Przejdź do zawartości

Enrico Caruso

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Enrico Caruso
Ilustracja
Imię i nazwisko

Errico Caruso

Data i miejsce urodzenia

25 lub 27 lutego 1873
Neapol

Data i miejsce śmierci

2 sierpnia 1921
Neapol

Typ głosu

tenor liryczny, tenor dramatyczny

Gatunki

muzyka poważna

Lucia di Lammermoor (1908).

Enrico Caruso, właśc. Errico Caruso[1][2] (ur. 25 lub 27 lutego 1873 w Neapolu, zm. 2 sierpnia 1921 tamże[1][3][2]) – włoski śpiewak. Początkowo tenor liryczny, później tenor dramatyczny. Nazywany „królem tenorów” w pierwszym 20-leciu XX wieku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Caruso urodził się 25 lutego 1873 roku w Neapolu, w dzielnicy San Carlo all'Arena z rodzinie o skromnym pochodzeniu. Jego ojciec Marcellino Caruso (1840-1908) był ślusarzem, a matka Anna Baldini (1838-1888) była sprzątaczką[4].

Obdarzony pięknym głosem śpiewał już w dzieciństwie w kościołach. Studia śpiewu podjął w 1891, zadebiutował w 1894 w Neapolu.

W 1897 został zaangażowany do Teatro Lirico w Mediolanie, śpiewając repertuar werystyczny. Olbrzymi sukces odniósł w 1898 w partii Lorisa podczas prapremiery Fedory Giordana. W latach 1898–1900 śpiewał w Teatrze Maryjskim w Petersburgu. Jego światowa kariera rozpoczęła się w 1902 od występu w Cyganerii Pucciniego w Monte Carlo, później występował w La Scali i Covent Garden. Od 1903 był pierwszym tenorem nowojorskiej Metropolitan Opera, goszcząc w tym czasie również na wielkich scenach europejskich (m.in. Rzym, Mediolan, Londyn, Paryż). W Metropolitan Opera upamiętnił się przede wszystkim jako Radames w Aidzie Verdiego, Książę Mantui w Rigoletto Verdiego, Eleazar w Żydówce J. F. Halévy’ego. W 1901 występował w Operze Warszawskiej. W grudniu 1920 dostał krwotoku podczas występu na scenie Metropolitan Opera; przewieziony do Neapolu, zmarł kilka miesięcy później.

W młodzieńczym okresie głos Caruso odznaczał się lekkością i jasnym brzmieniem; później, po przejściowej niedyspozycji artysty (1908–09), nabrał ciemnej, barytonowej barwy i odtąd śpiewak zrezygnował zupełnie z lirycznego repertuaru. Caruso miał w repertuarze około 70 partii operowych; był pierwszym tenorem, który zaczął nagrywać swe kreacje na płytach gramofonowych.

Przed wybuchem I wojny światowej stał się ofiarą szantażystów spod Czarnej Ręki[5].

Przyczyną śmierci śpiewaka było zapalenie otrzewnej, powstałe w wyniku pęknięcia ropnia opłucnej[6]. Został pochowany w Neapolu, w prywatnej kaplicy na cmentarzu Santa Maria del Pianto[4].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Enrico Caruso Biography. biography.com. [dostęp 2011-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-15)]. (ang.).
  2. a b Richard LeSueur: Biografia Enrico Caruso na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2011-05-15]. (ang.).
  3. Salvatore John LaGumina: The Italian American experience: an encyclopedia. Taylor & Francis, 2000, s. 100. ISBN 978-0-8153-0713-6.
  4. a b https://pl.italiani.it/enrico-caruso-jeden-z-najwybitniejszych-tenor%C3%B3w-wszechczas%C3%B3w/
  5. Carl Sifakis, Mafia amerykańska encyklopedia, s. 125-126.
  6. Enrico Caruso – tenor niezapomniany [online], Hi-Fi i Muzyka [dostęp 2025-03-09].