Dzięgielówka
Dzięgielówka, litworówka[1][2] – nalewka[3] na bazie korzenia i/lub łodygi[3] dzięgla litwora[4], dawniej popularna m.in. na Podhalu[4] i Litwie[5]. Przypisywano jej walory lecznicze[4], tj. korzystne działanie na układ trawienny[6].
Wedle charakterystyki ministerstwa rolnictwa jest to lepki płyn o barwie żółto-zielonej, korzenny i cierpki w smaku, o zawartości 35–45% alkoholu, wytwarzany z łodyg dzięgla zbieranych w maju[3].
Na skalę przemysłową dzięgielówka jako wytrawna wódka ziołowa produkowana jest w Polsce przez wytwórnię wódek gatunkowych Nisskosher z Bielska-Białej[6].
15 maja 2006 roku dzięgielówka została wpisana na krajową listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi województwa kujawsko-pomorskiego[3].
Dzięgielówka została wymieniona w utworze Władysława Syrokomli pt. Do kalafonii z 1849 roku:
- „Boli serce albo główka,
- Czy się mdłości odezwą,
- Dzięgielówka i piercówka
- Uratuje, aż rzeźwo”[7]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stanisław A. Hodorowicz: Słownik gwary górali Skalnego Podhala. Nowy Targ: Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu, 2004, s. 96. ISBN 83-921589-0-3.
- ↑ Hanna Szymanderska: Na polskim stole: przepisy i tradycje szlacheckie. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 56. ISBN 83-247-0090-0.
- ↑ a b c d MRiRW ↓.
- ↑ a b c Szatkowski 2010 ↓.
- ↑ Karol Langie: Ogród warzywny, jego urządzenie i pielęgnowanie. Kraków: C. k. austryackie Ministerstwo Rolnictwa, 1875, s. 166.
- ↑ a b Nisskosher ↓.
- ↑ Poezye Ludwika Kondratowicza (Władysława Syrokomli). T. X. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1872, s. 332.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dzięgielówka. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2017-07-11].
- Dzięgielówka – Herbs Speciality. Nisskosher. [dostęp 2017-07-11].
- Wojciech Szatkowski: Rośliny Tatr – Litwor, czyli „anielskie ziele”. Podhalański Serwis Informacyjny „Watra”, 2010-08-10. [dostęp 2017-07-11].