznych, zarówno w dziedzinie informatyki, jak i ekonomii. Zaowocowało to opracowaniem metod oceny bezpieczeństwa i kontrolowania zagrożeń, których przegląd znajduje się poniżej. Mimo to, ze względu na złożoność i czasochłonność wielu spośród proponowanych procesów, luki zabezpieczeń stanowią poważny i wymierny problem dla użytkowników sieci informatycznych.

2007-05-17[edytuj | edytuj kod]

Bitwy polskiego średniowiecza - bitwy rozegrane w umownym okresie średniowiecza na obszarze ówczesnej Polski, z udziałem wojsk polskich, lub występujących w barwach władców, będących lub uważanych za polskich. Nie ma wątpliwości, jeśli chodzi o początek polskiego średniowiecza - jest nim początek panowania Mieszka I, a pierwszymi odnotowanymi starciami zbrojnymi były jego walki z Wichmanem i Wieletami oraz bitwa pod Cedynią w roku 972. Trudniejsza do wyznaczenia jest cezura końcowa, bowiem nie przystaje do historii Polski żadna data przyjmowana w historii powszechnej (upadek Konstantynopola (1453), odkrycie Ameryki przez Kolumba (1492), początek reformacji (1517)). Mediewiści są zgodni, że koniec średniowiecza i początek renesansu w Polsce miał miejsce za panowania dynastii Jagiellonów.

2007-05-19[edytuj | edytuj kod]

Obrona Wybrzeża – formacja Wojska Polskiego podczas kampanii wrześniowej w 1939, powstała poprzez przekształcenie się Floty i Obszaru Nadmorskiego. Pod względem organizacyjnym odpowiadała korpusowi i składała się ze wszystkich sił polskich stacjonujących na Pomorzu Gdańskim. W dniach 1 września - 1 października prowadziła działania obronne podczas agresji III Rzeszy. Dowództwo Obrony Wybrzeża mieściło się na Helu, a jego dowódcą był kontradm. Józef Unrug. 30 lipca 1939 roku Generalny Inspektor Sił Zbrojnych wydał rozkaz dotyczący obrony Wybrzeża. Za najważniejsze uznano utrudnienie komunikacji III Rzeszy z Prusami Wschodnimi, obronę portów Gdynia i Hel, uniemożliwienie przejęcia Kępy Oksywskiej oraz utrudnienie nieprzyjacielowi posuwania linii frontu już na dalekich przedpolach. W związku z nieuniknionym konfliktem zbrojnym Kierownictwo Marynarki Wojennej oraz podległe mu Dowództwo Floty przygotowały plany obronne dla Wybrzeża.

2007-05-23[edytuj | edytuj kod]

Victor Marie Hugo [wymowa: ügọ] (ur. 26 lutego 1802 w Besançon, zm. 22 maja 1885 w Paryżu), francuski pisarz, poeta, dramaturg i polityk. Uznawany jest za najważniejszego przedstawiciela literatury francuskiej romantyzmu. Jego twórczość jest zróżnicowana – należą do niej powieści (m.in. Katedra Marii Panny w Paryżu, znana też jako Dzwonnik z Notre Dame i Nędznicy), poezja liryczna (m.in. Ody i ballady oraz Legenda wieków), dramaty wierszem i prozą, listy oraz dyskursy polityczne w Izbie Parów (izbie wyższej parlamentu).

2007-05-26[edytuj | edytuj kod]

Reprezentacja Związku Radzieckiego w piłce nożnej funkcjonowała w czasie istnienia ZSRR, w latach 1922-1991. W barwach reprezentacji ZSRR grali, obok Rosjan, Ukraińcy, Białorusini, Gruzini czy zawodnicy pochodzący z republik kaukaskich. Na Euro 1992 dawna reprezentacja Związku Radzieckiego, prowadzona przez Anatolija Byszowca, zagrała pod nazwą Wspólnota Niepodległych Państw. Reprezentacja Związku Radzieckiego grała w siedmiu turniejach o Puchar Świata FIFA. Najlepszy wynik zanotowała w roku 1966, kiedy, po porażce z RFN 1:2 w półfinale i z Portugalią 1:2 w meczu o trzecie miejsce, została ostatecznie czwartą drużyną świata.

2007-05-30[edytuj | edytuj kod]

Jadwiga Jagiellonka (ur. 21 września 1457 w Krakowie, zm. 18 lutego 1502 w Burghausen) - królewna polska i księżniczka litewska, księżna bawarska. Najstarsza córka Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki. Zgodnie z tradycją dynastii Jagiellonów jako najstarsza córka otrzymała imię na cześć Jadwigi Andegaweńskiej. 14 listopada 1475 poślubiła księcia bawarskiego Jerzego Bogatego. W nawiązaniu do ich wystawnego wesela organizuje się festiwal Wesele w Landshut (Landshuter Hochzeit). Przypuszcza się, że Jadwiga podjęła się spisywania historii rodu Wittelsbachów.

2007-06-02[edytuj | edytuj kod]

KingdaKa - najwyższa i najszybsza kolejka górska na świecie

Kolejka górska (ang. roller coaster) - urządzenie rozrywkowe instalowane w niektórych parkach rozrywki. Klasyczna kolejka górska to konstrukcja z wysokimi wzniesieniami, stromymi spadkami i gwałtownymi zakrętami, po której poruszają się pociągi z pasażerami. Doznają oni zwykle silnych wrażeń powodowanych szybko następującymi po sobie pozornymi zmianami grawitacji (przeciążenie i nieważkość), związanych z zaburzeniami błędnika, oraz doświadczają poczucia zagrożenia. 4 maja 2003 roku w parku rozrywki Cedar Point w Stanach Zjednoczonych oddano do użytku kolejkę Top Thrill Dragster, która pobiła dotychczasowy rekord prędkości (193 km/h) oraz wysokości (128 m). 21 maja 2005 roku w parku Six Flags Great Adventure (Jackson, New Jersey, USA) otwarto jeszcze szybszą i wyższą kolejkę Kingda Ka, która osiąga prędkość 206 km/h w ciągu 3,5 s (napęd hydrauliczny) oraz wysokość 139 m.

2007-06-06[edytuj | edytuj kod]

Herodiada (ur. ok. 15 p.n.e., zm. po 39) - wnuczka Heroda Wielkiego. Siostra Heroda Agryppy I. Była najpierw żoną Heroda Filipa, którego później porzuciła, aby poślubić jego brata Heroda Antypasa, tetrarchę Galilei i Perei. Małżeństwo to, jako niezgodne z żydowskim prawem, wywołało powszechne oburzenie. Herodiada doprowadziła do stracenia Jana Chrzciciela, otwarcie potępiającego ten związek. W 39 roku, gdy jej drugi mąż został pozbawiony tetrarchii, udała się z nim na wygnanie. Z pierwszego małżeństwa miała córkę Salome.

2007-06-09[edytuj | edytuj kod]

Sztuka grecka okresu hellenistycznego to ostatni, umowny okres dziejów sztuki starożytnej Grecji. Jego ramy czasowe wyznaczają: śmierć Aleksandra Macedońskiego w 323 p.n.e. oraz podbój Egiptu Ptolemeuszy, ostatniego, niezależnego państwa hellenistycznego (30 p.n.e.). Podboje Aleksandra Wielkiego rozszerzyły zasięg oddziaływania sztuki greckiej. Jednocześnie wiele z podbitych ziem już wcześniej posiadało bogate tradycje kulturowe (np. Egipt, Mezopotamia, Persja czy dolina Indusu). Przenikanie się elementów greckich i orientalnych a także w późniejszym okresie italskich, zdecydowało o dalszych kierunkach rozwoju sztuki hellenistycznej. Wielu jej twórców wywodząc się z tradycyjnych ośrodków artystycznych Grecji czerpiąc z bogatej spuścizny poszukiwało nowych form wyrazu pełniej odpowiadających nowym realiom. Wraz z ekspansją terytorialną powstały nowe ośrodki, miejscowe tradycje wywierały wpływ na działających w nich artystów.

2007-06-13[edytuj | edytuj kod]

Bitwa o Peleliu to jeden z wielu krwawych epizodów wojny na Pacyfiku, w której brały udział wojska Stanów Zjednoczonych i Japonii. Wyspa Peleliu (w archipelagu Palau i obecnie w granicach państwa o tej samej nazwie) była potrzebna Amerykanom jako lotnisko przydatne do prowadzenia dalszej wojny na Pacyfiku. Podobnie jak w przypadku poprzednich bitew wojska amerykańskie ostatecznie odniosły zwycięstwo, ale było ono okupione znacznie wyższymi stratami niż się spodziewano. Walki o Peleliu przeszły do historii wojny na Pacyfiku jako jedne z najkrwawszych, w których, podczas ponad dwumiesięcznych zmagań (wrzesień-listopad 1944) poległo około 13 600 Japończyków i ponad 2 800 żołnierzy z 1 Dywizji Piechoty Morskiej i 81 Dywizji Piechoty. Straty amerykańskie byłyby jeszcze większe - i niemal dorównujące japońskim - gdyby doliczyć do tej liczby rannych oraz ponad 2 500 chorych i wycieńczonych, a więc nie nadających się do walki ludzi.

2007-06-16[edytuj | edytuj kod]

Stargard Szczeciński (pom.: Stôrgard, łac. Stargardia, niem. Stargard in Pommern, Stargard an der Ihna) to miasto i gmina w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa szczecińskiego. Należy do najstarszych grodów na Pomorzu Zachodnim. Jego początki sięgają VIII - IX wieku. Rozwojowi osady sprzyjało położenie przy krzyżujących się szlakach handlowych, prowadzących z Santoka do Wolina i ze Szczecina do Kołobrzegu. Miasto jest siedzibą powiatu stargardzkiego i gminy.

2007-06-20[edytuj | edytuj kod]

Sildenafil (cytrynian sildenafilu (sildenafil citrate), ATC: G 04 BE 03) - lek stosowany w leczeniu zaburzeń erekcji (pod nazwą handlową Viagra) oraz w pierwotnym nadciśnieniu płucnym (w tym wskazaniu pod nazwą Revatio). Został on opatentowany w 1996 roku przez firmę Pfizer i wprowadzony po raz pierwszy na rynek w 1998 r. Viagra produkowana jest w tabletkach po 25, 50 lub 100 miligramów. Mechanizm działania sildenafilu polega na hamowaniu enzymu fosfodiesterazy typu 5 (PDE5). Sildenafil jest pochodną piperazyny. Analogiczny lek, oparty na zbliżonych, ale nieco innych związkach chemicznych omijających patent Pfizera zaczęły produkować dziesiątki różnych firm na całym świecie. Są to m.in. wardenafil pod nazwą handlową Levitra, tadalafil pod nazwą handlową Cialis.

2007-06-22[edytuj | edytuj kod]

Łaźnia laboratoryjna - sprzęt laboratoryjny pośredniczący w ogrzewaniu lub chłodzeniu naczyń laboratoryjnych (wraz z ich zawartością). Łaźnia jest naczyniem wypełnionym odpowiednią substancją. Substancja ta może być nagrzewana przez zewnętrzne źródło ciepła w celu przekazywania tego ciepła dalej, poprzez ścianki naczynia laboratoryjnego do podgrzewanej substancji lub przeciwnie, może ona odbierać ciepło od substancji. Naczynie laboratoryjne jest zanurzone, lub też otoczone substancją przekazującą ciepło z możliwie wszystkich stron. Najczęściej na łaźni ogrzewa się okrągłodenne kolby z wąskimi szyjkami, ale stosowane są także inne naczynia, jak np. parownice, zlewki, czy probówki. Aby łaźnia prawidłowo spełniała swoje zadanie istotne jest, aby naczynia były zanurzone w łaźni wyraźnie powyżej poziomu substancji znajdującej się wewnątrz danego naczynia laboratoryjnego.

2007-06-27[edytuj | edytuj kod]

Historia Meksyku jako niepodległego państwa wzięła swój początek 24 sierpnia 1821 r., kiedy to po trwającej ponad 10 lat wojnie o niepodległość wojska hiszpańskie zostały pokonane przez oddziały kreolskie pod dowództwem Agustína de Iturbide, a wicekról Juan Ruiz de Apodaca musiał abdykować. Na terenach współczesnego Meksyku istniało kilka cywilizacji prekolumbijskich, m.in. Olmekowie, Zapotekowie, Majowie, Toltekowie i najbardziej znani – Aztekowie. Ci ostatni stworzyli potężne imperium ze stolicą w Tenochtitlán (czyt. tenocztitlan), położoną w miejscu obecnego miasta Meksyk. Państwo Azteków istniało od ok. połowy XIII w. do 1521 r. i obejmowało w szczytowym okresie potęgi znaczną część tzw. Mezoameryki.

2007-06-30[edytuj | edytuj kod]

Azulejo — cienkie ceramiczne płytki, najczęściej kwadratowe, pokryte nieprzepuszczalnym i błyszczącym szkliwem. Powierzchnia azulejo jest jedno lub wielokolorowa, gładka lub z fakturą. Płytek azulejo używano jako elementów mozaik składających się z wielu, czasem ponad kilku tysięcy elementów, pokrywających całe ściany, oraz jako oddzielnych kompozycji dekoracyjnych. Motywy wykonywane z azulejo miały postać scen historycznych, mitologicznych, ikonografii religijnej, oraz całej gamy elementów dekoracyjnych zarówno geometrycznych jak i roślinnych. Mozaiki bardzo często pokrywały całe ściany i podłogi w pałacach, ogrodach, kościołach, klasztorach, a także mieszkaniach czy miejscach użyteczności publicznej.