37 Batalion Straży Granicznej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1923 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Franciszek Gorczyca |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
37 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 37 batalion celny przemianowany został na 37 batalion Straży Granicznej.
37 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Łunińcu, a jego dowództwo stacjonowało w Wielkim Rożanie[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5].
W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[6].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
W październiku 1922 37 baon SG obsadził swoimi żołnierzami placówkę 29 baonu SG. Zmiana podporządkowania placówki podyktowana była eksterytorialnością placówki[7].
W styczniu 1923 nastąpiła regulacja odcinków granicznych. 4 kompania graniczna odeszła na odcinek Rachowicze-Wiejna, 1 kompanii granicznej przydzielono placówkę nr 12 (Sławiński-Ostapiszcze), 3 kompania wystawiła placówkę nr 2 „uroczysko Polczyn”, a zlikwidowała placówkę nr 3 „hutor Lasiczyna” i placówkę nr 9 „Niownia”, placówkę nr 10 (własny budynek) przydzielając takowy do 2 kompanii. 2 kompania zajmowała odcinek od hutoru Lesiczyna-Niownia do Wiejskiej Górki koło Mosiny[8]
W maju 1923 37 baon SG oddał 40 baonowi SG odcinek graniczny od Jaśkowicz do Rachowicza[9].
- Wydarzenia
- 10 stycznia 1923 odbyła się konferencja dowódcy 29 baonu SG por. Meyera i dowódcy 37 baonu SG. Gospodarzem był dowódca 3/37 baonu SG por. Mikołaj buśkiewicz. Celem konferencji było określenie współdziałania w zwalczaniu tzw. „bandy Muchy”. Ustalono działania poszczególnych pododdziałów w przypadku przerwania granicy na skrzydłach obu batalionów[10].
- Sąsiednie bataliony
- 34 batalion Straży Granicznej ⇔ 40 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922[3][11] (w odwodzie stał 1 bSG)
Kadra batalionu[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy batalionu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| kpt. | Franciszek Gorczyca | IX 1922[12][a] – był I 1923[14] |
Struktura organizacyjna i rozmieszczenie[edytuj | edytuj kod]
| Ordre de Bataille 37 b SG w Wielkim Rożanie 20 stycznia 1923[15] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompanie | 1. Nowy Rożan | 2. Borowa | 3. Morocz | 4. Rachowicze |
| plutony | Bylin | hut. Niownia | Nowe Mokrany | Wiejna |
| Nowy Rożan | hut. Serecki | Kołki | Jamne | |
| hut. Sojena | hut. Pieszczanka | Morocz | Rachowicze | |
| leśn. Sławiński | hut. Misina | Helenowo | Wielki Las | |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ a b Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ Materiały organizacyjne KW Poleskiej ↓, s. 1.
- ↑ Meldunki sytuacyjne 37 bSG ↓, s. 13.
- ↑ Materiały organizacyjne KW Poleskiej ↓, s. 12.
- ↑ Materiały graniczne ↓, s. 91.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 18.
- ↑ Zmiany dyslokacyjne KW Poleskiej ↓, s. 17.
- ↑ Meldunki sytuacyjne 37 bSG ↓, s. 15.
- ↑ Meldunki sytuacyjne 37 bSG ↓, s. 14.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Meldunki sytuacyjne batalionu Straży Granicznej nr 37 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Materiały dotyczące spraw granicznych, meldunki, telefonogramy, doniesienia, zapytania, rozkłady służby 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Materiały dotyczące spraw organizacyjnych Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Materiały dotyczące zmian w dyslokacji na odcinku Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.