Adolf Szelążek
Sługa Boży | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Biskup diecezjalny łucki | |
Okres sprawowania |
1926–1950 |
Biskup pomocniczy płocki | |
Okres sprawowania |
1918–1925 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat |
18 maja 1888 |
Nominacja biskupia |
29 lipca 1918 |
Sakra biskupia |
24 listopada 1918 |
Odznaczenia | |
Data konsekracji |
24 listopada 1918 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Konsekrator | |||||||
|
Adolf Piotr Szelążek (ur. 1 sierpnia 1865 w Stoczku Łukowskim, zm. 9 lutego 1950 w Zamku Bierzgłowskim) – polski biskup rzymskokatolicki, biskup pomocniczy płocki w latach 1918–1925, biskup diecezjalny łucki w latach 1926–1950, założyciel Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Sługa Boży Kościoła katolickiego.
Życiorys
Był synem Stanisława i Eleonory z Dobraczyńskich[1]. Ukończył gimnazjum w Siedlcach i seminarium duchowne w Płocku, studiował na Akademii Duchownej w Petersburgu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1888 w Płocku. Był profesorem seminarium duchownego w Płocku (w latach 1893–1918) i Petersburgu. W Płocku pracował także przy konsystorzu. Był członkiem kapituły katedralnej, prezesem Towarzystwa Dobroczynności, rektorem seminarium.
29 lipca 1918 został mianowany biskupem pomocniczym diecezji płockiej i biskupem tytularnym Barki. Sakrę biskupią otrzymał 24 listopada 1918. 14 grudnia 1925 został przeniesiony na stolicę biskupią w Łucku. Ingres do katedry odbył 24 lutego 1926. Został mianowany radcą (konsultorem) rzymskiej Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich.
W latach 1918–1924 był radcą w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, następnie naczelnikiem wydziału katolickiego i dyrektorem ad personam. W 1920 brał udział w konferencji pokojowej w Rydze jako ekspert ds. majątkowych Kościoła katolickiego. W 1925 współpracował przy zawieraniu konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską jako przedstawiciel Episkopatu Polski[1].
1 sierpnia 1936 założył na terenie diecezji łuckiej Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus[2].
Latem 1944 (już po zajęciu Wołynia przez Armię Czerwoną) mianował administratorów apostolskich dla dawnych diecezji kamienieckiej i żytomierskiej, którzy wraz z jeszcze kilkoma kapłanami rozpoczęli pracę duszpasterską, korzystając z kościołów otwartych podczas niemieckiej okupacji Ukrainy sowieckiej. Sytuacja ta nie trwała długo. Już w styczniu 1945 po przesunięciu frontu na Zachód został aresztowany przez NKWD. Oprócz niego aresztowani zostali księża kapituły łuckiej (w tym Władysław Bukowiński) i księża pracujący w Żytomierzu – Bronisław Drzepecki i Stanisław Szczypta. Wszyscy zostali oskarżeni o szpiegostwo na rzecz Watykanu. Szelążek był więziony w Kijowie. Po wojnie w 1946 został deportowany z diecezji w granice Polski, ostatnie lata życia spędził w Bierzgłowie koło Torunia. Pochowany został w kościele św. Jakuba w Toruniu.
Proces beatyfikacyjny
Proces beatyfikacyjny został otwarty w październiku 2013 przez biskupa Andrzeja Suskiego. Jego postulatorem została tercjarka siostra Hiacynta Augustynowicz[3]. Etap diecezjalny procesu został zakończony we wrześniu 2016[4]. W październiku 2016 akta procesowe przekazano do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie[5].
Publikacje
- De Primatu Romani Pontificis
- De revelatione S. Brigittae
- Nauki apologetyczne dostosowane do potrzeb inteligencji (1901)
- Podręcznik dla wychodźców
- Obrachunek społeczny w palącej sprawie
- Memoriał w sprawie majątków kościelnych[1].
Odznaczenia
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (25 maja 1938 – „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”[6])
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[7]
- ↑ a b c Łoza S. (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 718.
- ↑ Historia zgromadzenia. terezjanki.pl. [dostęp 2016-11-21].
- ↑ W. Rozynkowski: Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego ks. bpa Adolfa Piotra Szelążka. diecezja-torun.pl, 2013-10-07. [dostęp 2016-11-21].
- ↑ Heroiczny Biskup Wygnaniec – zakończył się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego bpa Adolfa Piotra Szelążka. diecezja-torun.pl, 2016-09-04. [dostęp 2016-11-21].
- ↑ H. Augustynowicz: Dokumenty procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego bp. Adolfa Piotra Szelążka w Rzymie. diecezja-torun.pl. [dostęp 2016-11-21].
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 119, poz. 191
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
Bibliografia
- Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999, Warszawa 2000, ISBN 83-211-1311-7.
- Prokop K.R., Sylwetki biskupów łuckich, Biały Dunajec – Ostróg 2001, ISBN 83-911918-7-7.
- Ksiądz Biskup Adolf Piotr Szelążek. Człowiek, pasterz, założyciel. Materiały z sympozjum z okazji 50 rocznicy śmierci Założyciela Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus, Toruń 1999.
- {{{tytuł}}} [online], catholic-hierarchy.org (ang.). [dostęp 2011-10-16]
Literatura uzupełniająca
- Polski Słownik Biograficzny, t. 47, Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, Warszawa – Kraków 2011, ISBN 978-83-88909-93-1, s. 622–627.
- Biskupi płoccy
- Biskupi łuccy
- Zwierzchnicy Kościoła neounickiego
- Polscy Słudzy Boży Kościoła katolickiego
- Założyciele zakonów katolickich
- Polscy duchowni katoliccy – ofiary represji komunistycznych
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Polscy zesłańcy w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
- Więźniowie radzieckich więzień
- Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Absolwenci i studenci Metropolitalnej Katolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu
- Urodzeni w 1865
- Zmarli w 1950