37 Batalion Celny
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1921 |
| Rozformowanie |
1922 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
6/V batalion wartowniczy |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Bronisław Sapecki |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
37 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.11069/Mob. z dnia 13 sierpnia 1921 w miejsce batalionów etapowych i wartowniczych utworzone zostały bataliony celne. 37 batalion celny powstał w granicach DOG Kraków, a zorganizowano go na bazie 6/V batalionu wartowniczego. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych[3]. Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych[4].
Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nie nadających się do dalszej służby wojskowej[5].
W listopadzie 1921 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne[6]. 37 batalion celny znalazł się w strukturze 7 Brygady Celnej[7].
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”[4]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[8]. 37 batalion celny przemianowany został na 37 batalion Straży Granicznej.
Służba celna[edytuj | edytuj kod]
Zgodnie z rozkazem poleskiego inspektora wojskowego granicy wschodniej z 19 października 1921, 37 batalion celny (krakowski) obsadził odcinek granicy od wsi Morocz do wsi Jaskowicze z siedzibą dowództwa batalionu w Gawrylczycach[9].
Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień[10]. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście[11].
- Sąsiednie bataliony
- 33 batalion celny ⇔ 29 batalion celny – XII 1921[12]
Kadra batalionu[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| kpt. | Bronisław Sapecki[2] | ||
| mjr | Stanisław Krajewski[2] | od X 1922[13] |
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
| OdeB 37 batalionu celnego w Gawrylczycach 26 października 1921[1] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompania | 1. Morocz | 2. Wielki Rożan | 3. Wieliczkowicze | oddz. km |
| Ordre de Bataille 37 bc w Wielkim Rożanie1 października 1922[13] | ||||
| kompania | 1. Nowy Rożan | 2. Wieliczkowicze | 3. Morocz | 4. Wielki Rożan |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Inspektorat „Polesie” ↓.
- ↑ a b c Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 15.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.
- ↑ a b Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 75.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 26.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 74.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ Materiały dotyczące dyslokacji IWGW ↓, s. 35.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 72.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 73.
- ↑ WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000
- ↑ a b OdeB batalionów celnych ↓, s. 37bc.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Teresa Prengel-Boczkowska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Sprawy organizacyjno−dyslokacyjne Inspektoratu Granicy Wschodniej „Polesie” → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Materiały dotyczące dyslokacji Inspektoratu Wojskowego Granicy Wschodniej Województwa Poleskiego, 1921–1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin