Kiur (pierwiastek)

Kiur

ameryk ← kiur → berkel
Gd ↑ Cm ↓ Uqh 96 Cm
rozmieszczenie elektronów na powłokach w atomie kiuru
Widmo emisyjne kiuru
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	kiur, Cm, 96 (łac. curium)
Grupa, okres, blok	–, 7, f
Stopień utlenienia	III, IV
Właściwości metaliczne	aktynowiec
Masa atomowa	247,070 u
Stan skupienia	stały
Temperatura topnienia	1345 °C
Temperatura wrzenia	~3100 °C
Numer CAS	7440-51-9
PubChem	{{{nazwa}}}, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID:  (ang.).{{PubChem}} Brakujące pola: cid oraz nazwa. Nieznane pola: 1.
Właściwości atomowe Konfiguracja elektronowa [Rn]5f76d17s2 Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 32, 25, 9, 2 (wizualizacja powłok)
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 245Cm {syn.} 8,5×103 lat α 5,623 241Pu 246Cm {syn.} 4,78×103 lat α 5,476 242Pu 247Cm {syn.} 1,56×107 lat α 5,352 243Pu 248Cm {syn.} 3,4×106 lat α 5,162 244Pu 250Cm {syn.} 7,4×103 lat α 246Pu
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Kiur (Cm, łac. curium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie. Pierwiastek odkrył w 1944 roku Glenn Theodore Seaborg.

Właściwości

• aktywny chemicznie (jego aktywność jest najbardziej podobna do aktywności manganu)
• rozkłada wodę
• jest radioaktywny
• występuje zazwyczaj na IV stopniu utlenienia
• wykazuje duże powinowactwo do tlenu
• w kwasie azotowym pasywuje z wytworzeniem CmO₂
• tworzy rozpuszczalne azotany, azotyny, siarczany, siarczyny, chlorki, bromki oraz nierozpuszczalne węglany, krzemiany, fosforany
• tworzy jon kiurylowy CmO2+2 będący bardzo silnym utleniaczem; utlenia złoto, jod, brom, chlor, siarkę i liczne metale; z reduktorami reaguje wybuchowo

Występowanie

Z powodu dosyć krótkiego, w porównaniu do wieku Ziemi (4,5 mld lat), okresu połowicznego rozpadu najstabilniejszego izotopu kiuru ²⁴⁷Cm T_1/2 = 15,6 mln lat, kiur nie występuje naturalnie w środowisku naturalnym. Pewne ilości kiuru mogą być znalezione na obszarze testów broni jądrowej.

Powstawanie

Kiur powstaje w wyniku bombardowania ²⁴¹Pu cząstkami α (⁴He).

Zastosowanie

Kiuru używa się między innymi jako źródła energii dla sond kosmicznych, świecących boi morskich, automatycznych stacji meteorologicznych, a także do ogrzewania skafandrów nurków i kosmonautów.