Pałac Wiśniowieckich i Mniszchów w Wiśniowcu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
Linia 71: Linia 71:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
*
* [[Roman Aftanazy]], ''Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej'', t. 5,  Ziemie ruskie Korony: Województwo wołyńskie, Warszawa 1994
* Alina Barczyk, ''Księgozbiór pałacowy w Wiśniowcu w świetle inwentarza z ok. 1760 roku'', [w:] Trzeci Ogólnopolski Kongres Studentów i Doktorantów Historii Sztuki. Wybrane materiały, Łódź 2016, s. 5–17
* Franciszek M. Eysymont, ''Na zamku wiśniowieckim'', „Kłosy”, nr 632, 1877, s. 92–93; nr 634, 1877, s. 116, 118–119, 122.
* Jerzy Kowalczyk, ''Rezydencje późnobarokowe na Wołyniu'', „Przegląd Wschodni”, t. IV, z. 1 (13), 1997, s. 25–73 (artykuł powtórzony następnie w: „Zamojsko-Wołyńskie Zeszyty Muzealne”, t. 2, 2004, 91–137)
* [[Józef Ignacy Kraszewski]], ''Podróż króla Stanisława Augusta  Poniatowskiego do Kaniowa w 1787 roku: podług listów Kazimierza Konstantego  hrabiego de Bröl Platera, starosty inflantskiego'', Warszawa 1860.
* M. Piotrowski, ''W sprawie biblioteki i archiwum zamku Wiśniowieckiego'', „Miesięcznik Heraldyczny”, t. 9, 1930, s. 146-147.
* Zbigniew Rewski, ''Rachunki budowy pałacu i kościoła w Wiśniowcu'', „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, t. 7, 1939, s. 69-75
* Tomasz F. de Rosset, ''Obrazy z Wiśniowca w kolekcji Andrzeja  Mniszcha'', „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno--Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, t. 25 (z. 280), 1994, s. 141-168
* Władysław Tomkiewicz, ''Dzieje zbiorów zamku Wiśniowieckiego'', „[[Rocznik Wołyński]]”, t. 3, 1934, s. 413-433.
* Tokarski Jacek, ''Lwów i okolice'', Bielsko-Biała : Wyd. Pascal 2007, {{ISBN|978-83-7304-776-1}}, s. 333-4.
* Tokarski Jacek, ''Lwów i okolice'', Bielsko-Biała : Wyd. Pascal 2007, {{ISBN|978-83-7304-776-1}}, s. 333-4.
* ''Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu...'', zespół red. A. Strojny, K. Bzowski, A. Grossman, Kraków : Wyd. Bezdroża 2005, {{ISBN|83-921981-6-6}}, s. 224-5
* ''Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu...'', zespół red. A. Strojny, K. Bzowski, A. Grossman, Kraków : Wyd. Bezdroża 2005, {{ISBN|83-921981-6-6}}, s. 224-5

Wersja z 12:46, 7 gru 2016

Pałac Wiśniowieckich i Mniszchów
Ilustracja
Pałac Wiśniowieckich i Mniszchów
Państwo

 Ukraina

Miejscowość

Wiśniowiec

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

barok, rokoko

Ukończenie budowy

1720 r.

Zniszczono

1920 r., 1944 r.

Odbudowano

lata 50. XX wieku

Pierwszy właściciel

Michał Serwacy Wiśniowiecki

Kolejni właściciele

Mniszchowie, Andrzej Mniszech

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}
Pałac, cerkiew, plan
Pałac Wiśniowieckich i Mniszchów
Pałac Wiśniowieckich i Mniszchów
Pałac Wiśniowieckich i Mniszchów
Zabudowania przy pałacu
Parter pałacu
Hol pałacu na piętrze
Sala pałacu w remoncie
Brama do pałacu
Brama do nieistniejącego kościoła
Widok z pałacu
Cerkiew Podniesienia Krzyża Św.
Cerkiew Podniesienia Krzyża Św.
Cerkiew zamkowa w XIX w.
Fortyfikacje otaczające pałac

Pałac Wiśniowieckich i Mniszchów – położony jest na wysokiej skarpie, nad jarem Horynia[1] i otoczony systemem fortyfikacji bastionowych. Jest to jedno z najznakomitszych barokowych rezydencjalnych założeń magnackich na Wołyniu.

Historia

Zapewne w miejscu wznoszącej się obecnie budowli istniała wcześniejsza, być może w typie palazzo in fortezza. Przemawia za tym fakt eksponowania bardzo regularnych, bastionowych fortyfikacji. Najprawdopodobniej zastąpiła ją kolejna, pochodząca z przełomu XVII i XVIII wieku.

Budowla ta miała zostać następnie przekształcona za sprawą francuskiego architekta majora Jakuba Daprèsa Blangeya około roku 1720 z fundacji księcia Michała Serwacego Wiśniowieckiego. Rozbudowa skrzydeł pałacowych nastąpiła zapewne po 1728 r., po ślubie hetmana z Teklą Rożą z Radziwiłłów. Powstały ostatecznie układ założenia z dwustopniową gradacją dziedzińców avant-cour i cour d’honneur stanowi najbardziej klarowny przykład kompozycji przestrzennej o genezie francuskiej.

Za czasów Mniszchów pałac rozszerzono i przebudowano w stylu rokokowym. Został wykończony w 1781 r. Okres, kiedy Wiśniowiec należał do przedstawicieli tej rodziny, jest uznawany za czas największego rozkwitu rezydencji[2]. W pałacu dwa razy gościł król Stanisław August Poniatowski[1].

Pałac przetrwał I wojnę światową stosunkowo dobrze, a dopiero w 1920 r. w czasie wojny z ZSRR został doszczętnie zniszczony i obrabowany. Odnowiony został w okresie międzywojennym przez architekta Władysława Horodeckiego w roku 1924[3]. Ponownie ucierpiał w 1944 r., w czasie II wojny światowej, po której w latach 50. XX wieku odbudowano go i zamieniono na szkołę[4].

Architektura

Pałac zbudowany jest w kształcie podkowy z parterowymi, potężnymi skrzydłami, w środkowej części dwukondygnacyjny.

Fortyfikacje

Pałac był otoczony fortyfikacjami bastionowymi z trzema dużymi wysuniętymi bastionami i czwartym mniejszym w narożu od strony rzeki.

Zobacz też

Bibliografia

  • Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 5,  Ziemie ruskie Korony: Województwo wołyńskie, Warszawa 1994
  • Alina Barczyk, Księgozbiór pałacowy w Wiśniowcu w świetle inwentarza z ok. 1760 roku, [w:] Trzeci Ogólnopolski Kongres Studentów i Doktorantów Historii Sztuki. Wybrane materiały, Łódź 2016, s. 5–17
  • Franciszek M. Eysymont, Na zamku wiśniowieckim, „Kłosy”, nr 632, 1877, s. 92–93; nr 634, 1877, s. 116, 118–119, 122.
  • Jerzy Kowalczyk, Rezydencje późnobarokowe na Wołyniu, „Przegląd Wschodni”, t. IV, z. 1 (13), 1997, s. 25–73 (artykuł powtórzony następnie w: „Zamojsko-Wołyńskie Zeszyty Muzealne”, t. 2, 2004, 91–137)
  • Józef Ignacy Kraszewski, Podróż króla Stanisława Augusta  Poniatowskiego do Kaniowa w 1787 roku: podług listów Kazimierza Konstantego  hrabiego de Bröl Platera, starosty inflantskiego, Warszawa 1860.
  • M. Piotrowski, W sprawie biblioteki i archiwum zamku Wiśniowieckiego, „Miesięcznik Heraldyczny”, t. 9, 1930, s. 146-147.
  • Zbigniew Rewski, Rachunki budowy pałacu i kościoła w Wiśniowcu, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, t. 7, 1939, s. 69-75
  • Tomasz F. de Rosset, Obrazy z Wiśniowca w kolekcji Andrzeja  Mniszcha, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno--Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, t. 25 (z. 280), 1994, s. 141-168
  • Władysław Tomkiewicz, Dzieje zbiorów zamku Wiśniowieckiego, „Rocznik Wołyński”, t. 3, 1934, s. 413-433.
  • Tokarski Jacek, Lwów i okolice, Bielsko-Biała : Wyd. Pascal 2007, ISBN 978-83-7304-776-1, s. 333-4.
  • Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..., zespół red. A. Strojny, K. Bzowski, A. Grossman, Kraków : Wyd. Bezdroża 2005, ISBN 83-921981-6-6, s. 224-5

Linki zewnętrzne

Obrazy z pałacu Wiśniowieckich
królowa polska Eleonora Habsburżanka
wojewoda Jeremi Wiśniowiecki
koronacja Maryny Mniszchówny na carycę moskiewską
druga scena koronacji moskiewskiej (1605)
Obrazy
Portret Maryny Mniszchówny
Plik:Wisniowiec4.JPG
Dymitr Wiśniowiecki Bajda
Obraz
Obrazy z zamku[5]
Dymitr Samozwaniec w stroju koronacyjnym
Caryca Maryna Mniszchówna w stroju koronacyjnym
Ślub per procura Dymitra Samozwańca i Maryny Mniszchówny w Krakowie 12 listopada 1605
Ślub Dymitra Samozwanca i Maryny Mniszchówny w Moskwie 8 maja 1606


  1. a b Tokarski J.: Lwów i okolice. Bielsko-Biała: Pascal, 2007, s. 333-4. ISBN 978-83-7304-776-1.
  2. https://www.academia.edu/28864355/Pa%C5%82ac_w_Wi%C5%9Bniowcu_w_%C5%9Bwietle_inwentarzy_staropolskich_Krak%C3%B3w_2016
  3. Петро Гуцал, Городецький Владислав Владиславович w Tarnopolski Słownik encyklopedyczny, t. 1, s. 400. (ukr.)
  4. Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu.... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 224-5. ISBN 83-921981-6-6.
  5. Pierwotnie znajdowały się na zamku Mniszchów w Laszkach Murowanych, obecnie w Państwowym Muzeum Historycznym w Moskwie