Zbigniew Ćwiąkalski

Zbigniew Ćwiąkalski

Data i miejsce urodzenia	9 marca 1950 Łańcut
Minister sprawiedliwości, prokurator generalny
Okres	od 16 listopada 2007 do 21 stycznia 2009
Poprzednik	Zbigniew Ziobro
Następca	Andrzej Czuma
Odznaczenia

{{Polityk infobox}} Nieoczekiwana grafika: "grafika".

Zbigniew Ćwiąkalski (ur. 9 marca 1950 w Łańcucie) – polski polityk, adwokat, doktor habilitowany nauk prawnych, wykładowca akademicki, od 2007 do 2009 minister sprawiedliwości i prokurator generalny.

Życiorys

Wykształcenie i działalność naukowa

Zbigniew Ćwiąkalski został w 1968 absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza w Łańcucie. W 1972 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Następnie odbył trzyletnią aplikację sądową, zakończoną w 1975 zdanym egzaminem sędziowskim. W 1979 obronił na Wydziale Prawa i Administracji dysertację doktorską, nagrodzoną w 1980 drugim miejscem w konkursie redakcji „Państwa i Prawa”. Rozprawę habilitacyjną w zakresie prawa karnego materialnego obronił w 1991. Specjalizuje się w zakresie prawa karnego.

Odbywał półtoraroczne stypendium Humboldta (1986–1988) w Max-Planck-Institut für ausländisches und internationales Strafrecht we Freiburgu pod kierownictwem prof. Albina Esera. Przebywał również w tym instytucie na stypendiach w latach 1991–1992 oraz 2005, odbywał staż także na Uniwersytecie w Kolonii pod kierunkiem profesora Hansa Joachima Hirscha.

Został profesorem nadzwyczajnym i pracownikiem naukowym Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Przemyślu. Wykładał również na Uniwersytecie Rzeszowskim (jako pracownik Zakładu Prawa Karnego i Postępowania Karnego).

Należy do Towarzystwa Naukowego Prawa Karnego. W latach 1978–1982 pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Asystentów UJ. Od 1982 do 1985 był przedstawicielem pomocniczych pracowników naukowych w pierwszej Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Należy także do Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego. Był współzałożycielem Pierwszego Polsko-Amerykańskiego Banku w Krakowie. Został członkiem Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (w kadencjach 2007–2010 i 2011–2014).

Praktyka adwokacka

Od 1995 wykonywał czynnie zawód adwokata. Był obrońcą m.in. w dwóch procesach byłego prezesa PKN Orlen Andrzeja Modrzejewskiego (prawomocnie uniewinnionego) oraz pilota Henryka Serdy, oskarżonego w procesie dotyczącym akcji ratunkowej w stosunku do uczniów liceum z Tychów pod Rysami (również prawomocnie uniewinnionego). Reprezentował także Donalda Tuska i Hannę Gronkiewicz-Waltz w procesie o zniesławienie wytoczonym im z oskarżenia prywatnego przez byłych działaczy PO związanych z Pawłem Piskorskim. Napisał również opinię prawną (tzw. ekspercką w oparciu m.in. o orzeczenia Sądu Najwyższego) dowodzącą, że nie można postawić Ryszardowi Krauze zarzutów karnych. Był ponadto obrońcą m.in. byłego senatora Henryka Stokłosy. Przygotował opartą o napisany przez siebie artykuł ekspertyzę dotyczącą wykładni jednego z przepisów Kodeksu karnego na zlecenie kancelarii prawnej, reprezentującej m.in. Krzysztofa Popendę i Marka Dochnala.

Zbigniew Ćwiąkalski jest współzałożycielem kancelarii adwokatów i radców prawnych „SPCG T. Studnicki, K. Płeszka, Z. Ćwiąkalski, J. Górski Spółka Komandytowa” z siedzibą w Krakowie. 15 listopada 2007 w związku z objęciem funkcji publicznej zawiesił czasowo wykonywanie praktyki adwokackiej.

Działalność społeczna i polityczna

W latach 1972–1981 należał do PZPR, był przez dwuletnią kadencję przewodniczącym jednej z trzech wydziałowych podstawowych organizacji partyjnych. W 1981 wstąpił do „Solidarności”. W latach 1982–1985 jako przedstawiciel tzw. pomocniczych pracowników naukowych był członkiem Prezydium Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (jedynym w niej prawnikiem). W skład rady wchodziło m.in. wielu usuniętych w stanie wojennym rektorów wyższych uczelni. Przewodniczył jej Roman Ciesielski, usunięty rektor Politechniki Krakowskiej. W skład wchodzili również August Chełkowski (usunięty rektor Uniwersytetu Śląskiego) Robert Głębocki (usunięty rektor Uniwersytetu Gdańskiego) oraz Andrzej Białas.

Według dokumentów IPN został zarejestrowany jako kandydat na tajnego współpracownika Służby Bezpieczeństwa w 1985. Zbigniew Ćwiąkalski odmówił jakiejkolwiek propozycji współpracy, a sam fakt zarejestrowania powiązał z wyjazdem na półtoraroczne stypendium do RFN w 1986.

Po 1989 był nieformalnym doradcą kilku posłów Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego. W latach 1991–1996 doradzał ministrom edukacji narodowej, a okresie 1992–1993 premier Hannie Suchockiej (odpowiadał wówczas m.in. za ustawę o świadku koronnym). Pełnił też funkcję eksperta komisji sejmowych. Był również członkiem organizowanej przez Andrzeja Olechowskiego rady programowej Platformy Obywatelskiej.

W okresie rządów PiS wypowiadał się krytycznie wobec działalności ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry.

Znalazł się wśród sygnatariuszy Ruchu na rzecz Demokracji, a także wszedł w skład komitetu honorowego Platformy Obywatelskiej w przedterminowych wyborach parlamentarnych. Nie należy do partii politycznej.

Od 16 listopada 2007 był ministrem sprawiedliwości i prokuratorem generalnym w pierwszym rządzie Donalda Tuska. 20 stycznia 2009 podał się do dymisji, która została przyjęta. Decyzję tę motywował odpowiedzialnością polityczną w związku z samobójstwem Roberta Pazika, skazanego za współudział w porwaniu i zabójstwie Krzysztofa Olewnika. Dzień po złożeniu rezygnacji został odwołany.

W 2015 został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku.

Życie prywatne

Zbigniew Ćwiąkalski pochodzi z rodziny prawniczej, jego ojciec Czesław był sędzią i radcą prawnym. Jest żonaty z Marią, ma córkę Bogumiłę. Mieszka w Krakowie. W 2004 Zbigniew Ćwiąkalski zagrał samego siebie, egzaminatora głównego bohatera – Szerszenia, w komedii Juliusza Machulskiego Vinci.

Wybrane publikacje

• Nadzwyczajne złagodzenie kary w praktyce sądowej, 1982
• Kodeks karny. Komentarz (współautor), 1990
• Błąd co do bezprawności czynu w polskim prawie karnym, 1991

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2011 (za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej, za osiągnięcia w działalności dydaktycznej i społecznej)

Bibliografia

• {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) .{{Ludzie nauki}} Brakujące pola: data dostępu oraz osoba.. [dostęp 24 października 2010].