Przejdź do zawartości

Kinematyczne równanie ruchu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kinematyczne równanie ruchu – zależności określające położenie ciała względem wybranego układu odniesienia w funkcji czasu[1].

Uwagi ogólne

[edytuj | edytuj kod]

Funkcje kinematycznych równań ruchu mogą być wyrażone w postaci analitycznej, graficznej lub tabelarycznej. W celu wyrażenia położenia przez funkcje analityczne w układzie odniesienia wprowadza się układ współrzędnych. Funkcje wchodzące w skład równań ruchu muszą być jednoznaczne, w całym zadanym czasie ruchu, ponieważ w danym momencie każdy punkt ciała może znajdować się tylko w jednym, ściśle określonym miejscu. Funkcje te muszą być ciągłe i różniczkowalne. Ich pochodna względem czasu, oznaczająca prędkość, musi być ciągła i różniczkowalna. Druga pochodna oznacza przyspieszenie[1].

Liczba równań opisujących ruch ciała zależy od liczby niezależnych punktów ciała i rodzaju zagadnienia. Równania mogą być wyrażane jako równania wektorowe. Postać wektorowa kinematycznego równania ruchu to zależność określająca wektor położenia ciała jako funkcję czasu.

Równania punktu materialnego w trójwymiarowej przestrzeni w kartezjańskim układzie współrzędnych w postaci skalarnej określa następującym układem:

Wektorowo:

Obie postaci kinematycznego równania ruchu łączy następujący związek:

gdzie są wektorami jednostkowymi skierowanymi zgodnie z osiami układu współrzędnych.

Związek z dynamiką

[edytuj | edytuj kod]

Kinematyczne równanie ruchu jest rozwiązaniem dynamicznego równania ruchu, które ma postać równania różniczkowego. W dowolnym przypadku, szczególnie złożonych sił działających na ciało, rozwiązania analityczne tych równań mogą nie istnieć. Dla takich ruchów równanie kinematyczne nie istnieje.

Tor ruchu

[edytuj | edytuj kod]

W przypadku ruchów krzywoliniowych kinematyczne równania ruchu mają postać układu równań z parametrem. Parametrem tym jest czas. Eliminując z tych równań czas, można otrzymać jedno równanie współrzędnych przestrzennych, które jest równaniem toru ruchu tego ciała.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Kinematyczne równanie ruchu ciała jest wygodną metodą opisu ruchu. Pozwala ono na obliczenie:

  • równania toru ciała (przez wyeliminowanie z równań parametru czasu ),
  • prędkości chwilowej ciała (jest ona pierwszą pochodną wektora położenia względem czasu),
  • przyspieszenia chwilowego ciała (jest ono drugą pochodną wektora położenia względem czasu),

Przykłady prostych równań ruchu

[edytuj | edytuj kod]
  • Ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony ( – położenie początkowe, – prędkość początkowa, przyspieszenie)
  • Rzut ukośny w górę przy osi OY skierowanej pionowo w górę (( ) – położenie początkowe, – prędkość początkowa, – kąt wyrzucenia)
  • Ruch po elipsie może być opisany np. równaniami ( – długości półosi elipsy)

Gdy jest to ruch po okręgu, a jest prędkością kątową.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b „Encyklopedia fizyki” praca zbiorowa PWN 1973 t. 2 s. 9.