Drohiczyn (Polska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Zabytki: drobne redakcyjne |
→Chronologia: drobne merytoryczne |
||
| Linia 67: | Linia 67: | ||
* [[1142]] – grodem władał książę kijowski [[Wsiewołod II Olegowicz]]<ref name=autonazwa1>Katalog Zabytków Sztuki w Polsce "Siemiatycze, Drohiczyn i okolice", Warszawa 1996, s.6</ref> |
* [[1142]] – grodem władał książę kijowski [[Wsiewołod II Olegowicz]]<ref name=autonazwa1>Katalog Zabytków Sztuki w Polsce "Siemiatycze, Drohiczyn i okolice", Warszawa 1996, s.6</ref> |
||
* [[1145]] – Drohiczyn pod panowaniem [[Igor Olegowicz|Igora Olegowicza]]<ref name=autonazwa1 /> |
* [[1145]] – Drohiczyn pod panowaniem [[Igor Olegowicz|Igora Olegowicza]]<ref name=autonazwa1 /> |
||
* [[1180]] – Drohiczyn otrzymał książę [[Leszek Bolesławowic (zm. 1186)|Leszek]] (syn [[Bolesław IV Kędzierzawy|Bolesława Kędzierzawego]]) w zamian za pomoc zbrojną udzieloną [[Wasylko Jaropełkowic|Wasylkowi]], księciu drohiczyńskiemu w wyprawie przeciw [[Włodzimierz Wołodarowicz|Włodzimierzowi Wołodarowiczowi]]<ref name=autonazwa1 /> |
* [[1180]] – Drohiczyn otrzymał książę [[Leszek Bolesławowic (zm. 1186)|Leszek mazowiecki]] (syn [[Bolesław IV Kędzierzawy|Bolesława Kędzierzawego]]) w zamian za pomoc zbrojną udzieloną [[Wasylko Jaropełkowic|Wasylkowi]], księciu brzesko-drohiczyńskiemu w wyprawie przeciw [[Włodzimierz Wołodarowicz|Włodzimierzowi Wołodarowiczowi]]<ref name=autonazwa1 /> |
||
* [[1182]] - gród zajęty przez księcia Kazimierza Sprawiedliwego<ref name=autonazwa1 /> |
* [[1182]] - gród zajęty przez księcia Kazimierza Sprawiedliwego<ref name=autonazwa1 /> |
||
* [[1190]] – [[Polevius]](?) władcą grodu |
* [[1190]] – [[Polevius]](?) władcą grodu |
||
| Linia 103: | Linia 103: | ||
* [[1429]] - umiera książę Janusz I Starszy, w związku z czym Drohiczyn wraca pod władzę Litwy |
* [[1429]] - umiera książę Janusz I Starszy, w związku z czym Drohiczyn wraca pod władzę Litwy |
||
* [[1430]] – [[Witold Kiejstutowicz|Witold]] rozkazał spalić Drohiczyn, przewidując wojnę z Koroną (rozkazu najprawdopodobniej nie wykonano) |
* [[1430]] – [[Witold Kiejstutowicz|Witold]] rozkazał spalić Drohiczyn, przewidując wojnę z Koroną (rozkazu najprawdopodobniej nie wykonano) |
||
* [[ |
* [[1432]] – Drohiczyn opowiedział się po stronie buntu [[Świdrygiełło|Świdrygiełły]] |
||
* [[1440]] - [[ |
* [[1440]] - po śmierci wielkiego księcia litewskiego [[Zygmunt Kiejstutowicz|Zygmunta Kiejstutowicza]] zgodnie z umową gród zajął książę mazowiecki [[Bolesław IV warszawski]] |
||
* [[1444]] |
* [[1444]] |
||
** po oblężeniu grodu [[Kazimierz IV Jagiellończyk]] kupił od [[Bolesław IV warszawski|Bolesława]] ziemię drohicką za 6 |
** po oblężeniu grodu [[Kazimierz IV Jagiellończyk]] kupił od [[Bolesław IV warszawski|Bolesława IV]] ziemię drohicką za 6 tys. kop szerokich [[grosz praski|groszy praskich]] |
||
** przywilej Kazimierza Jagiellończyka – Drohiczyn (Drogicin) wpisany w poczet piętnastu znaczniejszych grodów Litwy, usunięcie namiestnika mazowieckiego Jerzego Nasuty i zastąpienie go Gasztołdem (ulubieńcem Kazimierza) |
** przywilej Kazimierza Jagiellończyka – Drohiczyn (Drogicin) wpisany w poczet piętnastu znaczniejszych grodów Litwy, usunięcie namiestnika mazowieckiego Jerzego Nasuty i zastąpienie go Gasztołdem (ulubieńcem Kazimierza) |
||
* [[1454]] – Drohiczyn otrzymał litewską organizację miejską, nastąpił rozkwit grodu |
* [[1454]] – Drohiczyn otrzymał litewską organizację miejską, nastąpił rozkwit grodu |
||
Wersja z 22:03, 10 sty 2012
Szablon:POL miasto infobox Drohiczyn – miasto w woj. podlaskim, w powiecie siemiatyckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Drohiczyn. Leży na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, nad Bugiem. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. białostockiego.
Według danych z 30 czerwca 2008 miasto miało 2075 mieszkańców.
Miasto położone jest we wschodniej Polsce, w południowej części województwa podlaskiego. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 62 (Siemiatycze–Strzelno). Ośrodek usługowy dla rolnictwa; drobne przetwórstwo drzewne i rolno-spożywcze.
Historia
Historyczna stolica Podlasia. W XI w. gród na pograniczu rusko-polskim z ważną komorą celną nad Bugiem, którym spławiano towary na Ruś. W XII wieku stolica księstwa drohiczyńskiego w kręgu wpływów Kazimierza Sprawiedliwego. Następnie przejściowo należał do Mazowsza i w końcu XIII w. opanowany przez Litwę. Następnie przechodził z rąk do rąk. W XV wieku od książąt mazowieckich gród kupili Jagiellonowie. Prawa miejskie otrzymał Drohiczyn w 1498 z rąk Aleksandra Jagiellończyka. Od 1520 stolica województwa podlaskiego, Drohiczyn pozostał nią aż do okresu rozbiorów. Od 1569 miasto zostało włączone do Korony. XVI wiek to okres największego rozkwitu miasta.
Na początku XVII w. były w Drohiczynie trzy kościoły, pięć cerkwi i cztery klasztory w tym dwa katolickie . W mieście istniały także szpital, apteka i szkoła. Okres pomyślnego rozwoju miasta przerwał potop szwedzki, w trakcie którego utracił 68% ludności. W XVIII w. odnowiono, odbudowano lub wybudowano drohiczyńskie kościoły i klasztory. Pozbawiony dawnej świetności Drohiczyn zasłynął w tym okresie ze wspaniałych szkół: szkółki prowadzonej przez franciszkanów i jezuickiego Colegium Nobillium.
XIX wiek to okres upadku miasta. Drohiczyn przekształcił się w prowincjonalne miasteczko bez perspektyw rozwoju, oddalone od nowych szlaków komunikacyjnych. W latach 1808-1842 był siedzibą powiatu, co jednak oznaczało w tamtym czasie siedzibę gminy zbiorowej. Liczba mieszkańców z ok. 2000 w 1775 zmniejszyła się do 835 w 1857. Całkowicie zniknęła lewobrzeżna część miasta (Ruska Strona). Na początku XX w. napływ ludności żydowskiej spowodował, iż liczba jej wzrosła ponownie do 2000. Podczas dwóch wojen światowych miasto ponownie zostało zniszczone, a potem ponownie odbudowane. Dziś Drohiczyn pełni funkcje usługowo-handlowe dla okolicznych wsi, a ze względu na malownicze położenie jest też miejscowością letniskową. Tradycje drohiczyńskich szkół podtrzymują: Wyższe Seminarium Duchowne i Liceum Ogólnokształcące. Od 1991 Drohiczyn jest siedzibą diecezji drohiczyńskiej. Znajdują tu się trzy kościoły i jedna cerkiew prawosławna. 10 czerwca 1999 odbyło tu się spotkanie ekumeniczne z papieżem Janem Pawłem II.
Chronologia
- VII wiek – najstarsze ślady archeologiczne (kurhany)
- 1018-1022 - południowy brzeg rzeki Bug w rejonie grodu opanowuje Bolesław Chrobry.
- 1038 – domniemana data założenia grodu
- 1044-1046 - od księcia Kazimierza Odnowiciela gród przejmuje książę kijowski Jarosław Mądry, w zamian za pomoc w stłumieniu buntu wojewody mazowieckiego Miecława.
- 1132 – Drohiczyn własnością Iziasława Mścisławowicza
- 1142 – grodem władał książę kijowski Wsiewołod II Olegowicz[1]
- 1145 – Drohiczyn pod panowaniem Igora Olegowicza[1]
- 1180 – Drohiczyn otrzymał książę Leszek mazowiecki (syn Bolesława Kędzierzawego) w zamian za pomoc zbrojną udzieloną Wasylkowi, księciu brzesko-drohiczyńskiemu w wyprawie przeciw Włodzimierzowi Wołodarowiczowi[1]
- 1182 - gród zajęty przez księcia Kazimierza Sprawiedliwego[1]
- 1190 – Polevius(?) władcą grodu
- 1192 – Kazimierz II Sprawiedliwy w trakcie odwetowej wyprawy przeciwko Jaćwingom pokonał pod Drohiczynem sprzymierzonych z nimi Rusinów i opanował gród[2]
- 1209 - 1227 - Drohiczyn posiada książę Leszek Biały[3]
- 1230 – Konrad I mazowiecki przejął Drohiczyn
- 1237 – 8 marca Konrad I mazowiecki nadał Drohiczyn wraz z rozległymi posiadłościami zakonowi rycerskiemu braci dobrzyńskich[4][5]
- 1238 - najazd Daniela Romanowicza na gród
- 1241
- gród spaliły oddziały Batu-chana idące na Lublin
- Drohiczyn zagarnął Erdwiłł (synowiec Mendoga)
- 1248 – Drohiczyn był atakowany przez Jaćwingów
- 1251 – książę Daniel Halicki opanował gród
- 1254 – 6 sierpnia legat papieski Opizo z Mezzano w obecności księcia Siemowita I mazowieckiego koronuje Daniela Halickiego na jedynego w dziejach Rusi króla. Po kilku latach Daniel na żądanie Tatarów zrywa unię z Rzymem.
- 1260 – Tatarzy Burundaja, Daniel halicki i Wasylko spustoszyli Drohiczyn w czasie II najazdu Tatarów na Polskę.
- 1264 – gród odziedziczył Lew Daniłowicz (syn Daniela)
- 1274 – książę litewski Trojden odebrał Drohiczyn książętom ruskim. Początek okresu panowania Litwinów na ziemi drohickiej[1]
- 1342 - namiestnikiem książąt mazowieckich w Drohiczynie jest wojewoda drohiczyński Jan, syn Dobrogosta[6]
- 1351 - gród wymieniony jako litewski[1]
- 1357 – Olgierd oddał gród Kiejstutowi
- 1366 - gród wymieniony jako litewski w traktatach Kazimierza Wielkiego z księciem Olgierdem[1]
- 1378 – splądrowanie grodu przez komtura Bałgi Teodoryka Elsnera wracającego z wyprawy na Kamieniec Litewski[1]
- 1380 – w drodze do Brześcia Krzyżacy złupili Drohiczyn
- 1382 – Janusz I Starszy mazowiecki zajmuje gród jako wiano swojej żony Anny Danuty[1]
- 1383 – zdobycie grodu przez Litwinów po obronie Mazowszan, którymi dowodził marszałek Sasin ze Smardzewa[1][7]
- 1384 – Jagiełło oddał Drohiczyn, Mielnik i Brześć Witoldowi[1]
- 1390 – Jagiełło odebrał gród Witoldowi i oddał z powrotem Januszowi[8]. Rok później Jagiełło potwierdził tę darowiznę na zamku w Łęczycy[9]
- 1392 – Jagiełło ufundował (pierwszy w Drohiczynie) drewniany kościół, zastąpiony w 1555 murowanym, spalony przez Szwedów w 1657, odbudowany w 1709 (późniejszy kościół parafialny pw. św. Trójcy)
- 1394 - Krzyżacy pustoszą okolice Drohiczyna uprowadzając ludzi i bydło[10]
- 1401 – Witold ponownie władcą grodu
- 1408 – książę Janusz I Starszy prawdopodobnie nadał miejskie prawo magdeburskie, ustanawiając dziedzicznym wójtem Stanisława Dziadka[1]
- 1409 - włączenie miasta (należącego dotąd do diecezji płockiej) do diecezji włodzimierskiej (od 1425 łuckiej)
- 1410 - Chorągiew Drohicka pod Grunwaldem
- 1414 - namiestnikiem w Drohiczynie jest Pretor z Korczewa
- 1429 - umiera książę Janusz I Starszy, w związku z czym Drohiczyn wraca pod władzę Litwy
- 1430 – Witold rozkazał spalić Drohiczyn, przewidując wojnę z Koroną (rozkazu najprawdopodobniej nie wykonano)
- 1432 – Drohiczyn opowiedział się po stronie buntu Świdrygiełły
- 1440 - po śmierci wielkiego księcia litewskiego Zygmunta Kiejstutowicza zgodnie z umową gród zajął książę mazowiecki Bolesław IV warszawski
- 1444
- po oblężeniu grodu Kazimierz IV Jagiellończyk kupił od Bolesława IV ziemię drohicką za 6 tys. kop szerokich groszy praskich
- przywilej Kazimierza Jagiellończyka – Drohiczyn (Drogicin) wpisany w poczet piętnastu znaczniejszych grodów Litwy, usunięcie namiestnika mazowieckiego Jerzego Nasuty i zastąpienie go Gasztołdem (ulubieńcem Kazimierza)
- 1454 – Drohiczyn otrzymał litewską organizację miejską, nastąpił rozkwit grodu
- 1492 – Skarga krajczego litewskiego Mikołaja Radziwiłła do Kazimierza Jagiellończyka o to, że Drohiczyn został "najechany przez Polaków i obficie spustoszony"
- 23 listopada 1494 – Aleksander Jagiellończyk wyposażył aktem cerkiew św. Barbary
- 4 października 1498 – Aleksander Jagiellończyk wydał kolejny przywilej na miejskie prawo magdeburskie. Wymieniono w nim Drohiczyn Lacki na pn. brzegu i Drohiczyn Ruski na pd. brzegu[11]
- 1513 – stolica nowego województwa podlaskiego[11]
- 1569 – na mocy unii lubelskiej wcielenie województwa do Korony[11]
- 1601 – pożar miasta[11]
- 1631 – pożar miasta[11]
- 1637 – pożar miasta[11]
- 1657 31 maja – zniszczenie miasta przez siedmiogrodzkie wojska Jerzego II Rakoczego[11]
- 1660 – zniszczenie miasta przez wojska moskiewskie, pozostało w nim 80 z 380 domów[11]
- 1682 – początek budowy kościoła franciszkanów[11]
- 1699 – początek budowy parafialnego kościoła jezuitów[11]
- 1734 – początek budowy kościoła benedyktynek[11]
- 1737 – początek budowy klasztoru franciszkanów
- 1759 – fundacja klasztoru bazylianów[11]
- 1775 – miasto liczy 2000 mieszkańców
- 1795 – III rozbiór Polski, część prawobrzeżna wcielona do Królestwa Prus, lewobrzeżna do Austrii, utrata statusu stolicy województwa
- 1797 - franciszkanin Karol Gaudenty Żera napisał w Drohiczynie Vorago rerum
- 1805 27 maja – pożar miasta, w którym spłonęło 175 domów, ratusz i kościół bazylianów
- 1807 – po traktacie w Tylży część prawobrzeżna włączona do Cesarstwa Rosyjskiego[11]
- 1809 – część lewobrzeżna włączona do Księstwa Warszawskiego, a od 1815 do Królestwa Polskiego
- 1844 – w części lewobrzeżnej jest tylko 30 domów
- 1857 – spadek liczby mieszkańców do 835 osób
- 1863 – część lewobrzeżna utraciła prawa miejskie i zanikła
- 1919 – powrót do Polski
- 1920 – wojna polsko-bolszewicka
- 1939-1941 – okupacja sowiecka, wyburzenie miasta w części nadbrzeżnej
- 1941-1944 – okupacja niemiecka
- 1966 – miasto odwiedził podczas uroczystości milenijnych ks. prymas kardynał Stefan Wyszyński i ówczesny ksiądz arcybiskup Karol Wojtyła
- 1991 – miasto siedzibą diecezji drohiczyńskiej
- 10 czerwca 1999 – wizyta papieża Jana Pawła II
- 18 czerwca 2004 – Daniel Olbrychski wystąpił w roli króla Rusi na scenie MGOK
Zabytki
zachowane:
- Grodzisko na Górze Zamkowej
- Zespół klasztorny jezuitów
- Katedra św. Trójcy z lat 1696–1709 w stylu barokowym. Pierwotny kościół ufundował Władysław Jagiełło w 1392. W 1657 przekazano parafię zakonowi Jezuitów, którzy wybudowali istniejący dziś kościół. Po kasacie jezuitów parafię przekazano zakonowi pijarów. Kościół zniszczono w czasie I wojny światowej w latach 1914-1918. Odbudowany w 1919. Zdewastowany w latach 1939-1940 (szczególnie wnętrze).
- Klasztor Jezuitów z lat 1729 – 1744) w stylu barokowym na planie podkowy (obecnie Kuria Biskupia).
- Kolegium Jezuitów obecnie Seminarium Duchowne (budowa: 1746-1751); spalone w latach 1914-1918
- Zespół klasztorny franciszkanów
- Kościół Franciszkanów pw. Wniebowzięcia NMP (budowa: 1682-1715) z ołtarzem głównym z 1762, zbudowany w miejscu kościoła z 1400 fundacji wojewody Mikołaja Nasuty
- dzwonnica z 1700 r. w stylu późnobarokowym wg proj. Kazimierza Kamieńskiego
- klasztor Franciszkanów (budowa 1737-1751) zbudowany kosztem chorążego ziemi bielskiej Marcina Kuczyńskiego. Po kasacie po powstaniu listopadowym w 1832 mieściły się w nim koszary. W 1889 przebudowany na szkołę. Obecnie pozbawiony cech stylowych.
- stróżówka z XVIII w.
- oficyna, ob. dom, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4, XVIII,
- Zespół klasztorny benedyktynek
- Kościół Benedyktynek pw. Wszystkich Świętych (budowa: 1733-1738) w stylu późnobarokowym, projekt: Jakub Fontana
- Klasztor Benedyktynek – rozebrane przez władze carskie po powstaniu styczniowym, odbudowano go bez cech stylowych w latach 1958-1992.
- Cerkiew pw. św. Mikołaja z 1792 r., w stylu klasycystycznym (poprzednio pw. Świętej Trójcy). Wzniesiona pierwotnie jako cerkiew klasztorna unickiego zakonu bazylianów. Od 1839 prawosławna, czego efektem była przebudowa w 1848 i dodanie kopułek, usunięcie ołtarzy, ambony i organów. Obecnie świątynia parafialna. Znajduje się przy Placu Tadeusza Kościuszki.
- kapliczka przy ul. Świętojańskiej z figurą św. Jana Nepomucena z XVIII wieku.
- kapliczka przydrożna, przy drodze do Kłyszówki i Minczewa, pocz. XIX,
- dom z 1 poł. XIX wieku, pl. Tadeusza Kościuszki 23
- Schrony bojowe z 1940-1941 (linia Mołotowa)
niezachowane:
- Zamek królewski na Górze zamkowej
- Klasztor Bazylianów z 1798 roku znajdujący się koło cerkwi pw. Mikołaja Cudotwórcy, skierowany piętrowym frontem do rynku i dłuższym parterowym od ul. Mazowieckiej.
- Port rzeczny w zachodniej części Ruskiej Strony.
Muzea
- Muzeum Diecezjalne w Drohiczynie
- Muzeum Regionalne w Drohiczynie
- ↑ a b c d e f g h i j k l Katalog Zabytków Sztuki w Polsce "Siemiatycze, Drohiczyn i okolice", Warszawa 1996, s.6
- ↑ Piotr Bunar, Stanisław A.Sroka "Słownik Wojen, Bitew i Potyczek w Średniowiecznej Polsce", wyd. Uniwersitas, Kraków 2004, s.42
- ↑ K. Kwiatkowski, Drohiczyn n. Bugiem jako miejsce stykania się wpływów rusko-bałtyjsko-polskich (XII-XIV w.),[w:] Zeszyty Naukowe Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku, red. R. Poniat,Białystok 2003, s. 71
- ↑ Stanisław Szczur "Historia Polski", Wyd.Literackie, Kraków 2002, s.243
- ↑ J. K. Kochanowski, Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, Warszawa 1919, s. 421-422
- ↑ Nowy Kodeks Dyplomatyczny Mazowsza, t. II, dokumenty z lat 1248-1355, opr. S. Kuraś i I. Sułkowska-Kurasiowa,Wrocław 1989, s. 252.
- ↑ [Kronika Janka z Czarnkowa "70. O zdobyciu zamku Drohiczyna"]
- ↑ M. Radoch, W sprawie daty nadania przez Władysława Jagiełłę ziemi drohickiej księciu mazowieckiemu Januszowi I, [w:] Szkice z dziejów kolonizacji Podlasia i Grodzieńszczyzny od XIV do XVI wieku, Olsztyn 2002, s. 11-20
- ↑ T. J. Lubomirski, Kodeks Dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, Warszawa 1863, s. 111-113; Biblioteka PAN Kórnik, rkp. 203, k. 178-178v.
- ↑ Kronika Wiganda z Marburga, wyd. E. Raczyński, Poznań 1842, s. 353
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Katalog Zabytków Sztuki w Polsce "Siemiatycze, Drohiczyn i okolice", Warszawa 1996, s.8
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Drohiczyn Urząd Miasta
- Drohiczyńskie Towarzystwo Naukowe
- Historia Żydów w Drohiczynie na portalu Wirtualny Sztetl
- Bardzo dużo zdjęć Drohiczyna i okolic
- Ponad 80 fotografii zabytków Drohiczyna ze strony www.skyscrapercity.com
- Drohiczyn Słownik Miast Polskich
- Diecezja Drohiczyńska
- Drohiczyn okiem kamery
- Siedziba gminy:Drohiczyn
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Integralne części wsi |
|
Miasta województwa podlaskiego
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
