Komisariat Straży Granicznej „Kartuzy”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Komisariat Straży Granicznej „Kartuzy” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-gdańskiej w latach 1929–1939.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[1]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[2]. Rozkazem nr 1 z 29 kwietnia 1929 w sprawie zmian organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski powołał do życia i ustalił organizację komisariatu „Kartuzy”[3]. Rozkazem nr 12 z 10 stycznia 1930 w sprawie reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej zarządził nową strukturę organizacyjną[4]. Rozkazem nr 3/31 zastępcy komendanta Straży Granicznej płk Emila Czaplińskiego z 5 sierpnia 1931 przeniesiono placówkę II linii Egiertowo do Kameli. Tym samym zniesiono posterunek SG w Kameli. Zniesiono też posterunek detaszowany „Szymbark”[5]. Rozkazem nr 2 z 4 czerwca 1932 w sprawach organizacyjnych komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przeniósł placówkę II linii „Chwaszczyno” do Kacka Wielkiego[6]. Rozkazem nr 3 z 29 listopada 1933 w sprawach organizacyjnych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przemianował placówki II linii „Kamela”,„Borcz”, „Żukowo” i „Wielki Kack” na placówki I linii[7]. Rozkazem nr 3 z 23 czerwca 1934 w sprawach [...] tworzenia i zniesienia posterunków informacyjnych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył placówkę I linii „Wielki Kack” z komisariatu Straży Granicznej „Kartuzy” i włączył w skład komisariatu Straży Granicznej „Gdynia”[8]. Rozkazem nr 5 z 3 marca 1939 w sprawie zmian organizacyjnych [...], komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przemianował placówkę I linii „Kamela” na „Egiertowo”[9].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
- Sąsiednie komisariaty
Funkcjonariusze komisariatu[edytuj | edytuj kod]
| Kierownicy/komendanci komisariatu | |||
|---|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
| podkomisarz | Jan Ostruszka | 12 VIII 1939[10] – | |
| Zastępcy komendanta komisariatu | |||
| starszy strażnik | Nestor Chciej[11] | 23 IV 1939[12]? – | |
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Organizacja komisariatu w czerwcu 1929[3]:
- komenda − Kartuzy
- placówka Straży Granicznej II linii „Egiertowo”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Szpon”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Kamela”
- placówka Straży Granicznej II linii „Borcz”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Borcz”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Łapin”
- placówka Straży Granicznej II linii „Stara Piła”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Stara Piła”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Kokoszki”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Maternia”
Organizacja komisariatu w styczniu 1930[13]:
- komenda − Kartuzy
- placówka Straży Granicznej II linii „Egiertowo”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Szpon”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Szymbark”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Kamela” → w 1933 przemianowana na placówkę I linii
- placówka Straży Granicznej II linii „Borcz” → w 1933 przemianowana na placówkę I linii
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Skeszewo”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Łapin”
- placówka Straży Granicznej II linii „Żukowo” → w 1933 przemianowana na placówkę I linii
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Stara Piła”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Kokoszki”
- placówka Straży Granicznej II linii „Chwaszczyno” → w 1932 przeniesiona do Wielkiego Kacka → w 1933 przemianowana na placówkę I linii → w 1934 przeniesiona do komisariatu „Gdynia”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Wielki Kack”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Owczarnie”
- posterunek informacyjny Straży Granicznej „Kolibki”
Organizacja komisariatu w 1936:
- komenda −Kartuzy
- placówka Straży Granicznej II linii Kartuzy
- placówka Straży Granicznej I linii Kamela
- placówka Straży Granicznej I linii Borcz
- placówka Straży Granicznej I linii Żukowo
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 38.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 73.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 78.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 82.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 89.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 96.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 159.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 63/39.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 24/39.
- ↑ Rozkazy Maz. IO ↓, s. 60/39.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 95.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Rozkazy Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.