Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2013-12

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2013-12-01[edytuj | edytuj kod]

Polskie Towarzystwo „Oświata” w Mińsku (znane także pod nazwą: Towarzystwo „Oświata” i „Oświata”) – polska organizacja społeczna założona w 1905 roku, działająca w Mińsku i na terenie guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego. Do 1907 roku jej działalność odbywała się w konspiracji, w latach 1907–1909 legalnie, następnie ponownie w konspiracji. Towarzystwo miało za cel edukowanie mieszkańców Mińszczyzny, zwłaszcza dzieci, w duchu polskości, a także rozpowszechnianie na tych ziemiach polskiej kultury, języka i umacnianie świadomości narodowej. Organizacja była prześladowana, a w okresie legalnej działalności traktowana z niechęcią przez władze rosyjskie, ponieważ umacnianie polskości na ziemiach zabranych było sprzeczne z realizowaną przez administrację państwową strategią rusyfikacji i asymilacji. Czytaj więcej…

2013-12-02[edytuj | edytuj kod]

Tablice pamiątkowe Tchorka w Warszawie – tablice o wspólnym wzorze, stworzone na podstawie projektu Karola Tchorka z 1949 roku, upamiętniające znajdujące się w Warszawie miejsca walk i męczeństwa z czasów II wojny światowej. Tablice były stawiane w różnych punktach Warszawy począwszy od lat 50. XX wieku. Wiele z nich uległo jednak zniszczeniu w trakcie wyburzeń domów oraz modernizacji i rozbudowy miejskiej sieci komunikacyjnej. W 2013 roku w granicach administracyjnych Warszawy znajdowało się ponad 160 tablic Tchorka. Stanowią one jeden z najbardziej charakterystycznych elementów pejzażu stolicy. Tablice pamiątkowe Tchorka wykonane są z szarego piaskowca. Występują w formie tablic-płaskorzeźb, zazwyczaj wmurowanych w ściany budynków, lub w postaci wolno stojących monolitów. Część tablic naściennych została wmurowana we fragmenty zachowanych murów z czasów wojny i okupacji (zazwyczaj są to fragmenty ścian nieistniejących już budynków). Centralnym motywem tablic wykonanych według oryginalnego projektu Tchorka jest symbol krzyża maltańskiego. Czytaj więcej…

2013-12-03[edytuj | edytuj kod]

Wydawnictwo Polskie R. Wegnera – polskie wydawnictwo działające w latach 1917–1950. Zostało założone jako spółka akcyjna przez Rudolfa Wegnera jako Wydawnictwo Polskie z siedzibą we Lwowie, a następnie w Poznaniu. W roku 1926 Wegner przejął je na własność i zmienił nazwę na Wydawnictwo Polskie R. Wegnera. Ukierunkowane było głównie na polską i zagraniczną literaturę piękną. W swoim dorobku ma szereg serii wydawniczych, z których najbardziej znane to „Biblioteka Laureatów Nobla” i „Cuda Polski”. Charakteryzowało się dużą dbałością o jakość techniczną, literacką i graficzną swoich książek, zwłaszcza luksusowych edycji bibliofilskich. Wielkość produkcji sięgała 300 nowych tytułów rocznie. W czasie II wojny światowej zostało przeniesione do Warszawy i prowadziło sprzedaż swoich zapasów magazynowych. W roku 1941 zmarł właściciel, Rudolf Wegner, a firma przeszła w ręce jego żony Wandy i córki, Ireny Rybotyckiej. Majątek wydawnictwa uległ praktycznie całkowitemu zniszczeniu w trakcie powstania warszawskiego. Po wojnie wznowiło funkcjonowanie, lecz w roku 1950 zostało znacjonalizowane i zlikwidowane. Jego działalność kontynuowana była w stosunkowo niedużej skali przez emigracyjne Wydawnictwo Polskie Tern (Rybitwa) Book w Londynie do lat 70. XX wieku. Czytaj więcej…

2013-12-04[edytuj | edytuj kod]

Merkury – najmniejsza i najbliższa Słońcu planeta Układu Słonecznego. Jako planeta wewnętrzna znajduje się zawsze bardzo blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem (można ją dojrzeć tuż przed wschodem lub tuż po zachodzie Słońca) i była znana już w starożytności. Ukształtowaniem powierzchni Merkury przypomina Księżyc: są na nim liczne kratery uderzeniowe i praktycznie pozbawiony jest atmosfery. Temperatura powierzchni waha się od −183 °C do 427 °C. W przeciwieństwie do Księżyca, planeta ma jednak duże żelazne jądro, generujące pole magnetyczne o natężeniu stokrotnie mniejszym od natężenia ziemskiego pola magnetycznego. Nie ma naturalnych satelitów. W marcu 2011 roku sonda MESSENGER weszła na orbitę Merkurego stając się jego pierwszym sztucznym satelitą. Czytaj więcej...

2013-12-05[edytuj | edytuj kod]

Akcja AB – potoczna nazwa tzw. Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej (niem. Ausserordentliche Befriedungsaktion – AB), którą okupanci niemieccy przeprowadzili na terytorium Generalnego Gubernatorstwa między majem a lipcem 1940. Ausserordentliche Befriedungsaktion miała charakter ludobójstwa i stanowiła kontynuację tzw. akcji „Inteligencja” (Intelligenzaktion) prowadzonej na okupowanych ziemiach polskich od września 1939. W ramach Akcji AB funkcjonariusze SS i policji niemieckiej zamordowali co najmniej 6500 Polaków – w tym ok. 3500 przedstawicieli polskich elit politycznych i intelektualnych oraz ok. 3000 przestępców kryminalnych. Najbardziej znaną zbrodnią popełnioną przez Niemców w ramach „Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej” były masowe egzekucje w Palmirach. Czytaj więcej…

2013-12-06[edytuj | edytuj kod]

Skoki narciarskie na Mistrzostwach Świata w Narciarstwie Klasycznym 2013 – zawody w skokach narciarskich, które zostały rozegrane między 21 lutego a 2 marca 2013 w Predazzo w ramach mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym w Val di Fiemme. Wszystkie konkursy zostały przeprowadzone na skoczniach znajdujących się w kompleksie Trampolino Dal Ben. Po raz drugi w historii, po 2011 roku, podczas jednej edycji mistrzostw odbyło się pięć konkursów w skokach narciarskich. Rozegrano trzy konkursy indywidualne (zawody kobiet i mężczyzn na obiekcie HS 106 oraz mężczyzn na HS 134) oraz dwa drużynowe (zawody mężczyzn na skoczni HS 134 i konkurs mieszany na HS 106). Konkurs mieszany, w którym w każdej z drużyn wystartowało po dwóch mężczyzn i dwie kobiety, był pierwszymi tego typu zawodami o mistrzostwo świata w skokach narciarskich. Czytaj więcej…

2013-12-07[edytuj | edytuj kod]

Bitwa pod Gettysburgiem – najkrwawsza bitwa wojny secesyjnej, stoczona w dniach 1−3 lipca 1863 roku pod miastem Gettysburg w stanie Pensylwania. Armia Północnej Wirginii generała Roberta E. Lee została pokonana przez Armię Potomaku, ponosząc przy tym ogromne straty w ludziach; straty, które − przy ograniczonych możliwościach naboru rekruta − okazały się nie do odrobienia. Trzeciego, decydującego dnia, Lee popełnił błąd, nakazując atak na dobrze przygotowane centrum wojsk Unii. Ten manewr odebrał mu zwycięstwo i kosztował tysiące ofiar. Konfederacka armia, nieatakowana przez wojska Unii, wycofała się wprawdzie w dobrym porządku, ale nigdy już nie miała podjąć większej ofensywy. Wraz z upadkiem 4 lipca oblężonego Vicksburga, bitwa ta − choć nie decydująca sama w sobie − wyznaczyła punkt zwrotny, od którego Konfederacja systematycznie chyliła się ku upadkowi, a wojna secesyjna zbliżała się do końca, mimo że miała trwać jeszcze prawie dwa lata. Czytaj więcej…

2013-12-08[edytuj | edytuj kod]

Polskie Towarzystwo „Oświata” w Mińsku (znane także pod nazwą: Towarzystwo „Oświata” i „Oświata”) – polska organizacja społeczna założona w 1905 roku, działająca w Mińsku i na terenie guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego. Do 1907 roku jej działalność odbywała się w konspiracji, w latach 1907–1909 legalnie, następnie ponownie w konspiracji. Towarzystwo miało za cel edukowanie mieszkańców Mińszczyzny, zwłaszcza dzieci, w duchu polskości, a także rozpowszechnianie na tych ziemiach polskiej kultury, języka i umacnianie świadomości narodowej. Organizacja była prześladowana, a w okresie legalnej działalności traktowana z niechęcią przez władze rosyjskie, ponieważ umacnianie polskości na ziemiach zabranych było sprzeczne z realizowaną przez administrację państwową strategią rusyfikacji i asymilacji. Czytaj więcej…

2013-12-09[edytuj | edytuj kod]

Tablice pamiątkowe Tchorka w Warszawie – tablice o wspólnym wzorze, stworzone na podstawie projektu Karola Tchorka z 1949 roku, upamiętniające znajdujące się w Warszawie miejsca walk i męczeństwa z czasów II wojny światowej. Tablice były stawiane w różnych punktach Warszawy począwszy od lat 50. XX wieku. Wiele z nich uległo jednak zniszczeniu w trakcie wyburzeń domów oraz modernizacji i rozbudowy miejskiej sieci komunikacyjnej. W 2013 roku w granicach administracyjnych Warszawy znajdowało się ponad 160 tablic Tchorka. Stanowią one jeden z najbardziej charakterystycznych elementów pejzażu stolicy. Tablice pamiątkowe Tchorka wykonane są z szarego piaskowca. Występują w formie tablic-płaskorzeźb, zazwyczaj wmurowanych w ściany budynków, lub w postaci wolno stojących monolitów. Część tablic naściennych została wmurowana we fragmenty zachowanych murów z czasów wojny i okupacji (zazwyczaj są to fragmenty ścian nieistniejących już budynków). Centralnym motywem tablic wykonanych według oryginalnego projektu Tchorka jest symbol krzyża maltańskiego. Czytaj więcej…

2013-12-10[edytuj | edytuj kod]

Wydawnictwo Polskie R. Wegnera – polskie wydawnictwo działające w latach 1917–1950. Zostało założone jako spółka akcyjna przez Rudolfa Wegnera jako Wydawnictwo Polskie z siedzibą we Lwowie, a następnie w Poznaniu. W roku 1926 Wegner przejął je na własność i zmienił nazwę na Wydawnictwo Polskie R. Wegnera. Ukierunkowane było głównie na polską i zagraniczną literaturę piękną. W swoim dorobku ma szereg serii wydawniczych, z których najbardziej znane to „Biblioteka Laureatów Nobla” i „Cuda Polski”. Charakteryzowało się dużą dbałością o jakość techniczną, literacką i graficzną swoich książek, zwłaszcza luksusowych edycji bibliofilskich. Wielkość produkcji sięgała 300 nowych tytułów rocznie. W czasie II wojny światowej zostało przeniesione do Warszawy i prowadziło sprzedaż swoich zapasów magazynowych. W roku 1941 zmarł właściciel, Rudolf Wegner, a firma przeszła w ręce jego żony Wandy i córki, Ireny Rybotyckiej. Majątek wydawnictwa uległ praktycznie całkowitemu zniszczeniu w trakcie powstania warszawskiego. Po wojnie wznowiło funkcjonowanie, lecz w roku 1950 zostało znacjonalizowane i zlikwidowane. Jego działalność kontynuowana była w stosunkowo niedużej skali przez emigracyjne Wydawnictwo Polskie Tern (Rybitwa) Book w Londynie do lat 70. XX wieku. Czytaj więcej…

2013-12-11[edytuj | edytuj kod]

Linia kolejowa nr 336 (dawniej nazywana również Kolejką Izerską) – nieczynna, częściowo zlikwidowana, jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa miejscowego znaczenia o długości 8,065 km łącząca ładownię Mirsk z ładownią Świeradów Zdrój. W przeszłości linia liczyła łącznie 11,011 km i kończyła się na stacji kolejowej Świeradów Nadleśnictwo. Odcinek Świeradów Zdrój – Świeradów Nadleśnictwo od 15 grudnia 1995 r. był przeznaczony do likwidacji, a w 2013 r. został rozebrany. Linia jest położona w województwie dolnośląskim, na obszarze powiatów: lwóweckiego (gmina Mirsk) i lubańskiego (miasto Świeradów-Zdrój), przynależy do oddziału regionalnego PKP Polskich Linii Kolejowych we Wrocławiu i zakładu linii kolejowych w Wałbrzych. Czytaj więcej...

2013-12-12[edytuj | edytuj kod]

Akcja AB – potoczna nazwa tzw. Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej (niem. Ausserordentliche Befriedungsaktion – AB), którą okupanci niemieccy przeprowadzili na terytorium Generalnego Gubernatorstwa między majem a lipcem 1940. Ausserordentliche Befriedungsaktion miała charakter ludobójstwa i stanowiła kontynuację tzw. akcji „Inteligencja” (Intelligenzaktion) prowadzonej na okupowanych ziemiach polskich od września 1939. W ramach Akcji AB funkcjonariusze SS i policji niemieckiej zamordowali co najmniej 6500 Polaków – w tym ok. 3500 przedstawicieli polskich elit politycznych i intelektualnych oraz ok. 3000 przestępców kryminalnych. Najbardziej znaną zbrodnią popełnioną przez Niemców w ramach „Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej” były masowe egzekucje w Palmirach. Czytaj więcej…

2013-12-13[edytuj | edytuj kod]

Skoki narciarskie na Mistrzostwach Świata w Narciarstwie Klasycznym 2013 – zawody w skokach narciarskich, które zostały rozegrane między 21 lutego a 2 marca 2013 w Predazzo w ramach mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym w Val di Fiemme. Wszystkie konkursy zostały przeprowadzone na skoczniach znajdujących się w kompleksie Trampolino Dal Ben. Po raz drugi w historii, po 2011 roku, podczas jednej edycji mistrzostw odbyło się pięć konkursów w skokach narciarskich. Rozegrano trzy konkursy indywidualne (zawody kobiet i mężczyzn na obiekcie HS 106 oraz mężczyzn na HS 134) oraz dwa drużynowe (zawody mężczyzn na skoczni HS 134 i konkurs mieszany na HS 106). Konkurs mieszany, w którym w każdej z drużyn wystartowało po dwóch mężczyzn i dwie kobiety, był pierwszymi tego typu zawodami o mistrzostwo świata w skokach narciarskich. Czytaj więcej…

2013-12-14[edytuj | edytuj kod]

Sosna limba (Pinus cembra L.) – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Występuje w górach centralnej Europy na obszarze Alp i Karpat (Tatry, Karpaty Wschodnie i Południowe). Rośnie w borach z udziałem modrzewia europejskiego najczęściej na wysokościach w przedziale 1400–2500 m n.p.m. Jest to drzewo wolno rosnące i długowieczne, bardzo odporne na niskie temperatury, wiatry i szkodniki. Drewno limby było dawniej wszechstronnie użytkowane, nasiona zaś, zwane orzeszkami, były wykorzystywane jako jadalne i lecznicze. Z pędów i żywicy destylowano olej limbowy. Ze względu na intensywną wycinkę drzew, zasięg gatunku uległ w przeszłości znacznemu zmniejszeniu. W niektórych krajach limba podlega prawnej ochronie gatunkowej (m.in. w Polsce), a jej siedliska chronione są w parkach narodowych i obszarach Natura 2000. Limba należy do gatunków raczej rzadko uprawianych poza naturalnym zasięgiem, głównie z powodu trudności ze zdobyciem nasion oraz wolnego wzrostu. Czytaj więcej…

2013-12-15[edytuj | edytuj kod]

Polskie Towarzystwo „Oświata” w Mińsku (znane także pod nazwą: Towarzystwo „Oświata” i „Oświata”) – polska organizacja społeczna założona w 1905 roku, działająca w Mińsku i na terenie guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego. Do 1907 roku jej działalność odbywała się w konspiracji, w latach 1907–1909 legalnie, następnie ponownie w konspiracji. Towarzystwo miało za cel edukowanie mieszkańców Mińszczyzny, zwłaszcza dzieci, w duchu polskości, a także rozpowszechnianie na tych ziemiach polskiej kultury, języka i umacnianie świadomości narodowej. Organizacja była prześladowana, a w okresie legalnej działalności traktowana z niechęcią przez władze rosyjskie, ponieważ umacnianie polskości na ziemiach zabranych było sprzeczne z realizowaną przez administrację państwową strategią rusyfikacji i asymilacji. Czytaj więcej…

2013-12-16[edytuj | edytuj kod]

Tablice pamiątkowe Tchorka w Warszawie – tablice o wspólnym wzorze, stworzone na podstawie projektu Karola Tchorka z 1949 roku, upamiętniające znajdujące się w Warszawie miejsca walk i męczeństwa z czasów II wojny światowej. Tablice były stawiane w różnych punktach Warszawy począwszy od lat 50. XX wieku. Wiele z nich uległo jednak zniszczeniu w trakcie wyburzeń domów oraz modernizacji i rozbudowy miejskiej sieci komunikacyjnej. W 2013 roku w granicach administracyjnych Warszawy znajdowało się ponad 160 tablic Tchorka. Stanowią one jeden z najbardziej charakterystycznych elementów pejzażu stolicy. Tablice pamiątkowe Tchorka wykonane są z szarego piaskowca. Występują w formie tablic-płaskorzeźb, zazwyczaj wmurowanych w ściany budynków, lub w postaci wolno stojących monolitów. Część tablic naściennych została wmurowana we fragmenty zachowanych murów z czasów wojny i okupacji (zazwyczaj są to fragmenty ścian nieistniejących już budynków). Centralnym motywem tablic wykonanych według oryginalnego projektu Tchorka jest symbol krzyża maltańskiego. Czytaj więcej…

2013-12-17[edytuj | edytuj kod]

Wydawnictwo Polskie R. Wegnera – polskie wydawnictwo działające w latach 1917–1950. Zostało założone jako spółka akcyjna przez Rudolfa Wegnera jako Wydawnictwo Polskie z siedzibą we Lwowie, a następnie w Poznaniu. W roku 1926 Wegner przejął je na własność i zmienił nazwę na Wydawnictwo Polskie R. Wegnera. Ukierunkowane było głównie na polską i zagraniczną literaturę piękną. W swoim dorobku ma szereg serii wydawniczych, z których najbardziej znane to „Biblioteka Laureatów Nobla” i „Cuda Polski”. Charakteryzowało się dużą dbałością o jakość techniczną, literacką i graficzną swoich książek, zwłaszcza luksusowych edycji bibliofilskich. Wielkość produkcji sięgała 300 nowych tytułów rocznie. W czasie II wojny światowej zostało przeniesione do Warszawy i prowadziło sprzedaż swoich zapasów magazynowych. W roku 1941 zmarł właściciel, Rudolf Wegner, a firma przeszła w ręce jego żony Wandy i córki, Ireny Rybotyckiej. Majątek wydawnictwa uległ praktycznie całkowitemu zniszczeniu w trakcie powstania warszawskiego. Po wojnie wznowiło funkcjonowanie, lecz w roku 1950 zostało znacjonalizowane i zlikwidowane. Jego działalność kontynuowana była w stosunkowo niedużej skali przez emigracyjne Wydawnictwo Polskie Tern (Rybitwa) Book w Londynie do lat 70. XX wieku. Czytaj więcej…

2013-12-18[edytuj | edytuj kod]

Linia kolejowa nr 336 (dawniej nazywana również Kolejką Izerską) – nieczynna, częściowo zlikwidowana, jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa miejscowego znaczenia o długości 8,065 km łącząca ładownię Mirsk z ładownią Świeradów Zdrój. W przeszłości linia liczyła łącznie 11,011 km i kończyła się na stacji kolejowej Świeradów Nadleśnictwo. Odcinek Świeradów Zdrój – Świeradów Nadleśnictwo od 15 grudnia 1995 r. był przeznaczony do likwidacji, a w 2013 r. został rozebrany. Linia jest położona w województwie dolnośląskim, na obszarze powiatów: lwóweckiego (gmina Mirsk) i lubańskiego (miasto Świeradów-Zdrój), przynależy do oddziału regionalnego PKP Polskich Linii Kolejowych we Wrocławiu i zakładu linii kolejowych w Wałbrzych. Czytaj więcej...

2013-12-19[edytuj | edytuj kod]

SMS Seydlitz – niemiecki krążownik liniowy (według oryginalnej nomenklatury wielki krążownik, niem.: Großer Kreuzer) z okresu I wojny światowej, jedyny okręt swojego typu. Oddany do służby w 1913 roku jako czwarta jednostka swojej klasy w Kaiserliche Marine, został nazwany na pamiątkę pruskiego generała kawalerii Friedricha Wilhelma von Seydlitza (1721–1773), uczestnika wojny siedmioletniej.Podczas wojny uczestniczył w większości akcji Hochseeflotte na Morzu Północnym, w tym bitwach na Dogger Bank w 1915 i jutlandzkiej w 1916 roku, oraz akcjach przeciwko miastom wschodniego wybrzeża Anglii. W 1915 roku działał również przez pewien czas na Morzu Bałtyckim. Kilkakrotnie poważnie uszkodzony, dzięki mocnej i zrównoważonej konstrukcji nie uległ zniszczeniu i przetrwał do końca wojny. W listopadzie 1918 roku, na mocy postanowień rozejmu w Compiègne, „Seydlitz” został wraz z większością okrętów Hochseeflotte internowany w Scapa Flow. 21 czerwca 1919 roku jego załoga dokonała samozatopienia dla uniknięcia przejęcia jednostki przez zwycięskich aliantów. Wrak został wydobyty i zezłomowany w latach 1928–1930. Czytaj więcej…

2013-12-20[edytuj | edytuj kod]

Hawker P.1127 i Hawker Siddeley Kestrel FGA.1 – eksperymentalne i rozwojowe samoloty, które dały początek serii samolotów Hawker Siddeley Harrier, pierwszych produkowanych seryjnie odrzutowych samolotów bliskiego wsparcia powietrznego pionowego/krótkiego startu i lądowania. P.1127 powstawał od 1957 roku na bazie nowego silnika Bristol Pegasus z ciągiem wektorowanym. W ciągu kolejnych sześciu lat testowano różne rodzaje startów i lądowań, także na lotniskowcach. Trzy pierwsze prototypy rozbiły się podczas testów, jeden podczas Międzynarodowego Salonu Lotniczego w Paryżu w 1963 roku. Prace nad pokrewnym, naddźwiękowym samolotem Hawker Siddeley P.1154 zarzucono w 1965 roku. W rezultacie P.1127 (RAF), wariant zbliżony do Kestrela, w 1967 został skierowany do produkcji masowej pod nazwą Harrier. Harriery z powodzeniem służyły w lotnictwie wielu krajów, m.in. Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Hiszpanii i Indii, często stacjonując na lotniskowcach. Czytaj więcej…

2013-12-21[edytuj | edytuj kod]

Sosna limba (Pinus cembra L.) – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Występuje w górach centralnej Europy na obszarze Alp i Karpat (Tatry, Karpaty Wschodnie i Południowe). Rośnie w borach z udziałem modrzewia europejskiego najczęściej na wysokościach w przedziale 1400–2500 m n.p.m. Jest to drzewo wolno rosnące i długowieczne, bardzo odporne na niskie temperatury, wiatry i szkodniki. Drewno limby było dawniej wszechstronnie użytkowane, nasiona zaś, zwane orzeszkami, były wykorzystywane jako jadalne i lecznicze. Z pędów i żywicy destylowano olej limbowy. Ze względu na intensywną wycinkę drzew, zasięg gatunku uległ w przeszłości znacznemu zmniejszeniu. W niektórych krajach limba podlega prawnej ochronie gatunkowej (m.in. w Polsce), a jej siedliska chronione są w parkach narodowych i obszarach Natura 2000. Limba należy do gatunków raczej rzadko uprawianych poza naturalnym zasięgiem, głównie z powodu trudności ze zdobyciem nasion oraz wolnego wzrostu. Czytaj więcej…

2013-12-22[edytuj | edytuj kod]

Status Quo – brytyjski zespół rockowy założony przez Alana Lancastera i gitarzystę Francisa Rossiego w roku 1962 jako "The Spectres". Spośród bardzo nielicznych grup powstałych w latach 60. i istniejących do dziś, Status Quo wciąż cieszy się dużą popularnością, szczególnie w Wielkiej Brytanii, gdzie uważany jest niemal za instytucję narodową. Na brytyjskiej scenie muzycznej zespół jest jednym z najstarszych i najaktywniejszych, równocześnie utrzymując popularność w pozostałych częściach świata. W ciągu trwającej ponad 50 lat kariery zespół dorobił się obszernej dyskografii, w znacznej mierze zawdzięczając swą sławę stosunkowo prostej technice gry na gitarach elektrycznych, połączeniu hard rocka i boogie oraz energicznym występom na żywo. Status Quo jest rekordzistą, jeśli chodzi o liczbę utworów umieszczonych na brytyjskiej liście przebojów – od 1968 było ich ponad 60. Czytaj więcej…

2013-12-23[edytuj | edytuj kod]

Flower – gra komputerowa wyprodukowana przez Thatgamecompany, zaprojektowana przez Jenovę Chena i Nicholasa Clarka. Flower został zapowiedziany w 2007 roku na Tokyo Game Show, a premierę miał w 2009 roku na konsoli PlayStation 3 poprzez PlayStation Network. W zamierzeniu Flower miał być duchowym następcą gry komputerowej Flow, poprzedniego dzieła Chena i Thatgamecompany. We Flower gracz przejmuje kontrolę nad wiatrem, dmuchając w płatek kwiatu przy użyciu kontrolera gry. Lot blisko kwiatów powoduje, że za płatkiem gracza „podążają” inne. Zbliżenie się do kwiatów może wywołać w świecie gry efekty uboczne, na przykład nadanie jaskrawych barw przedtem martwym polom lub aktywowanie nieruchomych wiatraków. W grze nie ma żadnych tekstów ani dialogów, co powoduje, że narracja wyrażona jest głównie poprzez formę wizualną oraz sygnały emocjonalne. Czytaj więcej…

2013-12-24[edytuj | edytuj kod]

Wydawnictwo Polskie R. Wegnera – polskie wydawnictwo działające w latach 1917–1950. Zostało założone jako spółka akcyjna przez Rudolfa Wegnera jako Wydawnictwo Polskie z siedzibą we Lwowie, a następnie w Poznaniu. W roku 1926 Wegner przejął je na własność i zmienił nazwę na Wydawnictwo Polskie R. Wegnera. Ukierunkowane było głównie na polską i zagraniczną literaturę piękną. W swoim dorobku ma szereg serii wydawniczych, z których najbardziej znane to „Biblioteka Laureatów Nobla” i „Cuda Polski”. Charakteryzowało się dużą dbałością o jakość techniczną, literacką i graficzną swoich książek, zwłaszcza luksusowych edycji bibliofilskich. Wielkość produkcji sięgała 300 nowych tytułów rocznie. W czasie II wojny światowej zostało przeniesione do Warszawy i prowadziło sprzedaż swoich zapasów magazynowych. W roku 1941 zmarł właściciel, Rudolf Wegner, a firma przeszła w ręce jego żony Wandy i córki, Ireny Rybotyckiej. Majątek wydawnictwa uległ praktycznie całkowitemu zniszczeniu w trakcie powstania warszawskiego. Po wojnie wznowiło funkcjonowanie, lecz w roku 1950 zostało znacjonalizowane i zlikwidowane. Jego działalność kontynuowana była w stosunkowo niedużej skali przez emigracyjne Wydawnictwo Polskie Tern (Rybitwa) Book w Londynie do lat 70. XX wieku. Czytaj więcej…

2013-12-25[edytuj | edytuj kod]

Linia kolejowa nr 336 (dawniej nazywana również Kolejką Izerską) – nieczynna, częściowo zlikwidowana, jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa miejscowego znaczenia o długości 8,065 km łącząca ładownię Mirsk z ładownią Świeradów Zdrój. W przeszłości linia liczyła łącznie 11,011 km i kończyła się na stacji kolejowej Świeradów Nadleśnictwo. Odcinek Świeradów Zdrój – Świeradów Nadleśnictwo od 15 grudnia 1995 r. był przeznaczony do likwidacji, a w 2013 r. został rozebrany. Linia jest położona w województwie dolnośląskim, na obszarze powiatów: lwóweckiego (gmina Mirsk) i lubańskiego (miasto Świeradów-Zdrój), przynależy do oddziału regionalnego PKP Polskich Linii Kolejowych we Wrocławiu i zakładu linii kolejowych w Wałbrzych. Czytaj więcej...

2013-12-26[edytuj | edytuj kod]

SMS Seydlitz – niemiecki krążownik liniowy (według oryginalnej nomenklatury wielki krążownik, niem.: Großer Kreuzer) z okresu I wojny światowej, jedyny okręt swojego typu. Oddany do służby w 1913 roku jako czwarta jednostka swojej klasy w Kaiserliche Marine, został nazwany na pamiątkę pruskiego generała kawalerii Friedricha Wilhelma von Seydlitza (1721–1773), uczestnika wojny siedmioletniej.Podczas wojny uczestniczył w większości akcji Hochseeflotte na Morzu Północnym, w tym bitwach na Dogger Bank w 1915 i jutlandzkiej w 1916 roku, oraz akcjach przeciwko miastom wschodniego wybrzeża Anglii. W 1915 roku działał również przez pewien czas na Morzu Bałtyckim. Kilkakrotnie poważnie uszkodzony, dzięki mocnej i zrównoważonej konstrukcji nie uległ zniszczeniu i przetrwał do końca wojny. W listopadzie 1918 roku, na mocy postanowień rozejmu w Compiègne, „Seydlitz” został wraz z większością okrętów Hochseeflotte internowany w Scapa Flow. 21 czerwca 1919 roku jego załoga dokonała samozatopienia dla uniknięcia przejęcia jednostki przez zwycięskich aliantów. Wrak został wydobyty i zezłomowany w latach 1928–1930. Czytaj więcej…

2013-12-27[edytuj | edytuj kod]

Hawker P.1127 i Hawker Siddeley Kestrel FGA.1 – eksperymentalne i rozwojowe samoloty, które dały początek serii samolotów Hawker Siddeley Harrier, pierwszych produkowanych seryjnie odrzutowych samolotów bliskiego wsparcia powietrznego pionowego/krótkiego startu i lądowania. P.1127 powstawał od 1957 roku na bazie nowego silnika Bristol Pegasus z ciągiem wektorowanym. W ciągu kolejnych sześciu lat testowano różne rodzaje startów i lądowań, także na lotniskowcach. Trzy pierwsze prototypy rozbiły się podczas testów, jeden podczas Międzynarodowego Salonu Lotniczego w Paryżu w 1963 roku. Prace nad pokrewnym, naddźwiękowym samolotem Hawker Siddeley P.1154 zarzucono w 1965 roku. W rezultacie P.1127 (RAF), wariant zbliżony do Kestrela, w 1967 został skierowany do produkcji masowej pod nazwą Harrier. Harriery z powodzeniem służyły w lotnictwie wielu krajów, m.in. Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Hiszpanii i Indii, często stacjonując na lotniskowcach. Czytaj więcej…

2013-12-28[edytuj | edytuj kod]

Sosna limba (Pinus cembra L.) – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Występuje w górach centralnej Europy na obszarze Alp i Karpat (Tatry, Karpaty Wschodnie i Południowe). Rośnie w borach z udziałem modrzewia europejskiego najczęściej na wysokościach w przedziale 1400–2500 m n.p.m. Jest to drzewo wolno rosnące i długowieczne, bardzo odporne na niskie temperatury, wiatry i szkodniki. Drewno limby było dawniej wszechstronnie użytkowane, nasiona zaś, zwane orzeszkami, były wykorzystywane jako jadalne i lecznicze. Z pędów i żywicy destylowano olej limbowy. Ze względu na intensywną wycinkę drzew, zasięg gatunku uległ w przeszłości znacznemu zmniejszeniu. W niektórych krajach limba podlega prawnej ochronie gatunkowej (m.in. w Polsce), a jej siedliska chronione są w parkach narodowych i obszarach Natura 2000. Limba należy do gatunków raczej rzadko uprawianych poza naturalnym zasięgiem, głównie z powodu trudności ze zdobyciem nasion oraz wolnego wzrostu. Czytaj więcej…

2013-12-29[edytuj | edytuj kod]

Status Quo – brytyjski zespół rockowy założony przez Alana Lancastera i gitarzystę Francisa Rossiego w roku 1962 jako "The Spectres". Spośród bardzo nielicznych grup powstałych w latach 60. i istniejących do dziś, Status Quo wciąż cieszy się dużą popularnością, szczególnie w Wielkiej Brytanii, gdzie uważany jest niemal za instytucję narodową. Na brytyjskiej scenie muzycznej zespół jest jednym z najstarszych i najaktywniejszych, równocześnie utrzymując popularność w pozostałych częściach świata. W ciągu trwającej ponad 50 lat kariery zespół dorobił się obszernej dyskografii, w znacznej mierze zawdzięczając swą sławę stosunkowo prostej technice gry na gitarach elektrycznych, połączeniu hard rocka i boogie oraz energicznym występom na żywo. Status Quo jest rekordzistą, jeśli chodzi o liczbę utworów umieszczonych na brytyjskiej liście przebojów – od 1968 było ich ponad 60. Czytaj więcej…

2013-12-30[edytuj | edytuj kod]

Flower – gra komputerowa wyprodukowana przez Thatgamecompany, zaprojektowana przez Jenovę Chena i Nicholasa Clarka. Flower został zapowiedziany w 2007 roku na Tokyo Game Show, a premierę miał w 2009 roku na konsoli PlayStation 3 poprzez PlayStation Network. W zamierzeniu Flower miał być duchowym następcą gry komputerowej Flow, poprzedniego dzieła Chena i Thatgamecompany. We Flower gracz przejmuje kontrolę nad wiatrem, dmuchając w płatek kwiatu przy użyciu kontrolera gry. Lot blisko kwiatów powoduje, że za płatkiem gracza „podążają” inne. Zbliżenie się do kwiatów może wywołać w świecie gry efekty uboczne, na przykład nadanie jaskrawych barw przedtem martwym polom lub aktywowanie nieruchomych wiatraków. W grze nie ma żadnych tekstów ani dialogów, co powoduje, że narracja wyrażona jest głównie poprzez formę wizualną oraz sygnały emocjonalne. Czytaj więcej…

2013-12-31[edytuj | edytuj kod]

Wydawnictwo Polskie R. Wegnera – polskie wydawnictwo działające w latach 1917–1950. Zostało założone jako spółka akcyjna przez Rudolfa Wegnera jako Wydawnictwo Polskie z siedzibą we Lwowie, a następnie w Poznaniu. W roku 1926 Wegner przejął je na własność i zmienił nazwę na Wydawnictwo Polskie R. Wegnera. Ukierunkowane było głównie na polską i zagraniczną literaturę piękną. W swoim dorobku ma szereg serii wydawniczych, z których najbardziej znane to „Biblioteka Laureatów Nobla” i „Cuda Polski”. Charakteryzowało się dużą dbałością o jakość techniczną, literacką i graficzną swoich książek, zwłaszcza luksusowych edycji bibliofilskich. Wielkość produkcji sięgała 300 nowych tytułów rocznie. W czasie II wojny światowej zostało przeniesione do Warszawy i prowadziło sprzedaż swoich zapasów magazynowych. W roku 1941 zmarł właściciel, Rudolf Wegner, a firma przeszła w ręce jego żony Wandy i córki, Ireny Rybotyckiej. Majątek wydawnictwa uległ praktycznie całkowitemu zniszczeniu w trakcie powstania warszawskiego. Po wojnie wznowiło funkcjonowanie, lecz w roku 1950 zostało znacjonalizowane i zlikwidowane. Jego działalność kontynuowana była w stosunkowo niedużej skali przez emigracyjne Wydawnictwo Polskie Tern (Rybitwa) Book w Londynie do lat 70. XX wieku. Czytaj więcej…