Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej

Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej

park krajobrazowy
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Położenie	gmina Gołdap, gmina Dubeninki
Mezoregion	Puszcza Romincka, Pojezierze Zachodniosuwalskie, Pojezierze Wschodniosuwalskie
Data utworzenia	14 stycznia 1998
Akt prawny	Rozporządzenie Nr 6/98 Wojewody Suwalskiego
Powierzchnia	146,20 km²
Powierzchnia otuliny	79,42 km²
Obszary chronione	6 rezerwatów przyrody w parku, 1 w otulinie
Dyrekcja	Żytkiejmy, ul. Szkolna 1 19-504 Dubeninki
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej
Położenie na mapie Polski Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej
54,31935°N 22,53646°E
Strona internetowa

Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej – utworzony 14 stycznia 1998 r. leży w wysuniętym najbardziej na północny wschód krańcu woj. warmińsko-mazurskiego, w części obszaru gmin Gołdap i Dubeninki. Obszar parku wynosi 146,20 km², a jego otuliny 79,42 km².

Teren jest w 80% zalesiony, miejscami przypominający tajgę. Park przecinają doliny rzek Błędzianki, Bludzi i Czerwonej Strugi. Północna granica parku pokrywa się z granicą polsko–rosyjską. Wschodnia i południowa granica parku biegnie nasypem niemieckiej linii kolejowej z początku XX wieku z Gołdapi przez Golubie, Żytkiejmy do Gąbina. W Stańczykach przez dolinę rzeki Błędzianki przerzucono dwa mosty o wys. 36,5 m.

Rzeźba terenu

Rzeźba terenu Parku ukształtowana została przez ostatnie zlodowacenie bałtyckie fazy pomorskiej i jest wyjątkowo urozmaicona. Wzgórza morenowe, w większości porośnięte lasami Puszczy Rominckiej, osiągają w Parku wysokość do 280 m n.p.m., deniwelacje sięgają natomiast ponad 140 m. Wśród wzgórz znajdują się głębokie niecki i rynny, w których są położone torfowiska, jeziora i rzeki.Wyjątkowe walory krajobrazowe i geomorfologiczne ma przecinająca Puszczę przełomowa dolina Błędzianki. Strome, pocięte wąwozami zbocza doliny, o wysokości kilkudziesięciu metrów, mają nachylenie dochodzące do 60°, a w przebiegu doliny występują liczne kotliny i kotły wytopiskowe. Park położony jest w dorzeczu Pregoły. Największą rzeką jest przecinająca Puszczę Romincką Błędzianka. Na obrzeżach Puszczy znajduje się także kilka większych jezior, położonych w głębokich rynnach. Największe z nich to przecięte granicą państwową jezioro Gołdap (234 ha) oraz położone w otulinie Parku jeziora: Czarne (173 ha), Przerośl (71 ha) i Pobłędzie (50 ha).

Roślinność

Surowe warunki klimatyczne powodują, że szata roślinna Parku jest specyficzna i zawiera wiele osobliwości. Najbardziej charakterystycznym dla Puszczy zbiorowiskiem jest typowy dla tajgi borealny las świerkowy, mroczny, wilgotny, z grubym dywanem mchów. Na pagórkach i zboczach rosną lasy liściaste z lipą, klonem, grabem i wiązem w drzewostanie, natomiast na piaszczystych wzniesieniach rośnie leszczynowo-świerkowy las mieszany. W zatorfionych dolinach strumieni występują łęgi jesionowo-olszowe z chronionym pióropusznikiem strusim, a zagłębienia pojeziorne zajmują bogate gatunkowo torfowiska porośnięte m.in. rzadkimi i chronionymi roślinami. Na terenie Parku występują:

• szczwoligorz pochwiasty Conioselinum tataricum
• bagnica torfowa Scheuchzeria palustris
• przygiełka biała Rhynchospora alba
• żurawina drobnolistkowa
• bażyna czarna Empetrum nigrum
• listera sercowata Listera cordata
• tajęża jednostronna Goodyera repens
• malina moroszka Rubus chamaemorus
• turzyca strunowa
• wielosił błękitny Polemonium coeruleum
• kopytnik pospolity
• centuria pospolita Centaurium erythraea
• pióropusznik strusi Matteuccia struthiopteris
• lilia złotogłów
• dzwonek skupiony Campanula glomerata

Zwierzęta

Ssaki:

• bóbr europejski
• łosie
• jelenie
• sarny
• dziki
• wilki
• rysie
• wydry
• lisy
• jenoty

Ptaki:

• dzięcioł zielonosiwy
• dzięcioł białogrzbiety
• orlik krzykliwy
• trzmielojad
• rybołów
• żuraw
• bocian czarny
• kania czarna
• sowa uszata
• włochatka
• wąsatka

Rezerwaty przyrody

Szczególnie cenne fragmenty Parku objęto ochroną w sześciu rezerwatach przyrody:

• Żytkiejmska Struga (467,07 ha) chroni bagnistą dolinę leśnego strumienia ze stanowiskami rzadkich gatunków fauny i flory.
• Czarnówko (32,15 ha) chroni borealną świerczynę bagienną, bór sosnowy bagienny oraz torfowisko wysokie z rzadkimi i zagrożonymi gatunkami roślin.
• Mechacz Wielki (146,72 ha) tu chroniony jest bór bagienny na torfowisku wysokim ze stanowiskami wielu gatunków borealnych.
• Boczki (108,83 ha) ustanowiono w celu ochrony dobrze zachowanych różnych typów ekosystemów leśnych: grądów, borów bagiennych i borów świerkowych.
• Dziki Kąt (34,10 ha) chroni bór sosnowo-świerkowy o charakterze borealnym.
• Czerwona Struga (3,59 ha) tu ochroną objęto stanowisko pióropusznika strusiego w łęgu olszowym.

W otulinie Parku znajduje się jeden rezerwat:

• Uroczysko Kramnik (75,96 ha) został utworzony w celu ochrony i zachowania stanowisk rzadkich i reliktowych gatunków roślin, m.in. maliny moroszki.

Fakty historyczne

Puszcza Romincka od dawna podlegała swego rodzaju ochronie, gdyż była obszarem łowieckim władców tych ziem. Od XV wieku była obszarem należącym do wielkich mistrzów krzyżackich, potem książąt i królów pruskich. Z czasów polowań cesarza niemieckiego Wilhelma II pozostało tu kilkanaście (w polskiej części puszczy 8) kamieni upamiętniających jego sukcesy łowieckie. W 1892 roku w puszczy przebywał Julian Fałat, który był nadwornym malarzem Wilhelma II. W 1937 roku Zarząd Lasów Rzeszy uznał Puszczę Romincką za rezerwat łowiecki.

Na terenie Parku i w jego okolicach przetrwało wiele zabytków kultury: kościoły, stare dwory w otoczeniu zabytkowych parków, kamienice i dawne układy urbanistyczne. Najbardziej oryginalnymi i wartymi obejrzenia są jednak wysokie podwójne wiadukty kolejowe, przypominające rzymskie akwedukty. Wyróżniają się one piękną sylwetką oraz znaczną wysokością (36 m) i stanowią wielką lokalną atrakcję turystyczną.

Dane teleadresowe

Żytkiejmy, ul. Szkolna 1
19-504 Dubeninki

Bibliografia

• Parki Krajobrazowe w Polsce, GrzegorzG. Rąkowski (red.), Warszawa: Instytut Ochrony Środowiska, 2002, ISBN 83-85805-73-7, OCLC 68637983 .brak strony (książka)
• Dąbrowski S., Polakowski B., Wołos L., Obszary Chronione i Pomniki Przyrody Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn: UW, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.
• Walczak M., Bilińscy A. i W., Parki krajobrazowe i rezerwaty, Chorzów: VIDEOGRAF II, 2005.
• Obszary Chronione w Polsce, Warszawa: Instytut Ochrony Środowiska, 2001, ISBN 83-85805-67-2.