Chojnowski Park Krajobrazowy
![]() | |
park krajobrazowy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie |
gminy: Piaseczno, Konstancin-Jeziorna, Góra Kalwaria, Prażmów, Tarczyn |
Mezoregion | |
Data utworzenia |
1993 |
Akt prawny |
Rozporządzenie Wojewody Warszawskiego z dnia 1 czerwca 1993 r.[1] |
Powierzchnia |
67,96 km² |
Powierzchnia otuliny |
47,27 km² |
Obszary chronione | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
52°03′48,9600″N 21°06′39,6000″E/52,063600 21,111000 | |
Strona internetowa |
Chojnowski Park Krajobrazowy – park krajobrazowy leżący na Równinie Warszawskiej i skraju Doliny Środkowej Wisły – na południe od Warszawy, na lewym brzegu Wisły. W całości leży na terenie powiatu piaseczyńskiego. Powołany rozporządzeniem Wojewody Warszawskiego z dnia 1 czerwca 1993 r. w sprawie utworzenia Chojnowskiego Parku Krajobrazowego (Dz.Urz.Woj.War. Nr 9, poz.100), co po zmianie prawa ochrony przyrody zostało potwierdzone rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 kwietnia 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 75, poz. 1976)[2]. Od roku 2010 wchodzi w skład Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych, wraz z parkami krajobrazowymi Mazowieckim, Brudzeńskim (z którymi już wcześniej tworzył zespół), Kozienickim i Nadbużańskim[3]. Jest elementem Zielonego Pierścienia Warszawy i pasa obszarów chronionych ciągnącego się od Mazowieckiego PK po Bolimowski Park Krajobrazowy.
Park zajmuje powierzchnię 67,96 km², jego otulina liczy 47,27 km²[1].
Przedmiot ochrony[edytuj | edytuj kod]
Park założono dla ochrony kompleksu Lasów Chojnowskich oraz zespolonego z nim terenu doliny dolnego biegu Jeziorki, a także fragmentu doliny Wisły z wyniosłą skarpą, zabytkowym parkiem przypałacowym i rezerwatami przyrody. Cele ochrony obejmują zachowanie wartości przyrodniczych (gatunki, siedliska, ekosystemy), historyczno-kulturowych (zabudowa podmiejska i wiejska, zespoły pałacowo-parkowe, zabytki, miejsca pamięci) i krajobrazowych (doliny, mozaika użytkowania terenu)[2]. Na terenie parku obowiązują standardowe przepisy ochronne parków krajobrazowych, przy czym zrezygnowano z niektórych zakazów dotyczących zabudowy w przypadku, gdyby ograniczały już obowiązujące plany zagospodarowania przestrzennego[2].
Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]
Ochrona czynna[edytuj | edytuj kod]
W latach 2007–2008 w parku prowadzono działania na rzecz poprawy stosunków wodnych, przeciwdziałające skutkom dawnych melioracji w ramach programu „Mała retencja”[4]. W ramach „Akcji Żaba” we współpracy z okolicznymi szkołami w czasie wiosennych wędrówek płazów instalowane są płotki utrudniające ich wchodzenie na jezdnię, a gromadzące się przy nich płazy są przenoszone[5]. Prowadzone są również próby reintrodukcji sokoła wędrownego oraz instalacja budek dla nietoperzy[6].
Flora[edytuj | edytuj kod]
Mimo przewagi siedlisk lasów mieszanych (głównie bór mieszany świeży i las mieszany świeży) i liściastych, w drzewostanie nadleśnictwa Chojnów przeważa sosna zwyczajna[7].
W parku rosną następujące gatunki roślin chronionych[8]:
Poza tym występują chronione gatunki porostów: płucnica islandzka (ochrona częściowa), różne gatunki chrobotków (ochrona całkowita)[8].
Fauna[edytuj | edytuj kod]
W parku żyje ok. 100 gatunków ptaków, ponad 20 gatunków ryb oraz kilkudziesięciu gatunków gadów, płazów i ssaków, m.in. gatunki chronione[8]:
Rezerwaty przyrody[edytuj | edytuj kod]
Rezerwaty przyrody na terenie parku krajobrazowego:
- Biele Chojnowskie
- Chojnów
- Las Pęcherski
- Łęgi Oborskie
- Łoś
- Łyczyńskie Olszyny
- Obory
- Pilawski Grąd
- Skarpa Jeziorki
- Skarpa Oborska
- Uroczysko Stephana
Obszary Natura 2000[edytuj | edytuj kod]
Na terenie parku wyznaczono dwa obszary o znaczeniu wspólnotowym (projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk): Stawy w Żabieńcu (PLH140039) chroniące siedliska wodne i mokradłowe oraz Łąki Soleckie (PLH140055) chroniące siedliska łąkowo-murawowe (głównie łąki trzęślicowe), będące ponadto siedliskiem cennych gatunków (tj. traszki grzebieniastej, kumaka nizinnego oraz motyli z rodziny modraszkowatych: czerwończyka nieparka, modraszka telejusa i modraszka nausitousa[9][10][11]).
Inne formy ochrony przyrody[edytuj | edytuj kod]
Na terenie ChPK nie utworzono żadnego użytku ekologicznego. Projektowane są następujące użytki: Łąki Soleckie, Stawy w Żabieńcu, Łąki koło Baniochy, Staw w Zalesiu Górnym, Dolina Jeziorki, Torfowisko w okolicy Prażmowa Nowego, Śródleśne oczka wodne koło Chojnowa. Dwa pierwsze są już obszarami Natura 2000.
W parku ustanowiono ponad 40 pomników przyrody. Są to pojedyncze drzewa oraz ich grupy[12].
Lasy Chojnowskiego Parku Krajobrazowego wchodzą w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Warszawskie”[13].
Na terenie parku znajduje się ośrodek rehabilitacyjny dla rannych ptaków.
Edukacja i turystyka[edytuj | edytuj kod]
Ośrodek Edukacyjny MZPK[edytuj | edytuj kod]
Park korzysta z ośrodka edukacyjnego zespołu parków w Otwocku (w siedzibie zespołu, na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego) i mniejszych placówek terenowych. Poza tym organizuje akcje i konkursy razem z okolicznymi szkołami. Akcje edukacyjne samego parku, jak i zespołu parków, mają na celu edukację ekologiczną, prezentowanie i promowanie przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych walorów okolic oraz propagowanie roli ochronnej parku krajobrazowego. Organizowane są zajęcia kameralne i terenowe, konkursy, wystawy, wykłady, szkolenia, spotkania itp.[14]
Ścieżki edukacyjne i szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Na terenie parku i jego okolic wytyczono kilka ścieżek dydaktycznych[15]:
- piesze
- Zwiedzamy okolice ChPK (P1) – 7,5 km, historyczno-przyrodnicza
- Spacerem przez Górę Kalwarię (P2) – 3,4 km, historyczna
- Gonna sosna (P3) – 5 km, przyrodnicza
- Doliną Jeziorki (P4) – 3 km, przyrodnicza
- Chojnowskie grądy (P5) – 5 km, przyrodnicza
- Lasy Konstancińskie (P6) – 3 km, przyrodnicza
- rowerowe
- Szlakiem rezerwatów oborskich (R2) – 16 km, przyrodniczo-historyczna
- Szlakiem Stephana (R3) – 17,8 km, przyrodniczo-historyczna
- Pęcherskie sosny – 11 km, przyrodniczo-kulturowa
- samochodowe:
- Do piastowskich korzeni (S1) – 39 km, historyczno-etnograficzna
- Lasem do przeszłości (S2) – 36 km, przyrodniczo-historyczna
Przewidziane są również kilkudniowe wycieczki autokarowe na dwóch trasach.
Przez teren ChPK przebiegają również fragmenty szlaków turystycznych oznakowanych przez PTTK. Są to piesze szlaki: Warszawska Obwodnica Turystyczna (MZ-5070-c),
Chojnowski Szlak Południkowy (MZ-5144-y),
Główny Szlak Lasów Chojnowskich (MZ-5146-z),
Szlak Nadwiślański (MZ-5147-y),
Szlak Rezerwatów Przyrody im. Czesława Łaszka (MZ-5148-n),
Chojnowski Szlak Zabytków Przyrody (MZ-5149-s),
Szlak Dolinek Mazowieckich (MZ-5128-n)[16]. Poza tym wyznaczonych jest kilka szlaków rowerowych oraz dróg o dopuszczonym ruchu konnym, wśród nich Piaseczyński Szlak Konny PTTK[17].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Chojnowski Park Krajobrazowy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-10-01].
- ↑ a b c Rozporządzenie nr 7 Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej MZPK [on-line]. Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych. [dostęp 2010-10-19]. (pol.).
- ↑ Uchwała Nr 201/09 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 16 listopada 2009 roku w sprawie połączenia jednostek budżetowych i utworzenia wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej pod nazwą „Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych: Brudzeńskiego, Chojnowskiego, Kozienickiego imienia Profesora Ryszarda Zaręby, Mazowieckiego im. Czesława Łaszka i Nadbużańskiego” oraz nadania jej Statutu. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej MZPK [on-line]. Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych. [dostęp 2010-10-19]. (pol.).
- ↑ Mała retencja. Nadleśnictwo Chojnów. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-17)]. (pol.).
- ↑ Chronimy płazy - "Akcja Żaba". Chojnowski Park Krajobrazowy. [dostęp 2018-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-02)]. (pol.).
- ↑ Akcje czynnej ochrony. Chojnowski Park Krajobrazowy. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-06)]. (pol.).
- ↑ Charakterystyka przyrodniczo-leśna. Nadleśnictwo Chojnów. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-17)]. (pol.).
- ↑ a b c Lista gatunków chronionych. Chojnowski Park Krajobrazowy. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-06)]. (pol.).
- ↑ Grzegorz Bistuła – Prószyński: Motyle dzienne Chojnowskiego Parku Krajobrazowego w: M. Falkowski, M. Jeliński, K. Nowacka – Falkowska (red.) Chojnowski Park Krajobrazowy. Monografia przyrodniczo – edukacyjna. Otwock: ZPKMChiB,SFP Haistra, 2007, s. 112-115. ISBN 978-83-60886-00-7.
- ↑ Łąki Soleckie. [w:] NATURA 2000 a turystyka [on-line]. Instytut na rzecz Ekorozwoju. [dostęp 2018-10-01].
- ↑ Stawy w Żabieńcu. [w:] NATURA 2000 a turystyka [on-line]. Instytut na rzecz Ekorozwoju. [dostęp 2018-10-01].
- ↑ Pomniki przyrody w Chojnowskim PK. [w:] Chojnowski Park Krajobrazowy [on-line]. 2017-02-13. [dostęp 2018-10-01].
- ↑ LKP. Nadleśnictwo Chojnów. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-08)]. (pol.).
- ↑ Regulamin OE. Chojnowski Park Krajobrazowy. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-06)]. (pol.).
- ↑ Ścieżki dydaktyczne. Chojnowski Park Krajobrazowy. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-05)]. (pol.).
- ↑ Szlaki piesze. Nadleśnictwo Chojnów. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)]. (pol.).
- ↑ Szlaki konne. Nadleśnictwo Chojnów. [dostęp 2010-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-31)]. (pol.).