Ekspozytura Inspektoratu Ceł

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ekspozytura Inspektoratu Ceł
Historia
Państwo  II Rzeczpospolita
Sformowanie 1928
Rozformowanie 1939
Organizacja
Dyslokacja Gdańsk
Formacja Straż Graniczna
Podległość Komenda Główna SG

Ekspozytura Inspektoratu Ceł – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę wywiadowczą w Wolnym Mieście Gdańsku w latach 1929 –1939[1].

Formowanie i zadania[edytuj | edytuj kod]

Radykalnym sposobem polepszającym stan ochrony granicy celnej Wolnego Miasta byłoby wprowadzenie tam polskiej Straży Granicznej. Ponieważ władze Gdańska nie wyraziły na to zgody, władze polskie cześć stanowisk w polskim inspektoracie celnym w Wolnym Mieście zarezerwowały dla oficerów Straży Granicznej. Oficerowie ci obsadzili utworzoną w 1929 roku Ekspozyturę Inspektoratu Ceł w Gdańsku[2]. Była ona zakamuflowaną placówką polskiej Straży Granicznej i jednocześnie jednostką wywiadowczą[3]. Ekspozytura podlegała Komendzie Straży Granicznej w Warszawie, a jedynie formalnie polskiemu Inspektoratowi Ceł w Gdańsku[2]. Wykonując zadania wywiadowcze i kontrwywiadowcze była powiązana z oddziałem II Sztabu Generalnego WP. Do jej zadań należała także obserwacja pracowników działających na obszarze Gdańska polskich instytucji, nie wyłączając Inspektoratu Ceł i Komisariatu Generalnego RP. Do jednych z ważniejszych zadań Ekspozytury Straży Granicznej w Gdańsku należała walka z tzw. kontyngentowym przemytem[3]. Swoją siedzibę miała w willi przy ulicy Opitza 2[2].

Kierownicy delegatury[edytuj | edytuj kod]

stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko
inspektor Wiktor Zakliński [4][a] 1 III 1929 – 1930 instruktor SC SG
komisarz Henryk Muszkiet Królikowski 1929(??) – 1935[3]
nadkomisarz Stefan Swida 1935 – 1939[3]
inspektor Wacław Spilczyński 30 VI 1939[6] -

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Występuje niezgodność faktów. Według Kozłowskiego kierownikiem delegatury w 1929 był Wiktor Zakliński[4], a według Dominiczaka Muszkiet Królikowski[3]. Dominiczak jednak w swojej wcześniejszej książce wymienia Wiktora Zaklińskiego jako kierownika inspektoratu w 1930[5]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 8.
  2. ↑ a b c Dominiczak 1975 ↓, s. 234.
  3. ↑ a b c d e Dominiczak 1997 ↓, s. 258.
  4. ↑ a b Kozłowski 2015 ↓, s. 360.
  5. ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 233.
  6. ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 49/39.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
  • Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ekspozytura_Inspektoratu_Ceł&oldid=55613078”