Komisariat Straży Granicznej „Zaręby”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Inspektorat Graniczny nr 2 |
Komisariat Straży Granicznej „Zaręby” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1929–1939.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[1]. Rozkazem Mazowieckiego Inspektora Okręgowego nr 6 z 15 maja 1928 komisariat Straży Celnej „Czarnia” przemianowany został w podkomisariat „Krukowo” i podporządkowany komisariatowi „Myszyniec”[2]. Rozkazem nr 9 z 18 października 1929 roku w sprawie reorganizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski, na bazie podkomisariatu SG „Krukowo” z komisariatu „Myszyniec”, powołał komisariat Straży Granicznej „Krukowo”, przydzielił go do Inspektoratu Granicznego nr 2 „Przasnysz”, określił numer i strukturę[3]. Rozkazem nr 1 z 25 lutego 1932 roku w sprawach organizacyjnych komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przeniósł komisariat i placówkę II linii do Zaręb[4]. Rozkaz komendanta Straży Granicznej płk. Jana Jura-Gorzechowskiego z 10 maja 1938 roku w sprawie terminologii w odniesieniu do władz i jednostek formacji, wydany w związku z rozkazami KSG z 25 i 29 kwietnia 1938 roku, przemianował inspektoraty graniczne na obwody Straży Granicznej z dodaniem nazwy miejscowości, w której jednostka stacjonuje. Jednocześnie nakazał używanie w stosunku do kierowników komisariatów i placówek nowych terminów: „komendant komisariatu” i „dowódca placówki”[5]. Komisariat wszedł w skład struktury Obwodu Straży Granicznej „Przasnysz”. Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma wydzielił komisariat „Zaręby” z Odwodu SG „Przasnysz” i przydzielił go do Odwodu SG „Łomża”[6].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
- Sąsiednie komisariaty
- komisariat Straży Granicznej „Myszyniec” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Chorzele” − październik 1929
Komenda komisariatu[edytuj | edytuj kod]
| Kierownicy/komendanci komisariatu | ||
|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby |
| starszy przodownik | Czesław Majewski | 15 V 1928[2] – |
| aspirant | Kazimierz Koryciński[7] | 1 XII 1937[8] - był w IV 1939 |
| aspirant | Marian Styczniewicz[9] | VI 1939[10] - |
| Zastępcy komendanta komisariatu | ||
| przodownik | Jan Małys | – 30 IV 1939[11] |
| starszy strażnik podchorąży | Kazimierz Nowak | 1 V 1939[12] – |
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Organizacja komisariatu w październiku 1929[3]:
- 2/2 komenda − Krukowo
- placówka Straży Granicznej I linii „Ruchaje”
- placówka Straży Granicznej I linii „Cupel”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zaręby”
- placówka Straży Granicznej II linii „Krukowo” → w 1932 przeniesiona do Zaręb
Organizacja komisariatu w 1933 i 1934[13]:
- komenda − Zaręby
- placówka Straży Granicznej I linii „Zaręby”
- placówka Straży Granicznej I linii „Ruchaje”
- placówka Straży Granicznej I linii „Cupel”
- placówka Straży Granicznej II linii „Zaręby”
Organizacja komisariatu w 1937[13]:
- komenda − Zaręby
- placówka Straży Granicznej I linii „Grodzkie”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zaręby”
- placówka Straży Granicznej I linii „Ruchaje”
- placówka Straży Granicznej II linii „Zaręby”
Organizacja komisariatu w 1939[14] (wg Sobczaka):
- komenda − Krukowo
- placówka Straży Granicznej I linii „Ruchaje”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zaręby”
- placówka Straży Granicznej I linii „Cupel”
- placówka Straży Granicznej II linii „Krukowo”
Organizacja komisariatu w 1939[14] (wg Kroniki):[7]
- komenda − Zaręby
- placówka Straży Granicznej I linii „Ruchaje”
- placówka Straży Granicznej I linii „Cupel”
- placówka Straży Granicznej I linii „Zaręby”
- placówka Straży Granicznej II linii „Zaręby”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Rozkazy organizacyjne Maz. IO ↓, s. 10.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 56.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 82.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 120-122.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 182.
- ↑ a b Kronika IG „Łomża” ↓, s. 466.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 4/1938.
- ↑ Kronika IG „Łomża” ↓, s. 508.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 41/1939.
- ↑ Rozkazy Maz. IO ↓, s. 60/39.
- ↑ Rozkazy Maz. IO ↓, s. 59/39.
- ↑ a b Polak 1998 ↓, s. 65.
- ↑ a b Sobczak 2014 ↓, s. 10.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Bogusław Polak: Z dziejów polskich formacji granicznych 1918−1839. Studia i materiały. Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909484-00.
- Antoni Krzysztof Sobczak: Mazowiecki Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej w Ciechanowie w latach 1928–1939. Przyczynek do historii. 2014. [dostęp 2017-03-14].
- Rozkazy organizacyjne Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Odpisy z kronik komisariatów Inspektoratu Granicznego „Łomża” w latach 1937–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.