Pałac Rudno
52°05′06″N 21°30′28″E/52,085000 21,507778 nr rej. A 8-41 z 20.01.1956 i A-454 z 11.12.1996[1]
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Rudno 25A, 05-340 Rudno |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Hilary Szpilowski (1753–1827) |
| Rozpoczęcie budowy |
ok. 1800 |
| Ważniejsze przebudowy |
2003-2005 |
| Pierwszy właściciel |
Marcin Chrzanowski |
| Kolejni właściciele |
po śmierci pierwszego właściciela pałac przeszedł na własność wdowy po nim, Józefy z Szemplińskich, a następnie na córkę Zuzanę po mężu Markowską, która przekazała pałac synowi Władysławowi Markowskiemu. Od początku XX w. pałac wraz z dobrami należał do Zygmunta Świętochowskiego, a później do października 1944 do jego syna Romana Świętochowskiego, od 1945 własność państwa (przez kilka lat siedziba szkoły podstawowej, która doprowadziła do dewastacji budynku wymagającej remontu). Od 2001 prywatny właściciel. |
| Obecny właściciel |
2001 własność prywatna |
Położenie na mapie gminy Kołbiel  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu otwockiego  | |
| 52°05′06″N 21°30′28″E/52,085000 21,507778
| |
Pałac Rudno – klasycystyczny pałac w Rudnie, w powiecie otwockim, w gminie Kołbiel, zaprojektowany przez architekta Hilarego Szpilowskiego na zlecenie Marcina Chrzanowskiego. Pałac do października 1944 należał do właścicieli prywatnych a następnie po II wojnie światowej został przejęty przez państwo i od 2001 ponownie w rękach właściciela prywatnego, który w latach 2003-2005 przeprowadził gruntowny remont[1][2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Około 1800 na zlecenie Marcina Chrzanowskiego, chorążego warszawskiego, wybudowano pałac, który po jego śmierci w 1911 przeszedł na własność wdowy po nim, Józefy z Szemplińskich, a następnie na córkę Zuzanę po mężu Markowską, która przekazała pałac synowi Władysławowi Markowskiemu. Od początku XX w. pałac wraz z dobrami należał do Zygmunta Świętochowskiego, a później do października 1944 do jego syna Romana Świętochowskiego, od 1945 własność państwa (przez kilka lat siedziba szkoły podstawowej, która doprowadziła do dewastacji budynku wymagającej remontu). Od 2001 prywatny właściciel[2][3].
Pałac jest siedzibą fundacji Moniki Gawrylak „Być więcej" wspierającej i promującej twórczość artystyczną i pomagającej w rozwoju zawodowym artystów[4].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Klasycystyczny pałac posadowiony na planie prostokąta, zbudowany z cegły, otynkowany składający się z dwóch kondygnacji z podpiwniczeniem przekryty dachem czterospadowym początkowo krytym blachą, którą po remoncie w latach 2003-2005 zastąpiono dachówką[1][3].
Elewacja frontowa 9 osiowa z 3 osiowym czterokolumnowym portykiem toskańskim w wielkim porządku zorientowanym centralnie, który zwieńczony jest frontonem. Elewację urozmaicają narożne lizeny i trójkątne naczółki nadokienne na parterze. Elewacja ogrodowa z dwoma ryzalitami z umieszczonym między nimi tarasem. Narożnik jednego z ryzalitów (północno-wschodni) przebity został na obu kondygnacjach małymi loggiami-balkonami, otwierając wnętrza pierwszego piętra na park. Podczas remontu w latach 2003-2005 wymieniono stropy, stolarkę okienna i drzwiową, stworzono poddasze użytkowe, w piwnicach zbudowano basen i saunę a elewacje ogrodową wzbogacono przez dobudowanie oranżerii[1][2][3][5].
Na parterze za portykiem znajduje się półkolista sień biegnąca przez dwie kondygnacje pierwotnie z drewnianymi schodami, aktualnie marmurowe, prowadzącymi na pierwsze piętro. Pierwotnie na parterze znajdowało się jedenaście izb z kuchnią i spiżarnią w części południowo-zachodniej, które to oba pomieszczenia podobnie jak pokoik w narożniku ryzalitu północno-wschodniego nakryte są sklepieniami kolebkowymi. Pozostałe pomieszczenia parteru przekryte są płaskimi otynkowanymi stropami[2][3].
Na piętrze pierwotnie znajdowało się dziewięć izb, między innymi sala balowa na planie litery L, przedzielona czterema kolumnami doryckimi (trzy z nich były drewniane a czwarta murowana zawierała kanał odprowadzający dym z pieców na niższej kondygnacji[3].
Park[edytuj | edytuj kod]
Pozostałości po parku krajobrazowym z nielicznymi okazami starodrzewu[1][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Rudno.. www.polskiezabytki.pl. [dostęp 2024-01-26]. (pol.).
- ↑ a b c d Rudno pałacowe.. co-slychac.pl. [dostęp 2024-01-27]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Tadeusz. S. Jaroszewski: Pałace w Polsce (Przewodnik). Warszawa: 2000, s. 165-168. ISBN 83-7200-585-0.
- ↑ Pałac Chrzanowskich. fotopolska.eu. [dostęp 2024-02-25]. (pol.).
- ↑ PAŁAC W RUDNIE.. dipp.info.pl. [dostęp 2024-01-26]. (pol.).
