Zamek w Haliczu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 32: Linia 32:
}}
}}
[[Plik:Ukraina (439).jpg|thumb|240 px| Zamek]]
[[Plik:Ukraina (439).jpg|thumb|240 px| Zamek]]
'''Zamek w Haliczu''' – pierwszy zamek miał tu wybudować w [[XIV wiek|XIV]] w. [[król Polski]] [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] dla ochrony rubieży swojego królestwa, po włączeniu [[Ruś Czerwona|Rusi Halickiej]] do Rzeczypospolitej<ref name=Zamek>{{cytuj stronę|url=http://www.ruinyizamki.pl/kresy/halicz.html|tytuł=Halicz|data dostępu=10.8.13|strony=}}</ref>. Obecne ruiny zamku starostów halickich górują na wzgórzu nad Haliczem<ref name=Ukraina>{{cytuj książkę | autor = Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman| tytuł =Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..| wydawca = Wyd. Bezdroża| miejsce = Kraków | rok =2005| isbn =83-921981-6-6|strony =203}}</ref>.
'''Zamek w Haliczu''' – pierwszy zamek miał tu wybudować w [[XIV wiek|XIV]] w. [[król Polski]] [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] dla ochrony rubieży swojego królestwa, po włączeniu [[Ruś Czerwona|Rusi Halickiej]] do [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]]<ref name=Zamek>{{cytuj stronę|url=http://www.ruinyizamki.pl/kresy/halicz.html|tytuł=Halicz|data dostępu=10.8.13|strony=}}</ref>. Obecne ruiny zamku starostów halickich górują na wzgórzu nad Haliczem<ref name=Ukraina>{{cytuj książkę | autor = Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman| tytuł =Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..| wydawca = Wyd. Bezdroża| miejsce = Kraków | rok =2005| isbn =83-921981-6-6|strony =203}}</ref>.


== Historia ==
== Historia ==
Na początku [[XVII wiek|XVII]] w. obiekt przebudował Franciszek Corazzini z [[Awinion]]u. Warownię wielokrotnie najeżdżali Tatarzy, którzy w 1621 r. obrócili w perzynę. Podniesiona z ruin w 1627 r. powstała jako obiekt już murowany<ref name=Zamek />. W połowie XVII w. zamieniona została w potężną, nowoczesną twierdzę. Nie zwracając uwagi na poprawioną obronność warowni [[Bohdan Chmielnicki]] zdobył dowodząc Kozakami. W złym stanie do Polski zamek wrócił w 1658 r. i natychmiast rozpoczęto jego odbudowę, którą ukończono w 1661 r. Defensywność budowli wzmocniono postawieniem murów i nasypaniem wałów<ref name=Zamek />. Zamek uszkodzili Turcy i Tatarzy w [[1676]] r.<ref name=Ukraina /> Od tego czasu pozostaje w ruinie. Po [[I rozbiór Polski|I rozbiorze Polski]] zamek i okolicznymi ziemiami trafił do [[Austria|Austrii]]. Część murów rozebrano na rozkaz władz austriackich w [[1796]] r.<ref name=Ukraina /> Do czasów współczesnych dotrwały resztki szlacheckiej wieży oraz kaplicy św. Katarzyny<ref name=Ukraina />.
Na początku [[XVII wiek|XVII]] w. obiekt przebudował Franciszek Corazzini z [[Awinion]]u. Warownię zniszczyli Tatarzy w 1621 roku. Odbudowano ją w 1627 r. już jako obiekt murowany<ref name=Zamek />. W połowie XVII w. zamek wzmocniono i unowocześniono przystosowując go do użycia broni palnej. W trakcie [[Powstanie Chmielnickiego|Powstania Chmielnickiego]] zamek został zdobyty przez Kozaków. Pod władzę starostów królewskich zamek wrócił w 1658 r. i natychmiast rozpoczęto jego odbudowę, którą ukończono w 1661 r. wzmacniając jego obronność wzmacniając mury i nadsypując wały<ref name=Zamek />. Podczas [[Wojna polsko-turecka (1672–1676)|Wojny polsko-tureckiej]] zamek uszkodzili Turcy i Tatarzy w [[1676]] r. i od tego czasu obiekt pozostaje w ruinie<ref name="Ukraina" />. Po [[I rozbiór Polski|I rozbiorze Polski]] ruiny zamku wraz z okolicznymi ziemiami trafił do [[Austria|Austrii]]. Część murów rozebrano na rozkaz władz austriackich w [[1796]] r.<ref name=Ukraina /> Do czasów współczesnych dotrwały resztki szlacheckiej wieży oraz kaplicy św. Katarzyny<ref name=Ukraina />.


== Architektura i wyposażenie ==
== Architektura i wyposażenie ==
Do obwałowanej warowni, otoczonej głęboką fosą, można było wjechać przez trzy bramy. Zamek miał 5. baszt<ref name=Zamek />. Lustracja z 1627 r. tak opisuje obiekt: ''Zamek posiada murowaną bramę z piwnicą, w której są przechowywane księgi ziemskie i grodzkie; nad piwnicą jest sala albo izba nie posiadająca okien, przy niej izdebka, w której pracują pisarze. Przy bramie znajduje się dziewięć komór, w których szlachta i mieszczanie dla nieprzyjaciela rzeczy swe chowają. Budowla jest długa, w bok tego dziewięć komór; mała baszteczka, do której nowa budowla; baszta murowana i mur do kościoła, w którym jest ołtarz rzeźbiony z białego alabastru, w końcu baszta z drzewa; od rogu zamku do miasta na dół chodzenie pobite z dwoma basztami; przekop od południa. Wszystkie budowle z basztami, wymagają wielkiej i szybkiej naprawy. Wyposażenie: dwa działka spiżowe, dwa moździerze spiżowe; szesnaście hakownic, z których oddano tylko cztery, piąta bez łoża; baryła prochu, łańcuch żelazny''<ref name=Geo>{{cytuj książkę|nazwisko=Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski|tytuł=Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III|miejsce=Warszawa| data=1880–1902| strony=15-19}}</ref>.
Do obwałowanej warowni, otoczonej głęboką fosą, można było wjechać przez trzy bramy. Zamek miał pięć baszt<ref name=Zamek />. Lustracja z 1627 r. tak opisuje obiekt: ''Zamek posiada murowaną bramę z piwnicą, w której są przechowywane księgi ziemskie i grodzkie; nad piwnicą jest sala albo izba nie posiadająca okien, przy niej izdebka, w której pracują pisarze. Przy bramie znajduje się dziewięć komór, w których szlachta i mieszczanie dla nieprzyjaciela rzeczy swe chowają. Budowla jest długa, w bok tego dziewięć komór; mała baszteczka, do której nowa budowla; baszta murowana i mur do kościoła, w którym jest ołtarz rzeźbiony z białego alabastru, w końcu baszta z drzewa; od rogu zamku do miasta na dół chodzenie pobite z dwoma basztami; przekop od południa. Wszystkie budowle z basztami, wymagają wielkiej i szybkiej naprawy. Wyposażenie: dwa działka spiżowe, dwa moździerze spiżowe; szesnaście hakownic, z których oddano tylko cztery, piąta bez łoża; baryła prochu, łańcuch żelazny''<ref name=Geo>{{cytuj książkę|nazwisko=Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski|tytuł=Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III|miejsce=Warszawa| data=1880–1902| strony=15-19}}</ref>.


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 17:16, 13 lut 2020

Zamek w Haliczu
Ilustracja
Zamek w Haliczu
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Miejscowość

Halicz

Typ budynku

zamek

Rozpoczęcie budowy

XIV

Ważniejsze przebudowy

1627, XVII

Zniszczono

1676

Pierwszy właściciel

Kazimierz Wielki

Kolejni właściciele

starostowie haliccy

Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego
Mapa konturowa obwodu iwanofrankiwskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek w Haliczu”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Haliczu”
Ziemia49°07′18,4″N 24°43′49,3″E/49,121778 24,730361
Zamek

Zamek w Haliczu – pierwszy zamek miał tu wybudować w XIV w. król Polski Kazimierz Wielki dla ochrony rubieży swojego królestwa, po włączeniu Rusi Halickiej do Korony Królestwa Polskiego[1]. Obecne ruiny zamku starostów halickich górują na wzgórzu nad Haliczem[2].

Historia

Na początku XVII w. obiekt przebudował Franciszek Corazzini z Awinionu. Warownię zniszczyli Tatarzy w 1621 roku. Odbudowano ją w 1627 r. już jako obiekt murowany[1]. W połowie XVII w. zamek wzmocniono i unowocześniono przystosowując go do użycia broni palnej. W trakcie Powstania Chmielnickiego zamek został zdobyty przez Kozaków. Pod władzę starostów królewskich zamek wrócił w 1658 r. i natychmiast rozpoczęto jego odbudowę, którą ukończono w 1661 r. wzmacniając jego obronność wzmacniając mury i nadsypując wały[1]. Podczas Wojny polsko-tureckiej zamek uszkodzili Turcy i Tatarzy w 1676 r. i od tego czasu obiekt pozostaje w ruinie[2]. Po I rozbiorze Polski ruiny zamku wraz z okolicznymi ziemiami trafił do Austrii. Część murów rozebrano na rozkaz władz austriackich w 1796 r.[2] Do czasów współczesnych dotrwały resztki szlacheckiej wieży oraz kaplicy św. Katarzyny[2].

Architektura i wyposażenie

Do obwałowanej warowni, otoczonej głęboką fosą, można było wjechać przez trzy bramy. Zamek miał pięć baszt[1]. Lustracja z 1627 r. tak opisuje obiekt: Zamek posiada murowaną bramę z piwnicą, w której są przechowywane księgi ziemskie i grodzkie; nad piwnicą jest sala albo izba nie posiadająca okien, przy niej izdebka, w której pracują pisarze. Przy bramie znajduje się dziewięć komór, w których szlachta i mieszczanie dla nieprzyjaciela rzeczy swe chowają. Budowla jest długa, w bok tego dziewięć komór; mała baszteczka, do której nowa budowla; baszta murowana i mur do kościoła, w którym jest ołtarz rzeźbiony z białego alabastru, w końcu baszta z drzewa; od rogu zamku do miasta na dół chodzenie pobite z dwoma basztami; przekop od południa. Wszystkie budowle z basztami, wymagają wielkiej i szybkiej naprawy. Wyposażenie: dwa działka spiżowe, dwa moździerze spiżowe; szesnaście hakownic, z których oddano tylko cztery, piąta bez łoża; baryła prochu, łańcuch żelazny[3].

Przypisy

  1. a b c d Halicz. [dostęp 10.8.13].
  2. a b c d Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 203. ISBN 83-921981-6-6.
  3. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III. Warszawa: 1880–1902, s. 15-19.

Linki zewnętrzne